عنوان :

مقاله تأثیر اشتباه در صحت عقد

تعداد صفحات :۱۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

عقد در صورتی تشکیل می شود که با سلامت اراده وجود قصد همراه باشد چرا که اگر اراده معیوب باشد در این صورت یا عقد نافذ نیست ویا عقدباطل است و چون قانون مدنی ارده را در اکراه واشتباه منحصر کرده است ،با اشتباه اراده طرفین عقد معیوب می شود و اثرات متفاوتی در عقد می گذارد  که باعث شده قانون گذار به منظور حمایت از افراد ضعیف و ناتوان  نخست از سلامت اراده طرفین قرار داد اطمینان پیدا کند و آنگاه به نفوذ و اجرای عقد حکم دهد تا طرفین قرارداد نتوانند به بهانه عیب اساسی در قصد طرفین قرارداد به عدم نفوذ آن رأی دهند بنابراین اشتباه می تواند درموردمعامله رخ دهد ویا در شخص طرف که هر کدام آثار جداگانه ای داشت که بیان شد .

واژه های کلیدی: عقد، اشتباه، معامله، قانون مدنی

فهرست مطالب

مقدمه   ۱
بند اول ـ اشتباه چیست ؟   ۲
شرائط تأثیر اشتباه ؟   ۳
بند دوم ـ قلمرو اشتباه مؤثر   ۴
الف :اشتباه در مورد معامله   ۴
۱ ـ اشتباه در خود مو ضوع معامله   ۵
۲ ـاشتباه در غیر خود موضوع معامله   ۶
ب :اشتباه در شخص طرف   ۷
۱ ـ درصورتی که شخصیت طرف علت عمده عقد می باشد   ۷
۲ـ در صورتی که شخصیت طرف علت عمده عقد نمی باشد   ۸
ج :اشتباه در علت عقد :   ۹
بند سوم ـ اشتباه در قانون مدنی   ۹
ـ مفهوم عدم نفوذ در قانون مدنی   ۱۰
جدول اشتباهات   ۱۲
نتیجه گیری   ۱۴
منابع و مأخذ   ۱۵

منابع و مأخذ

۱ ـ قاسم زاده ، دکتر سید مرتضی ،حقوق مدنی  ، ج ( ۳ )،چاپ چهارم ، نشر دادگستر ، بهار ۱۳۸۶

۲ ـ امامی ، دکتر سید حسن ، حقوق مدنی ، ج ( ۱ ) ، چاپ ششم ، کتابفروشی اسلامیه ، ۱۳۶۶

۳ ـ کاتوزیان ،ناصر ، قواعد عمومی قراردادها ، ج ( ۱ ) ، ش ۲۴۸ ،چاپ سوم

۴ ـ اروجردی عبده ، محمد ، حقوق مدنی ، گنج دانش ،چاپ اول ، ۱۳۸۰ ، ص ۱۲۲ .

۵- قانون مدنی، جهانگیر منصوری.

مقدمه 

هدف قواعد و مقررات حقوقی تنظیم روابط اجتماعی است و قراردادها و عقود در وصول به این هدف جایگاهی بس رفیع و بنیادی دارد.

اهمیت قراردادها و عقود برکسی پوشیده نیست؛ نه تنها جامعه حقوقی بلکه دیگران نیز با آنان سر وکار دارند و بر اهمیت آن پی برده اند؛ زیرا از یک طرف مهمترین درسهای رشته حقوق مربوط به قراردادها است و استادان برجسته و بنام این رشته در دانشگاههای معتبر جهان در این باره شخن های گرانبهایی گفته و اثرات و تالیفات بی نظیر و ماندگاری را در حوزه قراردادها و تعهدات به رشته تحریر درآورده اند و از خود بر جای نهاده اند. دادرسان دادگستری و وکیلان و مشاوران حقوقی نیز همواره مسائل و موضوعات قراردادی را جدی گرفته و با علاقه در این باره تحقیق وبررسی و اظهار نظر کرده اند. ازطرف دیگر نقش محوری این رشته  از حقوق مردم عدای را هم بر صحنه کشانده و با خود درگیر کرده است به گونه ای که هیچ کس از آن بی نیاز نیست و حتی بخشی از امور کودکان و به طور کلی محجوران در سایه قراردادهایی اداره می شوند که اولیاء و نمایندگان قانونی برای آنان منعقد می کنند.

بنابر این برای تشکیل قرارداد شرایطی لازم است که در آن عقد ورضا دو چهره بنیادی اراده در تشکیل ساختمان عقد به شمار می روند. بدون قصد حتی قصد یک طرف عقدی  تشکیل نمی شود که در اصطلاح حقوقی این حالت را بطلان عقد می نامند و با مسامحه از آن به عقد باطل یاد می کنند.

بنابر این برای اینکه عقدی منعقد شود باید هر دو طرف قصد انشاء کنند و گرنه عقدی تشکیل نمی شود ولی صرف وجود قصد درونی نیز برای تشکیل عقد کافی نیست زیرا بدون اعلام و ابراز قصد به طرف دیگر نمی تواند یا طرف نخست در تشکیل عقد ( ماهیت حقوقی) توافق کند. یعنی برای حصول تراضی و انعقاد عقد یک طرف قصد خود را به طرف دیگر اعلام کند تا مخاطب بتواند در قبول یا رد آن تصمیم بگیرد. هرگاه مخاطب نیز با قصد طرف یاد شده در ایجاد ماهیت اعتباری توافق و قصد خود را ابراز کرد عقد تشکیل می شود.

گرچه عقد در این مرحله تشکیل می شود ولی دو طرف باید رضا و تمایل خود را از روی اختیار خود ابراز کرده باشند گرنه در صورت فقدان عقد غیر نافذ است .

بنابر این هرگاه اراده سالم نباشد واز روی اشتباه  را کرده اعلام شود عقدباطل یا غیر نافذ خواهد بود چرا که اراده طرفین معیوب بوده و عقد انعقاد چنین قرار دادی را نداشته است به همین دلیل عقد منعقد شده معتبر نخواهد بود .

اما در خصوص تأثیر اشتباه در صحت عقد مسائل مختلفی مطرح می شود که مهمترین آن عبا رتند از :

اشتباه چیست؟

شرایط تأثیر اشتباه چیست ؟

اشتباهات در چه قلمروی مؤثر است ؟

مفهوم اشتباه در قانون مدنی چیست؟

بند اول ـ اشتباه چیست ؟ 

اشتباه را «پندار نادرست از واقعیت »یا «خطا در شناخت واعتقاد بر خلاف واقع» یا «تصور غلط آدمی ازچیزی» معرفی کرده اند که درحقوق مدنی خاصی ندارد  و به اعتبا ر مو ضوع  در زمره مسائل این علم قرار می گیرد .

چنان که از تعریف های مذکور ،که تفاوت ماهوی با هم ندارد ،بر می آید اشتباه در علم حقوق به معنای لغوی وعرض آن به کار می رود و معنای خاصی ندارد و به اعتبار موضوع  آن در زمره مسائل این علم به شمار می رود وبا توجه به اهمیت موضوع مورد توجه قرار می گیرد .

در حقوق قراردادها  اشتباه را یکی از عیوب اراده می دانند .از آنجا که اشتباه و تأثیر آن در عقد همیشه یکسان نیست .گاهاً خللی به صحت عقد نمی زند وگاه آن را باطل یا غیر نافذ می کند و در پاره ای از موارد سبب ایجاد خیار فسخ می شود .بنابر این برای ایجاد عقد  صحیح باید قصد ورضا برای انعقاد عقد در طرفین موجود باشد .

شرائط تأثیر اشتباه ؟

هر اشتباهی را نباید در زمره عیوب اراده آورد .اشتباه بعد تشکیل عقد و پیش از آن نباید در عقد مؤثر باشد ولی هر اشتباه عمده از مرحله تصور ،تدبر ، رضا و تصمیم قید معیوب می شود ودر آن اثر می کند یعنی گرچه در مرحله تصور  وتدبر یا رضا و تصمیم گیری است چون مبنای عقد قرار می گیرد به فقدان قصد در صورت عدم اشتباه می انجامد .  نمودار ذیل تأثیر اشتباه در مراحل مختلف اراده را نشان می دهد.

چنان چه از نمودار بر می آید تصور مقید به اشتباه عمده به مراحل بعدی سرایت و قصد را نیز معیوب می کند .از اینجا معلوم می شود که اشتباه یک طرف به تنهایی عقد را باطل می کند و لازم نیست هر دو طرف در اشتباه باشند .بدیهی است که اشتباه در طرف به طریق اولی مانع تشکیل عقد می شود بنابر این تأ ثیر اشتباه دو شرط لازم است :

۱ـ اشتباهی موجب بطلان است که به ایجاب یا قبول هر دو سرایت بکند و قید تراضی باشد .

۲ـ اشتباه عمده باشد .مقصود از اشتباه عمده آن است که اگر اشتباه کننده حقیقت را بداند به انشای عقد راضی نشود .

بند دوم ـ قلمرو اشتباه مؤثر 

قانون گذار در قانون مدنی اشتباه را به اشتباه در مورد معامله و اشتباه در شخص طرف  تقسیم کرده است.اشتباه در مورد معامله نیز به اشتباه به خود مورد معامله و اشتباه در غیر خود مورد معمله تقسیم شده است .چنان که اشتباه در شخص  طرف هم یا اشتباه در شخص طرفی است که شخصیت او علت عمده عقد است  یا شخصیت او علت عمده نیست .

الف :اشتباه در مورد معامله 

۱ ـ اشتباه در خود موضوع معامله  (منطوق ماده ۲۰۰ ق .م )

۲ ـ اشتباه درغیر خود موضوع معامله (مفهوم ماده ۲۰۰ ق .م )

۱ ـ اشتباه در خود موضوع معامله :

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .