عنوان :

پایان نامه ایمونولوژی و ورزش

تعداد صفحات :۱۱۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

      ورزش منظم و مناسب عملکرد ایمنی را بالا برده و اختلالات ایمنی ناشی از یک جلسه ورزش سنگین را کاهش می دهد . فعالیت منظم بدنی از شدت کم تا شدت متوسط می تواند مقاومت زیادی در بدن برای مقابله با بیماری ایجاد نماید . در حالی که تمرین شدید می تواند خطر ابتلا به بیماریها را افزایش دهد. اشخاصی که به طور ملایم تمرین می کنند به بیماریهای عفونی کمتری مبتلا می شوند ، بر عکس افرادی که به طور شدید تمرین می کنند استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماریهای عفونی دارند . با اینحال مطالعات ، نتایج ضد و نقیضی را نشان میدهد. مثلا ، افزایش و کاهش غلظت IgA بعد از تمرین شدید – هر دو مشاهده شده است . غلظت پائین IgA بزاقی و یا نقصان مزمن IgA بزاقی موجب تشدید متوالی عفونت مجاری تنفسی فوقانی(URTI ) می شود. همچنین غلظت پائین IgA بزاقی باعث می شود تا پاتوژن ها از طریق سطوح اپی تلیال به بافتهای بدن وارد شوند. نوع فعالیت ورزشی در این تحقیق دویدن های فزاینده و هفته ای دو بار به طور منظم در نظر گرفته شده است. همچنین تعیین شدت ضربان قلب و نگهداری ریتم ضربان قلب در یک محدوده مشخص و قابل اجرا همراه با افزایش تدریجی آن و نیز افزایش تدریجی مسافت دویدن ، مجموعا می توان به عنوان شدت و مدت تمرین در این تحقیق از آن یاد کرد این شیوه تمرینی که قابلیت اجرایی آن به اثبات رسیده است برای هر یک از افراد جامعه می تواند الگو و راهکار مناسبی باشد تا از بسیاری از معضلات و ناهنجاریهای فیزیکی بدور باشند.

      بنابراین هدف کلی این تحقیق مطالعه تاثیر زمان تمرین ( دو تداومی صبح هنگام و عصر هنگام ) بر تغییرات برخی ایمونوگلوبولینهای سرم (IgA , IgG وIgM ) و پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول در دانشجویان مرد ورزشکار است.

      از مجموع ۴۵۰۰ دانشجوی دانشگاه تعداد ۲۸ نفر مرد رشته های مختلف تحصیلی در این تحقیق شرکت کردند. آزمون شونده ها بیش از سه سال سابقه ورزشی در رشته های مختلف را داشتند. چون آزمون شونده ها به طور داوطلب در این تحقیق شرکت نمودند و امکان گزینش تصادفی آنان میسر نبود ، و دستکاری کامل متغیرها خارج از کنترل محقق بود و تحقیق در شرایط غیر آزمایشگاهی انجام گرفت ، لذا از روش تحقیق نیمه تجربی استفاده شده است . اطلاعات بدست آمده بر اساس میانگین و انحراف استاندار دسته بندی و توصیف شدند. برای مقایسه اختلاف میانگین های هر دو گروه در مراحل مختلف اندازه گیری نسبت به روز اول از آزمون ( t –test ) وابسته استفاده شد. از تحلیل واریانس (ANOVA  ) یک طرفه و آزمون تعقیبی LSD برای مقایسه میانگین متغیرهای اندازه گیری شده در هر مرحله و مشخص نمودن تفاوت معنی دار بین چهار گروه استفاده شد.

      در نتیجه توجه به ایمونولوژی و ورزش در اثر علاقه و نیاز جامعه به ارتقاء سلامتی به وجود آمده است . در حال حاضر پذیرفته شده است ک عدم فعالیت بدنی عامل خطر زای مهمی برای ابتلا به بیماریها است . ظاهرا تمرینهای ورزشی متوسط و منظم ، یک راهکار اساسی برای جلوگیری از برخی بیماریها است. سیستم ایمنی به طور نزدیکی در بعضی از بیماریها درگیر می شود . عقیده بر این است که سیستم ایمنی به عنوان ابزاری جهت باز شناسی سلولهای خودی از مواد بیگانه و حفظ هموستازی بدن تکامل پیدا کرده است. تغییرات در غلظت ایمونوگلوبولین ها در پاسخ به دوره های تمرینی شدید اتفاق می افتد، ایمنی مخاطی اولین خط دفاعی بدن بر علیه آسیب دستگاه تنفسی فوقانی ( URTI ) می باشدو

واژه های کلیدی: سیکل شبانه روزی، IgG، IgA، IgM، تمرینات فزاینده تداومی

 فهرست مطالب

۱٫۱مقدمه   ۵
۱ – ۲٫ بیان مساله   ۱۴
۱-۳٫ ضرورت پژوهش   ۱۷
۱-۴٫ هدفهای پژوهش   ۲۰
۱-۴-۱٫ هدف کلی   ۲۰
۱-۴-۲٫ هدفهای ویژه   ۲۰
۱- ۵٫ فرضیه های پژوهش   ۲۰
۱-۶٫ محدودیت های پژوهش   ۲۱
۱ – ۷٫ تعریف واژه ها و اصطلاحات پژوهش   ۲۲
۲-۱٫ مقدمه   ۲۳
۲ – ۲ . مبانی نظری   ۲۳
۲ – ۲-۱٫ تعریف سیستم ایمنی   ۲۳
۲-۲-۲٫ ایمنی ذاتی و ایمنی اکتسابی   ۲۴
۲ – ۲- ۳٫ دو نوع ایمنی اکتسابی   ۲۵
۲-۲-۴- ریتم شبانه روزی   ۲۶
۲- ۲-۵٫ تغذیه و سیستم ایمنی   ۲۷
۲-۲-۶٫ عفونتهای مجاری تنفسی فوقانی   ۳۲
مکانیزم های احتمالی در ایجاد عفونتهای تنفسی فوقانی در ورزشکاران   ۳۳
۲-۲-۷٫ نمای کلی سیستم ایمنی   ۳۳
۲-۲-۸٫ ایمن گلوبولین و آنتی بادی   ۳۵
۲-۲-۹٫ مکانیسم تنظیم و ترشح کورتیزول   ۳۶
۲ – ۲- ۱۰ . کنترل اعمال جنسی مردانه بوسیله هورمونهای هیپوتالاموس و غد ه هیپوفیز   ۳۸
۲-۳٫ پیشینه پژوهش   ۳۹
۲-۴٫ پیشینه پژوهش تستوسترون و کورتیزول   ۵۰
۳ – ۱ . مقدمه   ۷۰
۳ – ۲ . آزمودنیها   ۷۰
۳-۳٫ وسایل مورد استفاده   ۷۱
۳ – ۴٫ روش تحقیق   ۷۱
۳ – ۵٫ متغیرهای پژوهش   ۷۲
۳ – ۵ – ۱٫ متغیر مستقل   ۷۲
۳ – ۵ – ۲٫ متغیرهای وابسته   ۷۲
۳ – ۶ . آزمون ۱۲ دقیقه دویدن – راه رفتن   ۷۲
۳ – ۷٫ طریقه اجرای آزمایش   ۷۳
۳ – ۸ . اندازه گیری شاخص توده بدن   ۷۵
۳ – ۹٫ اندازه گیری متغیرهای وابسته   ۷۵
۳-۱۰٫ روش آماری   ۷۶
۴ – ۱٫ مقدمه   ۸۰
۴ – ۲ . تجزیه و تحلیل مطالعه مقدماتی   ۸۰
۴ – ۳ . آزمون فرضیه های پژوهش   ۸۶
۴ – ۳ – ۱٫ آزمون فرضیه اول   ۸۶
۴ – ۳- ۲ . آزمون فرضیه دوم   ۸۷
۴ – ۳ – ۳٫ آزمون فرضیه سوم   ۸۸
۴ – ۳ – ۴٫ آزمون فرضیه چهارم   ۸۹
۴- ۳ – ۵٫ آزمون فرضیه پنجم   ۹۰
۳ – ۴ . متغیر دویدن و راه رفتن و حداکثر اکسیژن مصرفی   ۹۱
۵ – ۱٫ مقدمه   ۹۴
۵ – ۲ . بحث و بررسی   ۹۴
۵ – ۳ . متغیر حداکثر اکسیژن مصرفی   ۱۰۱
۵ – ۴ . پیشنهادات   ۱۰۲
پیوست شماره ۱   ۱۰۳
پیوست شماره ۲   ۱۰۴
منابع   ۱۰۵

منابع

آقای علی نژاد ، ۱۳۷۹ ، بررسی ویتامین های C وE و ترکیب ویتامین های CوE بر متغیرهای سیستم ایمنی در پی یک فعالیت شدید و درمانده ساز. رساله برای دریافت درجه دکتری ، دانشگاه تربیت معلم ، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
تی مکینون ، لارل تی ، ایمونولوژی و ورزش ، ترجمه : طاهره موسوی ، مجتبی عبداللهی ۱۳۸۲، انتشارات دانشگاه امام حسین ( ع ).
رسایی ، محمد جواد ، گائینی ، عباسعلی ، ناظم ، فرزاد ، ۱۳۷۳ ، سازگاری هورمون و ورزش ، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
رویت ، بروستوف ، میل ، ایمونولوژی رویت ، ترجمه : عطیه عبادی ، سارا مظاهری ، لاله ایزدی ، لیلا صدیقی پور ، ۱۳۸۲ ، انتشارات اشارت.
سندگل ، حسین ، ۱۳۷۲ ، فیزیولوژی و ورزش ، جلد اول ، انتشارات کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران .
گایتون ، آرتو ، ۱۳۷۲ ، فیزیولوژی پزشکی ، جلد سوم ، ترجمه : فرخ شادان ، انتشارات شرکت سهامی چهر .
مک آردل ، ویلیام دی ، کچ ، فرانک ال ، کچ ، ویکتورال ، ۱۳۷۹، فیزیولوژی ورزشی( ۱ ) انرژی و تغذیه ، ترجمه : اصغر خالدان ، انتشارات سمت .

هافمن ، جی ، فیزیولوژی ورزشی ، ترجمه : عباسعلی گائینی ، ۱۳۸۴ ، انتشارات دانشگاه پیام نور .

۹٫ Alex F.Roche,Steven B.Heymsfield, Timothy G. Lohman, ( 1996 ) : Human Body Composition: Human Kinetics.

۱۰٫ Anonasiri Wilai,Sanguanrun Gsirikul Sompol,Srikiat Khachorn Anan,Chuntavan Praparate,( 2002 ) : Changes of Immune System in Military Recuits after the Training Program:J.Med. Assoc.Thai. Jun;85 Supple 1 : S327-35.

۱۱٫ Bauer T., Weisser B.Schweiz Rundsch, ( 2002 ) : Effect of Arobic Endurance Exercise on Immune Function in Elderly Athlets: Med Prax. 30; 91 (5):153-8.

۱۲٫ Bente Klarlund Pederson and Laurie Hoffman Koetz (2002 ) : Exercise and Immune System: Regulation, Integration, and Adaptation Physiological Reviews,Department of Infectious Diseases and Copenhagen Muscle Research Center.Vol.80,No 3.

۱۳٫Bishop,N.C.,Blannin,Ak.,Armstrong,E.,Rickman,M.and Gleeson,M.(2000):Carbohydrate and Fluid Intake Affect the Saliva Flow Rate and IgA Response to Cycling: Medicine and Science in Sports and Exercise,32,2046-2051.

۱۴٫ Bobert J.Dur and V,Daniel,Castracane,Daniel B.(2003 ): Hormonal Responses From Concentric and Eccentric Muscle Contraction: Med. Sci.Sports Exerc. 35 , No 6,PP. 937-943 .

۱۵٫ Bosco,C.,R . Colli, R.Bonomi,S.Von Duvillard,and A.Virou. (2000): Monitoring Strength Training :  Neuromuscular and Hormonal Profile : Med . Sci . Sports Exerc.32:202-208.

۱۶٫Brandenberger,Gand Follenius,M.(1982): Influence of Timing and Intensity of Muscular Exercise on Temporal Patterns of Plasma Cortisol Levels:J.Clin.Endocrionol . Metab. 55:592 .

۱۷٫ Carrasco,D.I.,M.D.Delep,and C.A.Ray.(1999):Effect of Concentric and Eccentric Muscle Actions on Muscle Sympathetic Nerve Activity:J.Appl.Physiol.86:558-563.

۱۸٫Calder,P.C.Field,c.J.and Gill,H.S.(2002):Nutrition and Immune Function:Oxford:CABI Publishing.

۱۹٫ Calder,P.C.and Jackson,A.A.(2000): Undernutrition,Infection and Immune Function: Nutrition Research Reviews,13,3-29.

۲۰٫Chandra,R.K.(1997):Nutrition and the Immune System:an Introduction.American Journal of Clinical Mutrition,66, 460S- 463S.

۲۱٫Chatard,J.C.D.Atlaoui,G.Lac,M.Duclos,S.Hooper,and L.Mackinnon.(2002): Cortisol,DHEA.Performance and Training in Elite Swimmers:  Int.J.Sports.Med.23:510-515.

۲۲٫ Cooke R.R.J.E.MC Intosh,and R.P.MC Intosh. ( 1990):Is Cortisol and Important Factor in the Serum Binding of Testosterone? Proceeding of the Endocrine Society Aus. 33.S53.

۲۳٫ Craig BW.Brown R.and Everhart J.( 1989): Effects of Progressive Resistance Training on Growth Hormone and Testosterone Levels in Young and Eldery Subjects: Mech Ageing Dev.49: 159-169.

۲۴٫ David C.Nieman,Dru A.Henson,melanile D.Austin  and Victor A.Brown.(2005 ) : Immune Response to 30-Minute Walk:med.Sci.Sports Exerc.Vol.37,No 1,PP.57-62.

۲۵٫Dehennin L.(2000):Testosterone; An Endogenous Anabolic Androgen and Testing of its Misuse in Sportsmen.Volume 10,Issue 2,pp. 59-66.

۲۶٫ Deschenes,Michael R.,Kraemer,William J.Bush,Jill A.,Doughty,Todd A.,Kim.Dorem;Mullen,Kathryn M.Ramsey,Kimberly.(1998):Biorhythmic Influnces of Functional Capacity of Human Muscle and Physiological Responses: Medicine and Science  in Sports and Exercise.30(9):1399-1407.

۲۷٫Dessypris.A.,Kuoppasalmi.K,and Adlercreutz H,(2002):Plasma Cortisol ,Testosterone,Androstenedione and Luteinizing Hormone (LH) in a Non-Competitive Marathon Run (1976):Journal of Steroid Biochemistry.Vol.7-Issue 1,pp. 33-37.

۲۸٫Dimitriou,L.Sharp,N.C.and Doherty,M.(2002 ): Circadian Effects on the acute Responses of Salivary Cortisol and IgA in Well Trained Swimmers: British Journal of Sports Medicine,36,260-264.

۲۹٫ Djamila. Atlaoui,Martine Duclos,Carolin Gouarne,Lucien  Lacoste , Frederic Barale, and Jean Claud Chatard,(2004 ) : The 24-h Urinary Cortisol-Cortison Ratio for Monitoring Training in Elite Swimmers, Med.Sci.Sprts Exerc,Vol.36,No 2, PP.218-224.

۳۰٫ Fahrner Cl,Hackney Ac.(1998) : Effect on Endurance Exercise on Free Testosterone Concentration and the Binding Affinity of Sex Hormone Binding Globulin ( SHBG):Int J.Sports Med.19:12-15.

۳۱٫Fahlam MM ,Engels H J.Morgan Al,Kolokouri I.(2001 ): mucosal IgA Response to Repeated Wingate Tests in Females: Int J.sports Med .22: 127-131.

۳۲٫Francis,Jlynn;Gleeson,Mare,Pyne,DavidB,Callister,Robin,Clancy,RobertL.(2005 ) :Variation of Salivry Immunoglobulins in Exercising and Sedentary Populations: Medicine and Science in Sports and Exercise. 37(4): 571-578.

۳۳٫ Frybvburg,D.A.,and E.J.Barret.(1993 ) : Growth Hormone Acutely Stimulates Skeletal Muscle But not Whole-Body Protein Synthesis in Humans: Metabolism.42:1223-1227.

۳۴٫Gleeson,M.(2000):Mucosal Immune Responses and Risk of Respiratory Illness in Elite Athletes:  Exerc.Immunol.Rev.6:5-42.

۳۵٫ Gleeson,M.,MC Donald,W.A.,Pyne,D.B.et al. ( 1999 ) : Salivary IgA Levels and Infection Risk in Elite Swimmers: Medicine and Science in Sports and Exercise.31,67-73 .

۳۶٫Gleeson.M,W.A.McDanald,D.B.Pyne,R.L.Clancy,A.W.Cripps,J.L.Francis,P.A.Fricker(2000):Immune Status and Respiratory Illness for Elite Swimmers During a 12-week Training Cycl:Int.J.Sports Med.21:302-307.

۳۷٫Gleeson,M.,Lancaster,G.I.and Bishop,N.C. (2001 ): Nutritional Strategies to Minimise Exercise Induced Immunosuppresion in Athletes: Canadian Journal of Applied Physiology. 26,S23-S35.

۳۸٫ Goodrich,M.E.and Mc Gee,D.W.(1998): Regulation of Muscosal B Cytokines: Cytokines 10,948-955.

۳۹٫ Gotshalk, L.A,C. Loebel,B.C.Nidle,et al. (1997):Hormonal Responses of Mutiest Versus Single-Set Heavy-Resistance Exercise Protocols: can.J.Appl.Physiol. 22:244-255.

۴۰٫ Gurbuz Buyukyazi(2004 ): Differences in the Cellular and Humoral Immune System Between Sedentary and Endurance-Trained Elderly Males: Science and Sports. Volume 19,Issue 3,  pp. 130- 135 .

۴۱٫ Hakkinen K.,A.Pakarinen,R.V.Newton,and D.W.J.Kraemer,(1998) : Acute Hormone Responses to Heavy Resistance Lower and Upper Extrmity Exercise in Young Versus Old Msen: Eur.J.Appl. Physiol.Occup physiol . 77:312-319.

۴۲٫ Ilias Smilios,Theophilos Pilianidis,Michalis Karamouzis,and Savvas P.Tokmakidis ( 2003 ): Hormonal Responses after Various Resistance Exercis Protocols, Med.Sci.Sport . Exerc.Vol.35,No 4, pp. 644-654.

۴۳٫ Jeff S . Volek,William J.Kraemer,Jill A. Bush,Thomas Incledon, and Mark Boetes (1997 ) : Testosterone and Cortisol in Relationship to Dietary Nutrients and Resistance Exercise: Journal of Applied Physiology. Vol .82,No.1,PP.49-54.

۴۴٫ Juha P.Ahtrainen. Arto Pakarinen. Markku Alen William J.Kraemer. Keijo Hakkinen ( 2003 ) :Muscle Hypertrophy,Hormonal Aduptations and  Strenght Development During Strength in Strength an Untrained Men . Eur.J.Appl. Physiol. 89:55-563.

۴۵٫ Klaylund Pederson,Hoffman Laurie,( 2000): Exercise and the  Immune System. Regulation, Integration, and Adaptation: Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. Vol.80,No.3,PP. 1055-1081.

۴۶٫Kleessen,Brigitta,Schroedl,Wieland Stueck, Marcus , Richter, Andreas,

Rieck,Olaf,Krueger,Monika (2005 ) : Microbial and Immunological Responses Relative to High-Altitude Exposure in Mountaineers: Medicine and Science in Sports and  Exercise.37(8):1313-1318.

۴۷٫Klentrou,P,Cieslak.T.Mac Neil.M.,Vintinner,A.,Plyley.M.(2002 ):Effect of Moderate Exercise on Salivary Immunoglobulin A and Infection Risk in Human: European Journal of Applied Physiology.87,153-158.

۴۸٫Konig,D.,Berg,A.,Weinstock,C.,Keul,J.and  Northoff,H.(1997):

Essential Fatty Acids,Immune Function and Exercise: Exercise Immunology Review.3,1-31.

۴۹٫ Kraemer,W.J.(1997),Series of Studies: The Physiological Basis for Strength Training in American Football :Fact over Philosophy:J.Strength Cond.Res.11:131-142.

۵۰٫ Kraemer,W.J.(2000) : Endocrin Responses to Resistance Exercise:In :Essential of Strentgth Training and Conditioning, T.R.Baechle and R.W. Earles(Eds.)Champaign,IL:Human Kinetics.PP.91-114.

۵۱٫ Kraemer W.J.,Chadc.Loebel.Jeff S.Volek Nicholas A.Ratamess.Robert U.Newton,Robbin B.Wickham.Lincoln A.Gotshalk Noel D.Duncan.Scott A.Mazzett. (2001) The Effect of Heavy Resistance Exercise on the Circadian Rhythm of Salivary Testosterone in Men:Eur.J.Appl. Physiol .84: 13 -18.

۵۲٫ Kraemer W.J.,Dziados J.E,Marchitelli L.J,Gordon SE , Harman EA, Mello R.Fleck SJ.Frykman PN,Triplett NT ( 1993 ) : Effects of Different Heavy Resistance Exercise Protocols on Plasma  -Endorphin oncentration:J.Appl. Physiol . 74:450-459.

۵۳٫Kraemer,W.J.,French,D.N.,Paxton,N.J.,Hakkinen,K.,Volek,J.S.,SebastiaNelli, W.J.,Putukian,M.et al.(2004 ):Changes in Exercise Performance and Hormonal Concentrations over a Big Ten Soccer Season in starters and Nonstarters: Journal of Strength and Conditioning Research. 18(1),121-128.

۵۴٫ Kraemer,W.J.,G.A.Dudlely,P.A.Tesch,et al. (2001 ) : The Influence of Muscle Action on the Acute Growth Hormone Response to Resistance Exercise and Short –Term Detraining: Growth Horm.IGF Res. 11:75-83.

۵۵٫ Kraemer w.J. Hakkinen. Newton Ru.Mc Cormick M.Nidl Bc.Volek Js.Gotshalk LA.Fleck SJ.Campbell WW.Gordon SE.Farrell PA.Evans WJ(1998 ): Acute Hormonal Responses to Heavy Resistance Exercis in Younger and Older Men:Eur.J.Appl.Physiol.77:206-277.

۵۶٫ Kraemer W.J,Staron R.S.,Hagerman.R.s.,Hikida A.C.,Fry.Scott E.Gorden Bradley C.Nindl. Lincoln A.Gothshalk Jeff S.Volek.James O.Marx.(1998):The Effect of Short –Term Resistance Training on Endocrine Function in Men and Women.Eur.J.Appl. Physol.78:69-76.

۵۷٫ Lesley J.White.Rudolph H.Dressendorfer Michael A.Ferguson.Charles E.Wade(2002 ): Eur.J.Apple Physiol.86:498-505.

۵۸٫ Lucia, A. Diaz,B.Hoyos,J.et al.(2001 ):Hormone levels of World Class Cyclist During the Tour of Spain Stage Race: British Journal of Sports Medicine.35,424-430.

۵۹٫ Lynn Francis J,mare Gleeson,David.B.Pyne,Robin Callister and Robert l. Clancy,(2005 ):variation of Salivary Immunoglobulins in Exercising and Sedentary Populations:Med.sci.Sports Exerc.Vol. 37,No.4,571-578.

۶۰٫ Mackinnon,l.T,(1999): Advances in Exercise Immunology, Human Kinetics Publishing.

۶۱٫Mccall,G-E.,W.C.Byrnes,S.J.Fleck,A.Dickinson,and .J.Kraemer.(1999): Acute and chronic Hormonal Responses to Resistance training Designed to Promote Muscle Hypertrophy: can .J.Appl.Physiol.24:96-107.

۶۲٫ MC Dowell SL,Hughes RA,Hughes.RJ,Housh D .J, and Johnson Go.  (۱۹۹۲ ) :The Effect of  Exhaustive Exercise on Salivary Immunoglobulin  A . J. Soports  Med Physical Fitness 32 : 412-415.

۶۳٫ Malm, c.(2004 ) : Exercise Immunology, the Current State of Man and Mouse: sports Mdd; 34 (9): 555 -556 .

۶۴٫ Melissa Kane , M.Mc Guigan, ( 2004 ) : Alteration of Immune Function and Muscular Power in College Student Athletes and College Students : Department of Exercise and Sports Science .

۶۵٫ Michael Gleeson, David C.Nieman, and Bente k. Pedersen ( 2004 ) : Exercise , Nutrition and Immune Function : Journal of sports sciences. 22,115-125.

۶۶٫ Michael R. Mcguigan, Alison D . Egan and Garl Foster ( 2004 ) : Salivary Cortisol Responses and Perceived Exertion During High Intensity and low Intensity Bouts of Resistance Exercise : Journal of sports science and Medicine 3, 8 – ۱۵٫

۶۷٫ Mike Croskery ( 1994 ) : Recovery from Exercise Taking into  Consideration Circadian, Diurnal and Ultradian Cycles and Subsequent Result on Tissue Induced Growth and Regeneration : Myonax Fitness. Com .

۶۸ . Mikel Izquierdo , Javier Ibanez , Keijo Hakkinnen , William J. Kraemer, et al . ( 2004 ) : Maximal Strength and Power, Muscle Mass,Endurance and Serum Hormones in Weightlifter and Road Eyclists: journal of sports sciences 22,465- 478.

۶۹٫ Mylona E.Fahlman , M.M.Morgan A.L.Boardley, D. Tsivitse , S.K.(2002 ) : S-IgA Response in Females Fllowing a Single Bout of Moderate Intensity Int. J. Sports Med. 23: 453-456.

۷۰٫ Nieman D.C. ( 1994 ) : Exercise Upper Respiratory Tract Infection and the Immune System : Med . Sci . Sports Exercise . 126,PP. 128- 139.

۷۱٫ Nieman D.C.,Henson, D.A .Fagoaga. O.R.et al. ( 2002 ): change is Salivary IgA Following a competitive Marathon Race : International Journal of Sports Medicine . 23,69-75 .

۷۲٫Neiman D.C.Pedersen,B. K. ( 2000) : Nutrition and Exercise Immunology : CRC Press LLC.

۷۳٫ Nikos Kokalas. Giorgos Tsalis. Nikos Tsigilis Vossilis Mougious ( 2004 ) : Hornonal Responses to Three Training Protocds in Rowing : Eur.J.Appl.Physiol . 92 : 128-132 .

۷۴٫ Nindle , B. C . W . J. Kraemer , D.R. Deaver et al. 9 2001 ) : LH Secretion and Testosterone Concentration are Blunted after Ressitance Exercise in Men: J. Apple.PHysiol.91 : 125-1258.

۷۵ . Novas, A . MP.Rowbottom.D.G., Jenknis,D.G.(2003 ):International Journal of Sports Medicine.24,223-229.

۷۶٫ Pauline N.Harding,MD,(2002 ) : How to Age Rapidly or not ! : Article from NOHA News.Vol.XXVII , No 1. Pages 3-6.

۷۷٫ Robert J.Durand,V.Daniel Castracane, Daniel B.Hollander,James L.Trynrecki,Marcas M.Bamman,et al. (2003 ) : Hormonal Responses from Concentric and Eccentric Muscle Contraction: Med.sci.Sports Exerc. Vol.35,No.6,937-943.

۷۸٫ Roger w.Earle Thomas R.Baechle ( 2004 ) Essentials of Personal Training National Strength and Conditioning Association: NSCA’s Human Kinetic

۷۹٫ Saliva Dragnesotics,Version November ( 2004 ) : IBL Immuno-Biological Laboratiories

۸۰٫Shephard Roy J,et al ,( 1995 ) : The leucocytosis of Exercise: Can .J.Apple Physiol.20:345-360.

۸۱٫ Shephard RJ,VerdeT.J,Thomas S .G,Shek,(1991 ): Physical Activity and the Immune System: can J. Sport sci.16:169-185.

۸۲٫ Stephen P.Bird and Kyle M.Tarpenning (2004 ) : Influence of Circadian Time Structure on Acute Hormonal Responses to a Single Bout Men: Bublisher:Taylor and Francis,Volume 21,Number 1,Pages 131-146.

۸۳٫ Stokes,K.A.,M.E.Nevill, G.M.Hall,and H.K. Lakomy.(2002 ) : Growth Hormone Responses to Repeated Maximal Cycle Ergometer Exercise at Different Pedaling Rates: J.Appl.Physiol. 92:602-608.

۸۴٫ Teemu Pullinen . Antti mero.Ewen Wac Donald Arto Pakarinen. Paavo V.Komi (1998): Plasma Catecholamine and Serum Testosterone Exercise in Young and Adult Male Athletes:Eur.J.Appl.Physiol. 77: 413-420

۸۵٫ Tsopanakis.C.and Tsopanakis.A,( 1998 ) : Stress Hormonal Factors,Fatigue,and Antioxidant Responses to Prolonged speed Driving: Science Direct.Vol.60,ISSUe 3,pages 747-751 .

۸۶٫ Tzai-li li and Michael Gleeson. (2004 ) : The Effect of Single and Repeated bouts of  Drolonged Cycling and Circadian Variation on Saliva Flow Rate,Immunoglobulin A and – Amylase Responses : Journal of sports Sciences. 22, 1015-1024.

۸۷٫ Volek J.S.Kraeme W.J.Bush J.A,Incledon T , Boetes M.(1997 ): Testosterone and Crtisol in Relationship to Dietary Nutrients and Resistance Exercise: J.Appl.Physiol. 82:49-54.

۸۸٫ Walsh,N.P.,Blannin,A.K.,Clark,A.M.et al. (1999):The Effect of High-Intensity Intermittent Exercise on Saliva IgA,Total Protenin and …. Amylase : Journal of sports Sciences. 17,129-134.

۸۹٫ Wilton Darleans Dos Santos Cunha,Marcus Vinicius Glampietro, Daniel Fernandes De Souza .(2004 ): Exercise Restores Immume Cell Function in Energy-Restricted Rats,Med.Sci.Sports      ٍExerc. Vol.36.    No.12.PP. 2059-2064.

۱٫۱مقدمه

توجه به ایمونولوژی و ورزش در اثر علاقه و نیاز جامعه به ارتقاء سلامتی به وجود آمده است . در حال حاضر پذیرفته شده است که عدم فعالیت بدنی عامل خطر زای مهمی برای ابتلاء به بیماریها است. ظاهرا تمرینهای ورزشی متوسط و منظم ، یک راهکار اساسی برای جلوگیری از برخی بیماریها است. سیستم ایمنی به طور نزدیکی در بعضی از بیماریها درگیر می شود، لذا علاقه به مطالعه پاسخهای ایمنی به ورزش به منظور شناخت آثار ورزش به پیشرفت بیماریها به وجود آمده است. سیستمهای عصبی و هورمونی در برخی مولکولهای پیام رسان مثل سایتوکاینها[۱] شریک هستند ( ۲ ) . محیط اطراف ما ، انواع متنوعی از میکروب های عفونت زا ، ویروس ها ، باکتری ها ، قارچ ها ، پروتوزوآها و انگل های پر سلولی را در بر دارد. این میکروب ها می توانند ایجاد بیماری کنند. و اگر به صورت غیر کنترل شده تکثیر یابند، گاه قادر خواهند بود میزبان  خود را از بین ببرند . اکثر عفونت ها در افراد طبیعی دوره کوتاهی دارند و آسیب دائمی مختصری باقی می گذارند . این وضعیت مرهون سیستم ایمنی است که با عوامل عفونی مبارزه می کند ( ۲ ) . به علت اینکه میکروارگانیسم از راه های مختلف وارد بدن می شوند، انواع بسیار متنوعی از پاسخ های ایمنی به منظور مبارزه با هر نوع عفونت ضرورت دارد. در گام نخست ، سیستم های دفاعی خارجی بدن به عنوان سد موثری برای اکثر میکروارگانیسم ها محسوب می شوند. تنها تعداد اندکی از عوامل عفونی قادر هستند از پوست سالم  نفوذ کنند ( ۴ ).

استرس به عنوان عامل تحریک کننده عملکرد ایمنی شناخته شده است. ممکن است ورزش مدل مناسبی برای مطالعه نحوه تطابق با استرس باشد ، زیرا ورزش به آسانی اندازه گیری شده و به میزان زیادی قابل تکرار است ، به علاوه حالتهای تکراری ( مثل تمرین ورزشی ) موجب تطابق های هورمونی و فیزیولوژیکی می شوند ( ۲ ) .

          عقیده بر این است که سیستم ایمنی[۲]به عنوان ابزاری جهت باز شناسی سلولهای خودی از مواد بیگانه و حفظ هموستازی[۳] بدن تکامل پیدا کرده است . توانایی های بدن برای بازشناسی عوامل بی شمار مهاجم و مبارزه با آنها فوق العاده پیچیده است. در واقع تمام پاسخهای دفاعی بدن بر علیه مولکولهای بیگانه و نو ظهور ، در سیستم ایمنی به وقوع می پیوندد (۲).

          اسمیت[۴] و همکارانش (۳ )، گزارش کرده اند غلظت ایمونوگلوبولینهای موجود در خون ورزشکاران پس از فعالیت ورزشی ، در حد مقادیر استراحتی ثابت می ماند و یا فقط اندکی افزایش می یابند. پس از دویدن مسافت ۱۸ مایل (۸/۲۸کیلومتر ) و ۱۳ مایل ( ۲۱ کیلومتر ) ، در مقایسه با مقادیر استراحتی تغییری در ایمونوگلوبولینهای دوندگان مرد استقامتی بلافاصله یا حتی پس از گذشت ۲۴ ساعت از فعالیت ورزشی دیده نشده است. همین نتایج در دوچرخه سواران پس از یک جلسه فعالیت ورزشی دو ساعته گزارش شده است. از طرف دیگر تغییرات حاصل شده ناشی از فعالیت های شدید بدنی ممکن است تا ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد و حتی فعالیت ملایم نیز ممکن است باعث تحریک معنی داری در تغییر سیستم ایمنی برای چندین ساعت شود. ورزشکاران را نمی توان به آسانی وادار کرد تا از برنامه تمرینی روزانه خود حتی برای یک روز دست بردارند به همین دلیل حالت استراحت واقعی نیز بدست نمی آید و از مدلهای حیوانی استفاده می کنند ( ۸۷ ) .

          اغلب ، اجزاء سیستم ایمنی نشان دهنده تغییرات ریتمیک هستند . گلسون[۵] و همکارانش (۵)، تغییرات غلظت روزمره در IgA بزاقی را نشان دادند. آنها غلطت IgA بزاقی را در ساعت هشت صبح در بالاترین میزان و بعد از آن در صبح هنگام کاهش یافته و در ساعت ۱۲ ظهر ثابت بدست آوردند. این یافته توسط مطالعات دیمتر[۶] و همکارانش (۲۸) تائید شد و مشخص شد که تفاوت معنی داری در غلظت IgA بزاقی ، میزان IgA ترشحی و میزان جریان بزاق در ساعت شش صبح در مقایسه با ساعت ۱۸ وجود دارد.

          ایمنی مخاطی اولین خط دفاعی بدن بر علیه آسیب دستگاه تنفسی فوقانی[۷] (URTI) می باشد. تغییرات در غلظت ایمونوگلوبولین بزاقی در پاسخ به دوره های تمرینی شدید اتفاق می افتد (۳۴ ) با هدف بررسی تغییرات ایمونوگلوبولین ها در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار لی نن فرنسیس[۸] و همکارانش (۵۹) تعداد ۱۴ شناگر زبده و ۲۱ فرد فعال و ۱۸ فرد غیر فعال را در یک دوره ۳۰ روزه کنترل نمودند. شناگران هفته ای ۲۰ ساعت تمرین می کردند، افراد فعال ۳ الی ۱۰ ساعت در هفته به فعالیت های مختلف ورزشی می پرداختند و افراد غیر فعال ۱ الی ۳ ساعت فعالیت متوسطی را انجام می دادند از افراد شرکت کننده مجموعا ۱۲ بار نمونه بزاق گرفته شد و IgA ،IgA  ،IgM  بزاقی اندازه گیری شد. شناگران ورزیده در مقایسه با افراد فعال و غیر فعال دارای غلظت IgA بزاقی بیشتر و تغییر پذیری بیشتر در غلظت IgA نسبت به دو گروه دیگر بودند. تغییر پذیری در IgA شناگران ، دو برابر گروههای فعال و غیر فعال بود. نتیجه نهایی تحقیق نشان داد شناگران ماهر دارای غلظت های بزاقی IgA ،IgM و تغیر پذیر در غلظت IgA و IgG بیشتری نسبت به افراد فعال و غیر فعال هستند. تفاوتها در تغییر پذیری پارامترهای ایمنی مخاطی ممکن است دلالت بر متغیرهایی همچون محیط و تاثیرات آب و هوا ، تغذیه و عادات غذایی ، توالی حرکت ، فشارهای روانی و بیان میزان تفاوت در پاسخ سیستم ایمنی در افراد و یا ورزشکاران به عنوان سازگاری به تمرین اتفاق افتاده باشد (۵۹).

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اکثر متغیرهای فیزیولوژیکی و روانی دارای تغییرات دوره ای ( ۲۴ ساعته ) هستند ، و بسیاری از پاسخهای فیزیولوژیکی فعالیت های ورزشی ، متاثر از زمان و ساعت روز می باشند . به هر حال تاثیرات زمان روز ( سیکل شبانه روزی ) بر روی پاسخهای هورمونهای درون ریز سیستم ایمنی نسبت به تمرین به روشنی مشخص نشده است. مطالعات بر روی کورتیزول بزاق ( هورمون نقص سیستم ایمنی ) و IgA ( اولین خط دفاعی بدن بر علیه آسیب مجاری تنفسی فوقانی ) در پاسخ به فعالیت ورزشی دارای ابهامات فراوانی است. اکثر ابهامات ناشی از زمان نمونه برداری و شدت فعالیت ورزشی است . تاثیر ریتم شبانه روزی بر روی نقص سیستم ایمنی ممکن است با دخالت عوامل مختلفی باشد . برای مثال فعالیت ورزشی در صبح هنگام ، استعداد و نقص سیستم ایمنی را در مقایسه با تمرین بعد از ظهر افزایش می دهد. شواهد موجود نشان می دهد ترشح کورتیزول در ابتدای صبح به اوج مقدار خود می رسد و بر عکس مقدار ترشح IgA  بزاقی به حداقل خود در صبح هنگام می رسد (۲۸ ، ۷۶ ) . غدد آدرنال هورمون های استروئیدی خود را به میزان ثابت در طول شبانه روز ترشح نمی کند. یک سیکل شبانه روزی غیر طبیعی هورمونهای آدرنال می تواند به طور معکوس اعمال بحرانی و حیاتی همانند تولید انرژی و سیستم ایمنی در بدن را مختل نماید ( ۲۸ ، ۷۶ ) افرادی که حالت رخوت و سستی در بدن خود احساس می نمایند و در طول شبانه روز خسته به نظر می رسند دارای ترشح غیر طبیعی دوره شبانه روزی هورمون آدرنال هستند ( ۷۶ ) هنگامی که مقادیر کورتیزول بالا می رود سیستم ایمنی که شامل پاسخ ایمنی غشاء مخاطی سرتاسر بدن می شود سرکوب می شود. چون کورتیزول بالا ، غشاء مخاطی بدن ، که شاملIgA ترشحی می شود   را کاهش داده و سرکوب می نماید ( ۷۶ ) .IgA ترشحی ، سیستم ایمنی را علیه باکتریها ، ویروسها ، سموم و … را محافظت می کند. همچنانکه افزایش کورتیزول باعث عفونت می شود کاهش آن نیز می تواند سیستم ایمنی را به مخاطره اندازد ( ۲۸ ، ۷۶ ، ۳ ). هنگام خواب نیز مقدار مشخصی کورتیزول  مورد نیاز می باشد افزایش کورتیزول هنگام خواب دوره خواب را مختل می کند ( ۷۶ ) . در صورت وقوع هر نوع استرسی ، نظم ترشح شبانه روزی کورتیزول مختل شده و غلظت آن در پلاسما به حد بسیار زیادی افزایش می یابد. مهمترین اثر کورتیزول مقاومت بدن در مواقع استرس و ایجاد شرایط مناسب برای ادامه حیات است که مکانیزم مشخص آن هنوز شناخته نشده است . ( ۳ )، تغییرپذیری قابل ملاحظه ای در پاسخ کورتیزول به ورزش وجود دارد که به عوامل بسیاری از جمله شدت و مدت ورزش ، سطح آمادگی جسمانی فرد ، کیفیت تغذیه ای و حتی ریتم شبانه روزی وابسته است . به رغم چند نتیجه مخالف ، اکثر پژوهشها نشان می دهد که ترشح کورتیزول با شدت ورزش افزایش می یابد. در این ارتباط در سال ۱۹۶۵ پژوهشگرانی به رهبری کورنیل[۹] ، کاهشی در غلظت کورتیزول پلاسما در جریان ورزشی با شدت متوسط و کوتاه زمان بدست آوردند. همین نکته در سال ۱۹۶۹ توسط ریموند[۱۰] و همکارانش گزارش گردید . محققان دیگر بنامهای  دیویس[۱۱] و فیو[۱۲] در سال ۱۹۷۳ به روشنی نشان دادند که شدت ورزش در تعیین پاسخ کورتیزول حائز اهمیت است. آنها افرادی را در فعالیتهای یک ساعته و با شدت های گوناگون از ۴۰ تا ۸۰% Vo2 max مورد مطالعه و بررسی قرار دادند، این افراد زمانی که با شدت ۴۰% Vo2 max به ورزش پرداختند ، کورتیزول پلاسمای آنها حتی بیشتر از یک بار کاهش یافت ، در حالی که با افزایش شدت ورزش تا ۸۰% Vo2 max پاسخ کورتیزول معکوس شد و غلظت آن در پلاسما افزایش یافت. در پژوهشی دیگر زمانی که شدت ورزش از ۶۰% Vo2 max فراتر می رفت ( و از دید آزمودنیها پنهان نگاه داشته می شد ) ، غلظت کورتیزول اندازه گیری شد. در این آزمودنیها با گذشته شدت ورزش از ۶۰% Vo2 max، غلظت کورتیزول پلاسما افزایش یافت ، در حالیکه در شدتهای زیر ۶۰% Vo2 max ، غلظت کورتیزول کاهش یافت (۳،۲ ).

سطوح بیشنیه کورتیزول پلاسما بدنبال ورزش دراز مدت ، از جمله در دوندگان ماراتن ، مشاهده شده است. حتی در مقادیر کاری کمتر ( سبک ) ، اگر دوره ورزش به اندازه کافی طولانی باشد ، کورتیزول پلاسما افزایش می یابد. اهمیت مدت ورزش به عنوان یک عامل تاثیر گذار بر پاسخ کورتیزول توسط بونن[۱۳] مطرح گردید. او خاطر نشان ساخت که دفع ادراری کورتیزول بدنبال ورزش با شدت ۷۶% vo2 max ، در مدت ۱۰ دقیقه ، تغییر نمی کند و هنگامی که مدت ورزش تا ۳۰ دقیقه ادامه یابد ، سطح کورتیزول پلاسما نیز در حدود دو برابر افزایش پیدا می کند. ساتن[۱۴] و همکارانش هم بالاترین سطح کورتیزول را متعاقب یک دو ماراتن در ۱۱ مورد گزارش کردند ( ۳ ) .

      افزایش ترشح اپی نفرین و کورتیزول با توجه به ظرفیت تمرینی افراد ، تابع شدت تمرین است . ( ۳ ، ۲ ) . تفاوتهای فردی در پاسخ گلوکو کورتیکوئیدها[۱۵] به تمرین مخصوصا در افرادی که خوب تمرین می کنند تاثیر بیشتری دارد ، چون کورتیزول فقط در حین تمرینهای سخت آزاد می شود. در تمرینهای ورزشی کورتیزول به میزان مشخصی از تمرین و اپی نفرین به میزان پائین تمرین پاسخ می دهند . سطح اپی نفرین در حین تمرین سریعا بالا می رود و سریعا به سطح اولیه بر می گردد( با ۳۰ دقیقه تمرین ) ، در حالی که کورتیزول ، قبل از افزایش ابتدا یک دوره مکث را نشان می دهد و بعد از اتمام تمرین ، افزایش آن ادامه می یابد و یا در سطح بالاتر باقی می ماند. ( ۲ ). علاوه بر این ، هورمون کورتیزول دارای تغییرات روزانه است ( ۲ ، ۲۸ ، ۷۶ ، ۳ ، ۸۲ ، ۶ ، ۶۷ ) . در مطالعات مربوط به ورزش معمولا در مورد اندازه گیری تغییرات روزانه هورمونها ، گروه شاهد غیر ورزشکار در نظر گرفته نمی شود. و نسبت ترشح هر یک از این هورمونها به شدت و مدت تمرین و زمان نمونه گیری خون بستگی دارد ( ، ۸ ، ۳ ، ۸۲ ، ۶ ، ۲۷ ، ۷، ۴۴، ۵۵ ، ۶۶ ). هورمونهای مختلفی همچون کورتیزول نشان دهنده تنظیم و تعدیل عدم سازگاری است که منجر به تخریب اجرا و ظهور خستگی می شود. با این وجود اطلاعات بدست آمده ضد نقیض است . مشخصا ، میزان کورتیزول استراحتی بالا، در دوندگانی که بیش تمرینی داشته اند بدست آمد که این دوندگان رکورد خوبی بدست نیاوردند. با این وجود کاهش و یا افزایش در مقادیر کورتیزول پلاسما در ورزشکارانی که اجرای ثابتی داشته اند نیز مشاهده شده است ( ۲۹ ). از دلایل تناقض میان مقادیر کورتیزول بزاقی و کورتیزول پلاسمایی و اثرات آن بر اجرای فعالیت های بدنی این است که غلظت های کورتیزول پلاسمایی و یا بزاقی عامل تعیین کننده اساسی بر روی بافتهای هدف نمی باشد ، و هر یک از این دو، اثر تعیین کننده و متفاوتی از یکدیگر بر روی بافت هدف ندارد به همین دلیل برای اجرای ورزشی اثر مشابهی برای اندازه گیری دارند( ۲۹ ).

      باور کلی این است که مصرف استروئیدهای سازنده می تواند به افزایش یافتن وزن بدن منجر شود ، اگر چه به روشنی معلوم نیست که آیا این افزایش به خاطر زیاد شدن توده ماهیچه است ، یا صرفا به دلیل بیشتر شدن آب بدن است . وقتی افزایش توده ماهیچه هم بررسی شد ، ترکیب پروتئین های ماهیچه ای غیر طبیعی به نظر می رسید ، که در آن پتاسیم و نیتروژن بیشتر از حد طبعی افزایش پیدا کرده است. با اینحال استروئیدهای آنالولیک موجب افزایش توده ماهیچه می شوند ، پیشنهاد های دیگر در باره نحوه عمل تستوسترون در ورزشکاران مطرح شده است . مصرف دوزهای زیاد و سنگین تستوسترون موجب رفتارهای تهاجمی می شود که ممکن است در رابطه با ورزشهای مبارزه ای دارای مزایایی باشد. از سوی دیگر ، تستوسترون می تواند از بروز آسیب های ورزشی پیشگیری کرده و یا دوره بهبودی آنها را تسریع و کوتاه سازد ( ۳ ).

      هم کورتیزول و هم تستوسترون ریتم شبانه روزی خود را در بالاترین میزان در صبح و کمترین آن در شب به نمایش می گذارند .تستوسترون محرک قوی سنتز پروتئین و ممکن است دارای خواص ضد کاتابولیکی در درون عضلات اسکلتی باشد ( ۸۲ ) . از طرف دیگر تمرین استقامتی محرک نیرومندی برای افزایش حاد در غلظت هورمونهای در حال گردش ، همانند هورمونهای تستوسترون ، رشد و کورتیزول است . این پاسخها ممکن است تعامل رسپتورهای هورمون داخل سلولهای عضله و نیز تعداد رسپتورهای هورمونها را بعد از تمرین افزایش و توسعه دهند . عمل تستوسترون و هورمون رشد افزایش سنتز پروتئین و افزایش توده عضله در انسان می باشد . در حالی که کورتیزول تاثیر کاتابولیکی بر روی پروتئینهای میو فیبریل عضله دارد و نیز سنتز پروتئین را کاهش می دهد ( ۴۲ ). تاثیرات پیشنهادی در رابطه با تاثیرات کورتیزول که هنگام ورزش افزایش می یابد ، پاسخ های التهابی را کاهش داده و ممکن است در ترمیم بافتی و بهبود جراحت ها مفید باشد. با این همه ، کورتیزول تاثیرات تخریبی بر ماهیچه های اسکلتی اعمال می کند. پیشنهاد شده است که این تاثیر کورتیزول می تواند به یاری تستوسترون متوقف و مهار گردد ، در حالی که هم زمان با آن امکان بهبود آسیبها را فراهم می سازد. همچنین تستوسترون غلظت کورتیزول را از راه تضعیف کردن روند تجزیه  آن در کبد ، افزایش می دهد و تاثیرات التیام آور آن را تقویت می کند. ورزشکارانی که استروئیدهای آنابولیک دریافت می کنند مقدار کورتیزول پلاسمای بیشتری دارند و می توانند با شدتی بیشتر تمرین کنند و مسابقه دهند ( ۵ ).

۱ – ۲٫ بیان مساله

معلوم شده است بعضی مواقع بین دستگاه ایمنی و سیستم عصبی – هورمونی تعامل معنی داری وجود دارد. استرس به عنوان عامل تحریک کننده سیستم ایمنی شناخته شده است . ورزش می تواند نوعی استرس بدنی باشد. تمرین ورزشی موجب تطابقهای هورمونی و فیزیولوژیکی شده و بعضی هورمونهای مهم ایمنی هنگام ورزش را  افزایش می دهد.

      ایمونوگلوبولینها ، گلیکو پروتئینهایی هستند که فعالیت آنتی بادی دارند و توسط سلولهای B و پلاسموسیتها ساخته می شوند. این مواد در سرم و سایر مایعات بدن مثل اشک و بزاق وجود دارند ( ۲ ). پژوهشهای فراوانی ایمونوگلوبولینهای سرم و بزاق را سنجیده اند ( ۲۸، ۷۶ ، ۳۸ ، ۸۸ ، ۳۵ ). گزارش شده است با انجام ورزش استقامتی ، افزایشی کمتر از ۲۰% در غلظت سرمی برخی از کلاسهای ایمونوگلوبولینها به وجود می آید. در تحقیقی مشاهده شده است در ورزشکاران المپیکی بلافاصله بعد از آزمون دوچرخه کارسنج تا مرز خستگی که به صورت داوطلبانه و با میانگین زمانی ۲۱ دقیقه به طول انجامید ، افزایش بارزی در غلظت IgA به میزان ۱۴% و در غلظت IgG به میزان ۱۲% رخ داده است . ولی افزایش در میزان IgM قابل توجه نبوده است ( ۲ ).

      به نظر می رسد ، غلظت استراحتی ایمونوگلوبولینها بین ورزشکاران و گروههای غیر فعال مشابه باشد. با وجود این ، چندین مطالعه ، کاهش مقادیر ایمونوگلوبولینها ( کرانه پائین دامنه طبیعی به لحاظ بالینی ) را در ورزشکاران مختلف گزارش کرده اند. کاهشی که در مقادیر ایمونوگلوبولینها در ورزشکاران استقامتی و غیر استقامتی دیده شده چه بسا حاصل تمرینهای شدید ورزشی باشد . غلظت کمتر ایمونوگلوبولینها در این ورزشکاران می تواند به افزایش استعداد به عفونت منجر شود ( ۸ ).

از سوی دیگر ، افزایش ترشح کورتیزول پاسخی عمومی به فشار بدنی است . هنگام فعالیتهای ورزشی خسته کننده اگر فشار تمرین حداکثر باشد ، انتظار می رود کورتیزول افزایش یابد. میزان ترشح عامل آزاده کننده کورتیکو تروپین[۱۶] ( CRH ) و کورتیزول در اوایل صبح زیاد و در اواخر عصر یا غروب کم است. غلظت کورتیزول پلاسما در کرانه بالایی حدود ۲۰ میلی گرم درصد میلی لیتر و در کرانه پائینی حدود ۵ میکروگرم در صد میلی لیتر قرار دارد. این اثر ناشی از تغییرات دوره ای ۲۴ ساعته پیامهای صادره از هیپوتالاموس است که موجب ترشح کورتیزول می شود ( ۶ ) . مشاهده شده است ، غلظت کورتیزول تنها در تمرینات طولانی مدت افزایش می یابد. تمرینات کوتاه مدت باعث تغییر غلظت کورتیزول پلاسما نشده است. از طرف دیگر در تحقیق کرامر[۱۷] و همکارانش ( ۵۴ ) ، تعداد هفت ورزشکار زن  ، دو روز در هفته با برنامه تمرین بدن سازی تمرینات خود را شروع کردند. نمونه بزاق هر دو ساعت برای ۱۶ ساعت در روز تمرین جمع آوری شد. نتیجه آزمایش نشان داد میزان کورتیزول متعاقب تمرین افزایش یافت ، ولی هنگام تمرین تغییر معنی داری نداشت . این موضوع نشان داد هنگام تمرینها ، تاثیر تولید کورتیزول به سیکل شبانه روزی بستگی ندارد. از طرف دیگر نشان داده شده است افزایش میزان غلظت کورتیزول با کاهش تستوسترون  سرم ارتباط دارد. با وجود این ، هیچ یک از مطالعات میزان دقیق تغییرات متعاقب تمرین شدید را نشان نداده اند ( ۴۵ ) . مطالعه دیگری همبستگی زیاد (۹۰/۰ r =) بین میزان غلظت پلاسما و بزاق کورتیزول و تستوسترون را گزارش کرده اند ( ۴۵ ). کرامر و همکارانش ( ۵۴ ) ، در تحقیق خود افزایش تستوسترون را در پاسخ به تمرینات ایزومتریک در همه گروههای مورد آزمایش خود گزارش کرده اند. همچنین ، پس از تمرینات مقاومتی ، افزایش معنی داری در تستوسترون سرم مشاهده شده است ( ۴۱ ). هورمون تستوسترون در تحقیقات و فعالیتهای مختلف بدنی و نیز انواع انقباضات مطالعه شده است. ( ۵۴ ، ۳۳ ، ۱۵ ، ۱۴ ، ۶ ، ۲۷ ، ۸۲ ، ۳ ، ۷ ، ۸۵ ، ۴۴ ، ۵۵ ). تمرینات مقاومتی محرک شدید تغییر غلظت هورمون تستوسترون گزارش شده است ( ۱۵ ، ۴۵ ). نشان داده شده است ، تمرینات مقاومتی باعث افزایش معنی دار تستوسترون می شود ( ۴۹ ، ۲۲ ، ۲۱ ). همچنین هورمون تستوسترون علاوه بر حساس بودن به تمرینات ، بافتهای مختلفی را تحت الشعاع قرار می دهد ، از جمله باعث تحریک سنتز پروتئین می شود ( ۱۷ ، ۵۰ ).

      تحقیات فراوانی تغییرات هورمونهای کورتیزول و تستوسترون ( ۸۸ ، ۴۱ ، ۳۹ ). را مطالعه کرده اند که عمدتا موید تغییرات هورمونهای ذکر شده هستند ، ولی مطالعه هم زمان آنتی بادی های IgA ، IgM,IgG و هورمونهای کورتیزول و تستوسترون آن هم با توجه به سیکل شبانه روزی صبح هنگام و عصر هنگام در مطالعه ای بررسی نشده است.

۱-۳٫ ضرورت پژوهش

      ورزش منظم و مناسب عملکرد ایمنی را بالا برده و اختلالات ایمنی ناشی از یک جلسه ورزش سنگین را کاهش می دهد ( ۸۱ ، ۸۰ ) . فعالیت منظم بدنی از شدت کم تا شدت متوسط می تواند مقاومت زیادی در بدن برای مقابله با بیماری ایجاد نماید . در حالی که تمرین شدید می تواند خطر ابتلا به بیماریها را افزایش دهد ( ۸۹ ). اشخاصی که به طور ملایم تمرین می کنند به بیماریهای عفونی کمتری مبتلا می شوند ، بر عکس افرادی که به طور شدید تمرین می کنند استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماریهای عفونی دارند ( ۳۷ ). با اینحال مطالعات ، نتایج ضد و نقیضی را نشان میدهد. مثلا ، افزایش و کاهش غلظت IgA بعد از تمرین شدید – هر دو مشاهده شده است ( ۷۱ ). غلظت پائین IgA بزاقی و یا نقصان مزمن IgA بزاقی موجب تشدید متوالی عفونت مجاری تنفسی فوقانی(URTI ) می شود. همچنین غلظت پائین IgA بزاقی باعث می شود تا پاتوژن ها از طریق سطوح اپی تلیال به بافتهای بدن وارد شوند ( ۸۶ ).

      هوش[۱۸] و همکارانش ( ۶۹ ) تغییری را در IgA بزاقی به دنبال ۳۰ دقیقه فعالیت غیر رقابتی در دمای ۶ تا ۳۴ درجه سانتی گراد بدست نیاوردند( ۶۹ ) . کالج آمریکایی طب ورزش[۱۹] (ACSM ) ، ۲۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت هوازی تداومی با ۶۰ تا ۸۰% حداکثر ضربان قلب را برای سلامتی پیشنهاد می کند ( ۶۹ ).

      تستوسترون دارای عملکرد دوگانه است که به عنوان انالولیک و اندروژنیک و به عنوان خنثی کننده اثر متقابل کورتیزول هنگام فعالیت بدنی شناخته شده است . گردش مقادیر تستوسترون نتیجه دو راه متفاوت هنگام فعالیت بدنی است. معمولا افزایش هنگام آغاز فعالیت بدنی در میزان تستوسترون بوجود می آید و متعاقب آن هنگامی که فعالیت ادامه دار شد کاهش در تستوسترون مشاهده می شود. این تطابق ایندوکرینی باعث تنظیم حیاتی در عضله می شود ، که اجازه می دهد تمرین بدنی افزایش یابد یعنی باعث تحریک گلیکوژنولیز و تسهیل فرایند گلوکونئوژنز می شود ( ۲۷ ) . تستوسترون و کورتیزول تابع ریتم شبانه روزی هستند ( ۸۲ ، ۲۸ ، ۷۶ ، ۳ ، ۶ ) . کورتیزول بر روی چرخش پذیری پروتئین اثر می گذارد بنابر این حد فاصل بین تعادل هورمونی تستوسترون و کورتیزول می تواند فعالیت بدنی باشد. عکس العمل های فیزیولوژیکی این هورمونها و سازگاریهای تمرین ممکن است در مراحل بعد از فعالیت ورزشی بوسیله سازگاریهای فرایند کاتابولیک و آنابولیک اثر گذار باشد. با این وجود اثر تعادل متابولیک نیز ممکن است منجر به تشدید فرایند کاتابولیک شود ( ۸۲ ).

      نوع فعالیت ورزشی در این تحقیق دویدن های فزاینده و هفته ای دو بار به طور منظم در نظر گرفته شده است. همچنین تعیین شدت ضربان قلب و نگهداری ریتم ضربان قلب در یک محدوده مشخص و قابل اجرا همراه با افزایش تدریجی آن و نیز افزایش تدریجی مسافت دویدن ، مجموعا می توان به عنوان شدت و مدت تمرین در این تحقیق از آن یاد کرد این شیوه تمرینی که قابلیت اجرایی آن به اثبات رسیده است برای هر یک از افراد جامعه می تواند الگو و راهکار مناسبی باشد تا از بسیاری از معضلات و ناهنجاریهای فیزیکی بدور باشند.

۱-۴٫ هدفهای پژوهش

۱-۴-۱٫ هدف کلی

      هدف کلی این تحقیق مطالعه تاثیر زمان تمرین ( دو تداومی صبح هنگام و عصر هنگام ) بر تغییرات برخی ایمونوگلوبولینهای سرم (IgA , IgG وIgM ) و پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول در دانشجویان مرد ورزشکار است.

 

۱-۴-۲٫ هدفهای ویژه

–        شناسایی تفاوت تغییرات ایمونوگلوبولینها (IgA,IgG,IgM ) به تمرینات تداومی ، صبح و عصر.

–        شناسایی تفاوت پاسخ کورتیزول به تمرینهای تداومی ، صبح و عصر.

–        شناسایی تفاوت پاسخ تستوسترون به تمرینهای تداومی ، صبح و عصر.

–    شناسایی تفاوت تغییرات ایمونوگلوبولینهای سرم خون با پاسخ هورمونهای کورتیزول و تستوسترون ، صبح و عصر .

۱- ۵٫ فرضیه های پژوهش

بین تغییرات IgA تمرینهای صبحگاهی و عصر گاهی تفاوت معنی داری وجود دارد.
بین تغییرات IgM تمرینهای صبحگاهی و عصر گاهی تفاوت معنی داری وجود دارد.
بین تغییرات IgG تمرینهای صبحگاهی و عصر گاهی تفاوت معنی داری وجود دارد.
بین پاسخ کورتیزول تمرینهای صبحگاهی و عصر گاهی تفاوت معنی داری وجود دارد
بین پاسخ تستوسترون تمرینهای صبحگاهی و عصر گاهی تفاوت معنی داری وجود دارد.

۱-۶٫ محدودیت های پژوهش

       کلیه آزمودنیها از میان دانشجویان پسر دانشگاه کاشان با دامنه سنی مشخصی انتخاب شده اند. وضعیت سلامتی و برنامه های غذایی آزمودنی ها از طریق پرسشنامه کنترل شده است.متغیرهایی مثل ، سن ، قد ، وزن و عوامل محیطی مثل نور ، دما و عوامل تمرینی مثل مدت ، شدت فعالیت ورزشی و تعداد ضربان قلب در دقیقه تحت کنترل بوده است . با وجود این ، این پژوهش با محدودیت های نیز مواجه بوده است که برخی از این محدودیت ها عبارتند از :

عدم کنترل شرایط روانی آزمودنی ها .
عدم کنترل دقیق سیکل شبانه روزی آزمودنی ها .
عدم کنترل و بازبینی همه جانبه عوامل روانی موثر بر ترشح هورمونها.
عدم کنترل دقیق میزان فعالیت ورزشی و استراحت آزمودنی ها در طول برنامه پژوهش .

۱ – ۷٫ تعریف واژه ها و اصطلاحات پژوهش

سیکل شبانه روزی[۲۰] : مدارکی وجود دارد که نشان دهد اکثر متغیرهای فیزیولوژیکی و روانی دارای تغییرات دوره ای ( ۲۴ ساعته ) هستند و بسیاری از پاسخهای فیزیولوژیکی فعالیت ورزشی متاثر از زمان و ساعت روز می باشند( ۲۸ ).

IgG : عمده ترین ایمن گلوبولین سرم می باشد . و ۷۰- ۷۵% گل ایمونوگلوبولین ها را تشکیل می دهد ( ۸ ) .

IgA : ایمن گلوبولین غالب در ترشحات مخاطی مثل بزاق ، اشک ، شیر و مایعات مخاطی تنفسی و گوارشی می باشند ، IgA موجود در ترشحات مخاطی ، یک عامل مهم دفاعی بر علیه میکروبهایی است که از طریق سطوح مخاطی وارد بدن می شوند ( ۸ ) .

IgM : تقرییا ۱۰% ایمن گلوبولین های سرمی را به خود اختصاص داده و به مقدار کم در ترشحات مخاطی یافت می شوند (۸ ).

تمرینات فزاینده تداومی[۲۱] : شامل ۱۶ جلسه تمرین دو با شدت ضربان قلب مشخص و از قبل طراحی شده که در هفته دو جلسه توسط آزمودنیها اجرا گردید ( جدول ۳ – ۳ ).

۲-۱٫ مقدمه

در این فصل به اختصار مبانی نظری سیستم ایمنی ، اهمیت ریتم شبانه روزی و اثرات آن بر روی فعالیت های ورزشی ،تغذیه و سیستم ایمنی و ارتباط آن با تمرین های بدنی ، عفونتهای مجرای تنفسی فوقانی و عوامل تاثیر گذار بر این عارضه ، نمای کلی سیستم ایمنی و مکانیسمهای تنظیم ترشح کورتیزول و تستوسترون و پیشنیه پژوهش های انجام شده در تمرینات و فعالیت های مختلف ورزشی بررسی شده است .

۲ – ۲ . مبانی نظری

۲ – ۲-۱٫ تعریف سیستم ایمنی

      سیستم ایمنی به عنوان دستگاهی برای حفظ و نگهداری هموستاز بدن تکامل یافته است .این سیستم ساختار بسیار پیچیده ای داشته و توانایی تشخیص و دفاع در برابر عوامل تهدید کننده بدن را دارد . سیستم ایمنی ، به عوامل بیگانه پاسخ می دهد و مواد ایمن زا را که معمولا پروتئین هستند ، تولید می کنند. میکروارگانیسم هایی که سیستم ایمنی بدانها پاسخ می دهد ، عبارتند از : ویروس ها ، باکتری ها ، قارچ ها ، انگل ها ، رشد غدد سرطانی ، پیوند بافتی و آلرژی ها . پاسخ ایمنی نسبت به هر عاملی ، نیازمند وجود ارتباط و هماهنگی پیچیده بین بافت ها ، سلولها و تمام دستگاههای بدن و نیز مولکول های پیک در بدن است . برای درک عملکرد ایمنی باید دانست که این سیستم با تمام بافت های بدن ارتباط پویایی دارد و به اتفاق پاسخ می دهند. به دلیل وجود این تعامل ، عملکرد صحیح بدن به عنوان یک مجموعه واحد ، نیاز به عملکرد صحیح سیستم ایمنی دارد ( ۱ ).

۲-۲-۲٫ ایمنی ذاتی و ایمنی اکتسابی

      قسمت اعظم ایمنی ناشی از یک سیستم ایمنی اختصاصی است که آنتی کورها و لنفوسیتها حساس شده ای را تولید می کند که به ارگانیسمها یا سموم مشخص حمله کرده و آنها را از بین می برند. این نوع ایمنی ، اکتسابی[۲۲] است . اما یک قسمت دیگر ایمنی بر خلاف روندهائی که معطوف به ارگانیسمهای بیماریزای مشخص هستند ناشی از روندهای عمومی و کلی است. این نوع ایمنی ذاتی[۲۳] نامیده می شود و شامل قسمتهای زیر است :

فاگوسیتوز باکتریها و عوامل مهاجم دیگر توسط گویچه های سفید خون و سلولهای سیستم ماکروفاژهای بافتی .
تخریب ارگانیسمهائی که بداخل معده بلعیده می شوند بوسیله ترشحات اسیدی معده و آنزیمهای گوارشی .
مقاومت پوست در برابر تهاجم ارگانیسمها .
وجود بعضی ترکیبات شیمیائی در خون که به ارگانیسمها یا سموم خارجی چسبیده و آنها را تخریب می کنند. بعضی از این مواد عبارتند از :  ۱ –  لیزوزیم که یک پلی ساکارید خراب کننده موکوس[۲۴] بوده و به باکتریها حمله می کند و آنها را حل می کند ، ۲ –  پلی پپتیدهای بازی کــــه با بعضی از باکتریهای گرم مثبت وارد واکنش شده و آنها را از فعالیت می اندازد ،  ۳ –   مجموعه کمپلمان یا سیستمی متشکل از حدود ۲۰ پروتئین که می تواند جهت انهدام باکتریها از راه های مختلف فعال شود و ۴ –  لنفوسیتهای با قدرت کشندگی طبیعی که می توانند سلولهای خارجی ، سلولهای توموری و حتی بعضی از سلولهای عفونی شده را شناسائی و منهدم کنند ( ۲ ) .بدن انسان علاوه بر ایمنی ذاتی دارای قدرت تولید ایمنی اختصاصی فوق العاده  قوی بر ضد تک تک عوامل مهاجم از قبیل باکتریها ، ویروسها  و سموم کشنده و حتی بافتهای خارجی از سایر حیوانات است. این نوع ایمنی موسوم به ایمنی اکتسابی است ( ۶ ).

۲ – ۲- ۳٫ دو نوع ایمنی اکتسابی

      دو نوع اصلی اما نزدیک به هم ایمنی اکتسابی در بدن بوجود می آید. در یکی از این دو نوع ، بدن آنتی کورهای گردشی تولید می کند که مولکولهای گلوبولین بوده و قادرند به عامل مهاجم حمله کنند. این نوع ایمنی ، ایمنی هومورال[۲۵] یا ایمنی سلولهای B نامیده می شود . نوع دوم ایمنی اکتسابی از راه تشکیل تعداد زیاد لنفوسیتهای فعال شده ای به انجام می رسد که بطور اختصاصی برای انهدام عامل خارجی طرح شده اند. این نوع ایمنی موسوم به ایمنی سلولی یا ایمنی سلولهای T   است ( ۶ ) . تمرین ، سیستم های ایمنی ذاتی و اکتسابی را تنظیم و تغییر می دهد. میزان و اندازه این تغییر بستگی به عاملهایی همانند نوع ، دوره و شدت تمرین و سن دارد ( ۸۹ ) .

۲-۲-۴- ریتم شبانه روزی

       عوامل زیادی همانند دوره خواب – بیداری ، تغذیه ، زمان و ساعت صرف غذا ، تمرین و فعالیت ورزشی ، هورمونها و استرس می تواند الگوی ریتم شبانه روزی را تغییر دهد. به همین دلیل ورزشکاران و حتی افرادی که جهت سلامتی ورزش می کنند باید از این سیکل ( دوره ) آگاه باشند. تعامل هورمونی و اثر آن بر روی تمرین را بشناسند. و الگوی منظم روزانه را رعایت کنند. ( ۶۷ ) خواب اهمیت زیادی برای بازگشت به حالت اولیه و نیز رشد بافت دارد. چنانکه در مراحل سوم و چهارم خواب هورمون رشد به حداکثر میزان خود می رسد. هورمون رشد ترشح هورمون تستوسترون را تحت تأثیر قرار می دهد که هر دو هورمون در تعامل با یکدیگر اثرات نیرومندی بر روی رشد بافت و بازگشت به حالت اولیه دارد. تغییرات در سیکل خواب و بیداری می تواند تأثیر منفی بر روی میزان ترشح هورمون رشد و تستوسترون داشته باشد ( ۶۷ ) .

    ۲- ۲-۵٫ تغذیه و سیستم ایمنی

---