عنوان :

مقاله تعریف روستا

تعداد صفحات : ۴۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر به بررسی مفهوم مسکن و توسعه روستایی، مهاجرت روستائیان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی، نظریات مهاجرت و روستا به عنوان یک نظام می پردازد.

هر روستا یک نظام یا کل واحد است که بر آیند ی از ترکیب عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و فضایی – مکانی بر بستر جغرافیایی است .

هر روستا جزء یا عنصری است از یک منطقه وسرزمین که در حد خود وظایفی بر عهده دارد و در حد جایگاهی که دارد باید مورد توجه قرار بگیرد .

نگرش انتزاعی به روستا ، چه در سطح سیستم روستایی ( به صورت تقسیم موضوعی روستا به بخش های اجتماعی ، اقتصادی ، خدماتی )  و چه در سطوح بالاتر زنجیره سکونتگاه های روستایی ، شهری و ملی ( که روستا جزئی از نظام های بزرگتر است ) باعث می شود که شناخت واقعی از موضوع به دست نیاید . بدیهی است که تصمیم گیری بر اساس اطلاعات نادرست نمی تواند به اهداف درستی منجر شود .

توسعه فرآیندی سیستمی است و نه تولیدی ،فرآیندی که در جریان تدریجی ، بر قراری و عمل از شرایط و عوامل زمانی و مکانی تاثیر می پذیرد و بد اساس این عوامل تحول می یابد و درک این مفهوم از توسعه نیازمند نگرش سیستمی است .

هرگونه برنامه برای توسعه روستایی باید با توجه به روابط درونی و بیرونی سیستم با نظام های مختلف جغرافیایی ،اجتماعی و اقتصادی تنظیم شود . بر این اساس توسعه هر روستا به عنوان وجود و ماهیتی سیستمی برنامه ویژه خود را می طلبد که برای رسیدن به چنین ساز و کار پویایی مشارکت مردم در جریان توسعه و برنامه ریزی برای اجتناب ناپذیر است .

در کل مهاجرت هم در مناطق روستایی منجر به تعدیل فقر می گردد. بنابراین سیاستهایی که اعمال می گردد می باید با این واقعیت مطابق گردند، نه اینکه مهاجرت به شهرها تشویق گردد، چرا که مهاجرت به هر حال صورت می گیرد، بلکه می باید تخصیص اعتبارات مطابق با وضعیت مهاجرت گردد. سعی در ارتقاء وضعیت مشاغل غیررسمی هم در شهرها و هم در روستاها (که اخیراً بر روی درآمد حوالجات پایه گذاری شده)، احتمالاً در کاهش فقر مؤثرتر از سیاست های محدود کردن مهاجرت یا محدود کردن فعالیت بخش غیررسمی خواهد بود.

مشخص شده که مهاجرت به شهرها گریزناپذیر است و دولت ها می باید طرح های خود را مطابق با این واقعیت بریزند. سیاستهایی که روندهای موجود کنونی را می پذیرند مؤثرتر خواهند بود تا سیاستهایی که درصدد تغییر روندهای موجود هستند. سیاستهایی که با واقعیتهای موجود سازگار می گردند، احتمال موفقیت بیشتری دارند تا سیاستهایی که قصد کنترل و در دست گرفتن اوضاع را دارند.

 واژه های کلیدی: روستا، شهر، مهاجرت، توسعه روستایی، فقر روستایی، ساختار اجتماعی، ساختار فضایی تولید

فهرست مطالب

۱ . تعریف روستا :    ۱
۲ . مفهوم مسکن و توسعه روستایی :    ۲
مهاجرت روستائیان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی    ۸
مهاجرت و فقر روستایی    ۸
مهاجرت و انتقال فقر روستایی به مناطق شهری    ۱۲
مهاجرت، سیاست و فقر    ۱۵
مهاجرت :    ۱۹
نظریات مهاجرت :    ۲۱
مقدمه    ۲۲
روستا چیست؟    ۲۳
توسعه روستایی چیست؟    ۲۵
روستا به عنوان یک نظام    ۲۶
۱ . ساختار اجتماعی :    ۳۰
۲ . ساختار فضایی تولید منطقه ای :    ۳۰
۳ . ساختار فضایی تولید :    ۳۰
۴ . ساختار نهاد ی و ساختار انگیزه :    ۳۰
۵ . روابط منطقه با بقیه مناطق کشور یا جهان :    ۳۰
نتیجه گیری :    ۳۸
منابع و ماخذ:    ۴۱

منابع و ماخذ:

بیهقی ، هما (۱۳۵۵ ) بحث پیرامون چهار چوب نظری توسعه ی همه جانبه مناطق .

جمعه پور، محمود (۱۳۷۵) مکان گزینی بهینه مراکز توسعه روستایی با استفاده از سیستم.

۱ .آسایش ، حسین ،جایگاه مطالعه ی روستایی در برنامه ریزی توسعه روستاها

۲٫ بهروز فر ، فاطمه ، فلسفه ی روش شناسی تحقیق علمی در جغرافیا

۳ . جهانی ، مهدی ، روش تحقیق در جغرافیا

۴ . زنجانی ، حبیب ا… ، مهاجرت

۵ .ژرژ ، پیر ، روش تحقیق در جغرافیا ترجمه ی دکتر سید حسن مطیعی لنگرودی

۶ . لهسایی زاده ، عبدلعلی ، نظریات مهاجرت

۷ . فرید، ید ا… ، کاربرد جغرافیا در روس تحقیق شهر و روستا

۸ . جمعی از نویسند گان ، ترجمه ی عباس مخبر

۹ . کریمی ، اصغر ، مسکن های سنتی و بومی

۱۰ . پاپلی یزدی ، دکتر محمد حسین وثوقی ، فاطمه ، منطقه بندی استان خراسان

۱۱ . بهزاد نسب ، مهندس جانعلی ، مسکن روستایی در ایران

۱۲ . ورهران ، مهدی ، مسکن و توسعه روستایی

۱ . تعریف روستا :

از آنجایی که محدوده ی مطالعاتی ما در این تحقیق واحد روستا می باشد ، در ابتدا لازم است تعاریفی از روستا را بیان کنیم :

مرکز آمار ایران در تعریف خود در آمارگیری جاری جمعیت ۱۳۷۰ ، آبادی (نقطه روستایی ) را به ( مجموعه یک یا چند مکان و اراضی به هم پیوسته  ( اعم از کشاورزی و غیر کشاورزی ) اطلاق می کند که خارج از محدوده شهر ها واقع شده است و دارای محدوده ثبتی یا عرفی مستقل باشد ) و می افزاید که اگر آبادی در زمان آمار گیری ، محل سکونت خانوار یا خانوار هایی باشد ، دارای سکنه و در غیر این صورت ،خالی از سکنه تلقی می شود .

دکتر ید الله فرید روستا را این گونه تعریف می کند : ( روستا عمدتا یک واحد همگن طبیعی اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و کالبدی است ، که از یک مرکز جمعیت و محل کار و سکونت ( اعم از متمرکز پیوسته و یا پراکنده )  با حوزه و قلمرو معین ثبتی و یا عرفی تشکیل می شود و اکثریت ساکنان شاغل آن بطور مستقیم یا غیر مستقیم به یکی از فعالیتهای اصلی زراعی ، باغداری ، دامداری ، صیادی ، صنایع روستایی ، و یا ترکیبی از این فعالیت ها اشتغال دارند و از آن ارتزاق می نمایند و پیوند فرهنگی و اجتماعی عمیق ما بین جامعه آن برقرار است و در عرف به عنوان آبادی ، دهکده ،قریه ، و نهایتا ً روستا یا ده نامیده می شوند . )

 ۲ . مفهوم مسکن و توسعه روستایی :

مقوله مسکن ، گستر ده و پیچیده است و ابعاد متنوعی دارد . از این رو نمی توان تعریف جامع و واحدی از آن ارائه نمود .مسکن به عنوان یک مکان فیزیکی و به عنوان سر پناه نیاز اولیه و اساسی خانوار به حساب می آید . در این سر پناه برخی از نیاز های اولیه خانوار یا فرد تا مین می شود ، مانند خواب ، خوراک ، استراحت ، حفاظت در برابر شرایط جوی و شرایط زیست در مقابل طبیعت .

بر اساس تک نگاری سازمان ملل متحد که در مصر صورت گرفته است ، مجموعه ای از تسهیلات که به منظور ارائه خدمات فشرده در یک مکان فیزیکی قرار دارد ، می باشد .

طبق این تعریف مسکن در مفهوم محیطی ا ش نه به عنوان یک سر پناه ، بلکه به مثابه وسیله ای در نظر گرفته شده است که می بایست معیار های اساسی لازم برای ایجاد پیوند بین زندگی خانواده و محیط را دارا باشد . براساس تعریف دیگر مسکن ، کلیه خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای بهزیستی انسان است .

یکی از اندیشمندان علوم اجتماعی ، مسکن را یک عنصر فرهنگی می نامد و می نویسد : ( هر جامعه ای دو نوع فرهنگ را پوشش می دهد  : مادی و غیر مادی . مسکن جزء فرهنگ مادی است و بدون فرهنگ غیر مادی که چگونگی استفاده از آن را تبین می کند ، ارزش وجودی ندارد . تاثیر مسکن بر فرهنگ براساس نوع رفتار اجتماعی تغییر می کند و بسته به گروههای اجتماعی که آن را اشغال می کنند ، متفاوت است .

بر اساس تعریف مرکز آمار ایران ، واحد مسکونی مکانی است که در زمان سر شما ری ، یک یا چند خانوار در آن سکونت دارد . منظور از مکان ، فضا یا محوطه ای محصور است که یک یا چند ورودی به شارع عام ( کوچه ، خیابان ، بازار ، میدان، … ) و یا شارع خاص ( راهروی مشترک ، راه پله مشترک و … ) داشته باشد .

اهمیت نگرش به مفاهیم مسکن ، در تعریف آن از نظر بعد ، نقش و کاربرد آن است ، مسکن که یکی از نیاز های اولیه انسان است ، نقش های متعددی از جمله نقش های زیر را عهده دار است :

۱ . مسکن به عنوان استرا حتگاه و محلی برای رفاه و امنیت

۲ . مسکن به عنوان کارگاه

۳ . مسکن به عنوان انبار

۴ . مسکن به عنوان نگهداری دام و طیور

نقشهای بالا در جوامع گوناگون و موقعیت های مختلف ، متفاوت است . به دیگر سخن ، انتظار طبقات و گروه های گوناگون با مشاغل مختلف ، از مسکن یکنواخت نیست . به عنوان مثال برخورد و انتظار دو جامعه شهری و روستایی با مسکن به یک گونه نیست . معمولا در شهر ها قطع نظر از نقش انبار که در همه منازل کم و بیش وجود دارد ، بیشتر نقش استراحتگا هی مسکن در نظر است . امروزه در شهر های بزرگ مانند توکیو ،پاریس ، لندن ، نیویورک و … بسیاری از مسا کن فقط نقش خو ا بگا هی  دارند .

بر خلاف نقاط شهری ، مردم روستایی انتظار بیشتری از مسکن دارند  ف برای مرد روستایی ، مسکن فقط یک استراحتگاه صرف نیست ، بلکه کارگاه ، انبار و محل نگهداری دام نیز می باشد . به عبارت دیگر واحد مسکونی در روستا ها علاوه بر یک واحد استراحتگاهی – رفاهی یک واحد یک واحد اقتصادی نیز هست . می بینیم که دید گاه و انتظار روستاییان از مسکن با دیدگاه شهری ها از آن یکسان نیست .

مسکن روستایی به عنوان ما من زندگی خانوادگی و کانون تربیت و محل فعل و انفعالات زندگی اقتصادی روستا ، علاوه بر آنکه نمودی عینی و قابل مشاهده روستا را متجلی می سازد ، بلکه به  مثابه بستر و عنصر بسیار مهم حیات اقتصادی و هویت یابی فرهنگی آن ایفای نقس می نماید . مسکن دارای ابعاد گوناگون اقتصادی _ اجتماعی است و می بایست از تمامی ابعاد مورد توجه قرار گیرد و برنامه ریزان و طراحان در امر مسکن در پاسخگویی به نیاز های مسکن در جستجوی راه حلهایی باشند که مناسب شئون اجتماعی خانواده بوده و بتواند حد اقل شرایط ضروری برای زیست و رشد و کرامت والای انسانی را برای افراد خانوار فراهم آورد . در اصل سی و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ( داشتن مسکن متناسب با نیاز را ، حق هر فرد و خانوار ایرانی دانسته و دولت را موظف کرده که با رعایت الویت برای آنها که نیازمند ترند به خصوص روستانشینان و کارگران که اکثریت افراد جامعه را تشکیل می دهند ، زمینه اجرای این اصل را فراهم کند . )

در بند آخر اصل چهل و سوم قانون اساسی یکی دیگر از ضوابط مزبور ، تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی ، د امی و صنعتی که نیاز های عمومی را تا مین می کند و کشور را به مرحله خود کفا یی رسانده و از وابستگی برهاند ، باشد .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .