عنوان :

تحقیق بررسی نکات اخلاقی، اجتماعی و عبرت آموز سوره حشر

تعداد صفحات : ۶۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

سوره حشر پنجاه و نهمین سوره قرآن جمع آوری شده مرسوم بعد از سوره مجادله و قبل از ممتحنه در جزء بیست و هشتم قرار دارد.

در ایات اول سوره حشر، قران کریم ماجرای غزوه بنی نضیر و توطئه یهودیان را بر ضد مسلمان و برخورد شدید لشکر اسلام با آنان و شکست سخت آنها در برابر لشکراسلام  بیان میکند و آخر امر فرموده است:

فاعتبرو یا اولی الابصار، سوره حشر(۲/پس عبرت بگیرید ای صاحبان بصیرت.)

پند پذیری و عبرت آموزی از اعمال پسندیده و فضایل نفسانی  که موجب بیداری  انسان و تعالی روح و سعادت دنیا و آخرت  می شود. در عبرت آموزی دو نکته توجه را به خود جلب می کند: نخست آنکه عبرت آموزی مستلزم داشتن چشمی بینا، عقلی ژرف و درون نگر و دلی بیدار است. زیرا بدون نظر عمیق همراه اندیشه و فکر عبرت آموزی ممکن نیست. دیگر این که عبرت آموزی با انگیزه باعث ارزشمندی همچون پاک دامنی، بی رغبتی به دنیا، کاهش لغزش و خطا و شناخت خویشتن و کوتاه شدن طمع و زیادی فهم و درک و تقوا می شود. در اینجا به یک حدیث بسنده می شود.الاعتبارُ یثمر العصمه( میوه عبرت آموزری از حوادث مصونیت و لغزش از خط افق است)

مقاله حاضر با هدف تدبر و اندیشیدن و فهمیدن ایات نورانی سوره حشر در سه بخش، بخش اول: بررسی نکات اخلاقی سوره حشر، بخش دوم: بررسی نکات اجتماعی سوره حشر، بخش سوم: بررسی نکات عبرت آموز سوره حشر تهیه و تدوین گردیده است.

واژه های کلیدی: سوره حشر، نکات اخلاقی ، جهاد، تقوا، برادران دینی، نکات اجتماعی ، نکات عبرت آموز

فهرست مطالب

فصل اول    ۱
پیشگفتار    ۲
چکیده    ۴
فضیلت سوره های سجات    ۶
فضیلت آیات آخر سوره حشر    ۷
فصل دوم:  بررسی نکات اخلاقی سوره حشر    ۹
تسبیح و طبقه همه موجودات در برابر خالق یکتا    ۲۰
غرور و قبیله ی بنی نفیر    ۱۳
آثار غرور    ۱۴
اطاعت از دستور خدا و پیامبر واحب است    ۱۴
امدادهای غیبی خداوند    ۱۵
الف: ترس و وحشت    ۱۵
ب: نصرت و یاری خداوند    ۱۶
ویژگی های اخلاقی مهاجران    ۱۷
اخلاص    ۱۷
جهاد    ۱۹
صدق    ۱۹
نتیجه گیری    ۲۰
ویژگی های اخلاقی انصار    ۲۱
برادران دینی    ۲۲
مفهوم اخوت    ۲۳
مولفه های برادری دینی    ۲۳
عوامل و شیوه های تحکیم و برادری    ۲۶
حقوق و وظایف برادری    ۲۶
نمونه هایی از حقوق برادری    ۲۷
خدافراموشی سبب خود فراموشی    ۲۸
شح نفس    ۳۱
نفاق    ۳۱
منشا نفاق    ۳۳
نشانه های منافق    ۳۳
نفاق و منافقان در صدر اسلام    ۳۴
خط منافقان در اسلام    ۳۶
شباهت منافقان با شیطان    ۳۷
تقوا    ۳۸
تقوا چیست    ۳۸
اقسام تقوی    ۳۹
تقوای الهی    ۳۹
آثار و فواید تقوا    ۴۰
علائم و نشانه های تقو    ۴۱
راههای دست یابی به تقوا    ۴۲
موانع تقوا    ۴۲
فصل سوم: بررسی نکات اجتماعی سوره حشر    ۴۳
خواری فاسقان    ۴۴
فیء در اسلام    ۴۶
معنای فی    ۴۶
موارد معروض    ۴۷
فصل چهارم: بررسی نکات عبرت آموز سوره حشر    ۴۸
عبرت    ۴۹
معنای واژه ی عبرت    ۴۹
مسافرت و عبرت آموزی    ۴۹
تاریخ و داستان گذشتگان و پندگیری    ۵۰
جنگهای پیامبر عبرتی برای مسلمانان    ۵۱
عبرت آموزی فضیلتی پسندیده    ۵۲
موارد عبرت آموز سوره    ۵۵
غرور    ۵۵
با طناب پوسیده شیطان به چاه نروید    ۵۵
تکیه و اعتماد بر قدرت ها و امکانات ماده    ۵۶
منابع    ۵۸

فهرست منابع

علامه محمدحسین طباطبائی  ، تفسیر المیزان جلد ۱۹

آیت اله ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه جلد ۲۳

ابوعلی محمد بن حسن طبرسی، تفسیر جوامع الجامع جلد ۶ ترجمه

علی اکبر دهقان، تفسیر نسیم رحمت جلد ۱۳

علامه بروجردی، تفسیر جامع جلد ۶

محسن قرائتی، تفسیر نور ( تفسیر سوره حشر)

پژوشکده امام صادق(ع) ، در مسیر رستگاری ، مقالات علوم قرآنی

غلامعلی همایی، واژه شناسی قرآن

پیشگفتار

خداوند انسان ها را به عنوان اشرف مخلوقات افرید و جانشین و خلیفه خود در روی زمین قرار داد تا او را عبادت کنند و در مسیر رستگاری و هدایت گام بردارند و البته در این راه به همراه پیامبران کتاب راهنما نیز برای انسان ها فرستاده است که اشنایی با این کتاب راهنما نقش بسیار مهم و تاثیر گذاری در هدایت انسان دارد.

آشنایی با قرآن به عنوان کتاب آسمانی و راهنمای بشر برای هر مسلمانی ضروری است. به ویژه در این دوران که هجوم  فتنه و شبهاتی که دشمنان اسلام برای ما طراحی کرده اند و در زهن نسل امروز ما به وجود آورده اند بر ما لازم است که به قرآن پناه ببریم همان طور که پیامبر عظیم الشان اسلام فرمودند:

« اذا التسبت علیکم کقطع الیل المظلم فعلیکم بالقران فاِنَّهُ    شافع مشفع و ماحل مصدق من جعله امامه قاده الی الجنت و من جعله خلفه ساقه الی النار[۱]»

بنابراین ما علاوه بر اشنایی با ایات نورانی قرآن باید در امر تدبر و اندیشیدن در آن نیز بسیار کوشا باشیم. چرا که اصل و اساس تدبر و سپس عمل به آیات نورانی آن است.

مقاله حاضر با هدف تدبر و اندیشیدن و فهمیدن ایات نورانی سوره حشر در سه بخش،

بخش اول: برسی نکات اخلاقی سوره حشر،

بخش دوم: بررسی نکات اجتماعی سوره حشر،

بخش سوم: بررسی نکات عبرت آموز سوره حشر تهیه و تدوین گردیده است. امید است که این قدم بسیار کوچک مورد رضایت پرودگار قرار بگیرد. ان شاء الله.

محتوای کلی سوره حشر

این سوره به طور کلی از شش بخش تشکیل شده است.

بخش اول : که تنها یک ایه است که در آن سخن از تسبیح و تنزیه عمومی موجودات در برابر خداوند عزیز و حکیم است.

بخش دوم : از آیه ۲ تا ۱۰ که ماجرای درگیری مسلمانان با یهود پیمان شکن مدینه را بیان می کند.

بخش سوم : از آیه ۱۱ تا ۱۷ که داستان منافقان مدینه آمده که با یهود همکاری نزدیکی در این ماجرا داشتند.

بخش چهارم : مشتمل بر یک سلسله پند و اندرز. همچنین نصایح کلی به عموم مسلمانان و نتیجه گیری از مباحث مطرح شده است..

بخش پنجم: آیه ۲۱ این سوره است که یک توصیف بلیغ از قرآن مجید را بیان می نماید.

بخش ششم : سه آیه آخر آن که قسمت مهمی از صفات جمال و جلال خدا و اسماء حسنای او را بیان می کند[۱].

فضیلت سوره های مسبّحات

سوره حشر در گروه مسبحات قرآن قرار گرفته که به طور کلی در مورد فضیلت مسبحات به حدیثی از امام باقر(ع) اکتفا می نماییم. که می فرماید:

«من قرأ المسبحات کلها قبل ان ینام لم یمت حتی یدرک القائم(ع) و ان مات کان فی جوار رسول الله[۲](ص)»

هرکس تمام سوره های مسبحات را پیش از خواب بخواند، نمی میرد تا اینکه حضرت قائم را درک کند و اگر بمیرد در جوار رسول الله خواهد بود.

فضیلت سوره حشر[۳] :

در حدیثی از امام صادق(ع) می خوانیم: «مَن قَرَءَ الرَّحمنَ وَ الحَشَر اِذا اَمسی و کُلَ الله تَعالی بِدارِهِ مَلِکاً شاهِراً سَیفَهٌ حَتی یُصبِحَ»

هرکس سوره حشر و الرحمن را هنگام غروب قرائت کند، خداوند فرشته ای را با شمشیر برهنه مأمور حفاظت خانه او می کند.

در حدیثی دیگر آمده است: « مَن صَلّی اَربَع رکعات یُقرئ فی کُلِ رَکعَتَ الحَمدَ وَ الحَشَر وَ یَتَوَجَهُ الی اَی حاجَه شاءَ ها و طَلَبها قَضاها اللهُ تَعالی، ما لَم تَکُن مَعصیهً»

هرکس چهار رکعت نماز بگذارد که در هر رکعت آن سوره حشر و حمد بخواند به دنبال هر حاجتی که بخواهد برود، خداوند آن را برآورده می کند تا مادامی که آن حاجت معصیت نباشد.

حضرت علامه طباطبایی(ره) در فرازی از توصیه هایش به یک جوان می فرماید: هر شب پیش از خواب اگر توانستید سوره های مسبحات را بخوانید و اگر نتوانستید تنها سوره حشر را بخوانید.

و ما بنا بر روایات وارده سوره حشر از سوره های ممتاز قرآن است از چند جهت: ۱- این سوره با تسبیح خدا شروع و با تسبیح خدا خاتمه می یابد. ۲- سه آیه آخر این سوره از آیه های مهم ویژه قرآن است که در آن اسماء حسنای خداوند و باب توحید و معرفت در آن قرار دارد که این ایات برای رسیدن انسان به معرفت الله بسیار موثر است. ۳- در این سوره به طور ویژه از قدرت و حکمت خداوند در مواجهه با یهود بحث می نماید.

فضیلت آیات آخر سوره حشر[۴] :

از رسول خدا(ص) روایت شده است که:

« هرکس آیات آخر سوره حشر را در شب و روز بخواند و در آن روز یا شب بمیرد، بهشت بر او واجب می شود»

« هرکس آیات آخر سوره حشر را قرائت کند، گناهان گذشته و آینده اش بخشیده خواهد شد.»

« هرکس هنگام بامداد سه بار استعاذه کند و سپس سه آیه آخر سوره حشر را بخواند خداوند هفتاد هزار فرشته براو می گمارد که از او نگهبانی کرده بر او تا شب صلوات و درود فرستند و اگر بمیرد شهید مرده و همین گونه است برای کسی که شامگاه آن را بخواند»

« هنگام قرائت سه آیه آخر سوره حشر دست بر سر بگذارید و آیات را قرائت نمایید که این دستور جبرئیل است از جانب خداوند و این عمل شفای همه بیماری هاست به جز مرگ»

امام محمد باقر(ع) خطاب به جابر فرمود: « وقتی جایی از پایت ورم کرد برای آن آیه آخر سوره حشر را سه مرتبه بخوان که به اذن خدا آن درد و ورم خوب خواهد شد»

[۱] – آیت اله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه ، ص ۴۷۹

[۲] – در مسیر رستگاری، پژوهشکده امام صادق، ص ۲۳

[۳] – همان

[۴] – در مسیر رستگاری، پژوهشکده امام صادق(ع)، ص ۲۶

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .