عنوان :

مقاله تأثیر یاددهی مهارت های اداره و کنترل رفتار به مادران مضطرب دارای کودکان پیش دبستانی مبتلا به گوشه گیری- بازداری

تعداد صفحات : ۲۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یک عامل اساسی نگرانی و اضطراب مادران فرزندان دارای رفتارهای گوشه گیری– کمرویی ، ناآگاهی آنان از نیازهای کودکانشان و عدم برخورداری از مهارت‌های خودگردانی در رویارویی با مشکلات رفتاری فرزندان و مهارت‌های کنترل و مدیریت رفتار کودک است . اساساً کودکان به توجه و محبت نیاز دارند . گاهی اوقات رفتار نامناسب کودک به منظور توجه مادران انجام می‌گیرد .

متأسفانه بسیاری از مادران زمانی که کودک‌شان رفتار مناسبی انجام می‌دهد به او بی‌توجه هستند و زمانی که کودک بدرفتاری می‌کند به او توجه می‌کنند ، کودکان کم‌کم می‌آموزند که برای جلب توجه مادران رفتارهای نامناسب انجام دهند و باعث ناراحتی مادران شوندلذا این پژوهش به منظور بررسی تاثیر یاددهی مهارت‌های اداره و کنترل رفتار بر کاهش اضطراب مادران دارای کودکان مبتلا به گوشه‌گیری- بازداری انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش شامل کودکان پیش دبستانی (سنین ۴ تا ۶ سال) دچار رفتارهای گوشه گیری- بازداری و مادران آنها در شهرستان اصفهان سال
۸۳ ـ ۸۲ بودند. به منظور نمونه گیری در این تحقیق از بین مهد کودک‌های شهرستان اصفهان دو مهد کودک بطور تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند .

برای انتخاب گروه نمونه در ابتدا بر اساس گزارشهای مهدکودک و برای اطمینان بیشتر ، از پرسشنامه رفتاری کودکان پیش دبستانی ، کودکان دچار رفتارهای گوشه‌گیری- بازداری مشخص شدند . سپس میزان اضطراب مادران این کودکان توسط آزمون اضطراب کتل اندازه گیری می‌شد . ۳۲ نفر از افراد به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی ۱۶ نفر و گواه ۱۶ نفر قرار گرفتند .

نتایج نشان داد بین گروه تحت آموزش و گروه گواه بعد از ملاحظه آموزشی تفاوت معنی داری (۰۱/۰وجود دارد . همچنین نتایج تحقیق نشان داد بین اضطراب مادران و سن آنها تفاوت معنی داری (۰۱/۰ وجود ندارد .

 کلید واژه: مهارت های اداره و کنترل رفتار، اضطراب. کودکان پیش دبستانی، اختلال رفتار

فهرست مطالب

چکیده    ۴
مقدمه    ۵
روش پژوهش    ۱۱
جامعه آماری و شیوه نمونه گیری    ۱۱
ابزار پژوهش    ۱۲
جدول اعتباریابی (روایی) مقیاس اضطراب کتل    ۱۲
روش تحلیل داده‌ها :    ۱۶
بحث و نتیجه‌گیری :    ۲۰
منابع :    ۲۳

منابع :

– جمهری، فرهاد، (۸۱-۱۳۸۰)، بررسی رابطه بین سخت رویی و گرایش به افسردگی و اضطراب در بین زنان و مردان دانشجوی دانشگاه تهران، پایان نامه دکترا، چاپ نشده.

– کراتوچویل، موریس، روان شناسی بالینی کودک (روشهای درمانگری). ترجمه محمدرضا نائینیان و همکاران، ۱۳۷۸، ص ۳۰۷، انتشارات رشد، چاپ اول.

– کلانتری، مهرداد، عابدی، محمدرضا (۱۳۷۷)، بررسی تأثیر آموزش رفتاری مادر بر کاهش اختلالات رفتار بیرونی در کودکان پیش دبستان، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان- جلد نهم- شماره های ۱ و ۲٫

– گنجی، حمزه، (۱۳۸۰)، ارزشیابی شخصیت، انتشارات ساوالان، چاپ اول.

ـ نلسون ، د . و ایزرائیل، آ (۱۹۸۲) . اختلالات رفتاری کودکان ترجمه محمدتقی منشی طوسی . ۱۳۷۸ . مشهد : آستان قدس رضوی، چاپ اول.

ـ وندرزندن ، ج . (۱۹۹۵) روانشناسی رشد ترجمه گنجی ، ح . ۱۳۷۷ ، انتشارات بعثت، چاپ اول

– مهریار ، امیر هوشنگ (۱۳۶۹)‌‏ اختلالات رفتاری کودکان، انتشارات رشد، چاپ اول.

– Anastopoalos, A, thur. D, sheltn. (1993)” Parent training for attention – deficit hyperactivity disorder” Jornal of  abnormal child psychology, vol 21, pp 581 – ۵۹۶٫

– Baum , C, G. & forehand , R (2001). Longtrem follow-up assessment of parent training by use of multiple outcome measure. Behavior therapy 12-643-652.

– Eyberg, S.M, Foote, R. Dchuhmanm. E. (1998). Parent – child interaction approaches to the treatment of child behavior disorders. Child Anxiety Network. Hum…

– Fergusson, D. and woodword. 1999. Maternalage and education and psychosocial outcomes in early education.

مقدمه

بدون شک سالهای اول زندگی آدمی‌مهمترین و مؤثرترین سالهای زندگی اوست . سالهایی که در آن شخصیت شکل می‌گیرد . بسیاری از خصایص و فضایل نیکو یا صفات و رذایل ناپسند در همین زمان در وجود انسان نقش می‌بندد . در چنین سالهای حساسی مادران بعنوان اولین مربی کودک در تربیت و چگونگی رفتارهای او مهمترین نقش را دارا هستند . حل مسائل اجتماعی ، قبول پیامدهای بدرفتاری ، بیان عواطف ، واکنش‌های مناسب نسبت به شکست معمولاً قسمتی از خزانه رفتاری یک کودک مبتلا به گوشه‌گیری- بازداری نیستند . به علت نقایصی که در رفتارهای سازشی ـ اجتماعی این کودکان وجود دارد . مکرراً مشکلاتی را در کلاس و دیگر محیط‌هایی که آنها باید شرکت کنند تجربه می‌کنند . این کودکان ممکن است در آشنا شدن با دیگران ، شروع و خاتمه مکالمات ، شرکت در بازیهای مناسب سن ، معذرت خواهی کردن ، مشکل داشته باشند . امکان دارد آنها در موقعیتهای مختلف قادر نباشند احساسات قوی خود مانند قاطعیت و ابراز وجود را نشان دهند . نظریه‌های مختلفی درباره علت گوشه گیری- بازداری وجود دارد . از دیدگاه روانکاوی فرآیندهای نیمه هشیار ، غریزه‌ها ، تجربیات آسیب زای اولیه علت گوشه‌گیری- بازداری است . طبق نظریه رفتارگرایی ، گوشه گیری و کمرویی ، رفتارهای ناسازگارانه‌ای هستند که فراگرفته شده یا به علت عدم موفقیت در فراگرفتن رفتارهای سازگارانه به وجود آمده اند. از دیدگاه زیست شناختی رفتارهای غیر عادی بوسیله مواد شیمیایی خاصی ، ناهنجاریهای مغزی ، جراحات یا بی نظمی‌کروموزومی ایجاد می‌شوند . در دیگاه جامعه شناختی ـ بوم شناسی ، رفتارهای غیر عادی بوسیله یکسری تعاملات و تبادلات با دیگر افراد به وجود می‌آید .

مادران نسبت به گوشه گیری و کمرویی کودکانشان نگران و مضطرب می‌شوند و سعی می‌کنند که اینگونه رفتارها را اصلاح کنند . بسیاری از مادران فرزندانشان را به دلیل گوشه گیری و کمرویی و ناسازگاریهایشان سرزنش و تنبیه می‌کنند به این ترتیب آنها اغلب وضع را از آنچه که هست بدتر می‌کنند .

مطالعات متعدد نشان می‌دهد که تعداد زیادی از کودکان مبتلا به گوشه گیری و بازداری کودکانی هستند که با آنها به صورت تحقیرآمیز رفتار شده است . آشفتگی دایمی‌، عصبانیت آنی و تشویش آمیز ناشی از داشتن فرزند گوشه گیر و کمرو مادران را به خشونت وادار می‌کند . برخی مادران ، رفتارهای گوشه گیرانه فرزندشان را تحمل نمی‌کنند بنابراین مسئولیت استرس و ناکامی‌ از تربیت یک کودک گوشه گیر و کمرو می‌تواند رابطه مادر و کودک را که گاهی از پیش ناپایدار است ، ناپایدارتر کند . (وندرزندن ، ترجمه گنجی ، ۱۳۷۷) . اگر مادران بتوانند به علل نگرانیهای خود در مورد مشکلات کودکانشان پی ببرند ، خیلی راحت تر می‌توانند مشکلات بوجود آمده را حل نمایند . بدون آنکه موجب رنجش خود و فرزندشان شوند .

روشهای درمانی مختلفی برای درمان کودکان مبتلا به گوشه گیری- بازداری وجود دارند. بازی درمانی، رفتار درمانی ، خانواده درمانی ، درمان رفتاری ـ شناختی . بهترین روش درمانی، آموزش تدبیر براساس رفتار درمانی به مادران در برخورد با کودکان مبتلا به گوشه‌گیری- بازداری است. تأکید اصلی روی رفتار به صورتی که در زمان و مکان حاضر قابل مشاهده است ، می‌باشد . و هدف رفتار درمانی آن است که رفتار مذبور را در جهت تطابق و سازگاری تغییر دهد (مهریار ، ۱۳۶۹) . با استفاده از تکنیکهای رفتاری مانند پاداشها ، امتیازها ، تحسین و توجه ، سیستم‌های تقویت ژتونی ، قرار داد مشروط و دیگر سیستم‌های انگیزشی به کودکان کمک می‌کنند تا درگیر رفتارهای طبیعی و سازشی شوند . همچنین برای کاهش رفتارهای نامطلوب کودکان ، می‌توان از تکنیکهای رفتاری مانند کاهش پاداشها و امتیازها ، بی توجهی به رفتار کودک و در ناحیه محروم قرار دادن کودک استفاده شود .

آیبرگ [۱] و همکارانش (۱۹۹۸) در تحقیقی تأثیر آموزش مادران دارای کودکان مبتلا به مشکلات رفتاری را در کاهش مشکلات رفتاری آنها بررسی کردند . در این تحقیق به والدین چگونگی ایجاد یک ارتباط گرم و صمیمی‌را با کودک ، روشهای تحسین کودک و نادیده گرفتن رفتارهای نامطلوب کودک به والدین آموزش داده شد . همچنین والدین چگونگی شکل گیری رفتار کودک و تغییر رفتار را آموزش دیدند . نتایج تحقیق نشان داد که مشکلات رفتاری کودکان به طور معنا داری کاهش یافته است . در تحقیق پنکوس [۲] و چوئت [۳] (۲۰۰۲) تأثیر آموزش مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بررسی شد . بعد از آموزش مادران گزارش دادند که اختلال اضطراب جدایی کودکان کاهش یافته و رابطه آنها با کودکشان نزدیک تر و صمیمی‌تر شده است . آناستوپولوس [۴] و همکاران (۱۹۹۲) تحقیقی درباره آموزش مادران در برخورد با فرزندانی که اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه داشتند ، انجام دادند . در این تحقیق ۱۹ مادر که فرزندان آنها دارای بیش فعالی همراه با نقص توجه بودند از آموزش‌های ویژه استفاده کردند . این آموزش در ۹ جلسه برنامه ریزی شده بود و محور آموزش برتخفیف تنیدگی های مادران بر اساس گزارشهایی که مادران از بهبود وضعیت فرزندانشان داشته اند بوده است . نتایج بدست آمده در مقایسه با گروه گواه تفاوت معناداری را نشان می‌دهد .

مندلونیز^۳ و همکاران (۲۰۰۱) در تحقیقی تأثیر درمانهای رفتاری ـ شخصیتی در مورد اضطراب ، افسردگی و روشهای مقابله در کودکان سنین مدرسه‌ای (سنین ۱۲ ـ ۷) بررسی کردند . در این تحقیق مادران و فرزندشان به طور تصادفی در یکی از سه گروه درمانی قرار گرفتند . گروه درمان مادران و کودک ، گروه درمان مادران ، گروه درمان کودک. نتایج نشان داد که همه گروههای درمانی مؤثر بوده است ، اما کودکانی که گروه درمانی مادران و کودک و گروه مادران بودند از روشهای مقابله‌ای بهتری استفاده می‌کردند . تحقیقات فودهند^۴ (۱۹۸۰) در رابطه با کودکان اختلات رفتاری نشان داد که اختلالات رفتاری در کودکان با الگوهای کلامی مادران رابطه دارد و زمانیکه مادران از کلمات مثبت و پاداشهای شفاهی استفاده می‌کردند ، مشکلات رفتاری کودکان به میزان زیادی کاهش می‌یافت . (نقل از نلسون و ایزرائل ^۵ ، ترجمه منشی طوسی ، ۱۳۷۸) و به دنبال آن اضطراب مادران کمتر می‌شد (راپی^۶ و همکاران، ۲۰۰۵).

در تحقیقی فرگوسن^۷  و همکاران (۱۹۹۹) رابط بین سن مادر و پی آمدهای روان شناختی آن را در سالهای اولیه نوجوانی مورد بررسی قرار دادند . نتایج تحقیق نشان داد که بچه‌های مادران کم سن و سال ۵/۱ تا ۵/۸ بار بیشتر از فرزندان مادران حدود ۳۰ سال در خطر آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرند .

با توجه به اهمیت سلامت روانی مادران و تأثیر آن در برخورد آنها با فرزندشان، این پژوهش در جهت نشان دادن تأثیر مهارت های اداره و کنترل رفتار بر کاهش اضطراب مادران دارای کودکان پیش دبستانی دچار گوشه گیری- بازداری به قرار زیر مورد بحث قرار می‌گیرد.

[۱]  – Eyberg

[۲]  – Pincus

[۳]  – Choat  ۳- Anastopoalos  ۳- Mendlonis    ۴- Foodhand

۵ – Nelson & Israel   ۶- Rapee  ۷- Fergosen

[۵]  – Patterson , G, R

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .