عنوان :

مقاله آیین دوست یابی در اسلام

تعداد صفحات : ۴۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله در ۴ فصل کلیات دوستی، عوامل دوستی، راههای استحکام دوستی و عوامل گسستگی را مورد بحث قرار می دهد.

   یکی از مهمترین عوامل در ساختن شخصیت انسان دوستی و معاشرت است این عامل از چنان اهمیتی برخوردار استکه حضرت رسول« صلی الله علیه وآله » می فرماید:کسی که برای خود راهنما و پیشگامی نداشته باشد داخل بهشت نمی شود از آن حضرت پرسیدند: ای پیامبر خدا آیا برای همه ما راهنما پیشگام لازم است ؟ فرمود: آری راهنما وپیشگام هر فرد دوستی است که دوستیش در راه خدا وبرای خطر خدا باشد.

دوستی باید بر اساس معیار و ملاک صحیح استوار باشد. زیرا معمولاً ملاک افراد جهت گزینش دوستان، متفاوت است. چه بسا افرادی که با مقاصد نفسانی برای رسیدن به خواسته های دنیوی و یا بر اساس مقاصد شرورانه و مفسدت آمیز یا انگیزه های عاطفی غیر معقول  – تعصّبها – و خلاصه دوستی های بی بنیاد و تصادفی اقدام به انتخاب دوست کنند. امّا مسلمانی که با چراغ راهنمای عقل و با تدبیر اندیشه ، کلیه نیازهای مادّی و معنوی و از آن جمله دوست یابی خود را تأمین می کند قطعاً دوستان خود را با ملاک صحیح و انگیزه الهی و برای خدا بر می گزیند. او می داند که تنها دوستی های پایدار، این نوع دوستی یعنی دوستی اهل ایمان است که در دنیا وآخرت باقی خواهد ماند، چنانکه قران کریم می فرماید:‌‌‌‌‍‍‍ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌« الأَخلاّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌ إلاّ الْمِتَّقین »  در قیامت همه دوستان به اسثنای متّقین، دشمن یکدیگرند.

واژه ها کلیدی: دوستی، راستگویی، ایمان، وفای به عهد، خیر خواهی ،خیانت، خودبینی،

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
تعریف دوستی:    ۱
دوستی یعنی چه؟    ۱
نیاز انسان به دوست    ۱
فصل اوّل : کلیات دوستی    ۳
الف: همرنگ وهماهنگ بودن    ۳
ب: انواع دوستی    ۴
ج: مراتب ومرز دوستی    ۵
د: معیار دوستی    ۷
فصل دوّم : عوامل دوستی    ۱۰
الف : خوش خویی    ۱۰
ب:راستگویی و درستکاری    ۱۲
ج: ایمان    ۱۳
فصل سوّم : راههای استحکام دوستی    ۱۵
الف : صمیمیّت    ۱۵
ب : خیر خواهی و دل سوزی    ۱۷
ج : پایداری در رفاقت    ۱۸
د : دوری از انتقام    ۲۰
و : وفای به عهد    ۲۱
ز: شاد کردن قلب دوست    ۲۳
ر: پوشاندن سرّ دوست    ۲۵
ذ : هدیه دادن    ۲۷
م : تواضع    ۲۹
فصل چهارم : عوامل گسستگی    ۳۰
الف: خیانت    ۳۰
ب : جدال    ۳۴
‌‌ج : چاپلوسی    ۳۶
د : خود بینی    ۳۷
منابع و ماخذ    ۳۹

منابع و ماخذ

آئین  دوست  یابی  در  اسلام  / محمد الحیدری / انتشارات  و آموزش   انقلاب  اسلامی
رفیق  شناسی / ابراهیم  خرمی  مشکانی / انتشارات  مرسل
ائین  دوستی  / غلام رضا  بهرامی  /  انتشارات  انتظار   سبز
تنبیه النواطرو نزهه النواظر/ابن الحسین ورام ابی فراس ۹۱۲/ انتشارات  فقیه
دوستی  در  قرآن  و حدیث  / محمد محمدی   ری  شهری  / موسسه   فرهنگی  دار  الحدیث
پند جاوید

 مقدمه

تعریف دوستی:

دوستی عبارت است از پیدا شدن یک نوع ارتباط خاص که در مقاطع مختلف و یا در زمانی خاص میان افراد پیدا می شود.

برخی دیگر معتقدند که دوستی یک نوع قرارداد اخلاقی است که با انگیزه های خاص دنیوی واخروی بین افراد بوجود می آید .                                                                                    (غلامرضا،بهرامی،آیین دوستی،ص۱۹)

دوستی یعنی چه؟

در کتاب محجه البیضاء دوستی چنین تعریف شده : دوستی یعنی همنشینی ، معاشرت گفتگوی انسان با افرادی که به آنها علاقه ومحبت دارد. زیرا با غیر دوست معمولا کسی قصد معاشرت ندارد این دوستی وارادت ومحبت یا لذاته است ویا مجازی و واسطه ای است که انسان بوسیله آن به دوست حقیقی برسد.

 (غلامرضا،بهرامی،آیین دوستی،ص۲۰)

  نیاز انسان به دوست

 یکی از مهمترین عوامل در ساختن شخصیت انسان دوستی و معاشرت است این عامل از چنان اهمیتی برخوردار است که اسلام فرموده:

المرءُ علی دینِ خلیله فَلْیَنْظُرْ اَحَدُکُمْ مَنْ یُخالِلْ

 آدمی بر دین وروش همنشین  خود است پس باید ببینید با چه کسی دوست می شود (بحار  الانوار،ج۷۴).

   ابن مسکویه دانشمند مشهور اسلامی واستاد بوعلی سینا گوید: تمام سعادت انسان نزد دیگران و دوستان یافت می شود. سعادتمند کسی است که دوستان واقعی برای خود آورد و در دوستی با آنان از هیچ فداکاری و از خود گذشتگی دریغ ننماید تا هم او از آنان فضائل اخلاقی کسب کند وهم آنان از وی بهره اخلاقی برگیرند.      (غلامرضا،بهرامی،آیین دوستی،ص۳۰)

  تو اوّل بگو با کیان زیستی                                            پس آنگه بگویم که تو کیستی

   لرد آویبری، دانشمند جامه شناس معروف، در کتاب خود ـ سعادت وسلامت ـ گفته است: یافتن دوست خوب به آسانی میّسر نیست واگر برای کسی چنین دوستی فراهم شد. باید گفت که او به گنجی بسیار گرانبها دست یافته وشایسته وسزاوار است که از وجود چنین دوستی به نیکوترین وجه بهرمند شود.

حضرت رسول« صلی الله علیه وآله » می فرماید:کسی که برای خود راهنما و پیشگامی نداشته باشد داخل بهشت نمی شود از آن حضرت پرسیدند: ای پیامبر خدا آیا برای همه ما راهنما پیشگام لازم است ؟ فرمود: آری راهنما وپیشگام هر فرد دوستی است که دوستیش در راه خدا وبرای خطر خدا باشد.

  (محمّد،الحیدری،آیین دوستیابی در اسلام،ص۱۷)

  ارسطو می گوید :« انسان نیازمند است به دوست خوب در خوش وقتی و بد حالی ،زیرا که در حال خوش مؤانست و مصاحبت خواهد و زمانی که بد حال وگرفتار است معاونت جوید.»

 انسانها به یکدیگر نیازمندند، این نیازها ورفع نیازها خود سبب توسعه زندگی اجتماعی و در نتیجه ایجاد رابطه و دوستی بین انسانها می شود وبه این جهت است که اسلام پیروان خود رابه داشتن دوستان خوب ترغیب نموده است. از جمله:

 قال رسول الله« صلی الله علیه وآله » الجلیسُ الصالِحُ خَیْرٌ مِن الوحدَهِ والوحدهُ خَیْرٌ مِن جَلیسِِ السُوءِ

دوست صالح و خوب بهتر از تنها یی است و تنهایی از دوست بد بهتر است.     (آثار الصادقین ج۲ ص۲۶۸)

   خواهی که بود همه مرادت حاصل                         از دوست نباید که باشی غافل

چون هست مدار عیش عالم به رفیق                  رو صحبت یاری بطلب صافی دل

    (ابراهیم،خرمّی مشگانی، رفیق شناسی ص ۱۲)

 فصل اوّل : کلیات دوستی

 الف: همرنگ وهماهنگ بودن

  دوستان هر کس ،مبنای قضاوت دیگران نسبت به اخلاق و شخصیت وافکار او است. بعلاوه ، تأثیرپذیری انسان از دوستان ،درسنین مختلف،چه کودکی ،چه جوانی وچه حتی میانسالی ، بسیار است .از این رو دقّت در گزینش « دوست موافق» ،به سلامت اخلاقی و رفتاری انسان کمک می کند. به فرموده حضرت علی(ع):

« الصاحِب کالرقعه فاتخذه مشاکلاً»؛

دوست، همچون وصله جامه است ،پس آنرا هم شکل و همسان با خودت برگزین.

    (شرح نهج البلاغه،ابن ابی الحدید،ج۲۰،کلام۵۴۶)

   ارتباط قلبی و درونی میان انسانها ،به پیوندهای اجتماعی وبیرونی می انجامد. روابط اجتماعی هم ،در روحیات واخلاق افراد، اثر می گذارد. بنابرین ، آنان که به تعالی فکر وسلامت اخلاق وتهذیب نفس وتکامل خصیت خویش علاقه مندند ، ناگزیر باید در انتخاب دوست ،« معیارهای مکتبی» را لحاظ کنند و به آنچه از دوست « می گیرند» اهتمام ورزند. اینکه گفته اند:

    تو اوّل بگو با کیان زیستی                             پس آنگه بگویم که تو کیستی

   نشان دهنده معیار «دوستان » در ارزیابی شخصیت یک فرد است که مردم نیز آن را در داوریها و ارزیابیهای خویش به کار می گیرند.

  این سخن زیبای رسول (ص)،خواندنی و شنیدنی است:« مثل الجلیس الصالح مثل العطار،ان لم یعطک من عطره اصابک من ریحه و مثل الجلیس السوء مثل الیقین ان لم یحرق ثوبک اصابک من ریحه »؛      (میزان الحکمه ،ج۹،ص۵۰٫)

  مثل همنشین شایسته وخوب ، مثل عطار است ،که اگر از عطر خوش هم به تو ندهد، ولی از  وی خوش او به تو می رسد، ومثل همنشین بد ،همچون کوره پز آهنگری است که اگرلباس تو را هم (جرقّه های آتش کوره ) نسوزاند، ولی بوی کوره به تو می رسد!

 این همان سروده حکمت آمیزسعدی است، در مورد گل خوشبوی در حمّام ،که در اثر همنشینی با گل ،معطّرمی شود واز«کمال همنشینی » بهره می برد،« وگرنه من همان خاکم که هستم !»

 ب: انواع دوستی

   روایت شده است مردی در بصره در خدمت حضرت امیر المومنین (ع) برخاست و گفت : یا امیر المومنین انواع و اصناف دوستان را برای ما بیان فرما . علی (ع) فرمود: دوستان دو دسته اند : دوستان ثابت و استوار،و دوستان آشنا و همسایه و همجوار. امّا دوستان ثابت واستوار ،آنان برای تو به منزله دل وجان وخانواده واموال تواند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .