عنوان :

مقاله تاریخچه آجر

تعداد صفحات : ۴۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

آجر یکی از مصالح ساختمانی است که با خلق و خوی بشر بسیار سازگار بوده و در هر دورانی از تاریخ به نوعی مورد استفاده  واقع شده است. آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می‌رسد.در ایران بقایای کوره‌های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد پیدا شده است.

بنای گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه در ۳۴ کیلومتری شهر زنجان واقع شده است این بنا به دستور سلطان محمد خدابنده از سال ۷۰۴ هجری قمری شروع و در مدت ۹ سال در تاریخ ۷۱۳ هجری قمری پایان یافته است. این بنا با ۴۸٫۵ متر ارتفاع و ۲۵٫۶ متر دهانه گنبد پس از کلیسای سانتا ماریا در فلورانس ایتالیا و مسجد ایاصوفیا در استانبول ترکیه بنای عظیم تاریخی گنبد دار در جهان و اولین بنای عظیم آجری تاریخی ایران است.

 واژه های کلیدی: آجر، استاندارد آجر، گنبد سلطانیه، آجر ماسه آهکی، آجر‌های نسوز

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
تاریخچه آجر    ۱
تعریف آجر    ۲
مراحل ساخت آجر    ۳
ویژگی‌های آجر    ۳
استاندارد آجر در ایران    ۳
جایگاه استراتژیک آجر در اقتصاد کشور    ۷
انواع آجر و کاربرد آن ها    ۸
آجر ماسه آهکی    ۱۰
مصالح مورد نیاز جهت تهیه ی آجر ماسه آهکی    ۱۱
بلوک سفالی    ۱۳
آجر‌های نسوز    ۱۴
آجرهای سیلیسی    ۱۵
آجرهای آلومینیومی    ۱۵
آجرهای نسوز قلیایی    ۱۵
آجرهای نسوز ویژه    ۱۶
دمای ذوب انواع آجرهای نسوز    ۱۷
آجر سبز    ۱۹
آجر هبلکس    ۲۰
وضعیت مصرف انرژی در صنعت آجر ایران و مقایسه با سایر کشورهای دنیا    ۲۳
وضعیت مصرف انرژی در صنعت آجر کشور    ۲۴
مقایسه شاخص‌های مصرف انرژی در صنعت آجر در ایران و جهان    ۲۵
طرح پژوهشی شناسایی و معرفی میراث آجری و مرمت و مطالعات ریخت‌شناسی و آسیب‌شناسی    ۲۷
گنبد سلطانیه، اولین بنای عظیم آجری تاریخی ایران    ۳۵
منابع    ۳۷

منابع

کباری، سیاوش؛ مصالح شناسی، انتشارات دانش و فن، چاپ ۱۹، ۱۳۸۷٫

مقدمه

آجر یکی از مصالح ساختمانی است که با خلق و خوی بشر بسیار سازگار بوده و در هر دورانی از تاریخ به نوعی مورد استفاده  واقع شده است.

از ابتدا که بشر زندگی غار نشینی را پشت سر گذاشته و فکر تهیه سر پناهی  در مغز او ایجاد شد تا خود را از گزند عوامل جوی مانند باد و باران و سرما و گرما و هجوم جانوران درنده و گزنده محفوظ نگه دارد و همچنین با گذشت زمان و آغاز برتری جویی‌های قبیله ای، بشر به فکر استفاده از مصالحی افتاد که هم از لحاظ حجم کوچک و قابل حمل باشند و در ثانی از لحاظ شکل طوری باشند که بتوان با روی هم قرار دادنشان مسکنی به شکل مطلوب از لحاظ هندسی  و امن ساخت.

در ابتدا سنگهای کوچک را مورد استفاده قرار داد و بعد از آن به فکر تهیه آجر افتاد و با آن توانست سر پناه مناسب خود را بسازد و در ادوار بعدی نیز از آن برای ساختن قلعه و کشیدن دیوارهای آجری بلند به دور شهرها،ساخت پل و بالاخره ساختن قصرهای پرشکوه استفاده کرد.

تاریخچه آجر

آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می‌رسد.در ایران بقایای کوره‌های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است واژه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها  قوانین و نظایر آنها را می‌نوشتند گمان می‌رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی  برده‌اند.

کوره‌های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می‌شده که در آن لایه‌های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می‌شده است. فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند، ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده ۱۲ میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد.

در ایران باستان ساختمان‌های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم، آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند. همچنین پلها و سد‌های قدیمی مانند پل دختر،  سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می‌باشند.

در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است. اندازه آجر ایلامی   حدود ۱۰×۳۸×۳۸ سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان‌های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است. اندازه  آجر این دوره حدود ۴۴×۴۴×۷تا ۸ بوده است و بعد‌های آن ۲۰×۲۰×۳ تا۴ سانتی متر کاهش یافت.

در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد ۵×۲۵×۲۵ سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد ۴۰×۴×۵ سانتی متر استفاده می‌شده است از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می‌باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می‌کردند که ابعاد آن ۵×۱۰×۲۰ بوده است.

تعریف آجر

 آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می‌آید. خاک آجر مخلوطی است از خاک رس، ماسه فلدسپات، سنگ آهک سولفات ها، سولفورها، فسفات ها، کانی‌های آهن، منگنز، منیزیم، سدیم، پتاسیم مواد آلی و…

مراحل ساخت آجر

کندن واستخراج مواد خام

آماده سازی مواد اولیه

قالب گیری

خشک کردن

تخلیه و انبار کردن محصول

ویژگی‌های آجر

 آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد. صدای زنگ نشانه‌ی، سلامت، توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است. آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود. رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد. سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد.

استاندارد آجر در ایران

بنابر آخرین استاندارد ایران به شماره ۷ در مورد آجرهای رسی، آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می‌شوند آجر‌های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوراخ دار گروه بندی شده اند. میزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر۲۰% در آجر‌های ماشینی ۱۶% و حداقل برای هر دو نوع آجر ۸% تعیین شده است.

آجرهای مصرفی درنما باید دارای مشخصات زیر باشند:

ـ معایب ظاهری: آجرنما باید عاری از معایب ظاهری مانند ترک خوردگی، شوره‌زدگی آلوئک و نظایر آن باشد.

ـ ابعاد واندازه‌ها: طول و عرض وضخامت آجرهای مختلف بایدمطابق جدول شماره یک باشد.باید در نظر داشت که رواداری یاد شده در مورد آجرنما درهنگام اجرا توسط ماشین مخصوص ساییده و یکنواخت میشود.

لبه‌های آجر: خط فصل مشترک سطوح آجرها باید مستقیم و زوایای تلاقی آنها قائمه و سطوحشان صاف باشد.

ـ درآجرهای سوراخ دار: سوراخ ها باید عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور یکنواخت در سطح آن توزیع شده باشند و جمع مساحت آنها باید ۲۴ تا ۴۰ درصد سطح آجرها باشد. بعد سوراخ‌های مربع وقطر سوراخ‌های دایره ای باید حداکثر به ۲۶ میلیمتر محدود شود و درضخامت دیواره بین سوراخ و لبه آجر بیش از ۱۵ میلیمتر و فاصله بین دو سوراخ بیش از ۱۰ میلیمتر باشد.

ـ وزن مخصوص: هر دونوع آجر ماشینی و دستی نباید از ۷/۱ و وزن مخصوص فضایی آنها از ۳/۱ گرم بر سانتی متر مکعب کمتر شود.

ـ مقاومت دربرابر بخبندان: آجرهای مصرفی درنما باید در برابر یخبندان پایدار باشند و درآزمایش یخ زدگی دچارخرابی ظاهر مانند ورقه ورقه شدن، ترک خوردن و خوردگی نشوند.

ـ ضریب جذب آب: درصد وزنی جذب آب در آزمایش ۲۴ ساعته در مورد آجرهای ماشینی نباید از ۱۶ ودرمورد آجرهای دستی از ۲۰ بیشتر شود و درهر دونوع آجر از ۸ کمتر باشد.

ـ قطعات نازک آجری (آجر دو غابی) مورد مصرف درنماسازی به ابعاد ۲۰* (۴۰ یا ۳۰) *۲۰۰ میلیمتر باقطعات موزائیکی نازک آجری نمابه ضخامت ۲۰ یا ۳۰ میلیمتر با نقش چند آجربند کشی شده (آجر موزائیکی) ساخته می‌شوند حداقل باید دارای مشخصات آجرهای ماشینی با مقاومت متوسط مندرج در استاندارد شماره ۷ ایران باشند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .