عنوان :
تعداد صفحات : ۲۲۳
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
زیره و زرشک به عنوان یکی از گرانترین ادویه جهان با خصوصیات و ویژگیها و مصارف گوناگون غذایی و زیره نیز به عنوان ادویه ای با مصارف گوناگون و استفادههای صنعتی و دارویی میتوانند از جایگاه ویژهای در صادرات محصولات کشاورزی برخوردار است. سهم تولید کشورمان با بیش از ۶۰ درصد کل تولید زیره و زرشک در جهان به عنوان بزرگترین تولید کننده و صدور بیش از ۸۰ درصد آن و در مورد زیره سبز به عنوان بزرگترین تولید کننده با سهمیحدود ۳۵ درصد تجارت جهانی و صدور حدود ۹۵ درصد در صورت یافتن جایگاه و ارزش واقعی آنها در بازارهای جهانی با توجه به نقش تعیین کننده کشور ما در حال حاضر و تقویت آن در آینده از جمله نکات ارزشمند آن در بین جایگاه محصولات صادراتی کشور است. بنابراین با توجه به اهمیت زیره وزرشک ایران و وضعیت خاص آنها، ساختار اقتصادی این محصولات در عرضههای تولید، بازاریابی و صادرات نیاز به بازنگری و تحول اساسی دارد، لذا در این مطالعه بازاریابی و صادرات این محصولات در استان خراسان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق جهت شناخت مسائل بازاریابی محصولات زیره و زرشک کلیه عملیاتی که در نقل و انتقال محصولات فوق از محل تولید تا محل مصرف انجام گرفته، مورد مطالعه واقع شد. ابتدا روند تولید این محصولات در جهان و ایران با تاکید بر استان خراسان به عنوان یکی از قطبهای مهم تولد زیره و زرشک در ایران بررسی و مشکلات مربوط به آنها عنوان گردید، سپس مسیر بازاریابی، انواع بازارها، عملیات بازاریابی، سازمان بازاریابی، هزینههای بازاریابی، سود بازاریابی، عدم کارایی بازاریابی، ضایعات، ضریب هزینه بازار یابی، نوسانات قیمت، حاشیههای بازاریابی، شفافیت بازارهای موجود، روند تولید و صادرات آنها و مشکلات مربوط به صادرات آنها، عرضه و تقاضای داخلی زیره، صادرات و عرضه صادراتی زیره در ایران و در سطح جهان مورد توجه قرار گرفت و در پایان هم جهت بهبود بازاریابی، بازار رسانی و صادرات این محصولات پیشنهاداتی ارائه گردید.
واژه های کلیدی: بازاریابی، زیره، زرشک، صادرات، روند تولید، هزینههای بازاریابی، سود بازاریابی، نوسانات قیمت
فصل اول
۱-۱ مقدمه ۲
۲-۱ ضرورت و اهمیت مسئله ۵
۳-۱ اهداف تحقیق ۸
۴- ۱ فرضیات تحقیق ۸
۵-۱ کاربردهای انجام تحقیق ۹
۶-۱ پیشینه تحقیق ۹
تحقیقات انجام شده در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی ۹
فصل اول
بخش اول ۱۷
۱-۲ مقدمه ۱۷
۲-۲ تاریخچه ۱۸
۳-۲ خصوصیات گیاهشناسی زیره سبز ۱۸
۱-۳-۲ ویژگیهای عمومی ۱۸
۲-۳-۲ ارقام زیره سبز ۲۰
۳-۳-۲ زیستگاه و پراکنش ۲۰
۱-۴-۲ مصارف خوراکی و ارزش غذایی ۲۵
۲-۴-۲ اهمیت دارویی ۲۶
۵-۲ سایر کاربردهای زیره سبز ۲۶
۶-۲ ویژگیها وروشهای کشت زیره سبز ۲۷
۱-۶-۲ کاشت ۲۹
۳-۶-۲ داشت ۳۰
۳-۶-۲ برداشت ۳۱
۷-۲ آفات و امراض ۳۲
۸-۲ خصوصیات زرشگ ۳۳
۹-۲ تاریخچه زرشک ۳۴
۱۰-۲ خصوصیات گیاهشناسی و پراکنش جنس زرشک ۳۵
۱-۱۰-۲ ویژگیهای عمومی ۳۵
۲-۱۰-۲ گونههای زرشگ ۳۵
۳-۱۰-۲ زیستگاه و پراکنش ۳۸
۱۱-۲ مصارف خوراکی، ارزش غذایی و اهیمت دارویی زرشک ۳۹
۱-۱۱-۲ مصارف خوراکی و ارزش غذایی: ۴۰
۲-۱۱-۲ اهمیت دارویی ۴۰
۱۲-۲ سایر کابردهای زرشک: ۴۱
۱۳-۲ ویژگیها و روشهای پرورش زرشک بیدانه ۴۲
۱-۱۳-۲ کاشت و تکثیر ۴۴
۲-۱۳-۲ داشت ۴۵
۳-۱۳-۲ برداشت ۴۶
۱۴-۲ آفات و امراض زرشک ۴۸
بخش دوم ۵۱
۱-۲ تعریف بازار ۵۱
۲-۲ طبقه بندی بازارهای مختلف ۵۱
۱-۲-۲ طبقه بندی بازار بر اساس موضوع مبادلات: ۵۱
۲-۲-۲ بازارها بر اساس وضعیت مکانی: ۵۲
۳-۲ تعریف بازاریابی ۵۲
۴-۲ ابعاد مختلف بازاریابی ۵۵
۱-۴-۲ بازاری گرائی ۵۶
۲-۴-۲ بازار شناسی ۵۶
۳-۴-۲ بازاریابی ۵۶
۴-۴-۲ بازار رسانی ۵۷
۵-۴-۲ بازار گردی ۵۷
۶-۴-۲ بازار سنجی ۵۷
۷-۴-۲ بازار داری ۵۸
۸-۴-۲ بازار گرمی ۵۸
۹-۴-۲ بازار گردانی ۵۸
۵-۲ عناصر قابل کنترل و موثر بر بازاریابی ۵۹
۶-۲ تاریخچه بازاریابی ۵۹
۷-۲ مفاهیم اساسی بازاریابی ۶۲
۸-۲ عوامل موثر در بازاریابی ۶۳
۱-۸-۲ فروشندگان اولیه ۶۳
۲-۸-۲ واسطههای بازاریابی ۶۴
۱-۲-۸-۲ دلالان ۶۴
۲-۲-۸-۲ واحدهای توزیع فیزیکی ۶۴
۳-۲-۸-۲ آژانسهای خدمات بازاریابی ۶۵
۴-۲-۸-۲ واسطههای مالی ۶۵
۳-۸-۲ مشتریان ۶۵
۴-۸-۲ رقبا ۶۶
۵-۸-۲ جوامع ۶۷
۹-۲ مفهوم جدید بازاریابی ۶۷
۱۰-۲ تئوریهای رفتار خریدار ۶۸
۱-۱۰-۲ تئوری اقتصاد خرد (Microevonmic theory) ۶۸
۲-۱۰-۲ تئوری روان شناسی (psychogical) ۶۹
۱-۲-۱۰-۲ مراحل تصمیم گیری خریدار ۶۹
۱-۱-۲-۱۰-۲ شناخت اشکال ۶۹
۲-۱-۲-۱۰-۲ جستجو برای اطلاعات ۷۰
۳-۱-۲-۱۰-۲ ارزیابی کردن خط مشیهای مختلف (عمل تصمیم گیری) ۷۱
۱۱-۲ مفهوم بازاریابی محصولات کشاورزی ۷۲
۱۲-۲ اهمیت بازاریابی محصولات کشاورزی ۷۳
۱۳-۲ عملیات بازاریای ۷۵
۱-۱۳-۲ فعالیتهای مبادله ای ۷۵
۲-۱۳-۲ فعالیتهای فیزیکی ۷۶
۱۴-۲ سازمان بازاریابی ۷۸
۱۵-۲ فعالیتها و وظایف بازاریابی محصولات کشاورزی ۸۰
۱-۱۵-۲ جمع آوری اطلاعات ۸۰
۲-۱۵-۲ حمل و نقل ۸۱
۳-۱۵-۲ درجه بندی و استاندارد نمودن محصولات ۸۲
۴-۱۵-۲ بسته بندی و تبدیل محصولات ۸۳
۵-۱۵-۲ انبارداری ۸۵
۶-۱۵-۲ تبلیغات ۸۵
۷-۱۵-۲ اعتبار ۸۵
۸-۱۵-۲ قیمت گذاری ۸۶
۱۶-۲ شبکههای بازاریابی ۸۷
۱-۱۶-۲ خرده فروشان ۸۷
۲-۱۶-۲ عمده فروشان ۸۷
۳-۱۶-۲ سلف خران ۸۸
۴-۱۶-۲ میدان داران ۸۸
۵-۱۶-۲ سایر موارد ۸۸
۱۷-۲ اهداف بازاریابی محصولات کشاورزی ۸۹
۱-۱۷-۲ آنچه به عهده دولت میباشد ۸۹
۲-۱۷-۲ آنچه بر عهده تولید کننده میباشد ۹۰
۱۸-۲ نقش شرکتهای تعاونی در بازاریابی ۹۱
۱۹-۲ مسیر بازاریابی ۹۱
۲۰-۲ هزینههای بازاریابی ۹۲
۲۱-۲ حاشیه بازاریابی ۹۳
۲۴-۳- کارایی بازاریابی ۹۴
۲۳-۲ مدلهای حاشیه بازاریابی ۹۶
۱-۲۳-۲ الگوی مارک- آپ (Mark up Model) ۹۶
۲-۲۳-۲ الگوی حاشیه نسبی (Relative Model) ۹۷
۳-۲۳-۲ الگوی هزینه بازاریابی (Marketing Cost. Model) ۹۷
۴-۲۳-۲ الگوی انتظارات عقلایی (Ration Expectation Model) ۹۸
۲۴-۲ شفافیت بازار ۹۹
۲۵-۲ برخی مشکلات اساسی موجود در بازاریابی محصولات کشاورزی ۹۹
فصل سوم
۱-۳ مقدمه ۱۰۳
۲-۳ روش تحقیق ۱۰۳
۳-۳ روش جمع آوری اطلاعات ۱۰۳
۴-۳ منابع اطلاعات ثانویه ۱۰۴
۵-۳ منابع اطلاعات اولیه ۱۰۵
۶-۳ جامعه آماری ۱۰۵
۷-۳ نمونه آماری ۱۰۵
فصل چهارم
۱-۴- مقدمه ۱۰۸
۲-۴- اهمیت اقتصادی زیره ۱۰۸
۱-۲-۴- کشورهای وارد کننده و صادر کننده زیره ۱۱۰
۲-۲-۴- روند تولید و صادرات زیره ۱۱۰
۳-۴ مشخصات جامعه مورد بررسی و مشخصات تحقیق ۱۱۴
۴-۴ ویژگیهای نمونه مورد بررسی تولید کنندگان زیره ۱۱۵
۱-۴-۴ ویژگیهای سنی ۱۱۵
۲-۴-۴ سطح تحصیلات ۱۱۶
۳-۴-۴ وضعیت مالکیت اراضی ۱۱۷
۵-۴ ویژگیهای نمونه مورد بررسی عمده فروشان زیره ۱۱۸
۱-۵-۴ ویژگیهای سنی ۱۱۸
۲-۵-۴ سطح تحصیلات ۱۱۹
۱-۶-۴ ویژگیهای سنی ۱۲۰
۲-۶-۴ سطح تحصیلات ۱۲۰
۷-۴ انواع بازارهای زیره ۱۲۱
۱-۷-۴ بازار سر مزرعه ۱۲۲
۲-۷-۴ بازار عمده فروشی ۱۲۴
۳-۷-۴ بازار خرده فروشی ۱۲۶
۸-۴ سازمان بازاریابی زیره ۱۲۷
۱-۸-۴ عمده فروشان ۱۲۸
۲-۸-۴ خریدران محلی ۱۲۹
۳-۸-۴ نمایندگان عمده فروش ۱۲۹
۴-۸-۴ میدان داران ۱۳۰
۵-۸-۴ دلالان ۱۳۰
۶-۸-۴ خرده فروشان ۱۳۱
۹-۴ عملیات بازاریابی زیره ۱۳۱
۱-۹-۴ حمل و نقل ۱۳۱
۲-۹-۴ درجه بندی ۱۳۲
۳-۹-۴ استاندارد ۱۳۳
۱-۳-۹-۴ مواد خارجی موجود در زیره ۱۳۳
۲-۳-۹-۴ ویژگیهای زیره استاندارد شده باید به شرح زیر باشد: ۱۳۴
۴-۹-۴ بسته بندی ۱۳۴
۵-۹-۴ اطلاعات زیر باید بر روی هر بسته یا بر چسب شود: ۱۳۵
۵-۹-۴ انبارداری ۱۳۵
۱۰-۴ اعتبار ۱۳۵
۱۱-۴ مسیر بازاریابی زیره ۱۳۷
۱-۱۱-۴ مسیرهای اصلی بازاریابی زیره ۱۳۸
۱۲-۴ قیمت گذاری ۱۳۸
۱۳-۴ حاشیه بازاریابی ۱۳۹
۱۴-۴ هزینه بازاریابی ۱۴۱
۱۵- ۴ سود بازاریابی ۱۴۴
۱۶-۴ ضریب هزینه بازاریابی ۱۴۵
۱۷-۴ ضایعات ۱۴۶
۱۸-۴ عدم کارایی بازاریابی ۱۴۷
۱۹-۴ شفافیت بازار ۱۴۸
۲۰-۴ ویژگیهای نمونه مورد بررسی تولید کنندگان زرشک ۱۴۹
۱-۲۰-۴ ویژگیهای سنی ۱۴۹
۲-۲۰-۴ سطح تحصیلات ۱۵۰
۳-۲۰-۴ وضعیت مالکیت اراضی ۱۵۱
۲۱-۴ ویژگیهای نمونه مورد بررسی عمده فروشان زرشک ۱۵۲
۱-۲۱-۴ ویژگیهای سنی ۱۵۲
۲-۲۱-۴ سطح تحصیلات ۱۵۳
۲۲-۴ ویژگیهای نمونه مورد برری خرده فروشان زرشک ۱۵۳
۱-۲۲-۴ ویژگیهای سنی ۱۵۳
۲-۲۲-۴ سطح تحصیلات ۱۵۴
۲۳-۴ انواع بازارهای زرشک ۱۵۵
۱-۲۳-۴ بازار سر مزرعه ۱۵۶
۲-۲۳-۴ بازار خرده فروشی ۱۵۸
۲۴-۴ سازمان بازاریابی ۱۶۰
۱-۲۴-۴ عمده فروشان ۱۶۰
۲-۲۴-۴ خریداران محلی ۱۶۱
۳-۲۴-۴ نمایندگان عمده فروش ۱۶۲
۴-۲۴-۴ میدان داران ۱۶۲
۵-۲۴-۴ دلالان ۱۶۳
۶-۲۴-۴ خرده فروشان ۱۶۳
۲۵-۴ عملیات بازاریابی زرشک ۱۶۴
۱-۲۵-۴ حمل و نقل ۱۶۴
۲-۲۵-۴ درجه بندی ۱۶۴
۳-۲۵-۴ استاندارد ۱۶۶
۴-۲۵-۴ بسته بندی ۱۶۸
۵-۲۵-۴ انبارداری ۱۶۸
۲۶-۴ اعتبار ۱۶۹
۲۷-۴ مسیر بازاریابی زرشک ۱۷۰
۲۸-۴ قیمت گذاری ۱۷۱
۲۹-۴ حاشیه بازاریابی ۱۷۲
۳۰-۴ هزینههای بازاریابی ۱۷۳
۳۱-۴ سود بازاریابی ۱۷۷
۳۲-۴ ضریب هزینه بازاریابی ۱۷۹
۳۳-۴ ضایعات ۱۷۹
۳۴-۴ عدم کارایی بازاریابی ۱۸۲
۳۵-۴ شفافیت بازار ۱۸۳
۳۶-۴ مشکلات بازاریابی و صادرات زیره و زرشک ۱۸۴
فصل پنجم
۱-۵- مقدمه ۱۸۸
۲-۵ نتایج و بحث ۱۸۸
۳-۵ پیشنهادات جهت بهبود بازاریابی زیره و زرشک ۱۹۸
منابع ۲۰۵
ابراهیمی، م (۱۳۷۵)، استراتژی توسعه صنعت قالیبافی، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز.
اسماعیلی، ع (۱۳۷۷)، کاربرد تکنیک بازارهای مرتبط در قیمت گذاری ماهی ساردین، مجموعه مقالات دومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، تهران، ص ۳۸-۲۵
اعلمی، م (۱۳۷۶)، بررسی تعیین مهمترین عوامل موثر بر رکود صادرات فرش دستباف ایران، دانشگاه تهران، دانشگاه مدیریت، پایان نامه کارشناسی ارشد، ص ۱۲۱
باقری، الف و الف، چیذری (۱۳۷۹)، بررسی صادرات فرش دستبافت عوامل موثر بر رکود آن در ایران، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی و توسعه، ج، ۲ ص ۲۹۱
باقری، م و ج، ترکمانی (۱۳۷۹)، بررسی پیوستگی بازار گوشت مرغ در ایران، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی و توسعه، ص ۸۸٫
بالندری الف (۱۳۷۱)، اثرات اسید جیبرلیک و اتفون بر خصوصیات میوه و سهولت برداشت زرشک بیدانه، موسسه پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، پژوهشکده خراسان.
بالندری الف (۱۳۷۰)، گرد آوری و بررسی خصوصیات بوتانیکی تودههای محلی زیره سبز، سازمان پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، پژوهشکده خراسان .
بریم نژاد و وج، ترکمانی (۱۳۷۹)، تمایل اقتصادی عوامل موثر بر صادرات فرش ایران، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی و توسعه، ص ۵۷۱
بهشتی، س (۱۳۷۶)، جایگاه حمل و نقل در بازاریابی محصولات کشاورزی، صالحین روستا، شماره ۱۴، ص ۱۷-۱۵
پور افضل، ح، ب نجفی، غ سلطانی، م منشادی، زرنگار، ح کوثر و غ حسینی (۱۳۶۴)، بررسی مسائل بازاریابی میوه و تره بار در شیراز و چگونگی بهبود آن، گزارش پژوهشی شماره ۳، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز
پوریزدان پرست، م (۱۳۷۴)، بررسی تاریخ پیروی از استراتژی توسعه صادرات در برخی کشورهای جهان سوم، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ۵ و ۶
پیام صادرات (۱۳۷۴)، تازه ترین نرخ کالاها صادراتی، شماره ۲۶
ترکمانی، ج (۱۳۷۸)، تولید و بازاریابی و عوامل موثر بر صادرات زعفران، موسسه پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، پژوهشکده خراسان
ترمه، ف و متین ، ف (۱۳۶۱)، انواع زرشکهای ایران، موسسه آفات و بیماریهای گیاهی، مجله شماره ۱۶
توکلی، الف (۱۳۷۵)، تاثیر رشد کالاهای صادراتی بر رشد محصولات کشاورزی کشور، مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، ج ۱، ص ۲۶۹-۲۶۰
ثابتی، ح (۱۳۵۵)، جنگلها، درختان و انواع درختچههای ایران، انتشارات سازمان تحقیقات کشاورزی.
حسن پور، الف (۱۳۷۹)، بررسی رفتار قیمت سیب زمینی، گوجه فرنگی و پیاز با استفاده از سیستم تقاضای معکوس، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، ص ۳۶۲٫
حسن پور، ب (۱۳۷۹)، بررسی رفتار قیمت سیب زمینی، گوجه فرنگی و پیاز با استفاده از سیستم تقاضای معکوس، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، ص ۳۶۲
حسن پور، ب (۱۳۷۶)، بررسی اقتصادی تولید و بازاریابی انجیر در استان فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
خلاصه مقالات دومین گردهمایی زعفران و زراعت گیاهان دارویی (۱۳۷۳)، سازمان پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، پژوهشکده خراسان
خلیلیان، ص و م، حفار اردستانی (۱۳۷۹)، بررسی رابطه صادرات کالاهای کشاورزی و رشد بخش کشاورزی در ایران، فصلنامه علمیو پژوهشی اقتصادی کشاورزی و توسعه، سال هشتم، شماره ۳۲، ص ۱۹
خزاعی، ع (۱۳۷۶)، بررسی تحولات بازار زعفران ضرورت ایجاد صندوق اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره ۱۹
دانشور، م و م مظهری (۱۳۷۶)، نگرشی اقتصادی- اجتماعی بر جایگاه محصولات راهبردی ویژه خراسان، مطالعه موردی محصول زرشک، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هشتم، شماره ۳۰، ص ۱۰۸-۸۹
دهقانیان، س و م، کهنسال (۱۳۷۵)، سیاست قمیت گذاری و تاثیر صادرات زعفران بر سطح زیر کشت، قیمت و عملکرد در هکتار، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره ۱۴٫
رحیمیان، ح (۱۳۶۹)، اثر تاریخ کاشت و آبیاری در عملکرد زیره سبز، سازمان پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، خراسان.
رنجبریان، ب و ع، نبویهاشمی(۱۳۷۹)، بررسی روشهای بازاریابی و ترویج محصولات شیری مطالعه موردی محصول پنیر، فصلنامه علمی، پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هشتم، ص ۲۱۷
روستا، الف (۱۳۷۵)، بازاریابی، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی
رئیسی، م (۱۳۷۷)، بازاریابی برنج در استان مازنداران، شهرستان بابل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، شیراز
زارع، الف (۱۳۷۵)، بررسی مسائل بازاریابی و بازاررسانی پیاز در استان فارس با تکیه بر دو شهرستان شیراز و کازرون، مرکز تحقیقات کشاورزی فارس.
زارع، شفعه و ب، نجفی (۱۳۷۸)، بررسی مسیرهای بازاریابی و عوامل موثر بر عرضه گندم آبی و دیم در استان فارس، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد کشاورزی، شماره ۲۸
سالم، ج (۱۳۷۹)، بررسی بازار رسانی انار در استان یزد، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هشتم، شماره ۳۲، ص ۲۷۳
سلطانی، غ، ج ترکمانی و د. زرنگار (۱۳۶۵)، چگونگی تعیین سود خرده فروشی میوه، تره بار و برخی محصولات اساسی در شیراز، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد (۱۷).
سکوتی فر، ر (۱۳۷۶(، اهمیت نقش بسته بندی در بازاریابی آبزیان، مجموعه مقالات ششمین کنفرانس شیلات ایران، تهران، ص ۴۴۶-۴۴۰
سعادت اختر، ع (۱۳۷۲)، بازاریابی محصولات دریایی و ارائه الگوی مناسب حمل و نقل و توزیع، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
سعادتمند، ح (۱۳۷۲)، خصوصیات زیره سبز و محصولات جانی آن در تغذیه دام، گروه کشاورزی و صنایع غذایی، سازمان پژوهشهای علمیو صنعتی ایران، پژوهشکده خراسان
سیدانی، م (۱۳۷۹)، بررسی بازاریابی و صادرات سیر در استان همدان، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، ص ۵۳۰
۳۷- Thompson، H. (1997)، Globalization and economic international review of economis and finance ، vol6(2) . pp ، ۱۸۱-۹۲٫
۳۸- Warr ، P and Wolimer (1996)، The demand or LDC Exports of Primary Commodities : The Case of the Philippines ، Australia’s Journal of Agricultural Economics ، Vol . 40، No . 1، pp. 37-49.
۳۹- Williamson، R.b. (1996)، The Role of Exports and foreign in Latin American Economic Growth، Shothem Economic Journal 45، pp. 410-20.
تحقیق برای افزایش صادرات غیرنفتی که در کشور ما امری الزامیاست. دراین مورد گرچه در مقاطعمختلف زمانی چه قبل و چه بعد از انقلاب تحقیقاتی انجام شده است اما اقدامات مؤثری آنچنانکه باید و شایدهنوز صورت نگرفته است. تجربه کشورهای موفق در امر توسعه اقتصادی نشان داده که تجارت خارجی نقشبسیار مهم و تعیین کنندهای در فرایند توسعه این کشورها ایفا کرده و به طور قطع میتوان گفت که هیچکشورتوسعه یافته و تازه صنعتی شدهای را نمیتوان یافت که بدو توسعه تجارت و تکیه بر صادرات خود به اینامر نایل شده باشد. الگوی توسعه متکی به صادرات امروزه تقریباً در میان اکثر کشورهای در حال توسعه بهصورت مدل غالبی درآمد است و از این رو مشاهده میکنیم که طی ۱۹۸۰ بسیاری از این کشورها بسویخصوصی سازی و کاهش دخالتهای دولت در اقتصاد، مقررات زدایی، آزادسازی تجاری، تلاش در جهتجلب سرمایههای خارجی و به طور کلی در جهت حاکمیت عناصر اقتصاد بازار اهتمام کردهاند. نظریه تجارتبه عنوان متور رشد اقتصادی دارای مخالفین و موافقین زیادی است. پر بیش و سنیگر از جمع مخالفان ایننظریه بویژه در کشورهای درحال توسعه بودهاند و دلیل این امر را تخریب رابطه مبادله تجاری این کشورهامیدانند زیرا این کشورها صادر کننده مواد خام و وارد کننده محصولات نهایی میباشند و قیمت مواد خامنسبت به محصولات نهایی روز به روز در حال کاهش است برخی دیگر از نظریهپردازان اقتصادی همانندریکاردو، هگچر اهلین و کروگمن از موافقین رابطه مثبت بین رشد اقتصادی و تجارت خارجی بوده و دلیل اینامر را عمدتاً در مزیتهای نسبی و فراوانی نسبی عوامل تولید در بین کشورهای مختلف میدانند اما نکته ایناست که به مرور زمان و بویژه پس از جنگ جهانی دوم از تعداد مخالفین کاسته شده و بر تعداد موافقین افزودهشده است به دیگر سخن دیدگاه صاحبنظران در مورد نقش مثبت و مؤثر تجارت خارجی در رشد اقتصادیروز به روز خوشبینانهتر شده و آنرا به یک اصل تبدیل مینمایند.
در سالهای اخیر جهت توسعه اقتصادی کشور واستفاده از تجارت خارجی به عنوان یکی از محورهایاصلی رشد وتوسعه اقتصادی، افزایش ذخایر ارزی، ایجاد زمینههای اشتغال و رونق کسب و کار برای صنایعمختلف و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت، روند پژوهش دراین مورد شتاب بیشتری گرفته است هرمحصولی که صادر میشود در منطقه تولید آن محصول رشد و توسعه اقتصادی ایجاد میشود. جهت افزایشصادرات به فعالیت بازاریابی و تدوین استراتژیهای مؤثر برای ورود به بازارهای جهانی باید بیشتر و بهترپرداخته شود. جوان بودن جمعیت کشور، توسعه صادرات را میتواند به عنوان یکی از استراتژیهای ایجاداشتغال منظور داشت جهت وارد شدن به بازارهای جهانی نیازمند طراحی استراتژی مناسب بازاریابی بینالمللی میباشیم در شروع قرن ۲۱ جهان با دو تحول تغییر اساسی مواجه است.
۱- روند جهانی شدن ۲- پیشرفت سریع تکنولوژی
بنابراین اتکا به بازارهای داخلی دیگر کافی است گرچه آسانتر است از این پس باید جهانی اندیشید و ملیو بومیعمل نمود پیشرتف ارتباطات و توسعه شبکههای اطلاع رسانی جهانی فعالیتهای بازاریابی را بسیارتخصصی و پیچیده نموده است بازاریابی را به صورت یکی از محورهای اصلی فعالیت بازرگانی و مدیریتیدرآورده است. در بازاریابی جهانی باید به عوامل اصلی محیطی که پیوست در حال تغییر و تحول و تعامل بایکدیگر هستند مانند اقتصاد، تکنولوژی، سیاست، قانون و فرهنگ توجه کافی مبذول داشت و استراتژیبازاریابی برای هر کشور را با توجه به این عوامل طراحی نمودد و به ویژه ارزشهای فرهنگی محیط را برایافزایش فروش در نظر گرفت. فرویپاشی شوروی سابق و حرکت کشور چین به طرف اقتصاد بازار، آزادیکشورهای اروپای شرقی، تشکیل اتحادیه اروپا، رشد و توسعه اقتصادی کشور جنوب شرق آسیا و… همگیفرصتهای نوین بازاریابی را به ارمغان آوردهاند. توسعه GATT (موافقن کلی روی تعرفه گمرکی و تجارت) وسازمان و نهادهای اقتصادی جهانی و منطقهای همکاریهای اقتصادی و بازرگانی، WTO (سازمان تجارتجهانی) تسهیلات و تمهیدات فعالیت بازاریابی و بازرگانی را بوجود آوردهاند به همان نسبت هم با رقابتآزادند مواجه شدن، تمیهدات و محدودیتهایی را بجود آوردهاند و رقابت از قیمت به رقابت بد کیفیت وبستهبندی انتقال یافته است پایان جنگ سرد سیاسی جای خود به جنگ سرد اقتصادی و تبلیغاتی و فعالیتمناسب بازاریابی داده است در قرن ۲۱ شرکتها و کشورهایی برنده خواهند بود که با نوآوری و فعالیتمناسب بازاریابی از طریق طراحی استراتژیهای بازاریابی بتوانند فرصتهای نوین تجاری را کشف نموده و اآنها بهره برداری نمایند و هرچه بیشتر در صحه تجارت و رقابت جهانی وارد شده و فعال باشند و تبوانند سهممناسبی از این بازار را گرتفه و آرنا حفظ نموده و درآینده توسعه بخشند با توجه به نکات فوق و نیز شرایطبوجود آمده در نظام تجارت جهانی تمامیکشورها و بویژه کشورهای درحالت وسعه بر آن شدهاند که بانگرشی جامعه و با توجه به تحولات اقتصاد بینالملل برنامههای توسعه اقتصادی خود را مورد ارزیابی قراردهند بدیهی است جمهوری اسلامیایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه که تاکنون اقتصاد غیرنفتی آننقش و حضور چندانی دراقتصاد بین الملل نداشته نمیتوانست از این جریان و تحولات جهانی مستثنی باشداز آنجا که حضور ایران در صحنه اقتصاد بین الملل طی چند دهه گذشته عمدتاً به فروش نفت خام و ورود انواعکالاها خلاصه شده است لذا برنامههای توسعه اقتصادی کشور هیچگاه در پیوند ارگانیک و توسعهزا با تجارتخارجی و توسعه صادرات قرار نگرفت به نظر میرسد که دستیابی به هر گونه راه حل در جهت رفع و یاتخفیف مشکل فوق و نیز برقراری ارتباط میان هر یک از بخشهای اقتصادی کشور و ازجملهبخش کشاورزی بااقتصاد بین الملل مستلزم ایجاد سیاستهای مناسب، اعمال دیدگاههای مقتضی و اجرای برنامههای زیربناییو مستمری خواهد بود که براساس بررسیها و پژوهشهای جامع ارائه و تهیه گردیده است بیتردید نتایجمجموعه پژوهشهای این پروژه میتواند شنخت لازم را برای سیاستگذاری و اتخاذ راهکارهای پایه برایتوسعه تجارت کشاورزی، حضور مؤثر در بازارهای بینالمللی روند الحاق به سازمان جهانی تجارت، مقابله بااثرات منفی ناشی از اجرای موافقتنامه WTO به بخش کشاورزی و سایر مسائل مرتبط در اختیار قرار میدهد.
آنچه پیش روی دارید حاصل پژوهشی است با عنوان بازاریابی و بازاررسانی زیره و زرشک در استانخراسان هدف کلی این مطالعه بررسی وضعیت بازاررسانی و بازاریابی محصولات فوق الذکر در سطوحمختلف تولید کننده، عمده فروش، خرده فروش و صادر کننده و نیز تعیین سیر حاشیه، کارآیی و ضریب هزینهبازاریابی این دو محصول، بررسی عوامل مؤثر برحاشیه خرده فروشی، ضایعات و کارآیی بازاریابی زیره وزرشک بررسی و شناخت وضعیت رقبای بالقوه و اصلی صادراتی در بازارهای نهایی، هدف، برآورد توابععرضه و تقاضای صادرات محصولات فوق، شناسایی مسیرهای صادراتی در بازارهای جهانی و بینالمللی ودر نهایت ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود بازاریابی و بازاررسانی آنها در داخل و خارج کشور و توسعهصادرات زیره و زرشک میباشد.
بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخشهای قدیمیو اصلی در اقتصاد کشورهای در حال توسعه از جملهایران میباشد گرچه در فرآیند توسعه کشور از اهمیت اقتصادی این بخش کاسته شده است اما هنوز سهمعمدهای از تولید ناخالص داخلی، اشتغال و تجارت خارجی بدون نفت را تشکیل داده و نیز بدلایل تأمیننیازهای غذایی کشور و ضروری جامعه و داشتن مساعدتهایی در رشد اقتصادی کشور از جایگاه خاصیبرخوردار است. نظر به اینکه حدود یک سوم صادرات غیرنفتی ایران از بخش کشاورزی است و با توجه بهارزبری پایین این بخش نسبت به سایر بخشهای اقتصاد کشور و وابستگی کم آن به تکنولوژی پیچیده میتوانبا توسعه صادرات محصولاتی که از نظر شرایط اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی دارای مزیتن سبی میباشند باتوجه به بحث عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی (WTO) بخشی از ارز مورد نیاز کشور را تأمین ومساعدت قابل توجهی به سایر بخشهای اقتصاد در جراین توسعه اقتصادیا نجام گیرد به منظور افزایش کارآییو بهبود نظام بازاررسانی محصولات کشاورزی در کشرو ایران و نیز توسعه صادرات آنها با توجه به رقابتهایجهانی در زمینه بازار محصولات کشاورزی نیاز به تحقیقات اقتصاد کشاورزی در مورد محصولات و مناطقیکه دارای مزیتن سبی از نظر تولید، بازاریابی، صادرات هستند روز به روز محسوستر میشود.
کشور ایران باتنوع وسیع آب و هوایی در پارهای از مناطق آن در زمینه تولید برخی از محصولات کشاورزینظیر پسته، خرما، کشمش، بادام، گردو و زعفران و زیره و زرشک از مزیت نسبی قابل توجهی برخوردار استلذا جهت اتخاذ سیاستهای مطلوب در زمینه بهبود نظام بازاریابی و بازاررسانی و توسعه صادرات آنها نیاز بهمطالعات اقتصادی به صورت علمیحائز اهمیت میباشد.
زیره و زرشک به عنوان یکی از گرانترین ادویه جهان با خصوصیات و ویژگیها و مصارف گوناگون غذایی وزیره سبز نیز به عنوان ادویه با مصارف گوناگون و استفادههای صنعتی و دارویی میتوانند از جایگاه ویژهای درصادرات محصولات کشاورزی برخوردار باشند سهم تولید کشورمان با بیش از ۶۰ درصد کل تولید زیره وزرشک در جهان به عنوان بزرگترین تولید کننده و صدور بیش از ۸۰ درصد آن و در مورد زیره سبز به عنوانبزرگترین تولید کننده با سهمیحدود ۳۵ درصد تجارت جهانی و صدور حدود ۹۵ درصد در صورت یافتنجایگاه و ارزش واقعی آنها در بازارهای جهانی با توجه به نقش تعیین کننده کشور ما در حال حاضر و تقویت آندر آینده از جمله نکات ارزشمند آن در بین جایگاه محصولات صادراتی کشور است. مزیت نسبی واهمیتی کهاین محصولات از نظر تولید، سطح زیر کت و اشتغال زایی در مناطق مختلف کشور بویژه استانهای خراساندارد و نیز قابلیت توسعه صادرات این محصولات در بازار جهانی که میتواند منجر به افزایش درآمدهایارزی کشور شود آنها را از جایگاه ویژهای برخوردار نموده است اما وجود مسائل و مشکلات مختلف چه درزمینههای تولید و نحوه عمل آوری این محصولات توسط کشاورزان که عمدتاً بدلیل عدم توجه کافی بهساختار نظام بازاریابی و بازاررسانی و نداشتن یک تشکیلات منسجم که کلیه مراحل تولید، بازاریابی،بازاررسانی و صادرات را تحت پوشش قرار دهد، است و باعث گردیده که علیرغم کیفیت مرغوب اینمحصولات نسبت به نمونههای خارجی آنها زیره و زرشک ایران وضعیت مناسبی را در بازار جهانی نداشتهباشند ایران به عنوان بزگترین تولید کننده زیره و زرشک دنیا هنوز در بازار جهانی جایگاه مشخص و روشنیندارد ومجبور است بدلایل فوق از جمله تبلیغات منفی رقبا محصول خود را به کمتر از نصف قیمت جهانی بهفروش رساند بنباراین باتوجه به اهمیت زیره و زرشک ایران و وضعیت خاص آنها، ساختار اقتصادی اینمحصولات در عرصههای تولید، بازاریابی، بازاررسانی و صادرات نیاز به بازنگری و تحول اساسی دارد لذا دراین مطالعه وضعیت بازاریابی و بازاررسانی و صادرات این محصولات به صورت مطالعه موردی در مناطقعمده کشت، در استان خراسان مورد بررسی قرار گرفته است اضافه بر آن با توجه به محدودیت منابع مختلفلزوم افزایش بهرهوری استفاده از منابع مختلف از جمله زمین و سرمایه محسوس است به بارو آرنارد وواساوادا (۱۹۹۵) توسعه صادرات از دو طریق عمده میتواند موجب رشد بهرهوری گردد آنهامعتقد هستندکه توسعه صادرات از یکسو موجب دسترسی به بازارهای جدید و در نتیجه افزایش ظرفیت تولیدی و احدهادر کشورهای صادر کننده میشود این امور موجب کاهش هزینه متوسط تولید هر واحد از محصول و افزایشبهرهوری تولید میشود اضافه بر آن با گسترش صادرات و ورود واحدهای تولید به بازارهای جهانی درجهرقابت بین تولید کنندگان افزایش مییابد لذا بنگاههای تولیدی به منظور تضمین ادامه حضور خود در بازار وهمچنین افزایش و یا حداقل حفظ سهم صادراتی خود مجبور به افزایش بهرهوری و توان مدیریتی خودمیگردند این امر هب نوبه خود موجب استفاده مناسبتر از منابع تولید و رشد بهره وری خواهد شد از سویدیگر به عقیده نهدا و دهادش وار (۱۹۹۳)، افزای بهرهوری استفاده از نهادهها میتواند موجب کاهشهزینههای تولید محصول و پیشرفت تکنولوژی تولید این محصول و در نتیجه افزایش صادرات شود با توجه بهفقدان انتشار مطالعات اقتصادی جامع در زمینههای فوق در مورد زیره سبز و زرشک ایران ضرورت و اهمیتاین تحقیق ضروری است.
۱- بررسی وشناخت عملیات بازار رسانی زیره و زرشک.
۲- تعیین مسیر، حاشیه، سود، کارایی وضریب هزینه بازازیابی زیره و زرشک.
۳- برآورد هزینه خدمات بازاریابی و بررسی عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی زیره و زرشک.
۴-بررسی و شناخت وضعیت رقبای بالقوه صادراتی در بازارهای نهایی وهدف.
۵- تعیین شفافیت یا عدم شفافیت بازار زیره و زرشک.
۶- ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود وضعیت بازاریابی زیره و زرشک.
۷- برآورد توابع عرضه داخلی، تقاضای داخلی وعرضه صادراتی زیره و تعیین عوامل موثر بر آن.
۱- بازار زیره از شفافیت کامل برخوردار است
۲- میزان ضایعات زیره و زرشک کمتراز ۱۰ درصد است.
رابطه حاشیه با؟ به هزینه بازاریابی وقیمت خرده فروشی مثبت است.
بازار زرشک از شفافیت کامل برخوردار است.
در کشور ما توسعه صادرات و بازاریابی محصولات کشاورزی و فرآْوردههای حاصل از آن در چارچوب برنامههای توسعه کشاورزی و از جهات اجتماعی واقتصادی دیگری نیز نتایج مثبتی برای جامعه رو به توسعه کشور در بر دارد به نظم ی رسد که کشور ازمزیتهای نسبی زیادی در زمینه تولد انحصاری وشبه انحصار این محصولات در بازارهای منطقه ودنیا برخوردار باشد، نتایج تحقیق حاضر میتواند به عنوان راهنمایی برای برنامه ریزان و سیاست گذاران برای برنامه ریزیهای آتی باشد.
تحقیقات انجام شده در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی
بررسی وسیع منابع از طریق بانکهای اطلاعات علمیوچکیده نامههای موجود، موضوعات تحقیقی مختلفی را در مورد زرشک به این شرح مشخص نمود: ۴۳ مقاله در مورد مواد موثر دارویی دارای الکالوئیدها، ۳۲ مقاله در رابطه با مسائل گیاهشناسی که ۷ مورد آن در رابطه با زنگ سیاه گندم بود (برخی گونههای زرشک میزبان واسطه این بیماری میباشند). ۲۱ مقاله در مورد گیاهشناسی، ۱۴ مقاله در مورد ازدیاد کشت سلولی جهت استخراج مواد موثر دارویی، ۱۲ مقاله در مورد کنترل و آزاد سازی زرشک برای کنترل بیماری سیاه غلات، ۱۱ مقاله در مورد مسائل بیوشیمیایی و نیز بیولوژیکی و ۴ مقاله در مورد درمان کلینیکی با مواد دارویی زرشک، اما گزارشی در مورد تولید، بازاریابی و بازار رسانی زرشک ارائه نگردیده است (بالندری، ۱۳۷۱)
تحقیقات ومطالعات بازاریابی، و بازار رسانی محصولات کشاورزی شناخت نسبتا وسیعی از علوم کشاورزی واقتصاد را میطلبند. اهمیت مطالعات در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی زمانی روشن شد که با ورود تکنولوژی به کشاورزی سنتی و بکار گیری روشهای نوین به زراعی توسط کشاورزان فعالیت کشاورزی روند تجاری شدن را به خود گرفت و مسئله مازاد یک یا چند محصول کشاورزی در مناطق خاصی ایجاد شد. از سوی دیگر با افزایش جمعیت و مهاجرت روستائیان به شهرها و دورتر شدن فواصل بین قطبهای تولید و مصرف، کانالهایی که این محصولات را از مزرعه تا به دست مصرف کننده عبور میدهد را پیچیده تر کرد. بعلاوه سیستم بازاریابی و بازار رسانی نه تنها محصولات تولید شده را در داخل کشور توزیع میکند بلکه با گسترش دائمیتجارت بین المللی این وظیفه را در سطح جهانی نیز انجام میدهد. از این او اهمیت تحقیقات و مطالعات بازاررسانی محصولات کشاورزی تحقیقاتی روز به روز بیشتری گردیده است (ترکمانی، ۱۳۷۸) در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات مختلف کشاورزی تحقیقاتی نیز انجام شده، اما در رابطه با دو محصول زیره و زرشک تنها در زمینه مسائل فنی و به زراعی آنها تحقیقات اندکی بوسیله نهادهای تحقیقاتی انجام شده است.
نجفی (۱۳۷۶)، در تحقیقی وضعیت بازاریابی خرما بویژه در استان فارس با تاکید بر صادرات آن را مورد بررسی قرار داد. به منظور انجام مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری دو مرحله ای در هر یک از شهرستانهای مورد مطالعه از تولید کنندگان، عمده فروشان و گروهی از صادر کنندگان که بیشتر در شیراز مستقر بودند از طریق تکمیل پرسشنامه، مصاحبه حضوری به عمل آمده، افزون بر آن اطلاعات تکمیلی از سازمانهای مرتبط مانند سازمان کشاورزی و اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی جمع آوری شده است. به منظور بر آورد تابع صادرات خرما از اطلاعات سری زمانی مربوط به سالهای ۷۴-۱۳۵۵ استفاده شده است.
مدل مورد استفاده جهت تعیین عوامل موثر بر صادرات خرما:
Y=bo-b1X1-b2X2-b3X3+b1X1+b5X5-D+uii
که در آن:
Y: میزان صادرات
X: نرخ رز
X2: تسهیلات اعطایی بانکها به بخش کشاورزی
X3 : نرخ تورم
X4 : نرخ سود بانک
X5: قیمت صادراتی
D: متغیر مجازی پیمان ارزی
U: جمله اخلال
بر آورد تابع فوق نشان میدهد، که افزایش نرخ ارز، تسهیلات اعطایی بانکها وافزایش قیمت صادراتی، بر صادرات خرما اثر مثبت و افزایش نرخ تورم و نرخ سود بانکی اثر منفی داشته از طرفی وجود پیمان ارزی که نشانگر کاهش سود بدست آمده از صادرات است بر صادرات نیز اثر منفی داشته است.
خزاعی (۱۳۷۶)، در بررسی خود در مورد بازار زعفران توصیه مینماید که جهت رفع مشکلات بازار داخلی و خارجی و افزایش سود زعفران کاران نیاز به بازبینی در تشکیلات موجود در بخش تولید و بازار عرضه است. وی اعتقاد دارد که واسطههای بیشمرای وارد بازار زعفران شده اند که بیشتر در پی کاهش مدت زمان فروش این محصول در بازار خارجی هستند بنابراین اگر تشکیلاتی ایجاد شود که بتواند رقیبی قوی در بازار داخلی وخارجی برای واسطهها باشد و به مروز زمان آنها را از بازار خارج نماید این واسطهها حذف خواهند شد. او در پایان پیشنهاد مینماید که با ایجاد مجمعی متشکل از دولت و تعاونیها به منظور سیاست گذاری مناسب، حمایت ونظارت بر آن، تحت عنوان صندوق زعفران میتوان به یک سیستم هماهنگ د رتولید، بسته بندی، توزیع و صادرات و حل مشکلات زعفران کاران دست یافت.
ترکمانی (۱۳۷۸)، تولید و بازاریابی وعوامل موثر بر صادرات زعفران ایران را مورد بررسی قرار داد. در زمینه وضعیت بازاریابی زعفران در دو استان خراسان و فارس به این نتیجه رسید که در نظامن بازار رسانی فعلی- قسمت اعظم منافع نصیب تجار دلالان عمده فروشان و صادر کنندگان غیر مجاز (قاچاق) میگردد و تولید کنندگان از منافع بسیار اندکی برخوردار میباشند. وی سهم عوامل بازاریابی در قیمت نهایی زعفران را به طور متوسط ۲۵ درصد. هزینه خدمات بازاریابی وارزش افزوده زعفران صرف هزینه خدمات بازاریابی این ۳۱۸ و ۴۹۳۳ محاسبه نمود. که مقدار ۶۴۵ درصد ارزش افزوده زعفران صرف هزینه خدمات بازاریابی این محصول شده است و پیشنهاد میکند که با تغییر مسیر بازاریابی وتشکیل اتحادیههای محلی خرید زعفران در شهرستانهای تولید کننده، شرکتهای سهامیبسته بندی، توزیع و صادرات میتوان کشاورزان را در عواید این شرکت سهیم نمود و مدار بازاررسانی کاملا شفافی ایجاد نمود.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .