عنوان :
تعداد صفحات : ۶۶
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
در این مقاله درباره موقعیت جغرافیایی منطقهی میبد، پوشش گیاهی، وضعیت اشتغال در میبد، ساختارهای سه گانهی شهر میبد در گذشته، معرفی اندامها و نظام شهری، قنات ها و بازار و وضعیت اکنون شهر و … را توضیح می دهد.
میبد یکی از شهرستانهای استان یزد محسوب میگردد و کوچکترین شهرستان این استان میباشد . میبد از طرف شمال به شهرستان اردکان از طرف جنوب به شهرستان صدوق و از طرف شرق به دشت رسوبی پایکوهی دم هفت و شهرستان اردکان و از غرب به ارتفاعات ندوشن، مرور، و اشنیز محدود میگردد. از نظر پوشش گیاهی نیز ضعیف و پراکنده است از لحاظ بارندگی منطقهای بسیار خشک است دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و تبخیر زیاد و رطوبت پایین میباشد منابع آب منطقه نیز بسیار محدود میباشد و بیشتر آن را آبهای زیرزمینی تشکیل میدهد که آن نیز در حال از بین رفتن است خاکهای منطقهی میبد از نوع رسی است و برای سفالگری مناسب است و موجب رونق صنعت در میبد شده است.
مهمترین و بارزترین ویژگی میبد کامل بودن ساختار و شالودهی کهن آن است که متشکل از ۳ بخش عمدهی ارگ (کهندژ)، شارستان و ربفن است و نمونهای بارز، روشن و از همه مهمتر نشانهی زندهای از شهر سازی کهن ایران است. نارین قلعهی میبد به عنوان قدیمیترین بنای منطقه به مرور دارای جنبههای حکومتی و مدیریتی شده در دوران اسلامی از اهمیتش کاسته شده است و مسجد جامع در مقابل آن قرار میگیرد. شارستان از توسعه و تکامل هستههای قدیمیتر تشکیل شده و با ساختاری منسجم، متشکل از محلات ۳ گانه، بازار اصلی، مجسد جامع، میدانگاه، حصار، خندق و دروازهها انست و بیش از هر چیز ویژگیهای یک شهر اسلامی را دارد.
ربفنها و باغهای حاشیهی آنها ضمن استقلال نسبی درونی پیوند تنگاتنگی با شارستان داشتهاند آب و باغ دو عنصر حیاتی و لاینفک شهر هستند که به برکت آنها شهر باغ میبد پدید آمده است. است میبد از نمونه شهرهای کهن ایرانی است که ساختار و نظام قدیمی خود را حفظ کرده و تا به امروز نیز زندگی در آن جاری است ولی تغییر الگوی سکونت به سرعت ساخت و ساز و اقدامات شهر سازی جدید در سه دههی اخیر تهدیدی جدی برای آن تبدیل شده است.
واژه های کلیدی: شهر میبد، پوشش گیاهی، آب و هوا، کهندژ، شارستان، ربفن، محله، بازار
موقعیت جغرافیایی منطقهی میبد ۶
پوشش گیاهی منطقهی میبد ۸
بیابانها ۹
منابع آب ۹
ژئومورفولوژی و زمین شناسی ۱۱
آب و هوا و اقلیم ۱۷
عوامل مؤثر در آب و هوای میبد ۱۹
جمعیت ۲۴
مهاجرت ۲۴
وضعیت اشتغال در میبد ۲۵
وجه تسمیهی نام میبد و بنیان شهر ۲۹
میبد در دوران اسلامی ۳۳
میبد در زمان آل مظفر ۳۳
میبد در دورهی صفویان ۳۵
ساختارهای سه گانهی شهر میبد در گذشته ۳۶
۱- کهندژ ۳۷
۲- شارستان ۳۸
۳- ربفن یا بیرونه ۳۹
شارستان میبد ۴۲
معرفی اندامها و نظام شهری ۴۴
خندق ۴۷
گذرها و شبکهی ارتباطی ۴۸
محلههای شارستان ۵۰
۱- محلهی بالا ۵۰
۲- محلهی پایین ۵۱
۳- محلهی کوچک ۵۲
۴- محلهی بشنیغان ۵۳
بازار ۵۴
قناتها ۵۶
باغها و مزارع ۵۷
وضعیت اکنون شهر ۵۹
خلاصه تحقیق ۶۲
فهرست منابع ۶۵
۱- سالنامهی آماری استان یزد سال ۱۳۸۰
۲- اسنفجاری کناری، عیسی، میبد شهری که هست، میبد: پایگاه فرهنگی و گردشگری شهر تاریخی میبد؛ ۱۳۸۵
۳- پویا، سید عبدالعظیم، سیمای باستانی شهر میبد یزد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد؛ ۱۳۷۱
۴- مهر شاهی، داریوش (۱۳۸۲)«تغییرت شرایط طبیعی کویر اردکان در انتهای دوران چهارم» فصلنامهی تخقیقات جغرافیایی، شماره ۶۸
۵- قبادیان، عطاا… (۱۳۶۱) سیمای طبیعی استان یزد در ارتباط با مسائل کویری، یزد استانداری یزد.
۶- مستوفی، حمدا… (۱۳۶۲) نزهت القلوب، به اهتمام گای لیسترابغ تهران دنیای کتاب
۷- شبانکارهای، محمد بن علی محمد (۱۳۶۳) مجمع الانصاب، به تصحیح میرهاشم محدف، تهران: امیر کبیر
۸- کاتب، احمد (۱۳۵۷) تاریخ جدید یزد، به کوشش ایرج افشار، تهران امیر کبیر؛ فرهنگ ایران زمین
۹- مستوفی بافقی، محمد (۱۳۴۰) جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران کتاب فروشی اسدی
۱۰- جعفری، محمدبن حسن (۱۳۳۸) تاریخ یزد به کوشش ایرج افشار، تهران بنگاه ترجمه و نشر کتاب
۱۱- ملکزاده بیانی، سوسن (۱۳۴۸) «سکههای دوران پوراندخت، مجله بررسیهای تاریخی، سال چهارم شماره ۱،
۱۲- ابن انیره عزالدین عل (۱۳۴۹) الکامل، جلد هفدهم، مترجم: علی هاشمی حایری، تهران: علمی
۱۳- ستوده، حسینعلی (۱۳۴۶) تاریخ آل مظفر تهران: دانشگاه تهران
۱۴- ابن حوقل (۱۳۶۶) صوره الارض مترجم: جعفر شعار، تهران امیر کبیر
۱۵- معلم یزدی معین الدین (۱۳۲۶) مواهب الهی، به تصحیح سعید نفیسی تهران: اقبال
۱۶- (۱۳۸۰) طرح جامع شهر میبد شرکت عرصه، سازمان مسکن و شهرسازی استان یزد.
میبد یکی از شهرستانهای استان یزد محسوب میگردد و کوچکترین شهرستان این استان میباشد مساحت این شهرستان هزار و دویست و هفتاد و یک کیلومتر مربع است میبد در شمال غربی یزد به فاصلهی ۵۰ کیلومتری از این شهر قرار دارد و راه تهران، بندرعباس از کنار آن میگذرد میبد از طرف شمال به شهرستان اردکان از طرف جنوب به شهرستان صدوق و از طرف شرق به دشت رسوبی پایکوهی دم هفت و شهرستان اردکان و از غرب به ارتفاعات ندوشن، مرور، و اشنیز محدود میگردد.
میبد در طول جغرافیایی و عرض جغرافیایی قرار دارد و حداقل طول جغرافیایی این شهرستان (۵۰ ۵۲) و حداکثر طول آن (۱۶ ۵۸) شرقی میباشد و حداقل عرض جغرافیایی آن (۳۵ ۲۹) و حداکثر عرض آن (۷ ۳۵) شمالی میباشد.[۱]
ارتفاع میبد از سطح دریا ۱۰۹۰ متر است و ارتفاع آن به طرف جنوب افزایش مییابد روستای رکن آباد در جنوب شهر ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرت آباد در شمال شهر است این شیب طبیعی سبب تسهیلاتی در امر انتقال آب از جنوب به شمال شهر شده است.
این شهرستان شامل بخش مرکزی با شهر میبد و دو دهستان به نامهای بفروئیه و شهدا میباشد.
پوشش گیاهی شهرستان بسیار فقیر است در بخش غربی بر اثر افزایش بارندگی متراکمتر میشود گیاهان منطقه از نوع گیاهان کویری از قبیل: درمنه، گون، گز و طاق میباشد البته در ارتفاعات
غربی منطقه درختچهها نیز وجود دارد از فبیل: بادام کوهی، بنه و انجیر وحشی و در بعض مناطق پوشش قابل توجهی را تشکیل داده است مراتع منطقه در قدیم بسیار وسعت بیشتری داشته که اکنون بر اثر بوته کنی، چرای بیش از حد دامها و خشکسالی چیز زیادی از آنها باقی نمانده است.
مساحت جنگلهای میبد ۸۰۰ هکتار میباشد که همهی آنها دست کاشت است و از گونههای طاق و گز تشکیل شده است و در بیابانهای شمال شهرستان میباشد گیاهان منطقه با شرایط خشک و کویری سازگاری دارند و میتوانند مدتهای دراز بدون باران دوام بیاورند بذر گیاهان میتواند سالها به حالت خواب به سر ببرد و با آغاز بارندگی و فراهم شدن شرایط مساعد شروع به رشد کند از اینرو در سالهایی که در کویر باران فراوان ببارد همه جا پر از گلهای وحشی میشود در این منطقه گیاهان دارویی نیز وجود دارد مثل شیرین بیان، گون، آویشن، گل زوقا، خارشتر و گیاهان دیگر که بیشتر در منطقه غربی و ارتفاعات یافت میشود.
مساحت عرصهی گیاهان دارویی و صنعتی میبد ۳۶۰۰۰ هکتار میباشد که ۸/۴ درصد از کل پوشش در استان میباشد مساحت مراتع شهرستان ۸۰۰۰۰ هکتار میباشد.[۱]
چنان که میدانید بیشتر شهرستان میبد را مناطق بیابانی و کویری تشکیل میدهد عوامل موثر در گسترش بیابانهای منطقه میبد: ۱- بهره برداری غیر اصولی و ناآگاهانه و بیرویه از امکانات زمینهای مرتعی ۲- عدم تناسب تعداد دام با ظرفیت مراتع این شهرستان ۳- تخریب پوشش گیاهی از طریق قطع بی رویهی بوتهها برای سوخت و دیگر مصارف، میباشد.
مساحت بیابانها و ماسهزارهای شهرستان ۴۳۹۸۰ هکتار است بیابانهای منطقه در شرق آن و نیز شمال میباشد که کاملاً خشک و بدون گیاه است.[۲]
منابع آبی میبد بسیار محدود است و از گذشتههای دور از آبهای سطحی و رودها و آبهای زیرزمینی تأمین میشده است. بخش اعظم آبهای مورد نیاز از طریق حفر قنات از دامنههای شیرکوه از فاصلهی ۱۰ تا ۴۰ کیلومتری به شهر میرسیده است منابع تغذیهی سفرههای آب زیرزمینی و قنوات نیز از نزولات جوی ارتفاعات شیرکوه به دست میآمده است تعداد قنوات کل منطقهی یزد را ۳۲۴۰ رشته برشمردهاند که از این میزان ۱۷۶ رشته قنات را به میبد و اردکان منسوب داشتهاند به طور کلی امروزه برداشت آب از سفرههای زیرزمینی به واسطهب حفر چاههای عنیق بیش از تغذیهی آن است که سبب شده بسیاری از قنوات میبد خشک و کم آب شوند و همین امر محیط زیست منطقه را به مخاطره افکنده است از این رو بهرهبرداری از قناتها مناسبترین روش استفاده از سفرههای آب زیرزمینی است چون قنات بین تغذیهی سفرههای آب زیرزمینی و میزان برداشت آن تعادل برقرار میکند.[۳]
مهمترین و بزرگترین سفرهی آب زیرزمینی استان سفرهی آبی دشت یزد- اردکان است که عمق زیادی دارد. ارتفاعات شیرکوه در جنوب غربی این سفرهی آب زیرزمینی و شکستگیها و شکافهای موجود در آن زمینهی تغذیهی منابع آب دشت یزد- اردکان را فراهم میآورد. کاهش سالیانهی سطح آبهای زیرزمینی استان بین ۱۶ تا ۸۵ سانتیمتر در دشتهای مختلف مشاهده میشود و در سالهای اخیر برای تقویت سفرههای آبهای زیرزمینی و جبران کمبود آب فعالیتهای زیر انجام شده است:
۱- تغذیهی مصنوعی سفرههای آب زیرزمینی
۲- طرح باروری ابرها و ایجاد باران مصنوعی
۳- انتقال آب از خارج از استان از سرچشمههای زاینده رود در استان اصفهان از طریق خط لولهای به طول ۳۳۳ کیلومتر که میزان آب انتقالی آن ۳ متر مکعب در ثانیه است هم اکنون این خط لوله آب مورد نیاز شهرهای یزد و اردکان و میبد را تأمین میکند این طرح به طرح کوثر معروف است.
در فلات مرکزی ایران دست رسوبی و پردامنهی یزد یکی از حوزههای شاخص جغرافیایی است گسترهی این دشت از دامنههای شیرکوه در جنوب آغاز میشود و با شیب ملایمی تا کویر سیاه کوه در شمال بیش از یکصد کیلومتر ادامه مییابد شهر میبد در بخش میانی این دشت جای دارد این دشت یا برکهی شیرکوه- سیاه کوه به سان کاسهی تقریباً بستهای است که به خارج راه ندارد و از هر سمت توسط کوهها و ارتفاعات محدود شده است. این دشت از غرب و جنوب غربی به شیرکوه از شرق به سمت کوههای خرانق از جنوب به کفهی بهادران و از شمال به چالهی عقدا میرسد.[۴]
[۱] – سالنامه آماری استان یزد سال ۱۳۸۰
[۲] – سالنامه آماری استان یزد سال ۱۳۸۰
[۳] – اسفنجاری کناری، عیسی، میبد شهری که هست، میبد: پایگاه فرهنگی و گردشگری شهر تاریخی میبد؛ ۱۳۸۵٫
[۴]– پویا، سیدعبدالعظیم، سیمای باستانی شهر میبد، یزد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد؛ ۱۳۷۱٫
[۱] – سالنامهی آماری استان یزد سال ۱۳۸۰
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .