عنوان :

مقاله بررسی معیارهای مورد استفاده حسابرسان مستقل درارزیابی

تداوم فعالیت بنگاههای اقتصادی در ایران

تعداد صفحات : ۸۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

صورتهای مالی اطلاعات مربوط به وضعیت مالی یک واحد تجاری و نتایج عملیات آن را به صورت کمی نشان می دهد گزارش حسابرس موجب می شود که این اطلاعات بعد کیفی بدست آورد . حسابرس نقش واسطه را بین تهیه کنندگان صورتهای مالی واستفاده کنندگان از آن صورتها را ایفا می کند . وظیفه حسابرس ، اظهار نظر درباره منصفانه بودن این صورتها در محدوده  اصول پذیرفته شده حسابداری است .استفاده کنندگان برای آگاهی از شرایطی که منصفانه بودن ارائه صورتهای مالی را از چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری خدشه دار می کند برحسابرس مستقل اتکا می کنند .

هدف اولیه صورتهای مالی فراهم آوردن اطلاعات مفید برای تصمیم گیری های اقتصادی است اگر ابهام ناشی از رویدادهای آتی مفید بودن صورتهای مالی را تحت الشعاع قرار دهد ، حسابرس موظف است به نحوی این ابهامات را به اطلاع استفاده کنندگان از صورتهای مالی برساند .

اساسی ترین قضاوت انجام گرفته توسط حسابرس در ارتباط با آینده یک واحد تجاری ، توانایی آن برای تداوم فعالیت به عنوان یک واحد دایراست . تصمیمات سرمایه گذاری در ارتباط با شرکتی که تداوم فعالیت دارد متفاوت می باشد .

تداوم فعالیت واحد گزارشگری در آینده قابل پیش بینی یکی از مفروضات بنیادین در فرایند حسابداری است . هدف اصلی این تحقیق شاخص های هشدار دهنده به مدیریت در خصوص وضعیت تداوم فعالیت که برمبنای آن نیاز به  اقدامات اصلاحی دارد و براساس تعیین شاخص های پیش بینی در ورشکستگی در تحقیقات بعدی، این شاخص ها مبنای ارزیابی عملکرد مالی و عملیاتی بنگاههای دولتی و غیر دولتی به منظور تصمیم گیری در خصوص اتخاذ تدابیر لازم منجمله واگذاری ، تجدید ساختار ، تغییر مدیریت ارشد ویا فروش شرکت و یا تنها اعلام ورشکستگی قرار خواهد گرفت .

جامعه آماری این تحقیق شامل مدیر شرکتهای پذیرفته شده دربورس اساتید دانشگاهها و حسابرسان مستقل بود .

نتایج نشان داد که که  عموم افراد جامعه معتقدند که نسبت کل دارایی ها بر کل بدهی ها یا نسبت دارایی های جاری بر بدهی های جاری ازمعیارهای حسابرسان مستقل در ارزیابی تداوم فعالیت بنگاههای اقتصادی درایران است .

نتایج حاصل از سایر آزمونها ( ۱- شاخص نسبت دارایی های سریع به بدهی های جاری ۲- نسبت سود خالص به کل دارایی ها ۳_ نسبت دارایی ها سریع به متوسط هزینه های جاری روزانه ۴- نسبت سود خالص به فروش ۵- ازدست دادن مشتریان و فروشندگان عمده ۶- نسبت زیان انباشته به سرمایه در ارتباط با ورشکستگی بنگاههای اقتصادی در ایران موثر است .

واژه های کلیدی: حسابرس مستقل ، نقش اعتباردهی ، تداوم فعالیت، معیار، داراییف بدهی، بنگاههای اقتصادی ، سود، کیفیت اطلاعات.

فهرست مطالب

چکیده تحقیق:    ۱
فصل اول : کلیات طرح تحقیق    ۲
۱-۱) مقدمه    ۳
۱-۲)تشریح و بیان موضوع    ۳
۱-۳) فرضیه های تحقیق    ۷
۱-۴) ضرورت انجام تحقیق    ۸
۱-۵) اهداف اساسی تحقیق    ۸
(۱-۶)قلمرو تحقیق:    ۹
(۱-۷)مفاهیم و اصطلاحات کلیدی:    ۱۰
حسابرسی:    ۱۰
نقش اعتباردهی :    ۱۰
تداوم فعالیت :    ۱۰
فصل دوم:مبانی نظری تحقیق    ۱۱
۲-۱) مقدمه    ۱۱
۲-۱) مقدمه    ۱۲
۲-۲) اطلاعات حسابداری و تصمیم گیری    ۱۲
۲-۳) ماهیت تداوم فعالیت    ۱۳
۲-۴) درجه ی شمول تداوم فعالیت    ۱۶
۲-۵) تداوم و اصول حسابداری    ۱۶
فرض اولیه واصول :    ۱۷
۲-۶) تداوم فعالیت و ارزش گذاری دارایی ها    ۱۸
۲-۶-۲ ) بهای تمام شده تاریخی    ۱۹
۲-۶-۳) ارزشهای جاری    ۱۹
۲-۶-۴ ) ارزش فعلی جریانهای نقدی آتی    ۲۱
۲-۷) اثرات تداوم فعالیت برحسابرسی    ۲۶
۲-۸) فرض تداوم فعالیت در ایران    ۲۷
الف) نشانه های مالی :    ۲۸
ب) نشانه های عملیاتی    ۲۹
ج) سایر نشانه ها :    ۲۹
نتیجه گیری و گزارشگری حسابرسی :    ۳۱
۸)مشتریان یا فروشندگان عمده :    ۳۹
فصل سوم : روش و ساختار تحقیق    ۴۰
۳-۱) مقدمه    ۴۰
۳-۱) مقدمه    ۴۱
۳-۲) دامنه تحقیق    ۴۱
۳-۳) روش تحقیق    ۴۲
۳_۴) ابزار اندازه گیری    ۴۲
۳-۵) تهیه پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات    ۴۴
۳-۶) پایای ( قابلیت اطمینان ) پرسشنامه    ۴۴
۳ -۷ ) اعتبار ( روایی ) پرسشنامه    ۴۵
۳-۸) روش توزیع پرسش نامه    ۴۵
۳-۹) معایب پرسشنامه    ۴۶
۴-۱) آمار اطلاعات عمومی (جمعیت شناسی ):    ۴۹
۴-۲) تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از نمونه آماری :    ۵۰
۴-۲-۱-۱) میانگین هرشاخص و میانگین  مبنا    ۵۱
فصل پنجم : خلاصه تحقیق و نتیجه گیری    ۶۵
۵-۱) خلاصه تحقیق    ۶۵
۵-۱) خلاصه تحقیق    ۶۶
۵-۲) نتایج تحقیق    ۶۷
۵-۳) محدودیت های تحقیق    ۶۸
۵-۴ ) پیشنهادات برای تحقیقات آتی    ۶۸
پیوست ها :    ۷۰
پیوست شماره۱    ۷۱
پیوست شماره۲    ۷۵
فهرست لغات و اصطلاحات    ۷۵
فهرست منابع و مأخذ    ۷۸

فهرست منابع و مأخذ

۱-  )آذر ، عادل و منصور مومنی ، آمار و کاربرد آن در مدیریت ۲،انتشارات سمت ، چاپ هفتم ، تهران (۱۳۸۳)

۲- )اکبری ، فضل الله ، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ، تهران : سازمان حسابرسی ، نشریه ۱۲۹ ،( شهریور ۸۲ )

۳-  ایزاک ، استفن وویلیام ب مایکل ، راهنمای جامع تحقیقات وارزیابی ، ترجمه مرضیه کریم نیا ، مشهد : انتشارات آستان قدس رضوی ( ۱۳۷۴)

۴- بزرگ اصل ، موسی ، برد اشت حسابرسان مستقل و استفاده کنندگان از محتوای پیامهای ارسال شده به وسیله گزارش های حسابرسی ، پایان نامه دکتری ، دانشگاه علامه طباطبائی (۱۳۸۰)

۵-  ترجمه گروی ، مسائل مربوط به تداوم فعالیت ،تهران: موسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان برنامه ، نشریه شماره ۲۶ ، ( اردیبهشت ۱۳۶۱ )

۶- سلیمانی امیری ، غلامرضا ، بررسی شاخص های پیش بینی کننده ورشکستگی در شرایط محیطی ایران ،پایان نامه دکتری ، دانشگاه تهران ۱۳۸۱

۷-     نوو ، ریموند پی، مدیریت مالی ، ترجمه واقتباس علی جهانخانی و علی پارسائیان ،جلد دوم ، تهران : انتشارات سمت ، چاپ پنجم ،(۱۳۷۹)

 ۸- )خاکی ، غلامرضا ، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی ، تهران : کانون فرهنگی انتشاراتی ، (۱۳۷۸)

۹- )ساعتچی یزدی ، حسین ، قانون تجارت ، تهران : انتشارات مجد ، چاپ پنجم، (۱۳۸۲)

۱۰- ) سرمد ، زهره و همکاران ، روش های تحقیق در علوم رفتاری ، تهران : انتشارات آگاه ، چاپ ششم ،۱۳۸۰

۱۱-   )   کمیته تدوین استانداردهای حسابرسی ، استانداردهای حسابرسی بخش ۵۷ تداوم فعالیت ،۱۳۸۵

۱۲-   )   مسیح آبادی ، ابوالقاسم ، ( تداوم فعالیت )، فصلنامه بررسی های حسابداری، ،سال دوم ، شماره ۶و۷

۱۳-)  نادری عزت الله و مریم سیف عراقی ، روش های تحقیق  وچگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی ، تهران ( ۱۳۶۸).

۱۴-   )   کمیته تدوین استانداردهای حسابداری استانداردهای حسابداری ، استاندارد شماره ۱ ، بند ۲۲-۲۰ تداوم فعالیت ( ۱۳۸۵ )

۱۵- )آذر ، عادل و منصور مومنی ، آمار و کاربرد آن در مدیریت۱ ، انتشارات سمت ، چاپ یازدهم تهران :۱۳۸۴

۱۶- نوروش ،ایرج و مهدی حیدری ، فرهنگ جامع حسابداری ومالی ، انتشارات دانشکده مدیریت ، چاپ اول ، تهران ۱۳۸۴

۱-۱) مقدمه

در این فصل به تشریح و بیان موضوع تحقیق ، اهمیت و اهداف آن می پردازیم . همچنین فرضیه های تحقیق و نیز  تعاریف عملیاتی پاره ای از واژه های استفاده شده در پژوهش ارائه می گردد .

۱-۲)تشریح و بیان موضوع

 صورتهای مالی به عنوان هسته مرکزی گزارشگری مالی حاوی  اطلاعاتی درباره و ضعیت  مالی و عملکرد مالی بنگاههای اقتصادی است که به منظور استفاده طیف وسیعی از استفاده کنندگان نظیر سرمایه گذاران  ، اعتبار دهندگان و دولت تهیه و ارائه می شود . اطلاعات مندرج در صورت های مالی یکی از پایه های مهم اتخاذ تصمیمات منطقی به شمار می رود. استفاده کنندگان باید در فرآیند تصمیم گیری، پیش از بکار گیری اطلاعات از جمله صورتهای مالی ،دو گام مهم بردارند.اولاً آنها باید متناسب با نیاز خود ، محتوای اطلاعات را تغییر و ثانیاً کیفیت اطلاعات را ارزیابی کنند ( ۱۹۷۴ AAA, ) همچنین به نظر حرفه ای حسابرس مستقل  و با صلاحیت درباره  اعتبار اطلاعات اتکا نمایند . حسابرس مستقل نظر حرفه ای خود درباره اعتبار صورتهای مالی را در قالب گزارش حسابرسی ارائه می نماید [۱]

آنچه حسابرس به فرایندهای گزارشگری می افزاید مربوط به کیفیت اطلاعات گزارش شده  ونیاز استفاده کنندگان به ارزیابی کیفیت اطاعات قبل از استفاده آن است  ارزش افزوده حسابرسی متشکل از دو بعد است : بعد کنترلی و بعد اعتبار بخشی ، از دیدگاه کنتر ل به دو دلیل زیر ، حسابرس به عنوان عامل مستقل برکیفیت اطلاعات نظارت دارد :

۱-  )بررسی مستقل میزان تطابق اطلاعات حسابداری با معیارهای از قبل تعیین شده که این معیارها قاعدتا ًباید منعکس کننده نیاز و خواست استفاده کنندگان اطلاعات باشد .

۲-  )ایجاد انگیزه  برای تهیه کنندگان جهت تولید اطلاعات در چهارچوب معیارهای از قبل تعیین شده ،زیرا تهیه کننده می داند که مورد حسابرسی قرار خواهد گرفت [۲]

از دیدگاه اعتبار بخشی حسابرسی بر اعتبار اطلاعات می افزاید ؛ زیرا استفاده کنندگان می توانند مطمئن باشند که عواملی کنترلی پیش گفته بر فرایند گزارشگری حاکم و باعث بهبود کیفیت اطلاعات شده است . در نتیجه استفاده کنندگان ، می توانند باضریب اطمینان بیشتری از اطلاعات استفاده کنند . اعتماد استفاده کنندگان به کیفیت و استفاده آنان از اطلاعات حسابداری به شکوفایی کامل ارزش نهفته اطلاعات حسابداری منجر می شود .

حسابرس در جریان برنامه ریزی  و اجرای حسابرسی و ارزیابی نتایج حاصل از آن باید بر قرار بودن فرض تداوم فعالیت را به عنوان مبنای تهیه  صورتهای مالی ارزیابی کند . گزارش حسابرس ، اعتبار صورتهای مالی را افزایش می دهد ،اما تضمینی برای ادامه فعالیت واحد مورد رسیدگی نیست .

به طور کلی در تهیه صورتهای مالی ، فرض در این است که فعالیت واحد مورد رسیدگی در آینده قابل پیش بینی ، معمولاٌ دوره ای تا یکسال پس ازپایان دوره مالی ادامه می یابد ، مگر خلاف آن تصریح شود بنابراین دارایی ها و بدهی ها برمبنای توانایی واحد مورد رسیدگی در بازیافت دارایی ها و تسویه بدهی ها در جریان  عادی فعالیت تجاری ، شناسایی و ثبت می شود . در صورت نبود فرض تداوم فعالیت [۳] واحد مورد رسیدگی ممکن است قادر به بازیافت دارایی ها به مبالغ ثبت شده نباشد و تغییراتی درمبالغ و سر رسید باز پرداختهای بدهی ها ضرورت یابد . در نتیجه ممکن است تعدیل مبالغ و طبقه بندی دارایی ها و بدهی ها در صورتهای مالی ضروری شود از دیدگاه حسابداری تعاریف مختلفی در رابطه با تداوم فعالیت ارائه شده است .

کمیته استاندارد های بین المللی حسابداری (IASC) فرض تداوم فعالیت را به عنوان یکی از مفروضات بنیادی حسابداری به صورت زیر تعریف می کند :

« فرض بر این است که هر واحد تجاری دارای تداوم فعالیت است یعنی عملیات آن در آینده قابل پیش بینی ادامه دارد » به بیان دیگر فرض می شود قرار نیست که واحد تجاری منحل یا عملیات آن به نحو قابل ملاحظه ای کاهش داده شود همچنین ضرورت این کار نیز احساس نمی شود .

تعریف پیش گفته از تداوم فعالیت تاکید بر استمرار عملیات بنگاه اقتصادی دارد در حالی که ممکن است بنگاه اقتصادی برای انجام دادن و به ثمر رساندن یک داد و ستد مهم تشکیل شود و پس از خاتمه آن بنگاه منحل گردد مثل قرار داد مشارکت بین دو یا چند نفر برای انجام کاری مشخص  که در محدوده زمانی معین صورت پذیرد چنین بنگاهی بیشتر از زمان لازم برای انجام آن کار تداوم فعالیت نخواهد داشت .[۴]

فرض تداوم فعالیت به دلیل تأثیر یک سلسله معاملات نامحدود پی در پی مطرح شده است در این رابطه محتمل ترین وضعیت برای واحد تجاری این است که فرض شود در آینده قابل پیش بینی منحل و برچیده نخواهد شد، از طرفی فرض تداوم فعالیت را نباید به مفهوم دوام و بقای همیشگی واحد تجاری تعبیر کرد، بلکه پیش فرضی است از استمرار ، تداوم و موجودیت واحد تجاری برای یک دوره زمانی کافی جهت اجرای عملیات آتی ، انجام قرار دادها و ایفای تعهدات ، واحد تجاری برای عمر خود از قبل تصمیم گیری نمی کند و ممکن است آنقدر به کار خود ادامه دهد تا به موفقیت دست یابد .

۱-۳) فرضیه های تحقیق

فرضیه های این تحقیق به هشت دسته به شرح زیر تقسیم می شوند :

۱-   نسبت کل دارایی ها بر کل بدهی ها یکی از معیارهای حسابرسان مستقل در ارزیابی تداوم فعالیت بنگاههای اقتصادی است .

۲-   نسبت دارایی های جاری بر بدهی های جاری یکی از معیارهای حسابرسان مستقل در ارزیابی تداوم فعالیت بنگاههای اقتصادی است .

۳-   شاخص نسبت دارایی های سریع به بدهی جاری در پیش بینی ور شکستگی بنگاههای اقتصادی در ایران مؤثر است .

۴-  نسبت دارایی های سریع به متوسط هزینه های جاری روزانه در پیش بینی ورشکستگی بنگاههای اقتصادی در ایران موثر است .

۵-   نسبت سود خالص به فروش در پیش بینی ور شکستگی بنگاههای اقتصادی در ایران مؤثر است .

۶-   نسبت سود  خالص به کل دارایی ها در پیش بینی ورشکستگی بنگاههای اقتصادی در ایران مؤثر است .

۷-   نسبت زیان انباشته به سرمایه یکی از معیارهای حسابرسان مستقل در پیش بینی ور شکستگی بنگاههای اقتصادی است

۸-  از دست دادن مشتری و فروشنده عمده واحدهای تولیدی یکی از معیارهای حسابرسان مستقل در ارزیابی تداوم فعالیت  بنگاههای  اقتصادی است .

 ۱-۴) ضرورت انجام تحقیق

استفاده کنندگان صورتهای مالی و سرمایه گذاران براساس اطلاعات مالی تصمیم به خرید سهم می گیرند ویا اعتبار دهندگان عمدتاً در زمان پرداخت وام به اطلاعات مالی نیاز دارند این اطلاعات می تواند در قالب یک مدل وضعیت مالی شرکتها را پیش بینی کند اگر این مدل  ها بعداً در شرکت های ایران آزمون شود ، راهنمای خوبی برای مدیران ،سرمایه گذاران ،وام دهندگان و دولت خواهد بود تا قبل از تصمیم گیری اطلاعات لازم به آنها داده شود .

اگر وضعیت مالی این بنگاه ها از طریق آزمون مدل روشن شود و ورشکستگی آنها قابل پیش بینی باشد . سهامداران و مدیران برای جلوگیری از ورشکستگی و یا تغییر در وضعیت ساختار شرکت چاره اندیشی خواهند کرد و چه بسا با اتخاذ تدابیری در ست از ورشکستگی آن شرکتها جلوگیری بعمل می آورند .

 ۱-۵) اهداف اساسی تحقیق

نتایج حاصل از این  تحقیق می تواند معیارهای اساسی برای ارزیابی « سلامت مالی » یک بنگاه یا امکان تداوم فعالیت آن با شد اعمال این شاخص ها زمینه لازم برای ارزیابی ضرورت یا عدم ضرورت تداوم فعالیت بنگاه را فراهم می نماید .