عنوان :

مقاله آیش بندی و تناوب زمین

تعداد صفحات : ۸۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

طور کلی عرض جغرافیایی، بادها، بارش، ارتفاع زمین، جهت کوه‌ها و همچنین دریاها و وجود کویرها و صحرای خشک اطراف در آب و هوای هر منطقه موثر است. پس لازم است اثر عوامل فوق بر آن ناحیه مطالعه شود.

شهرستان بجنورد در شمال غربی استان خراسان قرار دارد که از شمال به ارتفاعات کپه داغ و ادامه آن از جنوب به کوهستانهای آلاداغ و کورخود محدود می شود . این شهرستان در طول جغرافیایی َ۵۹، ْ۵۷  و  َ۲، ْ۵۶ و عرض جغرافیایی َ۲۰،ْ۳۸ و َ۴۵، ْ۳۶  واقع شده است و حدود ۱۷۲۴۵ کیلومتر مربع وسعت دارد ، که ۳۵۴۶۰۶  هکتار از وسعت آن قابل بهره برداری است . از این وسعت اراضی قابل بهره برداری ،۲۰۳۱۹۱ هکتار درسال ۱۳۶۸ زیر کشت بوده است و معادل ۱۶۹۸۳۹  هکتار آن ، یعنی ۵/۸۳ درصد آن به کشت گندم و جو اختصاص یافته که ۵/۷۰ درصد آن را کشت دیم و ۵/۲۹ درصد دیگر آن را کشت آبی تشکیل داده است .

پس علت توسعه و کشت گندم و جو در شهرستان بجنورد سازگاری نبات با اقلیم و خاک آن سامان است ، ولی از راندمان کمتری ، یعنی حدود ۶۷۰ کیلوگرم در هر هکتار ، برخوردار می باشد . هرچند در افزایش بازده محصول عواملی چند موثرند ، ولی نقش زمان کشت در افزایش راندمان را نمی توان نادیده گرفت ؛ لذا هدف از این مقاله بیان سازگاری گندم و جو با شرایط محیطی ، بالاخص اقلیم بجنورد و نیز تعیین مناسبترین تاریخ کشت گندم و جو دیم در آن شهرستان است . در نتیجه به طوری که مشخص گردید از مجموع اراضی زیر کشت گندم و جو ، ۵/۷۰ درصد آنرا کشت دیم تشکیل داده است و اغلب در اراضی دارای ۱۹ درجه تا ۳ درجه صورتمی گیرد ، یعنی در اراضی مرتفع شهرستان بجنورد کشت دیم میسر است.

واژه های کلیدی: آیش بندی، تناوب، اقلیم بجنورد، گندم و جو

فهرست مطالب

مقدمه۱
آیش‌بندی و تناوب زمین            ۲
بررسی کاشت غلات و تناوب در استان خراسان (شهرستان بجنورد)۲۲
ویژگی‌های استان خراسان۲۲
بررسی شرایط هم اقلیمی گندم و جو در شهرستان بجنورد۲۸
یخبندان ۳۸
نمودارهای بارندگی شهرستان بجنورد۴۷
تفسیر نمودارهای بجنورد۵۲
تناوبگندم – جو – آیش – گندم – جو          ۵۶
اکولوژی گندم۵۶
تناوب (گردش زراعی گندم)۶۱
تهیه زمین گندم            ۶۵
روش‌های مختلف کاشت گندم۶۹
زمان کاشت گندم۷۴
مشخصات گیاه‌شناسی جو۷۵
گردش زراعی جو۷۹
آماده‌سازی زمین ۸۲
مواد غذایی مورد نیاز جو۸۴
زمان کاشت جو         ۸۵
زمان برداشت جو۸۷
فهرست منابع۸۸

فهرست منابع

خدابنده، ناصر، زراعت غلات، مرکز نشر سپهر، تهران، ۱۳۶۲
رجب‌زاده، ناصر، تکنولوژی غلات پژوهشکده غله و نان ایران، تهران، ۱۳۷۵
بهینا، محمدرضا، غلات سردسیری، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳
دکترنورمحمدی و دیگران، زراعت غلات، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۷۷
استاسکوف، ینل سی، ترجمه دکتر راشد محصل و دیگران، زراعت غلات، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۶

مقدمه

   کاشت مکرر یک محصول در یک قطعه زمین و کاشت مداوم زمین باعث تراکم عوامل نامساعد شده و ادامه زراعت را در آن زمین غیر ممکن می سازد . اگر یک کشاورز ، تنها یک محصول در مزرعه خود بکارد یا در یک قطعه زمین همیشه  فقط یک نوع محصول تولید کند ، نه تنها از کار و سرمایه خود حداکثر بازده را نخواهد داشت بلکه با مسائلی از قبیل نقصان تدریجی محصول، توسعه بیماریها و آفات، گسترس علفهای هرزو نقصان باروری خاک، نوسانات قیمت محصول در بازار و عوامل نامساعد محیطی روبرو خواهد گردید که در مدت کوتاهی مجموعه این عوامل موجب ورشکستگی او خواهد شد و برای دوری از این مشکلات بایستی تولید دو یا چند محصول را مورد توجه قرار داده و برای زراعت خود برنامه مدون داشته باشد.

 آیش‌بندی و تناوب زمین

 ۱٫ آیش بندی Fallowing : عبارت است از تقسیم زمین به قطعات حتی الامکان مساوی برای کشت محصولات مورد نظر .

  ۲٫ آیشFallow : عبارت است از ناکاشت گذاشتن زمین برای یک یا چند سال به خاطر کمبود امکانات یا آب ویا برای تقویت زمین .

  ۳٫ تناوبRotation  :عبارت است از تسلسل کاشت گیاهان مختلف در یک قطعه زمین بر طبق نظم و ترتیب معین طی سالهای مختلف که به آن گراش زراعی نیز می گویند.

   ۴٫ دوره تناوب Rotation Period : عبارت است از زمان بین دو عبور یک کشت در هر قطعه از زمین که به آن طول یک تناوب نیز گفته می شود .یعنی تعداد کل سالهایی که در طول آن محصولات معین زمانی را اشغال می کنند و میتوان مجددا“ آن را شروع نمود .

 آیش بندیFallowing 

   پس از مطالعه دقیق عوامل طبیعی و عوامل اقتصادی و مطالعه گیاهان مختلفی که کشت آنها در مزرعه مورد نظر امکان پذیر است ، بالاخره گیاهانی را که باید کشت شوند انتخاب و سطح کشت هر یک از آنها را معلوم می نمایند ، سپس قطعات مختلف مزرعه را بسته به نوع گیاهانی که عملیات کشاورزی مشابه دارند و موقع کشت آنها یک فصل است قسمت بندی می کنند و در هر قسمت زراعت های مشابه را می کارند ، این عمل را آیش بندی (Fallowing) گویند .

مثلا“ قسمتی از اراضی را برای کشت غلات پاییزه از قبیل گندم و جو که عملیات زراعی و فصل کشت مشابه دارند و قسمت دیگر را برای کشت گیاهان صیفی از قبیل چغندر قند و پنبه که فصل کشت آنها در بهاره و عملیات کشت و تهیه زمین آنها نیز مشابه است ، اختصاص می دهند و ممکن است قسمتی از زمین را هم بدون کاشت بگذارند و چیزی در آن نکارند و این تقسیم اراضی را به شتوی کاری، صیفی کاری و نکاشت گذاردن را آیش بندی سه قسمتی می نامند.

  حال اگر علاوه بر این سه قسمت ،قسمتی نیزیونجه یا شبدرکاری نمایند ، آیش بندی چهار قسمتی خواهد بود . بنابراین آیش بندی عبارت است از قسمت بندی اراضی به قطعاتی که از لحاظ عملیات کشاورزی و فصل کشت گیاهانی که در آن می کارند مشابه باشند.

 آیش Fallow

 زمینی را آیش می گویند که برای یک یا چند فصل زراعی کشت نگردد .آیش یکی از روشهای متداول در تمام مناطق نیمه خشک جهان است و در ایران نیز به مقدار وسیعی معمول می باشد .در مناطقی که رابطه نزولات آسمانی و تبخیر و تعرق طوری است که باران کافی برای تولید همه ساله محصول وجود ندارد ، آیش ضروری است . با اینکه آیش گذاردن زمین باعث افزایش هزینه واحد زراعی می گردد  ولی در بیشتر موارد این افزایش هزینه با اضافه عملکرد جبران میگردد .

اهداف آیش

۱٫      بهبود حاصل خیزی خاک.
۲٫      ذخیره رطوبت در خاک.
۳٫      کنترل علفهای هرز.
۴٫      کنترل فرسایش خاک.
۵٫      کنترل آفات و بیماریها .
۶٫      به دست آوردن فرصت لازم برای تهیه زمین.

 هدف از آیش تابستانه

سیستمی از مدیریت رطوبت که به طور گسترده ای در مناطق نیمه خشک دنیا استفاده میشود شامل آیش تابستانه است . آیش تابستانه باعث می شود تولید محصولات زراعی به مناطق خشک دنیا هم توسعه یابد . هدف از آن ذخیره رطوبت خاک به منظور جبران بارندگی سالانه است که به زحمت برای کاشت سودمند محصولات بر اساس سالانه کافی است.

عملیات سنتی آیش تابستانه شامل آیش زمین بدون کشت برای تمام فصل رویشی است ولی چنانچه نیاز باشد خاک کولتیواتور زده میشود یا با علف کش برای ممانعت از رشد علفهای هرز و تعرق آنها سمپاشی می شوند . بدین ترتیب مدت زمانی که ذخایر آب و خاک برای محصول بعدی مجدداً جبران می شود ، افزایش می یابد .

 کارائی حفاظت آب در آیش تابستانه

آیش تابستانه را نمی توان به عنوان یک روش کارآمد برای حفاظت آب در نظر گرفت زیرا حدود ۵۰% بارندگی تابستانه بر روی خاک بدون پوشش از طریق تبخیر و حدود ۳۰ تا ۳۵% از طریق نفوذ عمقی به پایینتر از منطقه ریشه دهی گیاه زراعی تلف می شود و فقط ۱۵ تا ۲۵% در بخش دو متری خاک برای استفاده بوسیله گیاه زراعی بعدی باقی می ماند .

درصد واقعی بارندگی ذخیره شده به تیپ خاک ، مقدار بارندگی و سرعت تبخیر بستگی دارد ، به طوری که دنی (۱۹۸۲) اظهار داشته کارایی آن از ۳ تا ۲۴% فرق دارد.آیش تابستانه به طور وسیعی در تولید ارقام زمستانه و بهاره استفاده می شود . در جنوب دشتهای وسیع ایالات متحده گندم زمستانه به صورت متناوب با آیش تابستانه زمانی عملی است که کل بارندگی سالانه کمتر از ۵۵ تا ۶۰ سانتی متر باشد . در مرکز دشتهای وسیع گندم بهاره در تناوب جایگزین گندم زمستانه می شود ، زیرا مرگ تابستانه گیاهان زراعی مشکل آفرین است و آیش تابستانه در بارندگی سالانه ۴۵ تا ۵۰ سانتی متر به کار می رود و در شمال دشتهای وسیع در ۳۵ تا ۴۰ سانتی متر ، باران سالانه از آیش استفاده می شود .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .