عنوان :

مقاله ارائه الگوی ریاضی جهت پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش

آموزان دختر  پایه پنجم  بر مبنای جو سازمانی مدرسه و رضایت

شغلی معلمان

تعداد صفحات : ۳۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخصهای مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است سیاست گذاران ،برنامه ریزان و مدیران آموزشی نسبت به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نگران و علاقه مند هستند و انتظار پیشرفت تحصیلی بهینه در خور قابل قبولی را، از دانش آموزان دارند و برای بهبود و توسعه آن از هیچ تلاشی فرو گذار نیستند .آنها زمانی می­توانند به این مهمّ دست یابند که بتوانند به درک واقع بینانه ای از عوامل تاثیر گذار بر پیشرفت تحصیلی دست پیدا کنند و بتوانند عوامل مرتبط و غیر مرتبط با پیشرفت تحصیلی را شناسایی و به تقویت عوامل مرتبط بپردازند. همچنین میتوان تحلیل نسبتأ خوبی از دیدگاه معلمان نسبت به جو سازمانی و رضایت شغلی آنان و عواملی که باعث ایجاد جوّ باز و نتیجتأ افزایش رضایت شغلی می­شود بیان کرد در مدارسی با جوّ باز که رهبری پویا است و معلّمان متعهّد به تدریس می باشند و به همدیگر احترام گذاشته و روحیّه بالا داشتن از شاخصهای آن است، رضایت شغلی بالاست. رفتار مدیر در نگرش معلمان نسبت به کارشان موثر است هر چه مدیر به پیشنهادات و ایده های معلّمان گوش دهد و از انتقادات سازنده معلّمان استفاده کند و موجب روابط صمیمانه توام با احترام میان معلمان شود که بر اساس آن احساس مشارکت داوطلبانه برای انجام وظایف و رعایت مقررّات مدرسه در معلّمان بوجود بیاورد  علاوه بر این که به افزایش رضایت شغلی معلمان کمک میکند ، موجب افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان میشود. به عبارتی جو سازمانی یکی از عوامل مهمّ و تاثیر گذار بر روابط انسانی افراد در مدرسه است و در جوّی که روحیّه گروهی بین معلمان بیشتر باشد معلمان بدون پرخاشگری و درگیری به خوبی با هم کار میکنند و در واقع معلمان کاملأ برانگیخته میشوند و رضایت شغلی آنها بالاست و آنان اهداف بالا و قابل حصولی را برای دانش آموزان تعیین میکنند و در نهایت پیشرفت تحصیلی بالا می باشد. رضایت شغلی یکی از عوامل مهم در پیشرفت کار یک سازمان می­باشد با افزایش رضایت شغلی انگیزه های کاری افزایش و غیبت از کار کاهش مییابد، غیبت از کار در ساختار های آموزشی بیشترین لطمه را نسبت به ساختارهای دیگر، به حیات سازمان وارد میکند

هدف از پژوهش حاضر،ارائه  الگوی ریاضی  جهت پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان  دختر  پایه پنجم مدارس دولتی  شهرستان کرمان بر مبنای جو سازمانی و رضایت شغلی معلمان است . جامعه آماری این پژوهش را معلّمان پایه پنجم مدارس دخترانه دولتی شهرستان کرمان تشکیل میدهد که تعداد آنها ۱۱۷ نفر بودند و بدلیل تعداد کم معلّمان روش سرشماری بکار گرفته شد. جو سازمانی مدارس از طریق پرسشنامه  جو سازمانی هالپین و کرافت و رضایت شغلی آنان از طریق پرسشنامه استیفن رابینز مورد سنجش قرار گرفت میانگین معدل دانش آموزان هر معلّم به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی بکار رفته است. نتایج تحلیلهای رگرسیون چند گانه ،حاکی از آن بود که  رضایت شغلی از طریق دو متغیر جو سازمانی(بی علاقه گی ، روحیه گروهی) قابل پیش بینی و بیشترین اثر مستقیم معنادار بر رضایت شغلی را بی علاقه گی دارد و پیشرفت تحصیلی از طریق رضایت شغلی معّلمان وچهار متغبر جو سازمانی(  بی علاقه گی، روحیه گروهی ،نفوذ، مزاحمت)  قابل پیش بینی می باشد. روحیه گروهی  بیشترین اثر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی را دارد. از ترکیب دو معادله رگرسیون می­توان به این نتیجه رسید که روحیه گروهی و بی علاقه گی علاوه بر اینکه رابطه مستقیم با پیشرفت تحصیلی دارند از طریق متغیر رضایت شغلی هم با پیشرفت تحصیلی ارتباط دارند و رضایت شغلی  میتواند متغیر واسطه برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی از طریق ابعاد جو سازمانی باشد.

 کلید واژه: جو سازمانی، رضایت شغلی ،پیشرفت تحصیلی

فهرست مطالب

چکیده    ۴
مقدمه    ۶
سوالات تحقیق    ۱۱
روش شناسی تحقیق    ۱۱
جامعه آماری ،نمونه    ۱۱
ابزاراندازه گیری    ۱۲
روش تجزیه و تحلیل دادهها    ۱۲
یافته های پژوهش    ۱۳
سوال  اول: آیا جو سازمانی قادر به پیش بینی رضایت شغلی می باشد؟    ۱۳
جدول ۱: خلاصه مدل مورد استفاده    ۱۳
جدول ۲: خلاصه تحلیل واریانس    ۱۴
جدول ۳ : خلاصه ضرائب رگرسیون    ۱۵
جدول ۴: خلاصه مدل مورد استفاده    ۱۷
جدول ۵: خلاصه تحلیل واریانس یکطرفه    ۱۸
جدول ۶: خلاصه ضرائب رگرسیون    ۱۹
بحث و نتیجه گیری    ۲۱
نمودار مدل مفهومی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان    ۲۳
منابع فارسی    ۲۶
منابع انگلیسی    ۲۸

منابع فارسی

ارجمند،جاوید،(۱۳۸۶)،بررسی رابطه بین جو سازمانی و روحیه دبیران دبیرستانهای غیرانتفاعی و دولتی،اندیشه نوین تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا،دوره ۳،شماره۳و۴،صفحه۹۳-۸۱

 بمبئی رو،فاطمه،(۱۳۸۴)،رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی،فصلنامه مددکاری اجتماعی، سال پنجم،شماره  بیست و سوم،صفحه۶۲-۴۱

ثابتی،زهرا،(۱۳۷۹)،بررسی رابطه بین جو سازمانی با روحیه معلمان ابتدایی شهر قم ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، مرکز آموزش مدیریت دولتی

ذکریا پور صیاد، محترم،۱۳۷۷)،رابطه بین رضایت شغلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی.

فتحی،بهمن و صادقی،عباس.(۱۳۸۱)،رابطه بین جو سازمانی و رضایت شغلی معلمان در شهرستان ماسال در استان گیلان،پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی،سال دوم،شماره پنجم،صفحه۸۱- ۵۵

قشقایی ،نصرالله،(۱۳۸۳)،بررسی رابطه بین جو سازمانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان سمیرم،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی،دانشگاه شهید باهنر کرمان

عابدی،صمد،(۱۳۸۸)،ارائه مدل رگرسیونی پیشرفت تحصیلی در درس علوم  دانش آموزان دوره راهنمایی بر اساس داده ها و نتایج مطالعه تیمز ۹۹(TIMS-R)،مجله روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، سال سی و نهم .شماره یک،صفحه ۱۵۱-۱۳۳

عبداللهی،عباس،(۱۳۸۱)،روحیه معلمان و تاثیر آن با فرایند تدریس و یادگیری،فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش،شماره۲۳ ،صفحه ۴۵-۴۰

خلخالی،علی،(۱۳۷۹)،ارائه چهار چوب نظری برای تشخیص جو مدرسه ،فصلنامه تعلیم و تربیت ،شماره۶۲،

صفحه-۱۰۷ ۷۹

نظر پور صمصامی،پروانه،(۱۳۸۵)،رابطه ویژگیهای شخصیتی معلمان با رضایت شغلی آنها در سه مقطع ابتدایی،راهنمایی و متوسطه در شهرستان مسجد سلیمان، مجله دانش و پژوهش در علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان،شماره دهم و یازدهم،صفحه۱۴۶-۱۳۱

منصورفر،کریم،(۱۳۸۵)،روشهای پیشرفته آماری همراه با برنامه­های کامپیوتری،تهران: انتشارات دانشگاه تهران

میرکمالی، محمد، (۱۳۸۰)، رفتار و روابط در سازمان و مدیریت،تهران: یسطرون، چاپ سوم

 منابع انگلیسی

– Bishay.A,(1996).teacher motivation and job satisfaction : a study employing  the  experience  sampling method,The journal of Undergrand Science. Fall

– Brown.B, Monica. M,(2002). A study of relationship between organizational climate and school performance in NEW ERSEY urban elementary school , Doctoral dissertation , Seton itall university

-Bulach.C ,Malone.B  and Cast leman,(1995). investigation of variables related to student achievement,Mide- western educational research,8.pp23-29

– Ghaith.G,(2003).The relationship between forms of instruction ,achievement and perception of classroom  climate and Classroom Management  , Georgia State University

– Goodard,R .Scott.R  , Hoy.K,.(2000). Academic emphasis of urban elemantry school   and student achievement  in reading and mathematic : Amultilevel analysis – Educational  administration , Vol .36,pp683-702

 – Homana.G ,Barber.G, Putra .J, (2005) .School climate research summary, center for social and emotional education, Newyork

– ololube .N,(2002).Teacher job satisfaction and motivation for school effectiveness: An assessment,University of  Helsinki finland

– Rogerce.P,(2003). The realationship between organizational climate  and satisfaction .Http:/w.w.w.lib .umi.com

– Michaelowa .K,(2007). Teaching job satisfaction, student achievement and the cost of primary school , University of Zurich and Hamburg Institute of International Economic, Journal of developing area.

– Montoya.Al and Brown .n,(1990).Perception of school climate and achievement in middle and elementary school ,Eric Document Reproduction service NOed 324111

-Yonezawa.S,(2008).School climate and student achievement, university of California ,Center for Research on Education

مقدمه

امروزه آموزش و پرورش همگا­نی به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار شناخته شده، و هر کشوری در جهان بخش بزرگی از در آمد خود را برای گسترش ، بهبود و کارایی آن اختصاص می­دهد در واقع آموزش و پرورش رکن اساسی جامعه انسانی است، یکی از اهداف عمده آن ،آموزش و پرورش  کودکان و نوجوانان و پیشرفت تحصیلی آنان  است و همه بر آنند تا عوامل موثر بر آن را شناسایی و هر یک از عوامل را طوری تنظیم کنند تا دانش آموزان به رشد و یادگیری بیشتر دست یابند (قشقایی ،۱۳۸۳).بررسیهای ادبیّات پژوهشی در این زمینه نشان می­دهد که عوامل متعددی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی نوجوانان نقش بازی می­کنند و این عوامل شامل  زمینه خانوادگی ،تجربه های فردی وآموزشی ،سطح سواد والدین ،تشویقات و انتظارات آموزشی والدین ،جو مدرسه ،حمایتها و انتظارات آموزشی معلم می­باشد (مایا،۲۰۰۲،به نقل از عابدی،۱۳۸۸). جوّ سازمانی، شیوه برخورد سازمان را با اعضا نشان می­دهد و بنابراین میتوان آن را شخصیّت سازمان فرض کرد. . یونزوا[۱](۲۰۰۸) و گیت[۲](۲۰۰۳) معتقدندکه تشخیص جوّ سازمانی مدرسه و بهبود آن گامی اساسی در راه افزایش کیفیّت مدرسه محسوب می­شود تلاش برای شناسایی جوّ سازمانی  و بهبود آن می­تواند راهکار مفیدی برای مدیران و دست اندر کاران تعلیم و تربیت جهت انسانی کردن فضای عمومی مدرسه و دست یابی به مرحله کیفیت جامع باشد.

رضایت اعضای مدرسه از جو، خود یک ارزش محسوب میشود بنابراین اقدامهایی که جهت بهبود آن صورت میگیرد تنها به منظور تسهیل در یادگیری و تحقق بخشیدن به موفقیت دانش آموزان نیست ، بلکه رعایت حقوق یک انسان ایجاب میکند که او بتواند در محیط تحصیل خود از فضایی سالم و آرامبخش استفاده کند(خلخالی، ۱۳۷۹) عامل مهم دیگری که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار میدهد معلّمان هستند، معلّمان یکی از عوامل در سازمانهای آموزشی هستند که مستقیماً در بر آورده کردن هدف ،کوشش می­کنند. آنها هماهنگ کننده ارتباطات در میان دانش آموزان هستند تا در جهت تحقق هدفهای تعلیم و تربیت زمینه مساعدی فراهم شود، مساعد ساختن محیط تربیتی مرهون ایجاد شرایطی است که معلّم را به کار خود دلگرم کند و در حمایت از افراد موثر باشد )فتحی، ۱۳۸۱ومیچاالوا[۳]،۲۰۰۷).

 هوی[۴] و کلاور[۵] معتقدندکه عامل مهمی که رفتار معلّم را تحت تاثیر قرار می­دهد رضایت شغلی است، رضایت شغلی نشانگر احساسات فردی و شخصی نسبت به شغل است به عبارت دیگر رضایت شغلی نوعی زمینه،گرایش،علاقه،استعداد،آمادگی جهت ارائه پاسخ به طرز مطلوب یا نا مطلوب به شغل و به طور کلّی نوعی نگرش فردی نسبت به کار است (بمبئی رو،۱۳۸۴ و فتحی ،۱۳۸۱).

تا قبل از سال ۱۹۷۷تحقیقاتی که در رابطه بین رضایت شغلی معلّمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده بود منشر نشده بود، برای اولین بار (فاکس[۶] ،مرستن[۷]در  سال ۱۹۷۷)در تحقیقی رابطه بین انگیزه معلّمان و رضایت شغلی و تاثیر آنها بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را انجام دادند و به این نتیجه رسیدند با افزایش رضایت شغلی ، انگیزه معلّم در تدریس افزایش پیدا کرده و جود نارضایتی در معلم موجب مشود که حداکثر تلاش و کوشش خود را در جریان تعلیم و تربیت به عمل نیاورد و در نتیجه موسسات آموزشی با حداقل کفایت و کارایی به کار خود ادامه دهد این موجب میشود که به توسعه و بهبود تعلیم و تربیت فراگیران آسیب وارد شود. )بیشی[۸] ،۱۹۹۶).  جوّ سازمانی مدرسه و رفتار  معلّمان در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. چنانچه در سال ۲۰۰۷ یک موسسه آموزشی در آمریکا مدل مفهومی ارائه کرده است که در آن جو سازمانی مدرسه ، برنامه درسی ، ارتباطات در مدرسه، ویژگیهای خود دانش آموز و معلمان بر پیشرفت تحصیلی آنها اثر میگذارد )همانا[۹]،باربر[۱۰]،پوترا[۱۱]،۲۰۰۷).

مونتیا[۱۲] و براون[۱۳] (۱۹۹۰) رابطه جو مدارس ابتدایی و پیشرفت تحصیلی را مورد بررسی قرار داد در این مطالعه اعضای هشت کلاس –چهار کلاس ابتدایی و  چهار کلاس راهنمایی بودند کلاسها تا حد امکان از لحاظ پایگاه اقتصادی و ترکیب قومی، جور شده بودند و تجزیه و تحلیل هم بستگی نمرات ریاضیات ،خواندن­و نمره کل در آزمون مهارتهای بنیادی و نمرات ادراک جو مدرسه در زمینه های رضایت ،همبستگی ،تعارض،سختی ،رقابت،مورد محاسبه قرار گرفت. یافته ها نشان میدهد بین ادراکات دانش آموزان از جو مدرسه و پیشرفت تحصیلی رابطه خطی وجود نداشته است.مونیکا[۱۴] و بروان[۱۵](۲۰۰۲) در پژوهشی  رابطه جو سازمانی  و عملکرد مدارس  در مدارس ابتدایی شهر نیوجرسی انجام دادند  و به این نتایج دست یافتند که  بین جو سازمانی(به خصوص در دو مولفه تاکید  بر تولید و نفوذ )  و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد .

گودارد[۱۶]،اسکات[۱۷] و هوی[۱۸]( ۲۰۰۰) در ایالت مید وسترن آمریکا در تحقیقی که در مورد تاکید علمی در مدارس ابتدایی شهری و پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان در خواندن و ریاضیات انجام دادند به این نتجه رسیدند که تاکید علمی که یکی از متغیرهای جو سازمانی است مهمترین متغیّر پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان می­باشد تاکید علمی نیمی از واریانس تغییرات در پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان را توضیح می­دهد. بلاچ[۱۹]، ملان[۲۰] و کاست لمن[۲۱] در سال ۱۹۹۵ در آمریکا در تحقیقی تحت عنوان بررسی متغیرهای مرتبط با پیشرفت تحصیلی به این نتایج دست یافتند: بین جو سازمانی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، بین موقعیتهای اجتماعی- اقتصادی دانش­آموزان و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد همبستگی بین جو سازمانی و پیشرفت تحصیلی نسبت به همبستگی موقعیتهای اجتماعی- اقتصادی و پیشرفت تحصیلی قوی­تر است.

راجرتسی[۲۲] (۲۰۰۳ ) در مطالعه خود،رابطه بین جو سازمانی و رضایت شغلی را مطالعه کرده و نشان داده است که جو سازمانی با انواع سه گانه رضایت شغلی یعنی ارتباطات داخلی ،ارزیابی و احترام به علایق شخصی ارتباط دارد. رضایت شغلی معلم تحت تاثیر عواملی چون منزلت اجتماعی و میزان حمایت مالی دولت از این قشر می باشد.عدم وجود دغدغه های فکری و مالی در نزد معلمان باعث افزایش بازدهی کارشان می شود.در تحقیقاتی جداگانه در شهرهای تهران و کرمانشاه ،رابطه بین رضایت شغلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت نتایج تحقیقات نشان می داد که” بین رضایت شغلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مستقیمی وجود دارد (” ذکریاپور،۱۳۷۷).

در تحقیقی که میچا الو[۲۳]ا(۲۰۰۷ )و الولوب[۲۴]) ۲۰۰۲ (در همین راستا و به منظور روشن ساختن ارتباط بین رضایت شغلی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان آنها انجام دادند، به این نتیجه دست یافتند: همبستگی مثبت و مستقیمی بین رضایت شغلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان آنها وجود دارد. رضایت شغلی به عنوان یک هدف است ولی اغلب به عنوان فاکتوری برای ارتقاء کیفیّت سطح آموزش و تدریس بکار برده می­شود  و میزان رضایت شغلی بر نحوه عملکرد و رفتار معلّمان تاثیر می­گذارد، رضایت شغلی پایین منجر به کاهش انگیزه در معلّمان می­شود و کاهش انگیزه  منجر به کاهش عملکرد و در نتیجه اثرات منفی روی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. لذا تلاش برای شناسایی جو سازمانی مدرسه و رضایت شغلی معلمان امری ضروری است و مقتضی است که با شناخت جو مدرسه و رضایت شغلی و تاثیر آنها بر اثر بخشی و کارایی مدرسه ، مدارس را به جوّ مطلوب و معلّمان را به رضایت شغلی برتر سوق داد. پس از مرور پژوهشهای قبلی در جایی هستیم که میتوانیم رابطه جو سازمانی و رضایت شغلی معلّمان با پیشرفت تحصیلی آنان بررسی کنیم. علاوه بر این مایلیم بدانیم که آیا میتوانیم یک  مدل مفهومی جهت پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارائه کرد؟