مقاله بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و کود ازته سرک بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه آفتابگردان

تحقیق و پروژه و پایان نامه و مقاله دانشجویی

 عنوان :

مقاله بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و کود ازته سرک بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه آفتابگردان

تعداد صفحات :۲۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

نام عمومی و نیز نام علمی گیاه آفتابگردان از خصوصیت چرخش آفتابگردان بطرف خورشید منشاء گرفته است . کلمه یونانی هلیانتوس متشکل از دو کلمه هلیوس به معنی آفتاب و آنتوس به معنای گل می باشد . حرکت آفتابگرایی گیاهان جوان آفتابگردان نتیجه خم شدن ساقه در طی دوره رشد سریع می باشد .

آفتابگردان گیاهی است یکساله که با توجه به اهمیت دانه های روغنی آن ، مطالعه راههای افزایش عملکرد و استفاده از حداکثر امکانات محیطی ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است که یکی از روشهای افزایش عملکرد دانه آفتابگردان ، تعیین بهترین میزان آبیاری و کود ازته سرک در این گیاه می باشد . به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و کود ازته سرک بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه آفتابگردان رقم رکورد در منطقه اصفهان ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان به اجرا گذاشته شد .

نتایج بدست آمده در این آزمایش نشان داد که حداقل و حداکثر عملکرد به ترتیب با مقادیر ۴۵/۰ و ۶۵/۰ نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A با احتساب ۱۰ درصد رطوبت حدوداً برابر ۵۰۶۶ و ۶۳۸۰ کیلوگرم در هکتار می شود .

عملکرد دانه در دو سطح کودی ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار از نظر آماری در سطح احتمال ۵ درصد برابر و بیشتر از دو تیمار صفر و ۵۰ کیلوگرم ازت در هکتار گردید . در این آزمایش مشخص شد که افزایش میزان آبیاری تا سطح ۶۵/۰ باعث افزایش عملکرد دانه گردید و افزایش بیش از آن اثر معنی داری بر عملکرد دانه نداشت . در هر صورت ، افزایش میزان آبیاری از ۶۵/۰ تا ۷۵/۰ نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتک تبخیر باعث کاهش راندمان مصرف آب شد . اثرات سطوح مختلف آبیاری بر درصد پوکی آفتابگردان نشان می دهد که با افزایش سطوح آبیاری ، از مقدار درصد پوکی دانه ها کم می شود . علت این امر می تواند ناشی از انتقال مرتب مواد غذایی ساخته شده در بخش های فتوسنتزی به دانه در حضور آب باشد . کمبود آب آبیاری ، جذب عناصر و مواد غذایی از جمله ازت موجود در خاک را با مشکل مواجه می کند و در صورت عدم جذب ازت توسط گیاه ، رشد رویشی آن کمتر شده و سطح سبز گیاه کاهش یافته و در نهایت افزایش پوکی را سبب می شود .

رابطه مثبت و قوی بین CGR در زمان گرده افشانی و عملکرد دانه نشان داد که تخمین عملکرد دانه در مرحله گرده افشانی با محاسبه CGR قابل پیش بینی است .

بطور کلی ،در این آزمایش مشخص گردید که در شرایط اقلیمی و ادافیکی محل آزمایش با استفاده از میزان آبیاری ۶۵/۰= IW/EP  و بکار گیری ۱۰۰ کیلوگرم کود ازته سرک، میزان عملکرد دانه بادر نظر گرفتن خسارت پرندگان (حدود ۳۰ درصد) به بیش از ۵/۴ تن درهکتار می رسد .

واژه های کلیدی: آفتابگردان، میزان آبیاری ، کود ازته

 فهرست مطالب

مقدمه و بررسی منابع   ۱
آفتابگردان  Helianthus annuus   ۴
ارقـام آفتـابگـردان   ۴
نحوه کاشت و برداشت   ۵
مواد و روشها   ۶
نتایج و بحث   ۸
۱ – تغییرات رطوبتی خاک   ۹
۲ – عملکرد و اجزاء عملکرد دانه   ۱۰
فهرست منابع   ۱۹

فهرست منابع

۱ – خواجه پور ، م . ر . ۱۳۷۰ . تولید نباتات صنعتی . انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان . ۲۵۱ صفحه

۲-سرمدنیا.غ.ح و.ع. کوچکی   ۱۳۷۱ .جنبه های فیزیولوژیکی زراعت دیم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد۴۲۴ صفحه

۳– سعادت لاجوردی ، ن . ۱۳۵۹ . دانه های روغنی . انتشارات دانشگاه تهران . ۲۱۷ صفحه

۴– عرشی ، ی . ۱۳۷۳ . علوم و تکنولوژی آفتابگردان . وزارت کشاورزی . اداره کل پنبه و دانه های روغنی ایران . ۷۲۰ صفحه .

۵- عرشی ، ی . ۱۳۷۱ . اختلالات تغذیه ای در آفتابگردان . انتشارات کمیته دانه های روغنی با همکاری شرکت سهامی کشت دانه های روغنی . ۱۱۵ صفحه .

۶- کریمی ، هـ . ۱۳۷۰ . گیاهان زراعی . انتشارات دانشگاه تهران . ۳۸۷ صفحه .

۷– مجتهدی ، ع . ۱۳۵۵ . زراعت آفتابگردان . شرکت سهامی توسعه کشت دانه های روغنی .

۸- مسگر باشی ، م . ۱۳۷۰ . اثر دورهای آبیاری و مقادیر مختلف کود ازت روی عملکرد ذرت دانه ای . پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت . دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز . ۶۷ صفحه .

۹-– مقدم ، ع . ۱۳۷۳ . تعیین درصد خودباروری و همبستگی صفات در ۱۰ رقم آفتابگردان . پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز . ۹۳ صفحه .

۱۰– ناصری ، ف . ۱۳۷۱ . دانه های روغنی انتشارات آستان قدس رضوی . ۸۲۳ صفحه .

۱۲– Wynne . D.T., and D.T. Mariowe . 1979 . Soil water and crop production . P : 96 – ۱۱۶ .

مقدمه

آفتابگردان گیاهی است یکساله از تیره کمپوزیته ، بی تفاوت نسبت به طول روز و از خانواده گیاهان گلدار از جنس هلیانتوس بوده که دارای گونه های یکساله و چند ساله می باشد .(۱ ,۷و۱۰)

آفتابگردان گیاهی دگرگشن و خود ناسازگار است که میزان عملکرد آن به شدت تحت تاثیر وجود و فعالیت حشرات گرده افشان ، بخصوص زنبور عسل می باشد . پس از سویا و کلزا ، آفتابگردان سومین گیاه یکساله زراعی است که جهت تهیه انواع روغن در دنیا کشت   می شود (۱۴) . آفتابگردان در بیشتر نقاط دنیا رشد و نمو خوبی داشته و در هر یک از قاره های پنج گانه تولید قابل قبولی دارد . اروپا با بیش از ۲۸ درصد تولید جهانی اولین تولید کننده آفتابگردان می باشد . از کشورهای بزرگ تولید کننده آفتابگردان می توان آرژانتین ، روسیه ، اکراین ، فرانسه و رومانی را نام برد (۱۴) در ایران دلایل عمده پایین بودن عملکرد آفتابگردان را به کشت دیم در بیشتر مناطق کم آب کشور نسبت داده اند . به طور کلی با افزایش میزان و یا دفعات آبیاری ، رشد گیاه بهتر و بیشتر شده و در نتیجه  قسمت های مختلف از جمله برگ ها و طبق نیز رشد زیادتری نموده و به این ترتیب با افزایش سطح برگ فتوسنتز نیز افزایش یافته و انتقال مواد به دانه ها بهتر صورت می گیرد که این امر در بهبود عملکرد بسیار موثر است .

مصرف کودهای شیمیایی از جمله کودهای فسفاته قبل از کاشت و کود از ته بصورت سرک در طول فصل رشد ، امکان تغذیه بهتر گیاه را فراهم می آورد . کود ازته رشد رویشی گیاه را افزایش داده و در نهایت سطح سبز محصول و میزان فتوسنتز را بالا می برد . افزایش مصرف کود ازته ، درصد روغن دانه را کاهش داده ولی این کاهش از طریق افزایش عملکرد دانه در هکتار که دانه های روغنی در تهیه روغن ، نیاز به بررسی در مورد راه های افزایش عملکرد و استفاده از حداکثر امکانات محیطی برای رشد بیشتر ضروری به نظر می رسد. آفتابگردان با داشتن درصد روغن و پروتئین بالا می تواند یکی از محصولات مهم در تامین نیازهای داخلی به روغن نباتی و کنجاله باشد.

برای رسیدن به اهداف گفته شده می توان در تعیین بهترین میزان آبی و کودی تحقیق و بررسی نمود .

نام عمومی و نیز نام علمی گیاه آفتابگردان از خصوصیت چرخش آفتابگردان بطرف خورشید منشاء گرفته است . کلمه یونانی هلیانتوس متشکل از دو کلمه هلیوس به معنی آفتاب و آنتوس به معنای گل می باشد . حرکت آفتابگرایی گیاهان جوان آفتابگردان نتیجه خم شدن ساقه در طی دوره رشد سریع می باشد ( ۱۶,۱۳,۱۰) . قطر طبق بیشترین تاثیر را بر بازدهی بـذر دارد . معمولاً برای تولید حداکثر بذر در مزرعه یک قطـر مناسـب وجود دارد ( ۱۵ ) . بطور کلی رطوبت خاک ، استفاده از کود را در حالت کلی بدو طریق توسعه افزایش جذب مواد غذایی و ازدیاد تولید ماده خشک تحت تاثیر قرار می دهد (۸ ).

برای تعیین دور آبیاری توجه به مساله تبخیر و تعرق حائز اهمیت است . در مناطقی که  با محدودیت آب روبرو هستند ، این امکان وجود دارد که زمان آبیاری با مراحل رشد گیاهی ارتباط داده شود (۲۱) . نیاز بیشتر آفتابگردان به آب ، از موقع گل کردن به بعد بوده و چنانچه در موقع گل کردن ، گل آب بموقع صورت نگیرد ، دانه ها پوک می شوند(۶) باجپایی و همکاران ( ۱۲ ) با آزمایشی بر روی خردل نشان دادند که با افزایش سطح آبیاری و کود ازته بکار رفته بترتیب با ۸/۰ نسبت آب آبیاری  به تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و ۸۰ کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه حدود ۱۳/۱ تن در هکتار بدست آمد . واکنش آفتابگردان به آبیاری با افزایش عملکردی متجاوز از ۱۰۰ درصد در خاک های خشک امری عادی است . آبیاری ، کود ، آبیاری + کود عملکرد را بترتیب ۳۵ ، ۷۲ ، ۴۷۴ درصد افزایش داد و تیکوف و گریوف ( نقل از مرجع ۵ ) گزارش کردند که بیشترین عملکرد از آبیاری + کود حاصل شد .معلوم شده آفتابگردان هائی که آبیاری می شوند ، حدود ۱۳۰ کیلوگرم در هکتار ازت را برای تولید عملکردی معادل ۳۵۰۰ کیلوگرم در هکتار مصرف می کنند (۴) . در نقاطی که دادن کود ازته سرک ضروری است ، یکبار مصرف آن هنگامی که ارتفاع بوته ها در حدود ۳۰ سانتی متر است ، معمولاً کافی است (۱۰) بادرو رشید (۱۱) گزارش کردند که آفتابگردان با حدود ۱۲۰ کیلوگرم ازت در هکتار بالاترین عملکرد روغن را داده است . افزایش عملکرد دانه از طریق کود ازته گزارش شده است که در آن مقدار واکنش به کود از مقدار رطوبت در خاک تبعیت نمود . همچنین مصرف کود به مقدار زیاد ( ۱۱۲ کیـلوگــرم در هکتار ) ، عملکرد دانه را از حدود ۲/۲ به ۳ تن در هکتار افزایش داد (۴) .  عملکرد مهمترین صفتی است که همواره مورد توجه محققان از جمله به نژادگران بوده و متشکل از سه جزء : الف – تراکم ب – تعداد دانه در طبق ج – وزن دانه می باشد .

 آفتابگردان  Helianthus annuus

عضو خانواده‌ای بزرگ از گیاهان گلدار بنام تیره کاسنی «آستراسه» یا کامپوزیته است، اسم جنس متشکل از دو کلمه Helios به معنی آفتابگردان وAnthons به معنای گل است. خاستگاه آن احتمالاً  جنوب غربی ایالات متحده بین شمال مکزیک وبنراسکا می‌باشد. آفتابگردان اهلی یک گیاه ۱ ساله بلند – راست بی‌شاخ و برگ دارای اجزای بزرگ با یک گل درشت طلایی است که بذرهای آن اغلب مصرف خودآرایی دارد و به دلیل آن که حاوی روغن است از آن روغن‌کشی می‌شود. استفاده از بذرهای آفتابگردان به عنوان دانه خوراکی به بومیان آمریکا مربوط می‌شود که با مخلوط کردن آن آرد ذرت و آرد دانه آفتابگردان نان نازکی تهیه می‌کردند و از آرد آفتابگردان و عصاره طبق، دارد داروهایی برای رفع زهر نیش مار عینکی و مداوای بیماریهای ریه استفاده می‌شده است. در زمینه استخراج مواد رنگی از پوسته دانه آفتابگردان و روغن از مغز دانه برای مصارف زیبایی در منابع مختلف سخن به میان آمده است و تا اواخر قرن ۱۶ آفتابگردان به عنوان گیاه زینتی سراسر اروپای غربی و شرقی تا انگلستان را فرا گرفت.

ارقام دیپپلوئید۲n = 34 و n =17، و ارقام تترا پلوئید مصارف زیستی دارند  ۲n = 68 و نوعی از آن که هگزاپلوئید است ۲n = 102  پس آفتابگردان در تولید روغن از دانه‌ها، مصارف آجیلی و تنقلات کاربرد دارد و از آنجا که ساقه قطوری تولید می‌کند می‌تواند در تهیه خمیر کاغذ و نئوپان نیز استفاده شود. و در تهیه سیلونیز حائز اهمیت است.

آفتـابگـردان

ارقام زراعی آفتابگردان که امروزه در نقاط مختلف دنیا زراعت می‌شوند در ۳ گروه جمع‌بندی می‌شوند:

 

ارقام سنتتیک

ارقام هیبرید

ارقام تجاری

 

در کشورهای توسعه یافته اغلب از ارقام هیبرید استفاده میشود ولی بدلیل اینکه تهیه ارقام هیبرید نیاز به تکنولوژی پیشرفته و صرف هزینه بالایی دارد لذا اغلب سطح زیر کشت آفتابگردان حاصل کشت ارقام تجاری است که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

رکورد: دیرس بوده و طول دوره رشد آن از کشت تا برداشت در شرایط معمولی حدود ۱۲۴ روز است، پابلند است میزان روغن در شرایط آب و هوایی رطوبی ۵۰% بوده و در شرایط آب و هوایی خشک ۴۰% گزارش شده.

آرماویرسکی: متوسط‌رس بوده که طول دوره رشد آن ۱۰۵ روز است گزارش شده که ارتفاع بوته cm 180 و میزان روغن در شرایط استان گلستان ۴۶% می‌باشد و میتوان از آن برای زراعت در آذربایجان‌شرقی و غربی استفاده کرد و برای مناطق سردسیری مناسب است.

وینیبمک: ۸۹۳۱  متوسط رس است طول رشد ۱۰۵ روز است و ارتفاع بوته cm180 است میزان روغن ۴۷-۴۶% بوده و این رقم مناسب مناطق سردسیر است.

چرنیانکا ۶۶: رقمی است زودرس که در طول دوره رشد آن ۹۰ روز است که بوته بصورت پاکوتاه بوده و ارتفاع آن حدود cm80-70 می‌باشد طبق بزرگی تولید می‌کند ولی عملکرد پایین است چون درصد پوکی دانه بالاست اهمیت خاص این رقم مقاومت به خشکی است.

ارقام سنتتیک در آفتابگردان خصوصیات حدواسط تجاری و هیبرید دارند و در راستای مقاومت به آفت و بیماری‌ها از آن استفاده می‌کنند، بذر هیبرید نیاز به تولید بذر بصورت همه ساله دارند بدلیل پدیده اینبریدینگ یا پس روی ژنتیکی.

نحوه کاشت و برداشت

روش کاشت در پوکی دانه‌ها مؤثر است در کاشت دستپاش که بوته‌ها بطور نامنظم پراکنده می‌شوند، بوته‌ها در اثر رقابت توان کافی برای تولید گلهای سالم را نداشته و در نتیجه دانه‌های پوک و ریز افزایش می‌یابد این وضعیت بویژه در صورت تأخیر در عملیات تنگ و وجین شدید می‌شود.

هر قدر فاصله کندو از مزرعه کمتر باشد افزایش عملکرد بیشتر خواهد شد (زیرا آفتابگردان دگر بارور است) و به دلیل افزایش تلقیح، دانه‌های مغزدار بیشتر شده و عملکرد دانه‌ها افزایش می‌یابد. براساس آزمایش یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته زراعت اصفهان با کاهش فاصله ردیف کاشت. قطر ساقه – قطر طبق و عملکرد نهایی دانه افزایش یافت و افزایش تراکم بوته سبب افزایش عملکرد نهایی و کاهش شاخص برداشت شد.

برداشت آفتابگردان زمانی است که پشت طبق کاملاً قهوه‌ای شده باشد و در زراعت‌های سنتی با داس طبق را به صورت مورب قطع می‌کنند ولی در زراعتهای مکانیزه کمباین ویژه‌ای ضمن برداشت طبق دانه‌ها را از آن جدا می‌کند و پس از برداشت رطوبت دانه‌ها باید به حد قابل قبولی کاهش یابد درغیر این صورت محصول قابل انبار کردن نیست زیرا در معرض فساد قارچی قرار می‌گیرد و سبب ایجاد آفلاتوکسین در دانه‌ها می‌شود که سرطان‌زا است.

مواد و روشها

20,000 ریال – خرید

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .

مطالب پیشنهادی:
  • تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی دانه‌ی آفتابگردان ارقام روغنی
  • برچسب ها : , , , , , , ,
    برای ثبت نظر خود کلیک کنید ...

    به راهنمایی نیاز دارید؟ کلیک کنید

    جستجو پیشرفته

    پیوندها

    دسته‌ها

    آخرین بروز رسانی

      شنبه, ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۳
    اولین پایگاه اینترنتی اشتراک و فروش فایلهای دیجیتال ایران
    wpdesign Group طراحی و پشتیبانی سایت توسط digitaliran.ir صورت گرفته است
    تمامی حقوق برایbankmaghaleh.irمحفوظ می باشد.