عنوان :

مقاله بررسی مسائل ایمنی و بهداشت حرفه ای

تعداد صفحات : ۲۲۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله کارآموزی در کارخانه شیشه و گاز در جاده قدیم کرج – سرآسیاب، مهرآباد جنوبی در جنب کارخانه ساسان واقع می باشد. که نوع مالکیت فعلی آن سهامی عام می‌باشد. تاریخ تأسیس این کارخانه در سال ۱۳۳۸ شروع و در همان سال به بهره برداری رسیده است.

محصولات تولیدی این کارخانه انواع شیشه جام از قبیل استکان، لیوان، بطری نوشابه و شیر ظروف ماست خوری، بطری آبلیمویی، قندان، ظروف کریستال، ظروف بلوری و … که درباره مباحثی چون

آشنایی با بهداشت حرفه ای، عوارض فیزیکی زیان آور محیط کار، سر و صدا، دزیمتری، ادیومتری، ارتعاش، روشنایی، تشعشعات، شرایط جوی محیط، ، عوامل شیمیایی زیان آور، اسپیرومتری، ایمنی در صنعت، ایمنی ماشین آلات، ایمنی حمل و نقل، ایمنی ساختمان، ایمنی انبار، ایمنی برق، ایمنی حریق و ایمنی فردی توضیح می دهد.

بهداشت حرفه ای روند پیش بینی، تشخیص، ارزیابی و کنترل مخابرات، تندرستی در محیط  کار، با هدف تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت کلیه کسانی است که کار می کنند و همچنین به منظور حفظ محیط زیست می‌باشد.

برای رسیدن به این هدف، هرچه نظام ارائه دهنده خدمات بهداشت حرفه ای بیشتر با نیازهای کارکنان همسو و هماهنگ باشد، احتمال توفیق آن بیشتر بوده و در نتیجه جامعه تولید کننده کشور، سالم تر خواهد بود. این نظام نباید فقط به مراجعه کنندگان به درمانگاه به علت ابتلا به بیماری‌های شغلی و غیر شغلی یا مصدومین حوادث ناشی از کار توجه کند بلکه باید با حضور مستمر در کارگاه ها، توان شناسایی و حل مشکلات واقعی بهداشتی و ایمنی کارکنان را داشته باشد.

یکی از مهمترین اصول ارائه خدمات بهداشت حرفه ای که باید همواره مورد بازنگری قرار گیرد، بهره مندی از فن آوری مناسب است. این مسئله ابعاد مختلفی از جمله فرهنگ جامعه و مدیریت، تجهیزات و  امکانات، نیروی انسانی متخصص، منابع مالی و … را در بر می گیرد.

«بهداشت حرفه ای باید به ارتقاء و حفظ بالاترین درجه سلامتی فیزیکی، روحی اجتماعی و رفاه کارگران در همه مشاغل فکر کند. حفظ سلامتی کارگران در همه مشاغل فکر کند. حفظ سلامتی کارگران در قبایل شرایط کاری آنها حفاظت کارگران از خطرات ناشی از فاکتورهای ضد سلامتی، قرار دادن و نگهداری کارگر در یک محیط شغلی مطابق با توانایی های روحی و فیزیکی وی تنظیم کار برای افراد و در نظر گرفتن هر فرد برای شغل مشخص از جمله وظایف بهداشت حرفه ای است.»

 واژه های کلیدی: بهداشت حرفه ای، دزیمتری، ادیومتری، ارتعاش، روشنایی، تشعشعات، اسپیرومتری، ایمنی در صنعت، ایمنی ماشین آلات، ایمنی حمل و نقل، ایمنی حریق و ایمنی فردی

فهرست مطالب

پیشگفتار:    ۱
آشنایی با بهداشت حرفه ای    ۱
اهداف بهداشت حرفه ای:    ۲
فصل اول:    ۶
تاریخچه و خلاصه ای از فرایند تولید    ۶
مقدمه و تاریخچه بهداشت حرفه ای:    ۷
بهداشت حرفه ای:    ۸
طب حرفه ای یا پاتولوژی شغلی:    ۹
مهندسی بهداشت حرفه ای:    ۹
قوانین و مقررات مربوط به بهداشت حرفه ای:‌    ۱۰
تاریخچه و سوابق شرکت شیشه و  گاز و شوگا:‌    ۱۵
بخشهای مختلف تولید:    ۱۷
واحد آماده سازی مواد اولیه (بچ پلنت):    ۱۸
کوره ها:    ۱۹
ماشینهای تولید:    ۲۰
گرم خانه (تنش زدایی و تأمین استحکام):    ۲۱
چاپخانه:    ۲۱
فصل دوم:    ۲۴
عوارض فیزیکی زیان آور محیط کار، سر و صدا    ۲۴
مقدمه:    ۲۵
مشکلات ناشی از سروصدا:    ۲۵
روشهای اندازه گیری و ارزیابی صدا:    ۲۷
اهداف اندازه گیری:    ۲۷
گردآوری اطلاعات:    ۲۷
تعیین ایستگاه های اندازه گیری:    ۲۸
روشهای اندازه گیری:    ۲۸
روش تهیه نقشه ناحیه بندی:    ۲۹
اندازه گیری به منظور ارزیابی مواجهه کارگر:    ۲۹
آنالیز فرکانس صدا:    ۳۰
افت قراردادها:‌    ۳۱
وسایل اندازه گیری صوت:    ۳۲
کالیبراسیون تراز منبع صوت:    ۳۳
استانداردها برای آنالیز صدا    ۳۵
کنترل صدا:    ۳۶
کنترل در مسیر انتشار:    ۳۷
انواع جاذب های صوتی:    ۳۸
نحوه بکارگیری جاذب های سطحی ( با استفاده از ویژگی ثابت اتاق):    ۳۹
حفاظت فردی:    ۳۹
طراحی اتاق آکوستیک برای اتاق کنترل در کمپرسورخانه:    ۴۰
فصل سوم:    ۴۴
دزیمتری    ۴۴
مقدمه:    ۴۵
اهداف دزیمتری:    ۴۵
مواد قانونی:    ۴۶
وسیله اندازه گیری:    ۴۶
کالیبراسیون دستگاه:    ۴۶
هدف و روش اندازه گیری:    ۴۷
روش بدست آوردن Leq از طریق دزیمتری:    ۴۸
کاربرد دزیمتری برای تعیین زمان حفاظت دهی گوش ها:    ۴۹
تغییر نتایج:    ۵۰
فصل چهارم:    ۵۱
ادیومتری    ۵۱
مقدمه:    ۵۲
جنبه های قانونی انجام ادیومتری:    ۵۲
مروری بر پژوهشهای گذشته:    ۵۳
صدمات صوتی به دستگاه شنوایی:    ۵۴
شنوایی سنجی با استفاده از صوت خالص Pure tone Andiometry (PTA)    ۵۵
فصل پنجم:    ۵۷
ارتعاش    ۵۷
مقدمه:    ۵۸
مروری بر پژوهشها:    ۵۸
جنبه های قانونی:    ۵۹
روشهای اندازه گیری و ارزیابی ارتعاش:    ۶۰
اقدامات کنترلی پیشنهادی برای کاهش ارتعاش دستگاه‌ها:    ۶۲
فصل ششم:    ۶۵
روشنایی    ۶۵
مقدمه:    ۶۶
اهمیت روشنایی و جنبه های بررسی آن:    ۶۸
اهمیت روشنایی از دیدگاه آسایشی:    ۶۸
۲ اهمیت روشنایی از دیدگاه بهداشتی:    ۶۸
۳ اهمیت روشنایی از دیدگاه ایمنی:    ۷۰
روشهای توزیع روشنایی:    ۷۱
درخشندگی:    ۷۲
برای پیشگیری خیرگی ناشی از درخشندگی:    ۷۳
روشهای بررسی و اندازه گیری روشنایی محیط کار:    ۷۳
محاسبه میانگین اندازه گیری مقدار روشنایی:    ۷۴
کالیبراسیون فتومتر:    ۷۷
استانداردهای متداول روشنایی محیط ک ار:    ۷۷
ارائه پیشنهاد برای بهبود روشنایی:    ۷۸
فصل هفتم:    ۸۰
تشعشعات    ۸۰
مقدمه (پرتو ur):    ۸۱
مروری بر پژوهشها:    ۸۱
جنبه های قانونی حفاظت در برابر پرتوها:    ۸۲
روش اندازه گیری پرتو ur و ارزیابی آن:    ۸۲
جنبه های قانونی پایش این عامل زیان آور:    ۸۶
حدود مجاز تماس شغلی با پرتو مادون قرمز:    ۸۶
روش اندازه گیری پرتو مادون قرمز و ارزیابی نتایج:    ۸۷
گردآوری اطلاعات دقیق از کارگاه و نحوه مواجه کارگر:    ۸۷
انجام اندازه گیری و ثبت نتایج:    ۸۷
فصل هشتم:    ۹۱
شرایط جوی محیط    ۹۱
مقدمه:    ۹۲
۱ اثرات غیر آسایشی شرایط جوی:    ۹۲
۲ اثرات غیر بهداشتی شرایط جوی:    ۹۲
مشکلات ناشی از شرایط جوی از دیدگاه غیر ایمنی:    ۹۳
جنبه های قانونی مساعد بودن شرایط جوی محیط کار:    ۹۳
منابع گرمایی موجود در محیط کار:    ۹۴
تبادل گر، بین انسان و محیط:    ۹۵
تعیین انرژی مصرفی کارگر:    ۹۵
شاخص تجربی دمای مؤثر (ET) :    ۱۰۰
شاخص تجربی دمای مؤثر تصحیح شده (CET) :    ۱۰۲
شاخص تجربی میزان عرق پیش بینی شده ۴ ساعته   :    ۱۰۲
شاخص تحلیلی تنش گرمایی (HSI) :    ۱۰۴
تعیین شاخص HIS از طریق نموگرام:    ۱۰۴
شاخص میانگین رأی پیش بینی شده (PMV) :    ۱۰۵
شاخص درصد نارضایتی پیش بینی شده PPD :    ۱۰۷
روش غیر مستقیم اندازه گیری رطوبت نسبی توسط دماسنج آسمن:    ۱۰۸
اصول کنترلی و پیشنهادی شرایط جوی محیط کار:    ۱۰۹
فصل نهم:    ۱۱۲
عوامل شیمیایی زیان آور    ۱۱۲
عوامل شیمیایی:    ۱۱۳
مقدمه:    ۱۱۳
مستندات قانونی:    ۱۱۵
بررسی مواد شیمیایی در کارخانه شیشه و گاز:    ۱۱۵
ارزیابی آلاینده های ذره‌ای:    ۱۲۱
اهداف کلی نمونه برداری:    ۱۲۱
برنامه ریزی جهت عملیات نمونه برداری و تجزیه:    ۱۲۱
روش نمونه برداری (انتخاب فیلتر):    ۱۲۱
محاسبات غلظت سیلیس هوابرد:    ۱۲۲
ارزیابی آلاینده های گازی (گازسنجی):    ۱۲۳
طریقه مصرف لوله های گازیاب:    ۱۲۴
پیشنهادات:    ۱۲۵
فصل دهم:    ۱۲۷
اسپیرومتری    ۱۲۷
مقدمه:    ۱۲۸
مروری بر پژوهشهای گذشته:    ۱۲۸
جنبه های قانونی انجام اسپیرومتری:    ۱۲۹
اندازه‌گیری سرعت جریان باز دمی:    ۱۳۰
ظرفیت حیاتی اجباری و پرفشار:    ۱۳۰
حجم زمان های باز دمی اجباری:    ۱۳۰
الگوی انسدادی (Obstructive Patterne) :    ۱۳۱
الگوی محدود کننده (Restrictive Patteran):    ۱۳۱
الگوی مختلط (Miled pattern):    ۱۳۱
اهداف تست اسپیرومتری:    ۱۳۲
موارد تکرار تست:    ۱۳۲
نوع دستگاه و کالیبراسیون:    ۱۳۲
آماده نمودن کارگر برای انجام تست اسپیرومتری:    ۱۳۳
فصل یازدهم:    ۱۳۵
ایمنی در صنعت    ۱۳۵
مقدمه:    ۱۳۵
مستندات قانونی:    ۱۳۷
مدیریت و نقش آن در ایمنی و  بهداشت کار:    ۱۳۷
وظایف مدیریت (کارفرما) در امر بهداشت و ایمنی کار:    ۱۳۸
بخش اجرایی خدماتی بهداشت حرفه ای:    ۱۳۹
کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار:    ۱۳۹
نظم و نظافت کارگاهی:    ۱۴۳
رنگ و ایمنی و کاربرد آن    ۱۴۵
مقررات رنگ (American National Standard Institue) ANSI:    ۱۴۵
پوسترها، دستورالعملها و علایم ایمنی:    ۱۵۲
کاربرد استانداردها در ایمنی و بهداشت کار:    ۱۵۴
فصل دوازدهم:    ۱۵۷
ایمنی ماشین آلات    ۱۵۷
مقدمه:    ۱۵۸
روشهای ایمن سازی و حفاظ ماشین آلات:    ۱۵۹
اصول کلی ایمنی دستگاه های پرس:    ۱۶۰
وسایل و تجهیزات ایمنی در ارتباط با منطقه خطر دستگاه:    ۱۶۰
ایمنی دستگاه IS پرس:    ۱۶۱
ایمنی ماشینهای ابزار:    ۱۶۲
ایمنی ماشین تراش:    ۱۶۲
خطرات عمده ماشینهای تراش:    ۱۶۳
اصول پیشگیری از حوادث در حین کار با دستگاه تراش:    ۱۶۳
ایمنی ماشین های سنگ سمباده:    ۱۶۴
ایمنی جوشکاری و برشکاری حرارتی:    ۱۶۵
ایمنی ابزار دستی:    ۱۶۶
ایمنی آچارها (Torsion Tools) :    ۱۶۶
ایمنی انبردستها:    ۱۶۷
ایمنی پیچ گوشتی ها (Screw Drivers) :    ۱۶۷
چکش ها (Hammers) :    ۱۶۸
فصل سیزدهم:    ۱۶۹
ایمنی حمل و نقل    ۱۶۹
ا یمنی چراثقال:    ۱۷۰
تست های انجام شوند روی چرثقالها:    ۱۷۱
تست دینامیک:    ۱۷۲
ایمنی لیفتراکها:    ۱۷۲
خطرات ناشی از کار و عملیات لیفتراک:    ۱۷۳
نکات ایمنی در ارتباط با لیفتراکها:    ۱۷۵
نگهداری و تعمیر لیفتراک:    ۱۷۶
فصل چهاردهم:    ۱۷۷
ایمنی ساختمان    ۱۷۷
مقدمه:    ۱۷۸
مسئولیت ایمنی در کارگاه ساختمانی:    ۱۷۹
ایمنی مربوط به کف سقف و دیوارهای ساختمان:    ۱۷۹
ایمنی نرده ها:    ۱۸۰
ایمنی پلکانها:    ۱۸۱
ایمنی نردبانها:    ۱۸۲
ایمنی راهروها:    ۱۸۳
فصل پانزدهم:    ۱۸۵
ایمنی انبار    ۱۸۵
مقدمه:    ۱۸۶
محل و سازه انبار:    ۱۸۶
تفکیک و جدا کردن تولیدات:    ۱۸۷
طبقه بندی و برچسب زدن تولیدات:    ۱۸۸
اقدامات مربوط به دریافت، ارسال و حمل و نقل کالاها:    ۱۸۸
برنامه ریزی امور انبار (چیدمان مواد):    ۱۸۹
سیستم تهویه انبار:    ۱۹۰
ایمنی برق در انبار:    ۱۹۰
روشنایی انبارها:    ۱۹۰
بهداشت محیط انبار:    ۱۹۱
کشف حریق و وسایل حفاظتی:    ۱۹۱
آموزش:    ۱۹۱
فصل شانزدهم:    ۱۹۵
ایمنی برق    ۱۹۵
فصل هفدهم:    ۱۹۹
ایمنی حریق    ۱۹۹
مقدمه:    ۲۰۰
طبقه بندی حریق بر مبنای استاندارد    ۲۰۱
دیتکتورها Detectors :    ۲۰۳
آتش دتیکتورها:    ۲۰۳
دتیکتور شعله ای (Flame detector) :    ۲۰۴
دتیکتور گازی(Gos detector) :    ۲۰۴
منابع:    ۲۰۷
فصل هیجدهم:    ۲۰۸
ایمنی فردی    ۲۰۸
منابع:    ۲۱۲

 منابع:

۱- گل محمدی، رستم «مهندسی حریق» انتشارات فن آوران چاپ اول، سال ۱۳۸۱٫

۲- سازمان کار و تأمین اجتماعی «آیین نامه حفاظت و بهداشت کار» مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، سال ۱۳۸۱٫

۳- «مجموعه قوانین و مقررات کار و تأمین اجتماعی» چاپ هفتم سال ۱۳۷۸

۴- محمد فام ایرج «تجهیزات حفاظت فردی»، انتشارات فن آوران، سال ۱۳۸۲

پیشگفتار:

کارورزی Training

مفهوم کارورزی عبارت از پروراندن و تعلیم است و هدف آن ایجاد مهارت در کار می باشد. با توجه به اینکه اساسی ترین هدف هر دوره آموزشی تربیت افراد بر اساس نیازهای کاری است، کارورزی به عنوان یک فاکتور تکمیل کننده از اهمیت بسزایی در رسیدن به این هدف برخوردار می‌باشد. از جمله مواردی که در کارورزی، فرد کارورز به آنها آگاهی پیدا می کند عبارت است از:

– ایجاد مهارت تخصصی

– آشنایی با معیارهای سازمانی

– برانگیختن حس خلاقیت

– آشنایی با محیط کار

– آماده شدن جهت پذیرش مسئولیت

با توجه به این مسئله اهمیت موضوع کارورزی بیشتر نمایان می شود. پیداست که رسیدن به موارد ذکر شده فوق در گرو تلاش و همت شخص کارورز می باشد.

آشنایی با بهداشت حرفه ای

بهداشت حرفه ای روند پیش بینی، تشخیص، ارزیابی و کنترل مخابرات، تندرستی در محیط  کار، با هدف تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت کلیه کسانی است که کار می کنند و همچنین به منظور حفظ محیط زیست می‌باشد.

برای رسیدن به این هدف، هرچه نظام ارائه دهنده خدمات بهداشت حرفه ای بیشتر با نیازهای کارکنان همسو و هماهنگ باشد، احتمال توفیق آن بیشتر بوده و در نتیجه جامعه تولید کننده کشور، سالم تر خواهد بود. این نظام نباید فقط به مراجعه کنندگان به درمانگاه به علت ابتلا به بیماری‌های شغلی و غیر شغلی یا مصدومین حوادث ناشی از کار توجه کند بلکه باید با حضور مستمر در کارگاه ها، توان شناسایی و حل مشکلات واقعی بهداشتی و ایمنی کارکنان را داشته باشد.

یکی از مهمترین اصول ارائه خدمات بهداشت حرفه ای که باید همواره مورد بازنگری قرار گیرد، بهره مندی از فن آوری مناسب است. این مسئله ابعاد مختلفی از جمله فرهنگ جامعه و مدیریت، تجهیزات و  امکانات، نیروی انسانی متخصص، منابع مالی و … را در بر می گیرد.

در سال های اخیر این علم پیشرفت های سریع و گسترده ای داشته، اما این پیشرفت ها شامل همه کشورها نشده است زیرا استانداردهای کار و پژوهش در زمینه بهداشت حرفه ای در کشورهای مختلف جهان، متفاوت بوده است. علاوه بر آن ارزش کار و کارگر، انسانیت یک اجتماع، ثروت عمومی، وضع اجتماعی کارگران، جایگاه تشکل های کارگری در میزان پیشرفت بهداشت حرفه ای در توسعه صنعتی، شناخته نشده است، لذا این واحد را واحدی تشریفاتی می دانند. این در حالی است که هر ساله مقادیر قابل توجهی از منابع مالی کشور در مرکز بهداشتی – درمانی صرف معالجه بیماری ها یا درمان مصدومین حوادث می شود و به علت بروز حوادث گوناگون، خسارات مالی سنگینی به بار آمده و سرمایه های کشور از بین می روند. در صورتی که با ارائه خدمات بهداشت حرفه ای به طور موثر هم منابع یاد شده از بین نمی روند و هم کارگران سالم، تولید بیشتری خواهند داشت.

اهداف بهداشت حرفه ای:

کمیته مشترک سازمان بهداشت جهانی و  سازمان بین المللی کار که در سال ۱۹۵۳ در ژنو تشکیل شد، هدف های بهداشت حرفه ای را چنین بیان نمود:

الف) تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی کارکنان در هر پیشه ای که هستند.

ب) پیش گیری از بیماری ها و حوادث ناشی از کار

ج) انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط شغلی که از نظر جسمانی و روانی توانایی انجام آن را دارد و یا به طور اختصار تطبیق کار با انسان و در صورت عدم امکان، تطبیق انسان با کار به منظور حفظ نیروی انسانی و تأمین سلامت و بهداشت کارگران که در توسعه و پیشرفت واحدهای صنعتی نقش بسزایی دارند روز به روز به ضرورت بهداشت حرفه ای و قوانین کار در مورد حفاظت و بهداشت جهت تقلیل حوادث ناشی از کار و بیماری های شغلی و ایجاد حس علاقه مندی در کارفرمایان و صاحبان صنایع بیشتر پی برده می شود.

این ضرورت باعث گردیده که این رشته در ایران به پیشرفت هایی نایل آید. اهم این پیشرفته شامل موارد زیر است:

– تحقیق و بررسی عوامل فیزیکی نظیر صدا، ایمنی معدن، ایمنی ساختمان، آتش نشانی، مکانیک، الکتریسیته و تحقیق در مورد عوامل شیمیایی و وسایل حفاظت فردی به طور استاندارد و گسترده

– آموزش و تعلیمات در امر بهداشت حرفه ای از طریق مختلف با تأسیس دانشکده های بهداشت، انتشار نشریات حفاظت و بهداشت کار جهت بالا بردن سطح اطلاعات کارفرمایان و کارگران مختلف و بطور کلی اشاعه فرهنگ بهداشت و ایمنی در صنعت که اثرات هر یک از این فاکتورها بر روند تولید بسیار مهم، حساس و قابل تعمیق و بررسی می باشد.

به هر ترتیب آنچه که در ذیل آورده شده مجموعه ای است که حاصل چند ماه کوشش در جهت جمع آوری و کسب اطلاعات در زمینه و ابعاد مختلف و در محدوده ایمنی و بهداشت می باشد. با امید به اینکه حتی الامکان بعضی از کنترل ها و پیشگیریهای ممکنه در آینده در محیط کار صورت پذیرد.

عوامل مورد بحث در کارخانه که در طی کارورزی مورد بررسی قرار گرفته است عبارتند از:

۱- عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار: مانند صدا، ارتعاش، شرایط جوی، روشنایی، پرتوها و میدان های الکترومغناطیس.

۲- عوامل شیمیایی زیان آور محیط کار که تقریباً تمام مواد شیمیایی مورد مصرف در سطح کارخانه تا حد ممکن شناسایی و در مورد اثرات سوء آن تحقیق و بررسی به عمل آمد. این بررسی شامل شناسایی خواص فیزیکی و شیمیایی این مواد، موارد مصرفی، نقطه تماس، اندازه گیری و ارزیابی و تحقیق در مورد نحوه پیشگیری و رعایت نکات کنترلی و ایمنی و بهداشت هر یک از مواد.

۳- عوامل ارگونومیک زیان آور مانند وضعیت نامطلوب بدنی در هنگام کار، وارد شدن فشار بیش از حد بر روی اندام های خاص، نبود تناسب جسمانی و روانی میان انسان و کار.

۴- مسأله ایمنی در صنعت شامل ایمنی عمومی، ایمنی ماشین آلات، ایمنی ساختمان و انبار، ایمنی فردی، ایمنی برق، ایمنی حریق و حوادث ناشی از کار.

۵- بهسازی محیط کار مانند بررسی آب آشامیدنی کارخانه از لحاظ میکروبی و فیزیکوشیمیایی،‌ بررسی فاضلاب کارخانه از لحاظ BOD ، COD و PH ، مبارزه با حشرات و جوندگان و بررسی تسهیلات بهداشتی کارخانه.

هر یک از عوامل یاد شده اگر از حد تحمل فیزیولوژیک بدن انسان پیشی گیرد، عوارض و آسیبهایی را ایجاد خواهد نمود. در بهداشت حرفه ای عمده کوشش ها بر ارزیابی این عوامل، اندازه گیری آنها و در صورت نیاز کنترل آنها می باشد.

امید است این تلاش های ناچیز به حل مسائل ایمنی و بهداشت این واحد صنعتی کمک نموده و نیروی پرتوان کارگران این کارخانه را با توکل به قدرت خداوند نیرومندتر گردد.

فصل اول:

مقدمه و تاریخچه بهداشت حرفه ای:

بشر در ابتدای تمدن خویش زندگی ساده و فاقد صنعت و حرفه های گوناگون داشت اما به تدریج با رشد جوامع بشری انسان برای رفع نیازهای حیاتی زندگی خویش را بسمت تولید که لازمه آن مصرف انرژی و بکارگیری فکر و اندیشه بود آغاز کرد. بتدریج با رشد روزافزون جمعیت نیازهای انسان نیز رو به فزونی نهاد. اهمیت رفع این نیازها برای انسان و کنجکاوی و هوشیاری وی باعث گردید که بشر هر روز بتواند رازی از طبیعت را بگشاید و به یکی از قوانین آن آشنا گردد که این امر باعث گردید که بشر هر روز بتواند به کمک قدرت خلاقیت خویش دست به اختراعات و اکتشافات بسیارند که نتیجه آن خلق دستگاه های اولیه صنعتی بود. بدنبال اینگونه تحولات در زندگی بشر مفهوم صنعت به شکل معمولی تری وارد زندگی وی گردید. و هر روز با تحولاتی جدید در آن گویی پای در راهی بی‌نهایت می نهاد. اما صنعت را که بشر آفریده بود خود در کنار عامل مهمی بنام نیروی کار جان گرفت.

بدنبال انقلاب صنعتی که در قرن نوزدهم در جهان بوقوع پیوست که خود نقطه عطفی در تاریخ بشر به حساب می آید. موجی از نیروهای کار راهی مراکز صنعتی شدند که چرا معنای صنعت را با بازوان خویش به حرکت در می آورند.

اما صنعتی که انسان آنگونه به آن غره شده بود که آن را راهی و وسیله ای در رسیدن به تکامل و رفع نیازهای بی پایانش می دید خود به جولانگاهی برای انواع خطرات برای خود وی بدل گردید.

هر روز انسانهای بسیاری که اغلب از طبقه پایین جامعه بودند قربانی دستگاه ها و ابزارآلاتی بودند که همنوعشان ساخته بودند و این در حالی بود که هیچ قانون مدونی جهت حمایت از این قشر افراد وجود نداشت.

بتدریج این امر اهمیت بیشتری یافت که در نتیجه دولتمردان را بر آن داشت تا با تدوین قوانین لازم اجرا، طبقه  کارگر را مورد حمایت قرار دهند. بدنبال این امر و بدنبال جهانی شدن این امر، سازمان های گوناگون از جمله ILO (سازمان بین المللی کار) بوجود آمدند. که رسماً متصدی حمایت از کارگران را در سطح جهانی به عهده گرفتند.

به دنبال گسترش و اهمیت موضوع کار و کارگر بتدریج علمی به نام بهداشت حرفه ای بوجود آمد که هدف آن بررسی علمی مسائل مختلف بهداشتی افرادی است که به کار گماشته می شدند.

– بهداشت حرفه ای:

علم بهداشت حرفه ای به بهداشت کار و محیط کار مربوط می گردد. در اصل دامنه این علم از بیماریهای شغلی و صدمات ناشی از کار تا شرایط کاری و محیط کار گسترده است. واضح است که شرایط کاری محیط کار یکی از فاکتورهای تأثیرگذار در میزان ضایعات انسانی ناشی از کار می‌باشد.

بهداشت حرفه ای دارای تعاریف متعددی است. اولین تعریف آن بوسیله کمیته WHO-ILO در دمای ۱۹۵۰ به این صورت بیان گردید:

«بهداشت حرفه ای باید به ارتقاء و حفظ بالاترین درجه سلامتی فیزیکی، روحی اجتماعی و رفاه کارگران در همه مشاغل فکر کند. حفظ سلامتی کارگران در همه مشاغل فکر کند. حفظ سلامتی کارگران در قبایل شرایط کاری آنها حفاظت کارگران از خطرات ناشی از فاکتورهای ضد سلامتی، قرار دادن و نگهداری کارگر در یک محیط شغلی مطابق با توانایی های روحی و فیزیکی وی تنظیم کار برای افراد و در نظر گرفتن هر فرد برای شغل مشخص از جمله وظایف بهداشت حرفه ای است.»

بر اساس تعریف، بهداشت حرفه ای دارای دامنه گسترده ای است. در واقع لازمه این علم داشتن اطلاعات از خیلی علوم چون پزشکی، مهندسی، شیمی، سم شناسی، روان شناسی، فیزیولوژی و آمار می باشد.

در اینجا این نکته قابل ذکر است که تفاوت بهداشت حرفه ای و بهداشت عمومی آن است که بهداشت حرفه ای در ارتباط با انسان و محیط کار وی چه از لحاظ روحی و چه از جنبه جسمی می باشد. در حالی که بهداشت عمومی در ارتباط با انسان و محیط اطرافش در جامعه و خارج از محیط کارش می باشد.

– طب حرفه ای یا پاتولوژی شغلی:

در ارتباط با بیماریهای شغلی ناشی از عوامل شیمیایی مثل مسمومیت، پنوموکونیوز و سایر بیماریهای ریوی حاصل از استنشاق گردوغبار و بیماریهای پوستی و نیز بیماریهای ناشی از عوامل فیزیکی از قبیل کری ناشی از سروصدا و اثرات مهلک ناشی از پرتوهای یونساز می باشد.

– مهندسی بهداشت حرفه ای:

مطالعه مواجه با خطرات شغلی باعث ایجاد یک رشته به نام مهندسی بهداشت حرفه ای شده است این علم شامل روشهای اندازه گیری خطرات شغلی از قبیل غلظت گازها و گردوغبارها و شدت و فرکانس  صوت دار متأثر می باشد. مهندس بهداشت حرفه ای یا بهداشت صنعتی یک بخش مهم و جدید از علم بهداشت حرفه ای نوین است. در ضمن پیشگیری از حوادث ناشی از کار باعث ایجاد یک رشته تخصصی از ایمنی شده که نه تنها فاکتورهای مکانیکی بلکه فاکتورهای انسانی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

بهداشت حرفه ای به مطالعه فاکتورهای مربوط، کار، روشهای کار و شرایط کاری و محیط کار که ممکن است باعث بیماری صدمه یا اختلال در سلامت کارگران شود مثل ناسازگاری با کار نسبت به خطرات شیمیایی و فیزیکی چون مسمومیت ناشی از استنشاق گردوغبار، گازها و بخارات می‌پردازد.

از نمونه های بارز این اختلافات می توان به سیلیکوزین ناشی از گردوغبار کوارتز، بیماریهای پوستی حاصل از مواد محرک و حساسیت زا، کری شغلی ناشی از سروصدا خطرات بالقوه مکانیکی ناشی از ماشین ها و فشارهای فیزیکی و روانی ناشی از کار سنگین و یکنواخت و کار سریع و درازمدت اشاره کرد. علاوه بر آن روابط انسانی نادرست در کار باعث ناسازگاری و عدم تطابق با محیط کار می شوند که خود دارای علائم عصبی بسیاری است که در همه این موارد بهداشت حرفه ای در حقیقت حفظ سلامتی کارگردان در مقابل خطرات و سایر فاکتورهای سلامتی را در محیط کار و حین کار تحت الشعاع قرار می دهد.

با توجه به حوادثی که هر ساله در محیط های کاری و صنایع به وقوع می‌پیوندد که خود باعث کاهش بهره وری، افزایش خسارات و هزینه ها و … می شود توجه و اهمیت دادن به این رشته ضروری است. افزایش آگاهی و شناخت مدیران از این رشته و توجیه نمودن آنها به اجرای اصول بهداشت حرفه ای در کار و صنعت از وظایف مهم بهداشت حرفه ای است.

لیست حوادثی که در جداول صفحات بعد آمده است و مقایسه بین کشورهای پیشرفته که به بهداشت حرفه ای اهمیت ویژه ای می دهند با کشورهای در حال توسعه که به صنعت سطحی و ظاهری می نگرند خود بیانگر اهمیت و ضرورت به کار گیری بهداشت حرفه ای در تمام سطوح کار می باشد.

طبق برآورد ILO سالانه ۲/۲ میلیون مرد و زن در اطراف جهان با بیماریها و حوادث ناشی از کار درگیرند  و در حدود ۲۷۰ میلیون حادثه شغلی و ۱۶۰ میلیون بیماری ناشی از کار به طور سالیانه اتفاق می افتد. همچنین طبق نظر ILO ،‌ مرگهای ناشی از حوادث شغلی و بیماریهای شغلی ۹/۳% کل مرگ و میرها می باشد و ۱۵% کل مردم جهان از بیماریها و حوادث شغلی رنج می برند.

– قوانین و مقررات مربوط به بهداشت حرفه ای:‌

دستورالعمل‌ها و آیین نامه های اجرایی مربوط به حفاظت فنی و بهداشت کار که به تصویب رسیده و به پیشنهاد مشترک وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به تصویب رسیده در مواد قانونی ۸۵-۱۰۶ به این قوانین اشاره می کند که کارفرمایان ملزم به اجرای آن می باشند: ماده ۸۵ – برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تأمین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماریهای حرفه ای و تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین می‌شود برای کلیه کارگاهها کارفرمایان کارگران و کارآموزان الزامی است.

ماده ۸۶- شورای عالی حفاظت فنی مسئول تهیه موازین و آیین‌نامه های حفاظت فنی می باشد و از اعضاء ذیل تشکیل می گردد: ۱- وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که رئیس شورا خواهد بود. ۲- معاون وزارت صنایع ۳- معاون وزارت صنایع سنگین ۴- معاون وزارت کشاورزی ۵- معاون وزارت نفت ۶- معاون وزارت معادن و فلزات ۷- معاون وزارت جهاد سازندگی ۸- رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ۹- دو نفر از استادان با تجربه دانشگاه در رشته های فنی ۱۰- دو نفر از مدیران صنایع ۱۱- دو نفر از نمایندگان کارگران ۱۲- مدیر کل بازرسی کار و امور اجتماعی .

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .