عنوان :

مقاله بررسی و مقایسه جنبه های اقتصادی ،اجتماعی ، فرآوری و

درمانی گیاهان دارویی

تعداد صفحات : ۸۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

اهمیت و نقش رو به تزاید مصرف و تولید گیاهان دارویی در زمینه‌های توسعه اقتصادی، بهداشتی ، زیست محیطی، اشتغال و… به گونه‌ای است که امروزه کشورهای توسعه یافته هزینه‌های فراوانی را برای واردات مواد مؤثر با منشا گیاهی جهت ساخت و تولید دارو در کشورشان ، می‌کنند. ایران با برخورداری از فرهنگ تاریخی در زمینه‌های طب گیاهی وهمچنین استعداد بالقوه طبیعی و جغرافیایی جهت کاشت و تولید گیاهان دارویی می‌تواندبه عنوان یکی از کشورهای پیشگام در زمینه تولید و مصرف داروهای گیاهی باشد ، اما بررسی‌ها و برخی از تحقیقات این مطلب را نشان نمی‌دهد  .

امروزه استفاده از گیاهان دارویی در کشورهای توسعه یافته به شدت در حال توسعه است و درصد افرادی که از داروهای گیاهی استفاده می کنند رو به افزایش است.  با وجود اینکه کشور ما دارای منابع گیاهی غنی به اندازه دو تا سه برابر منابع گیاهان دارویی درکل قاره اروپا می باشد ، اما میزان فروش داروهای گیاهی در ایران امروزه فقط ۱۵۰میلیون ریال است که می توان به ضعفی که در این زمینه وجود دارد پی برد.

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در جوامع بشری به بررسی و مقایسه جنبه های اقتصادی ، اجتماعی ، فرآوری و درمانی گیاهان دارویی در  پنج کشور ایران ، هندوستان ، چین ، آلمان و آمریکا و تطبیق آن با ایران پرداخته شد . در کشورهای هندوستان ، چین ، آلمان و آمریکا  مصرف داروهای گیاهی توسط افراد متخصص در طب سنتی و پزشکان تجویز می شود و از طریق  داروخانه ها  در اختیار مردم قرار می گیرد  در صورتی که در ایران توسط افراد بی سواد و  یا به طور اندک توسط افراد با تجربه که معمولا فقط به طور  مورثی خواص و کاربرد گیاهان را یاد گرفته اند  در عطاریها تجویز و ارائه می شود.

کشور های هندوستان و چین با برنامه ریزی و تحقیقات اجرایی و اجرای دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی  جزو پیشروترین کشور ها در زمینه تولید و فرآوری گیاهان دارویی و به عنوان مهم ترین کشور های منبع محسوب می شوند . کشور های آلمان  و آمریکا جزو مهمترین کشورهای دخیل در تجارت گیاهان دارویی می باشند به طوری که بزرگترین وارد کننده و صادرکننده گیاهان دارویی می باشند که عموما محصولات را با درجه فرآوری پایین وارد و پس از فرآوری های اندک با سود های کلان مجدداِّ صادر می کنند . در ایران با توجه با شرایط اقلیمی ، رویشگاه ها و ذخایر ارزشمند گیاهان دارویی و منحصر به فرد  از پتانسیل های بالایی در این زمینه برخوردار می باشد که متاسفانه بنا به سود جویی های فردی ، نبود برنامه ریزی های مدون و از پیش تعیین شده ، عدم فرآوری های ابتدایی و ثانویه و بسیار دلایل دیگر به جایگاه اصلی خود در زمینه تولید و فرآوری و تجارت این گیاهان نرسیده است .

واژه های کلیدی: گیاهان دارویی، جنبه های اقتصادی، هندوستان ، چین، آلمان، آمریکا، ایران

فهرست مطالب

چکیده
فصل اول ـ کلیات    ۱
۱ – مقدمه        ۲
۲- ضرورت و اهمیت تحقیق    ۴
۳- اهداف تحقیق    ۵
۴ – محدودیت های تحقیق     ۵
۵- روش مطالعه    ۵
فصل دوم- بررسی وضعیت گیاهان دارویی در ایران    ۶
۱ – جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی درایران    ۷
۲ – وضعیت صادرات و واردات گیاهان دارویی در ایران    ۹
۳- بازاریابی محصولات گیاهان دارویی     ۱۱
۴- وضعیت اجتماعی و فرهنگی مصرف گیاهان دارویی در  ایران    ۱۳
۵- کاربرد داروهای گیاهی در صنایع    ۱۶
۶ –  روش های فرآوری گیاهان دارویی    ۱۷
۷- ساختار صنعت‌ اسانس    ۱۸
۸- تولید جهانی‌ اسانس‌    ۱۹
۹ – وضعیت گیاهان داروئی و داروهای گیاهی در ایران    ۲۰
۱۰- جایگاه درمانی گیاهان دارویی    ۲۲
۱۱ – علت فروش کم و مصرف کم داروهای گیاهی     ۲۲
فصل سوم- بررسی وضعیت گیاهان دارویی در هندوستان    ۲۵
۱-جایگاه اقتصادی هندوستان    ۲۶
۲-وضعیت اجتماعی در هندوستان    ۲۷
۳- جایگاه فرآوری و درمانی گیاهان دارویی     ۲۹
فصل چهارم- بررسی وضعیت گیاهان دارویی درچین    ۳۰
۱-بررسی وضعیت اقتصاد گیاهان دارویی در چین     ۳۱
۲- وضعیت اجتماعی در چین     ۳۳
۳-وضعیت فرآوری گیاهان دارویی در چین    ۳۵
۴-آیین‌‌نامه قانونی مورد پذیرش داروهای گیاهی در چین    ۳۵
۵-وضعیت درمان با گیاهان دارویی در چین     ۳۶
فصل پنجم – بررسی وضعیت گیاهان دارویی درآلمان     ۳۸
۱-جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی    ۳۹
۲-وضعیت اجتماعی     ۴۱
۳-وضعیت فرآوری گیاهان دارویی    ۴۲
۴-وضعیت درمانی گیاهان دارویی     ۴۳
فصل ششم – بررسی وضعیت گیاهان دارویی در آمریکا    ۴۴
۱-وضعیت اقتصادی گیاهان دارویی     ۴۵
۲-وضعیت اجتماعی     ۴۸
۳-وضعیت فرآوری گیاهان دارویی     ۵۰
۴-جایگاه گیاهان دارویی در درمان    ۵۰
فصل هفتم – مقایسه ، نتیجه گیری و پیشنهادات     ۵۳
۱-مقایسه کشورهای منتخب در زمینه فعالیت گیاهان دارویی    ۵۴
ایران    ۵۴
هندوستان    ۵۵
چین    ۵۶
آلمان    ۵۷
آمریکا     ۵۹
۲-نتبجه گیری     ۶۲
۳- مسائل و مشکلات گیاهان دارویی در ایران     ۶۴
۴-پیشنهادات     ۶۶
منابع فارسی     ۶۸
منابع لاتین    ۷۰

منابع فارسی

 -۱ابراهیمی ،علی(۱۳۷۹). «جایگاه اقتصاد گیاهان داروئی در ایران و جهان و ضرورت رعایت اصل توسعه پایدار » خلاصه مقالات اولین همایش بین المللی طب سنتی و مفردات پزشکی (۱۶-۱۹ آبان) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران

۲-ابراهیمی، علی.(۱۳۸۴) ، عوامل موثر در شناسایی و تعیین بازار های هدف گیاهان دارویی در سطح ملی و بین المللی ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی

۳- ابراهیمی، علی.( ۱۳۸۰)، ضرورت نگرش سیستمیک در مدیریت توسعه پایدار گیاهان دارویی ،همایش ملی گیاهان دارویی

۴-ابراهیمی ، علی.( ۱۳۷۹)، جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی در ایران و جهان ، همایش بین المللی طب سنتی و مقررات پزشکی

۵- امید بیگی، رضا. (۱۳۷۹). « توانمندیهای کشور در جهت تولید گیاهان داروئی» خلاصه مقالات اولین همایش بین المللی طب سنتی و مفردات پزشکی (۱۶-۱۹ آبان)، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران

۶- امید بیگی، رضا. (۱۳۷۴)، رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی، انتشارات فکرروز.

-۷باقری ، ابوالقاسم. (۱۳۷۹) ، کاربرد برنامه خطی در تعیین الگوی کشت بهینه گیاهان دارویی ، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی ، دانشگاه  تربیت مدرس

۸-باقری ، ابوالقاسم و همکاران.( ۱۳۸۴ ) ، بهینه یابی اقتصادی کشت گیاهان دارویی ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی۱۳۸۴

۹-باقری ،ابوالقاسم.( ۱۳۸۴ )، گیاهان دارویی در ایران و جهان ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی

۱۰- رحیمی، نعمت الله .( ۱۳۸۴) ، بازار یابی محصولات گیاهان دارویی ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی

۱۱-شکری ،خانقاه (۱۳۷۶ ) ، بررسی مسایل بازاریابی محصولات کشاورزی ، مجله جهاد شماره ۲۰۱ و ۲۰۰

۱۲- وزارت بازرگانی ، مرکز توسعه صادرات ایران ، آذرماه ، ۱۳۷۹گزارشات تولید و صادرات گیاهان دارویی .

۱۳- مصدق، حمید. (۱۳۷۷)« بررسی تطبیق جایگاه ، گیاهان دارویی در نظام بهداشتی درمانی ایران با سایر کشورها» ششمین کنگره متخصصین علوم دارویی (۶-۵ شهریور) خلاصه مقالات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

۱۴- میرحسینی، سیدمهدی.( ۱۳۸۴ )، بررسی اقتصادی تجارت و صادرات گیاهان دارویی ایران  ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی ایران .

۱۵- نشریه  تخصصی طب سنتی و مکمل درمانگر.

۱۶- نمایه آماری سازمان توسعه تجارت ایران.

۱۷- نیرو منش، امین.( ۱۳۸۴ )، بازار یابی گیاهان دارویی و نقش آن در توسعه پایدار ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی.

۱۸- وجدانی، حمیدرضا،( ۱۳۸۴ )، امکانات و محدودیت ها در زمینه گیاهان دارویی .بررسی اقتصادی ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی.

۱۹- وجدانی، حمیدرضا.( ۱۳۸۴) ، برسی اقتصادی چند قلم عمده گیاهان دارویی ( هزینه ها و درآمد ها ) ، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی ایران.

۲۱-وجدانی، حمیدرضا.( ۱۳۸۰ )، بررسی تولید و صاردات گیاهان دارویی ایران ، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور.

۲۲-یزدانی، داراب و همکاران.( ۱۳۸۴ )، تولید و تجارت گیاهان دارویی در ایران ،همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی

 منابع لاتین

-Mosaddegh M., Naghibi F., TIM, past and present, Traditional Medicine and Meteria medica, volume 1, Published by TMRC, Tehran, Iran, 2002, 2-20.

-Naseri, Mohsen, Nezam Ahsan and Tahghigh, (Better System and Research), Razi

INTERNATIONAL TRADE IN MEDICINAL ANDAROMATIC PLANTS/Actors, olumes and commodities/DAGMAR LANGEUniversity Koblenz-Landau, Campus Landau, Department of Biology, Forststrasse 7,76829 Landau, Germany.

-TRADE IN MEDICINAL PLANTS Raw Materials, Tropical and Horticultural Products Service /Commodities and Trade Division/Economic and Social Department Food and Agriculture Organization of the United Nations/Rome

-Iqbal, M.1995.International trade in non-wood forest products in the Asia-Pacific region .beyond timber: Social ,economic and cultural dimensions on non-wood forest products in Asia and the Pacific .Proceeding of a regional expert consultention.28 November-2 December 1994.FAO/RAP.Bangkok.

-Medicinal Plant Conservation Newsletter of the Medicinal Plant Specialist Group of the IUCN Species Survival Commission /Chaired by Danna J. Leaman

-F.Nadjafi and A.Koocheki. The status of medicinal and aromatic plants in Iran and strategies for sustainable utilization . Abstract Book of “The 3rd World Congress on Medicinal and Aromatic Plants for Human Welfare”. ۳-۷, February, 2003, Chiang Mai, Thailand.

۱ – مقدمه

گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماریها برخوردار بوده و هستند. این بخش از منابع طبیعی قدمتی هم پای بشر داشته و یکی از مهمترین منابع تأمین غذایی و دارویی بشر در طول نسلها بوده اند. از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تنها کمتر از  ۱۰% از مجموع ۲۵۰۰۰۰ گونه گیاهی جهان برای بیش از یک عملکرد زیست شناختی، شناسایی و مورد استفاده قرار گرفته اند. به عبارت دیگر بر اساس آمارهای منتشره توسط سازمان بهداشت جهانی، تنها بین ۳۵ تا ۷۰ هزار گونه گیاه دارویی در طول زمان برای حداقل یک یا چند بار مورد مصرف قرار گرفته است. در حال حاضر، ۲۵% از داروهای موجود، منشأ گیاهی دارند و ۱۲% داروها نیز از منابع میکروبی ساخته شده اند. ارزش اقتصادی و تجاری گیاهان دارویی فوق العاده زیاد است. در بعضی آمارها ارزش تجارت جهانی گیاهان دارویی بالغ بر ۴۳ میلیارد دلار در سال برآورد شده و طی آمار منتشره در اینترنت فروش فرآورده های گیاهی در سال ۱۹۹۷ بالغ بر ۳/۲۴ میلیارد دلار آمریکا بوده است(۵).

تقریباً یک چهارم داروهای تهیه‌شده‌ دنیا دارای منشأ گیاهی هستند که یا مستقیماً از گیاهان عصاره‌گیری شده‌اند و یا بر اساس ترکیب گیاهی،‌ مدوله و سنتز شده‌اند. کار بر روی طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی، در سراسر جهان و در دست انجام می‌باشد. در اروپا حدود ۱۵۰۰ گونه از گیاهان دارویی و معطر مورد استفاده قرار گرفته و در حدود ۱۴۰۰ محصول گیاهی در اروپا و ایالات متحده تولید می‌شود. در حدود ۲۵ درصد از داروهای تجویزشده در ایالات متحده ، حاوی حداقل یک ترکیب فعال گیاهی هستند. در چین، فروش داروهای سنتی در طول ۵ سال اخیر دو برابر شده است. در هند نیز صادرات گیاهان دارویی نسبت به سال‌های قبل سه برابر شده است (۱۷).

مهمترین کشورهای صادرکننده گیاهان داروئی در آسیا چین، هندوستان،‌ترکیه، تایلند می باشد که متاسفانه ایران با این تنوع گونه ای جایگاهی ندارد. وضعیت گیاهان داروئی و داروهای گیاهی در ایران علیرغم مزیت‌های نسبی و امکان تولید متابولیت‌های داروئی ویژه و گرانبها که می‌تواند علاوه بر تأمین مواد اولیه داروئی، یکی از مهمترین منابع صادرات غیرنفتی و تأمین ارز محسوب گردد که با محدودیت‌ها و مشکلات فراوان مواجه است  (۱۲) .

پوشش گیاهی ایران چهار برابر کل پوشش گیاهی اروپاست و بیش از ۲ هزارگونه گیاهان دارویی در کشور وجود دارد که فقط ۱۰۰ گونه از این گیاهان در صنایع دارویی کشور استفاده می شود. به طوریکه اگر زعفران، زیره سبز و سم های گیاهی را از بخش صادرات گیاهان دارویی حذف کنیم صادرات آن به صفر می رسد این در حالی است که میزان صادرات گیاهان دارویی در کشورهای اروپایی به ۳۵ درصد می رسد. سطح زیرکشت گیاهان داروئی (برای ۶۰ گونه) در کشور حدود ۵۰ تا ۷۰ هزار هکتار می‌باشد و میزان تولید بطور متوسط حدود ۷۳ هزار تن می‌باشد. این مقدار تولید نه تنها ارزش صادرات ندارد، بلکه در تأمین نیازهای داخل کشور نیز بسیار ناچیز است. در حال حاضر مقدار صادرات فرآورده‌های گیاهی بالغ بر ۲۵ هزارتن و ارزش صادرات حدود ۲۰ میلیون دلار می‌باشد که سهم بسیار ناچیزی در بازار جهانی دارد و با ادامه این روند همین جایگاه در خطر می باشد (۱۰) .

با توسعه هدفمند گیاهان دارویی برای استخراج گیاهان دارویی مورد استفاده ، مکان یابی مناطق مستعد کاشت ، بهداشتی کردن تولید این گیاهان باید از مهمترین اهداف و برنامه های کشور در این زمینه  باشد . با توجه به فراوانی گونه های مختلف گیاهان دارویی در کشور، به دلیل بسته بندی نامطلوب و صادرات فله ای متأسفانه از میزان صادرات قابل توجهی برخوردار نیستیم.  فروش کنترل شده و تحت نظارت گیاهان دارویی یکی دیگر از مشکلات این صنعت است و باید فروش گیاهان دارویی به یک فرآیند رسمی تبدیل شود و امروزه میزان استفاده ازفرآورده های طبیعی دارویی در کشورهای پیشرفته بطور میانگین بالای ۴۰ درصد است که این مسئله نشانگر آنست که باید به فرهنگ سازی، آموزش پزشکان و داروسازان و تولید فرآورده های طبیعی و گیاهی در داخل بیشتر ارزش داده شود (۱۰).

این تحقیق با بهره گیری از منابع علمی معتبر خارجی و داخلی ، آمار و اطلاعات سازمان های داخلی و خارجی از طریق مطالعه اسنادی انجام شده و در هفت فصل تنظیم گردیده است .

 در فصل اول به کلیات تحقیق ، فصل دوم به بررسی وضعیت گیاهان دارویی در ایران  ، فصل سوم  به بررسی وضعیت گیاهان دارویی در هندوستان  ، فصل چهارم به بررسی وضعیت گیاهان دارویی در چین، فصل پنجم به بررسی وضعیت گیاهان دارویی در آلمان ، فصل ششم به بررسی وضعیت گیاهان دارویی در آمریکا و در فصل هفتم به مقایسه وضعیت گیاهان دارویی در کشورهای منتخب پرداخته شده است.

 ۲-ضرورت و اهمیت تحقیق

جهان امروز ، جهان تولید ، صادرات ، ارزش افزوده و جهان برترین های اقتصادی است . حتی سیاست را توانمندان اقتصادی رقم می زنند . حجم تجارت جهانی گیاهان دارویی بیش از ۴۳ میلیارد دلار و برای سال ۲۰۵۰ رقم ۵ تریلیون دلار پیش بینی گردیده است و گردش مالی این تجارت به بالای ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است و حدود ۲۵% از بازار دارویی جهان در سال ۱۹۹۶ به ارزش تقریبی ۲۵۰ میلیارد دلار به داروهای مشتق شده از گیاهان اختصاص یافته است. همچنین سالانه تولید اسانس ها در جهان ، بدون اسانس کاج ( ۳۰۰ هزار تن ) حدود ۰۰۰/ ۵۰ تن است که که ۷۰ % آن در کشورهای صنعتی مصرف می شود و بیشترین مقدار آن در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد (۲۳).

توجه به‌ کشت‌ و توسعه‌ گیاهان‌ دارویی‌ در جهان‌، از زمان‌ برگزاری‌ چهارمین‌ کنگره‌ بین‌المللی‌ حفظ و سلامت‌ جهانی‌ و قرار گرفتن‌ داروهای‌ گیاهی‌ در انبوه‌ داروهای‌ جهانی‌، در سال‌ ۱۹۸۶ آغاز و باعث‌ شد که‌ تقاضای‌ جهانی‌ این‌ محصولات‌ به‌ طور فزاینده‌ای‌ افزایش‌ یابد. به‌ دنبال‌ آن‌ کشورهای‌ مختلف‌ نسبت‌ به‌ برنامه‌ریزی‌ کشت‌ و تولید انبوه‌ گیاهان‌ دارویی‌ در سطوح‌ صنعتی‌ و بهره‌برداری‌ و استفاده‌ از آنها در صنایع‌ دارویی‌، بهداشتی‌ و آرایشی‌ اقدام‌ نمودند و در کنار آن‌، بازرگانی‌ بین‌المللی‌ این‌ محصولات‌ با رونق‌ روزافزونی‌ روبه‌رو شد. متأسفانه، در کشور ما به‌رغم‌ داشتن‌ پیشینه بسیار طولانی در مصرف گیاهان دارویی و گذشته درخشان خود در مورد دانش گیاهان دارویی و وجود دانشمندانی همچون ابوریحان بیرونی، ابن سینا و رازی، همچنین تنوع‌ فراوان گونه‌های‌ دارویی(تقریباً دو برابر تعداد گونه‌های‌ چندین‌ کشور اروپایی‌) به‌ عنوان‌ یک‌ منبع‌ غنی‌ طبیعی‌ از دیدگاه‌ اقتصادی و در نتیجه توانایی‌های‌ بالقوه‌ در تولید و  صادرات‌ گیاهان‌ دارویی‌، هنوز آن طور که شایسته است در زمینه شناسایی، اهلی کردن و کشت انبوه فرآوری  این گیاهان گام اساسی برداشته نشده است. بنابراین‌ با شناخت و مطالعه‌ روند تولید و تجارت گیاهان‌ دارویی ایران و به دنبال آن توجه دقیق و جدی به این مهم،‌ می‌توان‌ علاوه‌ بر تأمین‌ نیاز صنایع‌ داروسازی‌ کشور نسبت‌ به‌ مواد مؤثره‌ دارویی‌، درآمد ارزی‌ قابل‌ توجهی‌ از صادرات‌‌ گیاهان‌ دارویی‌ کسب‌ نمود (۲۰).

 ۳-اهداف تحقیق

با توجه به اهمیت موضوع ما در این تحقیق به دنبال اطلاع دقیق و کافی از شرایط  و شناخت وضعیت گیاهان دارویی کشورهای پیشرفته از منظر اقتصادی ، اجتماعی ، فرآوری و درمانی گیاهان دارویی و شناخت وضعیت گیاهان دارویی درایران و مقایسه تطبیقی بین ایران و سایر کشورهای مورد نظر  و دلایل و راهکارهای موفقیت آمیز کشورهای هندوستان ، چین ، آلمان و آمریکا در این امر ، شناسایی وضعیت گیاهان دارویی در ایران ، مسایل و مشکلات تولید و مصرف گیاهان دارویی در ایران ، وضعیت کشت و کار ، صادرات و واردات در  ایران ، مقایسه تطبیقی بین کشور های منتخب و ایران و ارائه راهکار ها و پیشنهاد ات هستیم .

 ۴-محدودیت های تحقیق

در راستای رسیدن به اهدافمان در این تحقیق همواره با مسایل و مشکلات گوناگونی مواجه بودیم که با کمک خداوند بزرگ و سعی و تلاش بیشتر همواره پیروز از این چالش ها بیرون آمده ، بطور کلی از محدودیت های این تحقیق می توان به نبود اطلاعات کافی و دقیق  با توجه به خروج کالا ها بصورت قاچاق از کشور های مختلف ، نبودن اطلاعات به روز که معمولا اطلاعات بعد از دو سال در دسترس قرار می گیرد ، حجم بالای اطلاعات با زبان انگلیسی و گاها با زبان های چینی و غیره بود ، نبود اطلاعات کتابخانه ای ، کمبود مقالات هم راستا با موضوع تحقیق ، کمبود  تالیفات و ترجمه متناسب با موضوع و مسایل و مشکلات بوجود آمده در اتصال به شبکه در طی مراحل مختلف تحقیق اشاره کرد .

 ۵- روش مطالعه

بطور کلی روش مطالعه در این تحقیق روش کتابخانه ای – اسنادی بوده که بیشتر سعی شده از منابع و گزارشات معتبر استفاده گردد . در همین راستا از کتب ، مقالات ، گزارشات ، مجلات منتشره داخلی و خارجی در اینترنت  استفاده شده است . از جمله آنها می توان به گزارشات سازمان بهداشت جهانی ، فائو ،  وزات جهاد کشاورزی ، ادراه کل منابع طبیعی وهمایش های داخلی و خارجی گیاهان دارویی ، نشریه درمانگر سبز ، مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر و ….. اشاره داشت .

بررسی وضعیت گیاهان دارویی در ایران

 ۱-جایگاه اقتصاد گیاهان دارویی درایران

قدمت یکهزار ساله طب سنتی، وجود حکمای نامی در تاریخ طب ایران، تمدن و فرهنگ غنی ایران سبب  جایگاه ویژه آن در مبانی طب اروپا و امریکا شده است. مصریان‌ و ایرانیان‌ باستان‌ اولین‌مردمانی‌ بودند که‌ به‌ تولید اسانس‌ و عطرهای‌ طبیعی‌ از گیاهان‌ پرداختند و در همین راستا تولید عطر گل‌ رز را که‌ در بین‌ مسلمانان‌ از ارج‌ وقرب‌ بسیاری‌ برخوردار است‌ به‌ دانشمند ایرانی، بوعلی‌ سینا نسبت‌ می‌دهند (۱۱) .

از نظر اکولوژیکی و اقالیم جهانی،‌ ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم(اختلاف دما بین سردترین و گرمترین نقاط حدود ۴۰ تا ۴۵ در جه سانتیگراد ، دارای حدود ۳۰۰ روز آفتابی ) شرایط آب و هوایی جهان را بخود اختصاص داده، در نتیجه تنوع آب و هوایی را شامل گردیده است. به تبع تنوع آب وهوائی، تنوع و فراوانی جوامع گیاهی به تعداد ۱۰۰۰۰-۷۵۰۰ گونه (معادل ۲ تا ۳ برابر گیاهان تمام قاره اروپا) شده است . در ایران هزاران گونه دارویی وجود دارد که تعدادی از این گونه ها در هیچ جای دنیا یافت نمی شوند ومنحصرا در ایران می رویند. از نظر تنوع گونه‌ای با خواص متعدد داروئی و ارزش صنعتی در زمره مهمترین کشورهای دنیاست. این گونه ها در عرصه‌های منابع طبیعی (بانک ژن طبیعت) وجود داشته و قابل الگو برداری است (۱۲) .

قریب به ۵۶۹ جنس از جنس‌های گیاهان ایران دارویی هستند که دربرگیرنده حدود ۲۳۰۰ گونه هستند. که تعدادی از آنها نیز به صورت معرفی شده یا کاشته شده به ایران وارد شده‌اند و در ردیف گیاهان دارویی سنتی رایج نمی‌باشند. از این تعداد ۸۰ جنس آن در ردیف گیاهانی است که به ایران وارد شده و در نقاط مختلف ایران کاشته شده‌اند. در میان این گیاهان ۱۱۶ جنس در ردیف گیاهان معطر و بودار است که دربرگیرنده ۸۳۶ گونه می‌باشد که اغلب آنها متعلق به تیره‌های آفتاب‌گردان، نعناع و چتریان می‌باشند. این گیاهان بطور عمومی در ۱۳۰ تیره گیاهی جای می‌گیرند که از این تعداد ۱۹ تیره نیز از گیاهان کاشته شده است. از میان گیاهان دارویی موجود در ایران ۱۳۶ جنس آنها در ردیف درختان و درختچه‌ها می‌باشند که بطور قطع و محصولات فرعی آنها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و یا محصولات آنها به نحوی در ردیف غذاهای روزمره و میوه‌جات مصرفی خانواده‌ها قرار دارد که بدون توجه به مصارف دارویی آنها مورد مصرف و تغذیه قرار می‌گیرند (۲۱) .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .