عنوان :

تحقیق بررسی رابطه بهداشت روانی با نیازها بر اساس طرح مازلو

تعداد صفحات :۱۱۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده تحقیق :

آگاهی نوجوانان از نیازهای مهم روانی خویشتن ، زمینه مطلوبی برای حفظ بهداشت روانی آنان می باشد به این مفهوم که آشنایی به ماهیت نیازها و چگونگی عملکرد آنها ، نوجوان را در تأمین و تقویت احتیاجات روحی خویش یاری مینماید و از عوامل تهدید کننده بهداشت روانی آنان را مصونیت می بخشد .

مربیان و مشاوران با درک ارتباط نیازهای اساسی نوجوانان و بهداشت روانی آنان ، می توانند با توانایی بالایی در تأمین و تقویت مقوله سلامت روحی دانش آموزان به تبیین و ایفای نقش خویش اقدام نمایند .

برخی از مهمترین نیازهای اساسی دانش آموزان نوجوان عبارتند از :

۱ ـ همه نوجوانان نیاز دارند ، مهارتهای ضروری دریافت های خود از زندگی دانش اقتصادی خویش را توسعه بخشند . برای رسیدن به این هدف ، بیشتر نوجوانان نیاز دارند زیر نظارت دیگران و متخصصان کار کنند . و به همان خوبی آموزش بینند که در زمینه مهارتها و دانش مربوط به حرفه هایشان آمادگی پیدا کنند .

۲ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا سلامتی و تناسب وضع جسمی خویش را حفظ نموده و توسعه بخشند .

۳ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا به حقوق و وظایف خویش در زمینه شهروندی در یک جامعه سالم آشنا شوند .

۴ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا معنی و مقصود زندگی خانوادگی را از لحاظ فرد و جامعه درک نموده و با شرایطی که برای یک زندگی خانوادگی موفق ضروری است ، آشنا شوند .

۵ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا روشهای عملی تأثیر علم بر زندگی انسان و واقعیات اساسی علم را که به ماهیت دنیا و انسان مربوط می شود ، خوب درک کنند .

۶ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا بدانند چگونه خرید کنند و چگونه کالاها را مورد استفاده قرار داده و از خدمات به چه نحو بهره ببرند . آنان همچنین نیازمندند به درک ارزشهای مصرف کننده و نتایج اقتصادی عمل خود می باشند .

۷ ـ همه نوجوانان نیاز به فرصتهایی دارند تا ظرفیتهای لازم را برای قدرشناسی از زیبایی ، ادبیات ، هنرها و طبیعت ، در حود پرورش و توسعه دهند .

۸ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا توانایی بهره گیری از اوقات فراغت را به خوبی پیدا کنند و خردمندانه برنامه زندگی خود را تنظیم نمایند .

۹ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا منزلت و احترام سایرین را حفظ نموده و این توانایی را در خود پرورش دهند و احتیاج به این موضوع دارند که در بینش خود نسبت به اصول و ارزشهای مذهبی ، تحول به وجود آورند و قادر به همکاری با دیگران در زندگی ، کار و فعالیت باشند .

۱۰ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا توانایی خود را در تفکر خردمندانه ، بیان روشن افکار و اندیشه ها ، خوب شنیدن ، خوب خواندن ، خوب درک کردن افزایش دهند .

۱۱ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا در فعالیت های فوق برنامه مدرسه و امور اجتماعی مربوط به خویش مشارکت جویند و موقعیت خود را به وضعیتی که بزرگسالان از حیث شهروندی دارند ، نزدیک گردانند .

۱۲ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا استعدادهای خود را کشف کنند و تجارب اساسی و بنیادین را برای کفایت شغلی و حرفه ای کسب کنند .

۱۳ ـ‌ همه نوجوانان نیاز دارند تا متناسب سن خود تجربه و بینش لازم را کسب کرده و آنان را توسعه بخشند ، بگونه ای که پایه ای برای زندگی خانوادگی و اجتماعی آنها محسوب می شود .

۱۴ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا احساس ارزش مربوط به اشیای مادی و حقوق مالکیت را به طور صحیح درک نموده و این احساس را در خود توسعه دهند .

۱۵ ـ همه نوجوانان نیاز دارند تا در زمینه فراگیری دانش محیط زیست تلاش نموده و علاوه بر آن از عوامل مساعدی که به حفظ محیط زیست مربوط می شود ، نیز آگاه شوند و اثرات زیانبار آلاینده ها را بر چنین محیط هایی بررسی نمایند و فرصتهایی برای کاربرد دیدگاه عمل در حل مسئله خویش داشته باشند .

به منظور بررسی رابطه بهداشت روانی با نیازها بر اساس طرح مازلو در منطقه شبستر در مقطع دبیرستان در سه پایه اول ، دوم و سوم  در مدرسه های عادی ( دخترانه و پسرانه ) و شبانه روزی ( دخترانه ) انجام گرفته است .

تا میزان برآورده شدن هر کدام از این نیازها و چگونگی تأثیر این نیازها بر بهداشت روانی مطالعه شده است . برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه بهداشت روانی و پرسشنامه نیازها ( خود ساخته ) استفاده شده است.پژوهش در میان ۱۸۰ دانش آموز مقطع دبیرستان در منطقه شبستر انجام گرفت این نمونه ۱۸۰ نفری شامل ۱۲۰ نفر دانش آموز دختر و ۶۰ نفر دانش آموز پسر می باشد که در نوع مدرسه عادی ( دختر ــ پسر ) و شبانه روزی ( دخترانه) انجام گرفت در ضمن گروه جامعه آماری از سه پایه اول ، دوم ، سوم به صورت تصادفی انتخاب گردیده است .

با توجه به میانگین های بدست آمده ارضای نیازهای فیزیولوژیک احترام ، ایمنی ، تعلق در بین دانش آموزان مدارس عادی و شبانه روزی تفاوت چندانی ندارد و تفاوت مربوط به نیاز خودشکوفایی در مدارس عادی و شبانه روزی میباشد و چنین نتیجه گیری می شود که در مجموع نیاز به خودشکوفایی در مدارس عادی به مراتب بیشتر از مدارس شبانه روزی برطرف می شود .

با توجه به میانگین های بدست آمده در مورد نیازهای احترام ، ایمنی ، تعلق ، احترام ، خودشکوفایی بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد .

واژه های کلیدی: بهداشت روانی، نیازهای ایمنی، نیازهای تعلق و عشق، نیازهای حرمت، نیازهای خود شکوفایی

فهرست مطالب

چکیده تحقیق    ۵
تاریخچه بهداشت روانی    ۷
بیان مسئله   ۹
ضرورت و اهمیت مسأله   ۱۳
اهداف پژوهش    ۱۹
نظریه ها    ۲۰
فرضیه های تحقیق    ۲۱
تعریف واژه ها   ۲۲
مروری بر ادبیات پیشینه تحقیق   ۲۷
خصوصیات نوجوانی   ۳۱
بهداشت روانی و نوجوانی ( بلوغ )   ۳۳
شاخص های بهداشت روانی   ۳۷
نیازهای اساسی    ۳۸
اطرافیان و بهداشت روانی نوجوان   ۴۲
نقش نوجوان در تأمین بهداشت روانی خویش   ۴۳
سهم نوجوان در بهداشت روانی خویش   ۴۵
مشکلات شخصیتی نوجوان   ۴۸
جایگاه شخصیت در زندگی نوجوان   ۴۹
مشکلات عاطفی دوره نوجوانی   ۵۱
تصویری از مشکلات اجتماعی نوجوان   ۵۲
پیشنهادهایی برای کاهش مشکلات اجتماعی نوجوانان    ۵۳
مشکلات درسی دوره نوجوانی    ۵۴
سرحد یادگیری    ۵۵
مشکلات خانوادگی نوجوان    ۵۶
تدابیر پیشنهادی برای حل مشکلات خانوادگی نوجوان    ۵۷
اهداف بهداشت روانی   ۵۹
اصول بهداشت روانی   ۶۱
رابطه احتیاجات جسمانی با بهداشت روانی    ۶۲
بهداشت روانی در آموزش و پرورش  :   ۶۲
روش اجرایی پژوهش   ۶۶
تعریف عملیاتی   ۶۶
روش تحقیق    ۶۷
مقیاس و رتبه بندی    ۶۸
تجزیه و تحلیل اطلاعات   ۷۰
روایی و اعتبار   ۷۰
محدودیت های تحقیق   ۷۱
تجزیه و تحلیل داده ها   ۷۳
نتیجه گیــــری   ۱۰۸
منابع    ۱۱۴

منابع :

بهداشت روانی ، تألیف سعید شاملو

بهداشت روانی ، تألیف حمزه گنجی

روان شناسی شخصیت ، تألیف دکتر یوسف کریمی

بهداشت روانی ، تألیف بهروز میلانی فر

رشد شخصیت و بهداشت روانی ، عشرت نظیری

انگیزش و شخصیت ، ابراهام مازلو

روش تحقیق در علوم رفتاری ، پاشا شریفی ، نسترن شریفی

روان شناسی رشد ، علی اکبر شعاری نژاد

پیشگامان روان شناسی رشد ، ترجمه فرید فدایی

روان شناسی رشد ، مفاهیم بنیادی در روان شناسی نوجوانی و جوانی ، حسن احدی

روان شناسی رشد کودک و نوجوان ، محمد پارسا

روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، علی دلاور

تاریخچه بهداشت روانی :

تاریخچه بهداشت روانی با توجه به وجود بیماری های روانی از زمانی که بشر وجود داشته و مخصوصاً زندگی اجتماعی را شروع کرده همراه بوده است . بیماریها یا مشکلات روانی از زمانهای قدیم وجود داشته و بقراط در سال ۳۷۷ تا ۴۶۰ سال قبل از میلاد عقیده داشته که بیماران روانی را مانند بیماران جسمی باید درمان کرد .

تا اواخر قرن ۱۸ و اقلاب کبیر فرانسه از تاریخچه بهداشت روانی اطلاعات کافی در دست نیست به علت جهل و بیسوادی از بروز بیماریهای روانی ، اختلالات رفتاری و بیماریهای روانی را به دخالت خبیثه و شیاطین ، قدرتهای ماورای انسانی و نفوذ عوامل طبیعی مانند خورشید می دانستند اولین بار بقراط فیلسوف مشهور یونانی بود که خرافات را در باره بیماریهای روانی را کنار گذاشت و اختلالهای روانی را به طرف پزشکی کشانید .

جالینوس علت بیماریهای روانی را اختلال عمل مغز و عدم تعادل اخلاط بدن می دانست .

در سال ۱۹۳۰ اولین کنگره بین المللی بهداشت روانی در سال ۱۹۴۸ که در لندن تشکیل شد اساس فدراسیون جهانی بهداشت روانی بنیان گذاری شد و در همان سال این فدراسیون به عضویت سازمان یونسکو و سازمان بهداشت جهانی درآمد . از آن تاریخ به بعد هر سال یک جلسه بین المللی و هر چهار سال یک بار یک کنگره جهانی تشکیل شده و میشود و روز ۱۸ فروردین مطابق با هفتم آوریل روز جهانی بهداشت اعلام گردیده و در سراسر جهان مسایل بهداشتی کشورها مورد بررسی قرار گرفت و از مسئولین بهداشتی کشورهای مختلف خواسته شد که برنامه های بهداشت روانی را جزء برنامه های بهداشت عمومی قرار دهند . اگر چه از تاریخ بهداشت روانی در ایران اطلاعات کافی در دسترس نیست ولی از مدارک ناکافی بدست آمده با توجه به اعتقادات مذهبی ، سنتـی و علمی آن زمان در کشورهای ایران و عربی می توان قبول کرد که رفتار با بیماران روانی به نحو مطلوب انجام می شده و از زمان های قدیم محلهایی برای نگه داری بیماران روانی وجود داشته است . در دوران اسلام پزشکان و نویسندگان مهم آن مانند ذکریای رازی و ابو علی سینا را می توان نام برد .

در سال ۱۳۱۹ سازمان جدید دانشکده پزشکی توسط پروفسور اُبرلین تأسیس و با ایجاد کرسی بیمارهای روانی و تدریس بیماریهای روانی در دانشکده پزشکی تهران تدریس روان شناسی در دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات به مورد اجرا گذاشته شد . در سال ۱۳۲۵ بیمارستان روزبه جهت بیماران نسبتاً آرام روانی اختصاص یافت و در سال ۱۳۳۹ با وسایل مدرنتر شروع به کار کرد . در سال ۱۳۳۶ برنامه های روان شناسی از رادیوی ایران آغاز شد . در سال ۱۳۳۸ اداره بهداشت روانی در اداره کل بهداشت وزارت بهداری تشکیل گردید . از تاریخ تصویب وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تمام سازمان های بهداشتی ، درمانی و آموزشی به آن وزارتخانه منتقل شد و مجدداً دفتری بنام دفتر بهداشت روانی در آن وزارت خانه شروع به فعالیت نمود .

برای اولین بار طرح ادغام خدمات بهداشت روانی در خدمات اولیه بهداشتی در شبکه بهداشت و درمان شهرضا ( استان اصفهان ) شروع شد چون موفقیت این طرح مورد تائید نمایندگان سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت لذا بهداشت روانی را به عنوان اصل نهم خدمات اولیه بهداشتی در کشور اعلام و اجرای طرح کشوری بهداشت روانی در استانهای دیگر آغاز شد بر حسب این طرح بهورزان آموزش دیده در خانه بهداشت واقع در روستاها نیز شروع به فعالیت نموده و عملیات بیماریابی را انجام میدهند و بیمار را به مراکز بهداشتی مرکز ارجاع می دهند و با اجرای این طرح در کشور خدمات بهداشت روانی از حالت تمرکز در بیمارستان های روانی خارج شده و در سطح کشور به مورد اجرا گذاشته می شود .

بیان مسئله

فرهنگ بزرگ روان شناسی لاروس ، بهداشت روانی را چنین تعریف می کند : « استعداد روانی برای هماهنگ ، خوشآیند و مؤثر کار کردن ، برای موقعیت های دشوار انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود ، توانایی داشتن »

سازمان جهانی بهداشت روانی را چنین تعریف می کند : « بهداشت روانی در درون مفهوم کلی جای می گیرد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقشهای اجتماعی ، روانی و جسمی ، بهداشت ، تنها نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست . در این تعاریف همان طور که ملاحظه می شود سازگاری با محیط اهمیت زیادی دارد طبق این تعاریف ، شخصی که بتواند با محیط خود ( اعضاء خانواده ، همکاران ، همسایگان ، به طور کلی با اجتماع ) خوب سازگار شود ، از نظر بهداشت روانی بهجار خواهد بود . این شخص باتعادل روانی رضایت بخش پیش خواهد رفت . تعارض های خود را با دنیای درون و بیرون حل خواهد کرد و در مقابل ناکامی ها اجتناب ناپذیر زندگی مقاومت خواهد داشت . اگر کسی توانایی انجام دادن این کارها را نداشته باشد و در نتیجه با محیط خود به شیوه نامناسب و دور از انتظار برخورد کند » از نظر روانی بیمار محسوب خواهد شد . زیرا با این خطر روبرو خواهد بود که تعارضهای حل نشده خود را به صورت نوروز ( اختلالهای خفیف رفتاری ) نشان دهد و به شخص نورتیک تبدیل شود . وقتی که می گوئیم از نظر جسمی کاملاً سالم هستیم منظور این است که هیچ نوع ناراحتی احساس نمی کنیم ، بنابراین سلامت جسمی یعنی حالت مقابل بیماری جسمی ،‌ آیا در مورد سلامت روانی یا بهداشت روانی نیز می توان چنین تعریفی ارائه داد ؟ اگر پاسخ مثبت باشد در آن صورت خواهیم گفت : بهداشت روانی یعنی نداشتن بیماری روانی . به عبارت دیگر کسی که از نظر روانی هیچ نوع ناراحتی احساس نکند ، در حالت بهداشت روانی کامل خواهد بود ، این نوع رودرروی هم قرار دادن بهداشت روانی و بیمار روانی از دیدگاه زیستی ( دیدگاه پزشکی ) نشأت می گیرد . دیدگاه زیستی یا دیدگاه پزشکی می خواهد بداند که چگونه بافت ها یا اعضای بدن بیمار می شود و چگونه باید آن را درمان کرد . با این همه می توان پرسید اگر بیمار روانی نباشیم واقعاً بهداشت روانی یا سلامت روانی خواهیم داشت ؟ ممکن است پاسخ این سؤال خیلی آسان به نظر رسد و بلافاصله بگوید : بلی ، اگر چنین باشد همان طور در مباحث قبلی گفته شد احتمالاً سلامت جسمی خود و نبود ناراحتی را در نظر گرفته ، پاسخ مثبت داده اید . اگر خوب بیندیشید قبول خواهید کرد که لازم است پاسخ خود را دوباره ارزشیابی کنید ؛ زیرا زندگی بدون تعارض های روزانه ، بدون رنجها و ناکامی ها چه مفهومی خواهد داشت ؟

مفهوم بیمار روانی به ارزشهایی وابسته است که زندگی اجتماعی در اختیار ما می گذارد بنابراین معلوم نیست که بهداشت روانی واقعاً نبود بیماری روانی باشد . به عنوان مثال انحرافهایی در نظر می گیریم که گاهی در نوجوانان دیده می شود . می دانیم که رفتارها زودگذرند و در مراحل رشد بوجود می آیند . دختر نوجوان چه با کلام ، چه با شیوه لباس پوشیدن و غیره با خانواده و گاهی با اجتماع به مخالفت برمی خیزد والدین بلافاصله کم حوصله می شوند و با شدت اظهار می دارند که دختر خود را نمی شناسند . برخی مسئولان نیز تند برخورد می کنند و نوجوان را به خشونت وامیدارند .این نوع فعالیتهای نوجوانان ، بیانگر مرحله مهمی از زندگی است نه بی اعتنایی به والدین یا قوانین اجتماعی ، با این مخالفت ها آنها خود مختاری و انتخاب ارزشهای فردی و شخصی را یاد می گیرند . هیچ یک از این رفتارها نشانه بیماری روانی نیست . بلکه برای تائید و تثبیت موجودیت فرد است . کسی که بهداشت روانی خوبی دارد معمولاً بهنجار در نظر گرفته می شود کلمه هنجار می تواند معنای زیادی داشته باشد اولین معنای آن مطابقت با هنجار است . مطابقت با هنجار یعنی قبول رفتارهای استاندارد ، بهنجار کسی است که به انتظار های اجتماع پاسخ می دهد بدین معنا که طبق انتظارهای اجتماع رفتار کند . دومین معنای بهنجار ، مفهوم میانگین را در برمی گیرد . میانگین یک شاخص آماری است که تمایل به مرکز یا حد وسط را نشان می دهد بنابراین بهنجار کسی است که رفتار او به رفتار اکثریت مردم نزدیک است و در جهت افراط یا تفریط انحراف ندارد . در سال ۱۹۴۸ ، کمیسیون مقدماتی سومین کنگره جهانی بهداشت روانی ، برای بهداشت روانی یک تعریف دو قسمتی ارائه می دهد :

۱ ) بهداشت روانی حالتی است که از نظر جسمی ، رونی و عاطفی ، در حدی که با بهداشت روانی دیگران انطباق داشته باشد ، برای فرد مطلوب ترین رشد را ممکن سازد .

۲ ) جامعه خوب جامعه ای است که برای اعضای خود چنین رشدی را فراهم آورد ، و در عین حال ، رشد خود راتضمین می کند و نسبت به سایر جوامع بردباری نشان می دهد . سازمان جهانی بهداشت ، بهداشت روانی را بر اساس جنبه های زیستی و اجتماعی تعریف می کند به نظر این سازمان ، بهداشت روانی برای فرد استعداد ایجاد روابط موزون با دیگران و استعداد شرکت در تغییرات محیط اجتماعی و مادی یا استعداد کمک به تغییرات ، به شیوه سازنده قایل است . همچنین بهداشت روانی ایجاب می کند که بین تمایلات غریزی فرد هماهنگی وجود داشته باشد . این هماهنگی به یکپارچگی وجود فرد کمک می کند نه این که برخی تمایلات غریزی به مخالفت تمایلات دیگر برخیزند و آنها را سرکوب کند . انجمن کانادایی بهداشت روانی ، بهداشت روانی را در سه قسمت تعریف کرده است . قسمت اول مربوط به خود عبارتند از : ۱ ـ تسلط بر هیجان خود  ۲ ـ آگاهی از ضعف های خود  ۳ ـ رضایت از خوشی های ساده و قسمت دوم نگرشهای مربوط به دیگران ( با دیگران راحت بودن ) عبارتند از : ۱ ـ علاقه به دوستی های طولانی و صمیمی  ۲ ـ احساس تعلق به یک گروه  ۳ ـ احساس مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی و قسمت سوم نگرشهای مربوط به زندگی ( رویارویی با الزامهای زندگی ) عبارتند از : ۱ ـ پذیرش مسئولیت ها   ۲ ـ ذوق توسعه امکانات و علائق  ۳ ـ توانایی اخذ تصمیمات شخص  ۴ ـ ذوق خوب کار کردن

به عقیده این انجمن ،‌نشانه هایی پیدا می شوند که ما را از دشواری های روانی ، به ویژه در خود فرو رفتن پرخاشگری ، خودمداری ، بی اعتمادی شدید ، بی خوابی ، اضطراب ، خیالبافی ، هیپوکندری ، ضعف در کنترل هیجان ، نوسان های خلقی ، احساس ناتوانی و وابستگی ، مطلع می سازند .

به علاوه برای داشتن بهداشت روانی خوب ، شرایطی وجود دارد : روبرو شدن با واقعیت ، سازگار شدن با تغییرات ، گنجایش داشتن برای اضطراب ها اضطراب ها ، کم توقع بودن ، احترام قایل شدن به دیگران ، دشمنی نکردن با دیگران و کمک رساندن به مردم . لوینسون و همکارانش در سال ۱۹۶۲ سلامتی روان را این گونه تعریف کرده اند . سلامت روان عبارت است از این که چه احساسی نسبت به خود ، دنیای اطراف ، محل زندگی ، اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران وجود دارد ، چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویش . بطور کلی بهداشت کلی روانی فرد در پنج حوزه تنظیم شده است :

الف ) روابط با دیگران     ب ) قوانین رفتار     پ ) منایع ارضای نیازها     ت ) راههای کسب امنیت     ث ) ارزش هدفها در زندگی .

کینزبرگ در مورد بهداشت می گوید : بهداشت روانی عبارت است از تسلط و مهارت در ارتباط صحیح با محیط بخصوص در سه فضای مهم زندگی عشق ، کــار ، تفریـــح . کینزبرگ و همکاران وی برای توضیح بیشتر می گویند استعداد یافتن و ادامه کار ، داشتن خانواده ، ایجاد محیط خانوادگی خرسند ، فرار از مسائلی که با قانون درگیری دارد . لذت بردن از زندگی و استفاده صحیح از فرصتها ملاک تعادل و سلامت روان است .

بهداشت روانی به هر حال در زندگی اجتماعی مطرح است و انسان بدون داشتن سلامت روانی قادر به زندگی در جمع نیست . حال این سؤال مطرح است که آیا بهداشت روانی بین دانش آموزان وجود دارد و چه عواملی در آن دخالت دارند ؟ و آیا نیاز در انسان مهم است ؟ رابطه بین ارضای نیازها و بهداشت روانی چیست ؟ و ارضای بیشتر کدام نیاز موجب سلامت روانی فرد می گردد ؟

ضرورت و اهمیت مسأله

بدیهی است بیماریهای روانی مخصوص یک قشر و یا طبقه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می گردد و به عبارت بهتر امکان ابتلاء به ناراحتی های روانی برای همه افراد جامعه وجود دارد و هیچ انسانی از فشارهای روانی و اجتماعی مصون نیست و شخص در برابر بیماریهای روانی مصونیت نداشته و ندارد و این خطری است که مرتباً نسل فعلی و آینده را شدیداً تهدید می کند . با توجه به نکات فوق حدود زیانبخشی بیماریهای روانی را می تواند به طور زیر خلاصه کرد :

۱ ـ زیانهای فرهنگی   ۲ ـ زیانهای عاطفی   ۳ ـ زیانهای سیاسی   ۴ ـ زیانهای اقتصادی   ۵ ـ زیانهای فردی و اجتماعی    ۶ ـ زیانهای خانوادگی و انسانی

علل افزایش و شیوع بیماریهای روانی عبارتند از :

۱ ـ بیماریهای روانی می تواند پیامدهای مختلفی داشته باشد     ۲ ـ عدم درک از نحوه شروع و طولانی بودن مدت بیماری یا اختلال     ۳ ـ عدم برنامه ریزی صحیح اطلاع کافی از روش های پیشگیری و درمانی      ۴ ـ علل دیگر مانند پیشرفت تکنولوژی ، صنعت زندگی ماشینی ، ازدیاد و افزایش سریع جمعیت و غیره .

مردم جهان فعلی آخرین نسل از یک تمدن کهن و کشاورزی و محدود و اولین نسل از یک تمدن نوین الکترونیک پر از سرکشی ها ، دلواپسی ها ، سرگردانی های شخصی که ناشی از تعارض طبقاتی ، تعارض نژادی ، درگیری های پیر و جوان و غیره گرفتارند در سراسر دنیا میزان خودکشی نوجوانان رو به افزایش گذاشته ، الکلیسیم و اعتیاد بیداد می کند افسردگی همه گیر و جنایت مد روز شده ، مددکاری اجتماعی ، روانشناسی و مشاوره در مدارس و جامعه و بهداشت روانی در همه جا به سرعت رو به گسترش است . کودکان از ۶ سالگی به مدرسه می روند وقتی از آنجا بیرون می آیند بزرگسال شده اند . در این مدت طولانی آنها با انواع مختلف تجربه ها آشنا می شوند : برخورد با بزرگترها ، بازی با بچه های دیگر ، کار گروهی ، شکست ، موفقیت ، درگیری با همکلاسی ها ، معلمان . . . که مدرسه بر بهداشت روانی دانش آموزانی اثر بسیار عمیق داشته باشد . به رغم تلاشهای خانواده ، مدرسه ، معلم و حتی خود شاگرد به منظور هر چه بهتر اداره شدن مدرسه ، مفید بودن کلاس درس ، سالم بودن روابط اجتماعی کودکان با یکدیگر و کودکان با مدرسه گاهی دشواری های رفتاری دیده می شود . بدین صورت که نمی توانند با مدرسه آن طور که انتظار می رود سازگار شوند . برخی دیگر ریشه در خانواده و مسائل اقتصادی و اجتماعی دارد و بعضی دیگر از مدرسه ناشی می شود مثلاً ناراحتی در مقابل شکست در امتحان ، رقابت با دیگران و احساس تنش ، ناتوانی در پاسخگویی به انتظارهای معلم و غیره مسائلی است که مدرسه در مقابل شاگرد می گذارد . پژوهشگران ، دشواری های دانش آموزان را از دید معلمان تحقیق کرده اند . معلمان ریشه اکثر ناراحتی ها را در خارج از مدرسه می دانند و این نگرش زیانبار است ، چون معلم را منفعل بار می آورد . تحلیل عقاید معلمان در باره دشواریهای رفتاری دانش آموزان نشان می دهد که در مجموع میتوان به ۱۲ دشواری رفتاری اشاره کرد . سندرم شکست ، کمال گرایی ، کم خواهی ، ناتوانی ذهنی ، دشمنی با حالت پرخاشگری ، دشمنی با حالت انفعالی ، تحریک کنندگی ، بیش فعالی ، بی دقتی ، حواس پرتی ، ناپختگی ، مطرود و منزوی بودن . در این که مدرسه در ایجاد دشواری های رفتاری چه نقشی دارد و چه عواملی این دشواری ها را در کلاس به وجود می آورند تحقیق شده است . جمع بندی نتایج تحقیقات علت زیر را در اختیار معلمان می گذارد : بی اطلاعی دانش آموزان در باره کاری که باید در کلاس انجام دهد بی اطلاعی او از این که چگونه باید کار محول شده را انجام بدهد ، چرا باید آن کار را انجام دهد ، کاری برای انجام دادن ندارد . درس خیلی دشوار یا خیلی آسان است . به عللی از درس عقب مانده است درس جالب نیست و به درد نمی خورد و از همه مهمتر اینکه اخلالگری دانش آموز در کلاس موجب می شود که مورد توجه معلم و شاگردان دیگر قرار گیرد و در واقع تقویت شود . معلمان برای خاموش کردن رفتار اخلالگر دانش آموز متوسل به تنبیه می شوند . برای از بین بردن رفتارهای ناسازگاری به ۵ اصل اشاره شده است که معلم خونسردی خود را در همه موارد حفظ کند . عزّت و احترام شاگردان را محفوظ بدارد . صدای خود را بلند نکند ، شاگرد را در جمع مورد سؤال و جواب قرار ندهد ، توهین نکند ، برای حل مسئله عجله نکند ، و در مجموع کاری نکند که دانش آموز احساس کند همه حرمت و عزّت نفس خود را پیش همکلاسی ها از دست داده است . در مدرسه برای از بین بردن دشواریهای رفتاری دانش آموزان اولین قدم این است مسأله و موقعیت آن به دقت توصیف شود . دومین اقدام خود دانش آموز در حل مسئله شرکت داشته باشد . و با برعهده گرفتن مسئولیت رفتار احساس کند که بزرگ شده است و به حساب می آید . سومین سطح اقدام تماس گرفتن با والدین است . در همه موارد این نگرش دنبال می شود که دانش آموزان یا کودک هستند و رشد نیافته اند یا نوجوانند و دوره بحران را می گذرانند به قول معروف آنها کم تجربه و جویای نامند . پس بر معلم و مسئولان مدرسه است که به آنها کمک کنند ، درگیری شاگرد با معلم به این معنا نیست که واقعاً با او مخالف است بلکه به این معناست که نیاز به کمک دارد ، و باید درک شود . اهمیت خانواده در بهداشت روانی نوجوان این است که کودک یا نوجوان را در شبکه ای از روابط عاطفی ، اجتماعی ، تاریخی و محیط زندگی خاص قرار می دهد خانواده برای کودک میراث فرهنگی به ارمغان می آورد ، این که گذشته ای دارد ، باید طبق آداب و سنن خانواده و فرهنگ خود زندگی کند . کودک را وامی دارد که آداب و معاشرت یاد بگیرد ، برای خود ایدئولوژی خاصی داشته باشد و در صورت لزوم احساسات خود را بروز دهد یا پنهان نگهدارد . خانواده وظیفه دارد نیازهای مادی و معنوی کودک را طوری فراهم آورد که بهداشت جسمی و روانی او تضمین شود . خانواده با الگو قرار گرفتن ، به کودک یاد میدهد که چگونه باید رفتار کند و چگونه با اجتماع سازگار شود . همچنین خانواده یاد می دهد که زن و مرد نقشهای متفاوتی دارند و هر کس باید مطابق جنس خود رفتار کند . خلاصه این کودک را اجتماعی بار می آورد و می دانیم که سازگاری با اجتماع اولین شرط بهداشت روانی است . ارتباط فرزند در اولین ساعات تولد نیز خیلی مهم است متأسفانه در بیمارستان های امروزی نوزدان را از مادر جدا نگه می دارند و مانع ایجاد روابط عاطفی بین آنها می شوند . امروز بر اهمیت رابطه پدر با فرزندان بیشتر اهمیت داده میشود و فرزندانی که با پدر خود روابط محکمی برقرار می کنند ، کُشتی می گیرند ، به بازیهای جسمی و محرکهای بدنی اشتغال می ورزند از نظر عاطفی بهتر رشد می کنند . اجتماع امروزی با واقعیت بسیار غم انگیزی رو به روست و آن بیگانگی بین نسلها ست . خانواده ها از این که نمی توانند با فرزند خود روابط صمیمی و نزدیک داشته باشند ناراحتند و گاهی واقعاً احساس می کنند که با فرزندان خود بیگانه اند ، دیگر مورد توجه در بحث خانواده ها ناتوانی و ناآگاهی خانواده ها در چگونگی صرف انرژی کودکان و نوجوانان است کودکان و نوجوانان منبع انرژی اند باید آن را بنحوی صرف کنند چون آنها راههای صرف این نیرو ها را نمی دانند حتماً باید راهنمایی شوند . دیگر مورد بحث در خانواده یکپارچه نبودن خانواده شهرنشینی است . خانواده های امروزی معمولاً دور از خانواده و افراد فامیل زندگی می کنند آنها کمتر احساس می کنند که اصل و نسبی دارند و در نتیجه کمتر احساس هویت می کنند . کودکان امروزی وقتی در بیرون از خانه اند خیالشان راحت است اگر خلافی کرده باشند کسی آنها را نخواهد شناخت ، برای حفظ یکپارچگی خانوادگی و ایجاد روابط نزدیک صمیمانه بین اعضای آن راههایی ارائه شده است اولین راه این است باید موارد دور هم جمع شدن های خانوادگی را بیشتر کنند . در صورت امکان سنتهای قدیم حفظ شود و سنتهای جدید بوجود آید و آخرین کار برای حفظ بهداشت روانی خانواده پنج قاعده کلی در اختیار والدین گذاشته می شود . این است که فرزند خود را واقعاً دوست داشته باشد . برای فرزند خود الگو باشند . فرزند خود را آموزش دهند . فرزند خود را با انظباط بار بیاورند ، به مسئولیتهای خود آگاه باشند . و در مورد ضرورت و اهمیت بهداشت روانی به مسئله فقر بیشتر توجه شده است . معتقد هستیم که پدیده فقر خیلی ملموستر و همه گیرتر از سایر مسائل اجتماعی است . می توان گفت که در اکثر جوامع ، مسأله فقر و طبقات اجتماعی مطرح است و هر اجتماعی می خواهد به نوعی آن را حل کند . و برخی مردم غنی و برخی دیگر فقیر بدنیا می آیند در تائید این ادعا ، از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی به عنوان کشورهای غنی و از افغانستان ، بنگلادش ، هند و بسیار از کشورهای آفریقایی به عنوان کشورهای فقیر یاد شده است . کسانی که در این دو منطقه متفاوت به دنیا بیایند از نظر میزان فقر متفاوت خواهند بود و سرنوشت متفاوتی نیز خواهند داشت . و دیگر مسئله در بحث از مسائل اجتماعی اینکه ، که هر کس سرنوشت طبقه خود را پیدا می کند . بنابراین ، افراد غنی به شیوه کاملاً متفاوت از افراد فقیر زندگی می کنند و می میرند . فقر مثل سرطان تمام زمینه ها را فرا می گیرد و نهایتاً ارگانیسم را از پای درمی آورد . فقر بر طول ، کیفیت زندگی ، رفتار در خانواده ، پیشرفت تحصیلی ، عقب ماندگی ذهنی ، بیماریهای روانی ، رفت و آمدهای خانوادگی ، ازدواج ، طلاق و سایر زمینه ها اثر می گذارد . فقر ، عزّت نفس را از بین می برد . و در همه جا ، به فقرا به دیده حقارت و تحقیر می نگرند : در مدرسه ، بازار ، فروشگاه ، اداره و . . . انسان فقیر ، بر اثر نگاههای تحقیر آمیز دیگران احساس حقارت می کند و نهایتاً به این نتیجه میرسدکه تمام بدبختیها بر اثر سهل انگاری و بی لیاقتی خود اوست ، بنابراین ، انسان فقیر هویت خود را از دست میدهد  و شدیداً از نظر روانی آسیب می بیند . فقرا ، در مقایسه با ثروتمندان با خطر عادتهای بد زندگی ، مصرف سیگار ، مشروب خواری ، رویدادهای استرس زا ، افکار خود کشی و اقدام به خود کشی بیشتر روبرو می شوند ، دختران خانواده های فقیر در سنین پایین ازدواج می کنند ، در نتیجه مجبور می شوند از تحصیل یا کار در بیرون از خانه صرف نظر کنند . کسانی که بیشتر در معرض خطر فقر قرار دارند به چهار گروه تقسیم می شوند : زنها ، جوانها ، خانواده های تک حقوقی ، ساکنان مناطق غیر صنعتی و کم درآمد . فقر آثار جسمی و روانی شدیدی دارد . افزایش یک درصدی بیکاری و ادامه آن به مدت چند سال موجب می شود تعداد زیادی افراد به سکته های قلبی ـ عروقی مبتلا شوند ، خود کشی کنند ، در بیمارستانهای روانی بستری شوند یا بر اثر خلافکاری ها به زندان بیفتند از آثار روانی فقر به شرمساری اشاره شد . نوروزی وجود دارد به نام « نوروز طبقه » در این معنا که فقرا ، نگاهها و رفتارهای مردم را تحقیر آمیز دریافت می کنند و همیشه از این موضوع رنج می برند . فقرا می توانند نگرشهای منفی و مثبت اتخاذ کنند . در حالت اول بیشتر آسیب خواهند دید و در حالت دوم سعی خواهند کرد که آن را جبران کنند . برای این کار به فعالیت های گروهی و به تلاش بیشتر دست می زنند . مسئله دیگر بیگناهی در روابط اجتماعی است . بدین صورت که در اجتماع امروزی ، چون روابط خیلی پیچیده است ، انسان نمی داند که چه موقعیتی دارد و احساس می کند تسلط بر خود یا گروه خود را از دست داده است . انسان زمانی احساس بیگناهی می کند که نمی تواند با مردم ، خانواده ، اجتماع و گروهها ، دادستد اجتماعی مناسب داشته باشد و در نتیجه احساس میکند طرد شده یا به گوشه ای رانده شده است نمونه این احساس در مهاجران دیده می شود . کسانی که فرهنگ اصلی خود را ترک می کنند و در فرهنگ دیگری جای می گیرند بر اثر بیگانگی روابط اجتماعی ، هویت خود را متلاشی شده می یابند ، آنها از یک سو به فرهنگ اصلی خود وابسته اند و از سوی دیگر ، باید فرهنگ جدید را که چندان هم ساده نیست بپذیرند . اینجاست که در برخی موارد ناراحتی هایی پیدا می کنند . پدیده دیگری که به عنوان عامل مزاحم بهداشت روانی اشاره شده است ، فردگرایی است در این بحث به عقاید دورکیم ،‌ جامعه شناس فرانسوی ، اشاره شده است . او معتقد است ، با صنعتی شدن جوامع ، روابط عاطفی در درون خانواده ، محله و محیط کار ضعیف می شود .همچنین هنجارهایی که رفتارهای انسان ها را کنترل می کنند ، متلاشی می شود بنابراین در اجتماع صنعتی ، انسان به حال خود رها می شود . بر اثر همین رها شدن و به حساب نیامدن ، درصد خودکشی بالا میرود . دورکیم از سه نوع خودکشی نام می برد : خودمدار ، نوع دوست و نابهنجار .

100,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .