عنوان :

تحقیق بررسی اثرات سوء زیست محیطی ناشی از آلودگی نفتی در دریای خزر

تعداد صفحات : ۱۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده :

امروزه انواع آلودگی های محیط های آبی( اقیانوس ها ، دریاها ، دریاچه ها و رودها ) به دلیل اهمیت آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند . دریای خزر به عنوان بزرگ ترین دریاچه جهان نیز دچار انواع آلودگی ها می باشد . که از بین آنها آلودگی نفتی از بقیه موارد مهم تر می باشد . آلودگی نفتی که در اثر اکتشاف ، استخراج و انتقال و در مواردی در اثر سوانح به وقوع می پیوندند ، اثرات زیابنار زیست محیطی را در پی خواهند داشت . این اثرات هم از نظر بیولوژیکی روی موجودات تاثیر می گذارند و هم از نظر اقتصادی هزینه های هنگفتی را تحمیل می کند . با توجه به اینکه دریای خزرحاوی ذخایر غنی نفت و گاز می باشد و اقتصاد کشورهای ساحلی عمدتا بر پایه درآمدهای حاصل از همین ذخایر است ، لذا نمی توان توقف فعالیت های نفتی را از این کشورها انتظار داشت.

 مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که با توجه به کمتر بودن عمق دریای خزر در بخش شمالی و بیشتر بودن عملیات اکتشاف و استخراج نفت در این بخش و با توجه به جهت جریانات آب دریای خزر که به سمت بخش جنوبی است ، به نظر می رسد که عملیات حمل و نقل مواد نفتی بیشتر به ضرر بخش جنوبی است این دریا که ایران در آن قرار دارد تمام شود ، هرچند که به دلیل بیشتر بودن عمق دریا در بخش جنوبی ، این موضوع مد نظر قرار نگرفته است. با توجه به اهمیت دریای خزر از نظر شیلاتی ، اقلیمی و اقتصادی ضروری است که به موضوع آلودگی دریای خزر اهمیت ویژه داده شود .

در این مقاله سعی شده است که ابعاد و علل آلودگی نفتی دریای خزر و تاثیرات آن و همچنین راهکارهای مقابله با آن تا حدوده ی مشخص شود.

مشارکت فعال و مسئولانه کشورهای حاشیه دریای خزر در حفاظت این دریای بسته از آلودگی ها و رعایت ظرفیت های زیست محیطی در بهره برداری از منابع ، ساده ترین راه پیشگیری از بحران زیست محیطی دریای خزر به صورت قریب الوقوع می باشد .

واژه های کلیدی: آلودگی، دریای خزر، آلودگی نفتی، محیط زیست

فهرست مطالب

چکیده :    ۱
۱- مقدمه    ۲
۲- اهمیت دریای خزر و حفظ محیط زیست آن    ۳
۳- منابع نفت دریای خزر    ۳
۴- علل آلودگی نفتی و اثرات آن    ۴
۵- راهکارهای مقابله با آلودگی نفتی    ۶
بحث و نتیجه گیری :    ۹
منابع :    ۱۰

منابع :

]۱[ – اسماعیلی ساری، ع. آلاینده ها بهداشت و استاندارد در محیط زیست ، دانشگاه تربیت مدرس ، ۱۳۸۱٫

]۲[- بنان ،ن ، وضعیت اکولوژیک و آلودگی زیست محیطی دریای خزر

]۳[- دانه کار ، اَ ، پیشگیری از بحران زیست محیطی در دریای خزر

]۴[ – عباسی ترکمانی ، م ر ، آلودگی دریای خزر

]۵[- کاسمیوف ، آ .گ ، اکولوژی دریای خزر ، ترجمه ابوالقاسم شریعتی

]۶[ – محمد پور دریایی ، ن ، آلودگی نفتی دریای خزر

]۷[- مستقیمی . ب ، حفظ محیط زیست دریای خزر ، راهکارهای دیپلماتیک

[۸]-Effi moff , Igor , the oil and gas resource base of the Caspian region.

[۹]- khatoonabadi,A. and Dehcheshemh , A.R.M,oil pollution in the Caspian sea coastal waters

[۱۰]- Mitchell , Ronaldo Bruce , intentional oil pollution at sea.

[۱۱]- sinha , P.C , marine pollution , Anmol  publications PVT. LTD.1998

۱- مقدمه

تا مدت های مددی این تصور در ذهن بشر وجود داشت که آب دریاها و اقیانوس ها آنقدر گسترده است که می توان از میزان مواد آلوده کننده آن چشم پوشی نمود . اما امروزه این مساله با توجه به اثرات مستقیم و غیر مستقیم آلودگی آب دریاها به زندگی انسان بسیار جدی تر مطرح می باشد . ]۱۱[ آلودگی های محیط های آبی و دریایی در اثر عوامل مختلفی شکل می گیرند که یکی از مهم ترین این عوامل نفت و مسائل مربوط به آن می باشد ]۱۰[ .

دریاچه خزر با مساحت ۴۰۰ هزار کیلومترت مربع بزرگترین دریاچه روی کره زمین است ، وسعت آن بیش از ۵ برابر دریاچه سوپریو، یکی از بزرگترین دریاچه های جهان در آمریکا می باشد ]۲[ . از این رو خزر به علت بزرگ بودن آن به عنوان دریا شناخته شده است . همچنین دریای خزر در محل تلاقی خاورمیانه ، اروپا و آسیا ، در منطقه های بسیار پر اهمیت و استراتژیک قرار دارد . این دریا به علت داشتن جزایر ، تالاب ها ، خلیج ها و مصب رودخانه های مختلف و به واسطه ارزش های زیستگاهی برای گونه های کمیاب و ویژگی های تنوع زیستی منحصر به فرد خود از اهمیت اکولوژیکی به سزایی برخوردار است . کشور ایران به دلیل داشتن مرزهای گسترده دریایی در شمال و جوب در معرض خسارات زیست محیطی و اقتصادی ناشی از تردد کشتی ها و انتقال آب توازن آنها قرار دارد . در حال حاضر اگرچه خطرات بیساری محیط زیست دریای خزر را تهدید می کند اما آلودگی حاصل از حمل و نقل مواد نفتی از بقیه تاثیرگذارتر است. به گونه ای که باعث نگرانی های جدی دراین زمینه شده است . امروزه بخش حمل ونقل نیز به عنوان یکی از آلوده کننده ترین بخش های اقتصادی می باشد که آثار و تبعات زیان آور آن در بخش های مختلف به اقتصاد ملی زیان وارد می کند . ورود نفت به دریا می تواند از طریق تراوش های طبیعی نفت و گاز و جریان رودخانه ها و یا توسط انسان از طریق فعالیت های کشتیرانی و حفاری صورت گیرد . از میان تمامی منابع آلودگی نفتی ، حوادث مربوط به نفتکشها و یا انفجار چاه های نفت ، از جمله خطرناک ترین آنها می باشد که در مدت زمان کوتاهی باعث فاجعه می شوند . در این میان نفتکشها و لوله های انتقال نفت و گاز مهم ترین و متداول ترین روشهای انتقال منابع هیدروکربن می باشند . انجام عملیات با اندکی سهل انگاری و نیز ناآگاهی یا آگاهی نادرست از شرایط اقلیمی ، تهدیدات زیان بار زیست محیطی وجبران ناپذیری به همراه خواهد داشت . توجه به ویژگی های منحصر به فرد هر محیط آبی ، پیش از انجام عملیات لوله گذاری در بستر دریا ، آگاهی از شرایط فیزیکی وشیمیایی ، زمین شناسی ، اقلیمی و زیست محیطی مناطق مورد نظر لازم و ضروری است . خوردگی لوله های نفت و گاز در بستر دریا ، فرسودگی آن و از بین رفتن پوشش های حفاظ لوله های فلزی در محیط دریایی می تواند باعث نشت نفت و گاز در اکوسیستم های آبی شود .

 ۲- اهمیت دریای خزر و حفظ محیط زیست آن

دریای خزر به لحاظ تاثیر بر شرایط آب و هوای مناطق هم جوار و با برخورداری از جزایر ، تالاب ها ، خلیج ها و مصب رودخانه های مختلف و زیست گاهی منحصر به فرد ، اهمیت بوم شناختی (اکولوژیک) به سزایی دارد ]۵[

در اهمیت این دریاچه همین بس که از نظر اقتصادی دارای دو نوع طلای سیاه نفت و خاویار می باشد . منابع آبزیان این دریا برای کشورهای مجاور آن اهمیت حیاتی دارد . متوسط صید آبزیان سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن است که یک موقعیت ممتاز محسوب می شود . ]۷[ . به علاوه این دریا محل طبیعی با ارزش ترین آبزیان یعنی ماهی خاویاری است که اهمیت خاصی در سطح جهان دارد . ۹۰ درصد خاویار جهان یعنی سالانه بیش از ۷۰۰ تن از این دریا استحصال می گردد.]۳[ فلات قاره دریای خزر همچنین حاوی مقادیر عظیمی ذخایر انرژی ( نفت و گاز) می باشد که در قسمت بعد امار و ارقام مربوط به آن آورده شده است .

اقلیم حیاتی حوزه خزر سبب گردیده که در بخش هایی از آن به ویژه سواحل جنوبی ، جنگل های مطلوب و منحصر به فرد ایجاد شود و کشاورزی رونق داشته باشد و زمینه اشتغال و بهره گیری اقتصادی ساحل نشینان از این اراضی فراهم آید . همچنین دریای خزر به عنوان یک آبراه مشترک میان ۵ کشور ساحلی ، معبری مناسب برای حمل ونقل دریایی و کسب در آمد از طریق تجارت کالاست و در عین حال زمینه لازم را برای انجام سفرهای تفریحی و بهره برداری از سواحل آن برای گردشگری در اختیار کشورهای واقع در حاشیه قرا رداده است .]۵[

دریای خزر ۵ کشور همسایه دارد که عبارتند از : ایران ، روسیه ، آذربایجان ، قزاقستان و ترکمنستان . جمهوری اسلامی ایران که ساحل جنوبی دریای خزر را در اختیار دارد ، نسبت به سایر کوشرها از لحاظ محصولات کشاورزی ، ماهیگیری و گردشگیری و نیز منابع جنگلی تا حد زیادی متاثر از حیط زیست خزر است . اگر چه دیگر کشورهای ساحلی بیشتر در پی بهره برداری از منابع زیر بستر دریا و افزایش درآمد ارزی خود هستند اما برای ایران حفظ محیط زیست دریا از اولویت بالایی برخوردار است .

۳- منابع نفت دریای خزر

تاریخچه بهره برداری از منابع دریای خزر به قدمت تاریخی استحصال نفت است . منطقه دریای خزر دارای ذخایر تایید شده نفت با براورد ۱۷ تا ۳۳ میلیارد بشکه است که در حد پایین قابل قیاس با قطر و درحد بالا قابل قیاس با ایالات متحده است . در سال ۲۰۰۲ تولید نفت منطقه به حدود ۶/۱ میلیون بشکه تولید در سال ۲۰۱۰ به۳ تا ۹/۴ میلیون بشکه در روز برسد که بیش از تولید سالیانه ونزوئلا ، بزرگ ترین تولید کننده آمریکای لاتین می باشد . برای اطلاعات بیشتر دراین زمینه جدول شماره ۱ را مشاهده کنید . رشد تولید نفت از ۱۹۹۲ به این سود با افزایش بیش از ۷۰ درصد ، در درجه نخست در کشورهای آذربایجان و قزاقستان صورت گرفته است ]۷[ و ]۸[ .

جدول شماره ۱ : میزان ذخایر و تولید نفت کشورهای دریای خزر ]۷[و ]۸[

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .