عنوان :
تعداد صفحات : ۱۰۸
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
برنامهریزی حمل و نقل شهری فرایندی است که به تصمیمگیری درباره سیاستها و برنامههای حمل و نقل منجر میشود. هدف از فرآیند برنامهریزی حمل و نقل، تهیه اطلاعات موردنیاز برای تصمیمگیری درباره زمان و مکان اصلاحاتی است که باید در سیستم حمل و نقل ایجاد شود تا سفر و الگوهای توسعه زمینی، هماهنگ با اهداف و مقاصد جامد ترفیع و بهبود یابند.
مدیریت سیستمهای حمل و نقل فرایندی برای برنامهریزی و اجرای سیستم یکپارچه حمل و نقل شهری است که هدف اصلی آن حفاظت از منابع مالی و انرژی و همچنین حفظ کیفیت منابع زیست محیطی و بهبود سطح زندگی مردم میباشد. بر طبق قوانین دولت مرکزی، خودروهای شخصی، وسایل حمل و نقل عمومی، تاکسیها، عابران پیاده و دوچرخهها همگی باید به عنوان اجزای منفرد سیستم حمل و نقل تقلی شوند. هدف اصلی TSM هماهنگسازی این اجزای جداگانه در عملیات ساماندهی فعالیتها و ارائه خدمات به منظور دستیابی به حداکثر کارایی و افزایش درآمدها در سیستم است.
واژه های کلیدی: برنامهریزی ، حمل و نقل شهری، سازماندهی، مدیریت راهبردی، سفر
مقدمه ۱
طرح جامع حمل و نقل ۱
اصلاح طرح ۲
برنامه بهبود سیستم حمل و نقل ۳
فرآیند استمرار ۳
مرور نیازهای اطلاعاتی ۴
محدوده مطالعه ۵
فعالیتهای شهری ۶
هندسه شبکه ۶
پیشبینی سفر ۷
ابزارهای برنامهریزی مقدماتی: ۷
روشهای تجزیه و تحلیل جزیی: ۸
مرور فرایند پیشبینی سفر ۸
پیشبینیهای فعالیت شهری ۱۰
تولید سفر ۱۱
روش برازش خطی چند متغیره ۱۲
تجزیه و تحلیل از طریق طبقهبندی ۱۶
توزیع سفر ۱۷
روش فراتر: ۱۷
مدل جاذبه ۲۲
تنظیم کردن دقیق مدل جاذبه ۲۵
تفکیک سفر ۳۱
مدل تفکیک سفر به روش تولید مستقیم ۳۱
مدل تفکیک سفر به روش تبادل سفر ۳۳
تخصیص سفر ۳۶
روشهای تخصیص سفر ۳۷
طراحی مدیریت سیستمهای حمل و نقل: چارچوب کاری ۴۲
۱- مقدمه ۴۲
۲- مدیریت سیستمهای حمل و نقل چیست؟ ۴۲
اهداف، محدوده کار و طرح کلی TSM ۴۳
۳- نیاز به مدیریت سیستمهای حمل و نقل ۴۴
۴- برنامهریزی بلندمدت در مقایسه با برنامههای مدیریت سیستمهای حمل و نقل ۴۵
۵- چرخه برنامهریزی مدیریت سیستمهای حمل و نقل ۴۶
۶- راهبردهای مدیریت سیستمهای حمل و نقل ۵۰
۷- طبقهبندی مدیریت سیستمهای حمل و نقل: ارزیابی تأثیرها ۵۰
۹- چارچوب کاری مدیریت راهبردی برای (۱۹۸۳، TRB9 ۵۱
مدیریت راهبردی: ۵۲
۱۰- تجارب موجود در زمینه آزادراهها ۵۵
۱۱- مطالعه موردی: بررسی وضعیت منطقه تجاری مرکزی ۵۸
۱۲- مدیریت تقاضای حمل و نقل ۶۲
خلاصه ۶۵
ایمنی حمل و نقل ۶۶
۱- مقدمه ۶۶
۲- مسأله ایمنی بزرگراه ۶۷
۳- مسئولیتپذیری ایمنی ۶۸
۴- طبقهبندی انواع تصادف ۷۰
۵- برنامه بهبود ایمنی بزرگراه ۷۰
شناسایی عوامل و مکانهای خطرناک: ۷۴
اقتصاد حمل و نقل ۸۲
۱- گستره اقتصاد حمل و نقل ۸۲
۲- تقاضای حمل و نقل ۸۳
۳- عرضه، تقاضا و تعادل ۸۵
۴- حساسیت تقاضای سفر ۸۷
۵- عوامل مؤثر بر کششها ۹۰
۶- مدل کرافت برای تقاضا ۹۲
۷- کششهای مستقیم و متقابل ۹۶
۸- مازاد مصرف کننده ۹۷
وضعیت پس از بهسازی: ۱۰۰
۱۰- سیاستهای قیمتگذاری و یارانه ۱۰۱
منبع: ۱۰۴
مهندسی ترابری و ترافیک
مترجم: دکتر محمود صفارزاده
نگارندگان: جوتین خیستی، کنت لال
برنامهریزی فعالیتی است که توسط انسانها و برای آنها انجام میشود. برنامهریزی آیندهگرا بوده و خوشبینانه است. برنامهریزی شهری و منطقهای شامل تنظیم الگوهای قضایی در راستای زمان است. آرایش فضاها برنامهریزی نیست: بلکه هدف فرآیند دیگری است که فرایند برنامهریزی نام دارد. برنامهریزی حمل و نقل قسمتی از این فرایند است.
طی ۳۰ سال اخیر حجم وسیعی از اطلاعات جمعآوری شده و کتابها و مقالههای زیادی درباره فرایند برنامهریزی حمل و نقل نوشته شده است. چند نمونه از این کتابها جزو مراجع آورده شده و به خوانندگان علاقهمند توصیه میشود به آنها رجوع کنند. یکی از این مراجع مقدمهای بر پیشبینی تقاضای حمل و نقل شهری (متن خودآموز) است که بخشی از مطالب این فصل با تغییرات از آن گرفته شده است (۱۹۷۷، FHWA).
برنامهریزی حمل و نقل شهری فرایندی است که به تصمیمگیری درباره سیاستها و برنامههای حمل و نقل منجر میشود. هدف از فرآیند برنامهریزی حمل و نقل، تهیه اطلاعات موردنیاز برای تصمیمگیری درباره زمان و مکان اصلاحاتی است که باید در سیستم حمل و نقل ایجاد شود تا سفر و الگوهای توسعه زمینی، هماهنگ با اهداف و مقاصد جامد ترفیع و بهبود یابند.
برنامه کاری هماهنگ دو نقش دارد. کلیه اقدامات برنامهریزی حمل و نقل شهری و وابسته به حمل و نقل را که برای سال بعد یا دو سال بعد پیشبینی میشود، مشخص میکند و کارهایی را که با یاری دولت مرکزی باید انجام شود تعیین میکند.
در تدارک جامع حمل و نقل به منظور هدایت اصلاحات در سیستم حمل و نقل، دو بخش وجود دارد. بخش مدیریت سیستمهای حمل و نقل و بخش بلندمدت که این دو برای تعیین برنامه اصلاح حمل و نقل با یکدیگر همکاری میکنند.
کلمه کلیدی در اینجا مدیریت است. بخش مدیریت سیستمهای حمل و نقل تا آنجا که امکان دارد به مؤثرسازی سیستمهای حمل و نقل موجود و به پیشبینی نیازهای کوتاه مدت حمل و نقل میپردازد. خودروها، تاکسیها، کامیونها، پایانها، حمل و نقل عمومی، عابران پیاده و دوچرخهها، همگی بخشهایی از سیستم حمل و نقل شهری هستند. چهار استراتژی اصلی برای افزایش کارایی سیستم عبارت از: اقدامهایی برای اطمینان از استفاده مؤثر از فضای موجود جاده، اقدامهایی برای کاهش استفاده از وسیله نقلیه در مناطق پر ازدحام، اقدامهایی برای افزایش خدمات حمل و نقل عمومی و اقدامهایی برای اصلاح کارایی مدیریت داخلی.
ابزار برنامهریزی برای استفاده برنامهریزان حمل و نقل به منظور تجزیه و تحلیل جزئیات راهحلها و ارائه توصیههای منطقی به تصمیمگیرندگان توسعه یافتهاند. به دلیل اهمیت این بخش، فصلی جداگانه به این عنوان اختصاص یافته است.
به منظور تأمین نیازهای بلندمدت حمل و نقل در منطقه شهری، بخش بلندمدت، تسهیلاتی را که باید ساخته شود و همچنین تغییرات اساسی در تسهیلات موجود و سیاستهای راهبردی بلندمدت را شناسایی میکند. این بخش از برنامهریزی حمل و نقل برای مثال، ممکن است سیاستهای آینده گسترش کاربری زمین را با اضافه کردن یک مسیر بزرگراه با راهاندازی سیستم اتوبوس بررسی کند.
همچنین در بخش مدیریت سیستم حمل ونقل، بیش از آنکه تصمیمی اتخاذ شود باید گزینههای بلندمدت متعددی مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین ابزار برنامهریزی برای تجزیه و تحلیل گزینههای بلندمدت باید پیشرفت کند. این ابزار همچنین اطلاعاتی را ارائه میدهد که به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا بهترین راهحلها را انتخاب کنند. به عبارت دیگر پیشبینی تقاضای سفر نقش مهمی را به عنوان کمککننده به ابزار برنامهریزی مورد استفاده در ارزیابی راهحلها بازی میکند.
پس از آنکه بخشهای طرح بلندمدت انتخاب شد، طرح مورد بررسی جزیی قرار میگیرد. برای مثال، دالانی که قرار است توسعه در آن صورت پذیرد، با جزئیات بیشتر و همراه با سایر انواع فناوی (مانند اتوبوس یا حمل و نقل عمومی سریع) و همچنین مطالعات مرحلهبندی سایر پروژهها بررسی میشود. پیشبینی تقاضای سفر در اینجا نقش مهمی را در بهبود برآوردهایی مانند میزان مسافر، مناطق خرید و فروش، ازدحام و حرکتهای گردشی باز میکند.
پس از انتخاب مدیریت سیستمهای حمل و نقل و بخشهای بلندمدت و همچنین پس از اصلاح طرح، برنامه بهبود سیستم حمل و نقل ارائه میشود. این برنامه اطمینان میدهد که طرح حمل و نقل در وضعیتی بسامان و مؤثر تحقق پیدا خواهد کرد و وضعیت بهبود سیستم حمل و نقل را در چند سال آینده نشان میدهد. این برنامه دو بخش اصلی دارد: بخش مرحلهبندی شده چند ساله و بخش سالیانه.
بخش مرحلهبندی شده چند ساله، جنبههای اصلی برنامه را برای ۳ تا ۵ سال آینده مشخص میکند. این بخش در میان پروژههای تعیین شده اولویتها را برای اجرا مشخص کرده، پروژهها را بر طبق مرحلهبندی مناسبی گروهبندی کرده و براوردهای هزینه و درآمدها را برای دوره برنامه ارائه میدهد.
بخش سالیانه جزئیات پروژههایی را که قرار است ظرف سال آینده اجرا شود، مشخص میکند. برای هر پروژهای، بخش سالیانه شامل موارد ذیل است:
۱- توضیح اساس
۲- هزینه موردنیاز
۳- منابع درآمد
۴- سازمان محلی مسؤول اجرای برنامه
فرآیند استمرار شامل نظارت بر تغییراتی است که اصلاح طرح حمل و نقل را ضروری میکنند و بروز کردن اطلاعاتی که پایه برنامهریزی است و همچنین بروز کردن روشهای مورد استفاده در طراحی حمل و نقل- شامل روشهای پیشبینی سفر- و گزارش دادن اقدامها و یافتهها.
بررسیهای مربوط به حمل و نقل در کلیه مناطق با بیش از ۵۰۰۰۰ نفر جمعیت صورت گرفته است. برنامهریزان فهرستی از ویژگیهایی را تهیه کردهاند که سفر در مناطق شهری را تحت تأثیر قرار میدهد. این فهرست که پایگاه دادهها را تشکیل میدهد، شامل موارد ذیل است:
۱- جمعیت
۲- کاربری زمین
۳- فعالیت اقتصادی
۴- سیستمهای حمل و نقل
۵- سفر
۶- قوانین و مقررات
۷- منابع مالی
۸- ارزشهای جامعه
در فرآیند استمرار، یکی از وظایف اصلی بروز کردن این فهرستها برای اطمینان از کامل بودن و دقت پایگاه دادهها برای برنامهریزی است. این بروز کردن با استفاده از منابع ثانویهای مانند آمار موجو د یا از طریق نمونههای کوچک آمارگیری انجام میشود. آمارگیری در مقیاس بزرگ به دلیل هزینه بالا امکانپذیر نیست. نظارت و کنترل تغییرات بسیار مهم است. برای مثال، تصمیم برای ساخت مرکز خرید اصلی یا استادیوم ورزشی در شهر یا نزدیک آن، الگوهای ترافیک و سرانجام طرح حمل و نقل را تحت تأثیر قرار میدهد. در فرایند استمرار، سیستم حمل ونقل و عملکرد آن را کنترل میکنیم: از طریق مطالعه دقیق رفتار سفر اشخاص و ارتباطات. برای پیشبینی تعداد سفرهایی که مردم انجام خواهند داد، جایی که خواهند رفت و روش حمل و نقلی و مسیر انتخابی، روابط توسعه یافته است. این روابط پایه پیشبینی تقاضای سفر بوده و در صورتی که لازم باشد، در چارچوب فرایند استمرار، بازنگری و ارزیابی میشود.
فرایند استمرار تضمین میکند که طرح حمل و نقل به نیازهای حمل و نقل منطقه پاسخ میدهد (نیازهایی که دائما در حال تغییر است). فعالیت و تلاش موردنیاز در فرایند استمرار، به اندازه منطقه شهری و پیچیدگی مشکلات آن بستگی دارد.
پیش از آغاز فرآیند پیشبینی، تلاش قابل ملاحظهای برای گردآوری اطلاعات موردنیاز برای فرآیند پیشبینی ضروری است. این نیازهای اطلاعاتی شامل بخشهای متنوعی است مانند تعیین منطقهای که برای آن پیشبینی انجام میشود و مو اردی مانند اطلاعات مشروح خیابانها و مسیرهای اتوبوس. برای درک فرآیند پیشبینی سفر و اصطلاحات آن، توضیح مختصری از اطلاعات موردنیاز ضروری است. با توجه به موضوع بالا، نیازهای اطلاعاتی به چهار طبقه گسترده تقسیم شده است که در ذیل میآید:
۱- ناحیه مطالعاتی
۲- فعالیتهای شهری
۳- سیستم حمل و نقل
۴- مسافرت
با آگاهی از این چهار طبقه اطلاعات، برنامهریزی حمل و نقل، اطلاعات موردنیزا را برای شروع فرآیند پیشبینی تقاضای سفر در اختیار دارد.
تعریف مرزهای محدوده مطالعه: روشن است که پیش از پیشبینی سفر در یک ناحیه شهری، برنامهریز باید بدقت ناحیه مورد بررسی را تعیین کند. معمولا منطقه مطالعه شامل کل زمین توسعه یافته به اضافه زمین توسعه نیافتهای است که منطقه شهری در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده آن را در بر میگیرد. محدوده ناحیه مطالعه با استفاده از خط کمربندی علامتگذاری میشود. علاوه بر در نظر گرفتن رشد آینده، ترسیم خط کمربندی باید مواردی مانند بخشهای سیاسی، مرزهای مناطق آماری و محدودههای طبیعی را در نظر بگیرد. خط کمربندی باید تعداد محدودی از جادهها را قطع کند که این کار، موجب صرفهجویی در تعداد مصاحبههای اطلاعاتی موردنیاز در مراحل بعدی میشود.
تقسیم ناحیه برای پیشبینی محدوده مطالعه باید به واحدهای کوچکتری تقسیم شود تا برنامهریز بتواند اطلاعات مربوط به فعالیتها، سفر و حمل و نقل را به محلهای واقعی در محدوده تحت مطالعه پیوند دهد. واحدهای تجزیه و تحلیل حمل و نقل به عنوان مناطق شناخته میشوند. مناطق از نظر اندازه، بسته به تراکم یا ماهیت گسترش شهری با یکدیگر تفاوت دارند. در منطقه تجاری مرکزی (CBD)، ممکن است مناطق به کوچکی یک ساختمان و در ناحیه توسعه نیافته ممکن است به بزرگی ۱۰ مایل مربع یا بیشتر باشند. ناحیهای با جمعیت یک میلیون نفر ممکن است ۶۰۰ تا ۸۰۰ منطقه داشته باشد و ناحیهای اب ۲۰۰،۰۰۰ نفر جمعیت ممکن است ۱۵۰ تا ۲۰۰ منطقه داشته باشد. سعی میشود مناطق تا حد امکان فعالیتهای مشابه شهری داشته باشند: برای مثال ممکن است منطقهای بکلی مسکونی، تجاری، صنعتی و غیره باشد همچنین در تعیین مناطق باید محدودههای طبیعی و آماری را در نظر گرفت.
عاملی مهم در تعیین مناطق، هماهنگی آنها با شبکه حمل و نقل مورد استفاده است. به عنوان قانونی کلی، شبکه باید کلیه محدودههای مناطق را پوشش دهد. معمولا مناطق به واحدهای بزرگتری گروهبندی میشوند که به عنوان ناحیهها شناخته میشوند. ناحیهها ممکن است شامل ۵ تا ۱۰ منطقه بوده و شهری یک میلیون نفری ممکن است ۱۰۰ ناحیه داشته باشد. ناحیهها اغلب در امتداد دالانهای سفر، بخشهای سیاسی و محدودههای طبیعی مانند رودخانهها شکل میگیرند.
محدوده مرکزی شهر معمولا به عنوان یک ناحیه در نظر گرفته میشود. گروهی از نواحی که به طور شعاعی از منطقه مرکزی شهر به طرف مرز محدوده تشکیل میشوند – بخش شناخته میشود. ناحیهها در گروههای دایرهای شکل به عنوان حلقه شناخته میشوند. تقسیم کردن محدوده مطالعه به مناطق، ناحیهها، بخشها و حلقهها، کمک بزرگی برای برنامهریز حملونقل، در جهت سازماندهی اطلاعات و تفسیر کردن نتایج است.
وقتی محدوده مطالعه به واحدهای تحلیل مناسب (مناطق و ناحیهها) تقسیم شد، اطلاعات فعالیتها در این حوزهها قابل جمعآوری است. در این مرحله آگاهی از روش پیشبینی ضروری است زیرا فقط اطلاعات مربوط به درجهبندی و فرآیند پیشبینی نیاز به جمعآوری دارد. گردآوری اطلاعاتی که سرانجام از آنها استفاده نمیشود کاری اسرافگرایانه است.
نتیجه پیشبینی فعالیت شهری، منبع اطلاعات درباره فعالیتهایی است که ممکن است سفر در منطقه شهری را تحت تأثیر قرار دهد. این پیشبینی فعالیت بر اساس تقسیمبندی انجام میشود. نتایج تجزیه و تحلیل نمونهای از فعالیتها برای برنامهریز، حجم فعالیتهای موجود در مناطق را تعیین میکند که به عنوان پایهای برای پیشبینی سطوح فعالیتهای آینده استفاده میشود.
سیستم حمل ونقل شامل شبکههایی میشود که نماینده روشهای موجود (خودرو، اتوبوس و غیره) است. توصیف شبکه یعنی برداشتی از آنچه واقعا روی زمین موجود است نه هر خیابان محلی یا خیابان جمعکنندهای که دیده میشود. توصیف شبکه برای وصف کردن مسافرت با خودرو و کامیون، همراه با توصیف جداگانهای از حمل و نقل عمومی- در صورتی که حمل و نقل عمومی مسألهای مهم باشد- مورد استفاده قرار میگیرد این توصیفها میتواند شامل شکل هندسی سیستم حمل ونقل باشد. شکل هندسی شبکه ممکن است شامل شمارهگذاری تقاطعها باشد (که گره نامیده میشود.) شمارهگذاری گرهها به ما اجازه میدهد که اجزای بین گرهها را شناسایی کنیم (که مسیر نامیده میشوند). د رشبکههای حمل ونقل عمومی همچنین اجزای بین آنها را تعیین میکنیم (خطوط نامیده میشوند.) این توصیف هندسی شبکه حمل ونقل، کلیه راههای ممکن برای مسافرت بین نقاط را در منطقه نشان میدهد.
در توصیف شبکه، مراکز منطقه (مراکز فعالیت) مشخص میشود: آنها به وسیله مسیرهایی ذهنی- که متصلکنندههای مرکزی نامیده میشوند- به یکدیگر وصل میشوند. از مراکز به عنوان نقاطی استفاده میشود که از آنها سفرها در شبکه توزیع میشوند.
از پیشبینی تقاضای سفر، حداقل در چهار بخش برنامهریزی استفاده میشود: مدیریت سیستم حمل ونقل، برنامهریزی بلندمدت، اصلاح طرح و بروز کردن. چند روش مختلف برای پیشبینی تقاضا وجود دارد که بسته به شرایط تجزیه و تحلیل، یکی از آنها انتخاب میشود. این روشها از نظر پیچیدگی، هزینه، سطح کار، کارآیی و دقت متفاوت هستند، اما هر یک از آنها جایگاه خاص خود را در پیشبینی سفر دارد. هر یک از آنها به اختصار در زیر توضیح داده شده است. (۱۹۸۵، Khisti).
برنامهریزی مقدماتی، فرایند انتخاب مقدماتی شکلها یا مفاهیم ممکن است. این نوع برنامهریزی، برای مقایسه تعدادی از سیاستهای پیشنهادی با جزئیات کافی، برای کمک به تصمیمگیریها به کار میرود. این روش برای طراحی منطقهای کوتاه مدت و بلندمدت و تجزیه و تحلیل مقدماتی دالانها مفید است. برنامهریزی مقدماتی با حداقل اطلاعات، برآورد هزینهای عمده و عملیاتی، میزان سفر، جریانهای ترافیک کریدورها، سطوح سرویس، میزان مصرف انرژی و آلودگی هوا را نشان میدهد. معمولا برنامهریز از این ابزار تا زمانی استفاده میکند که نیاز به بررسی انتخاب طرح راهبردی در سطحی جزییتر به وجود نیامده است.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .