عنوان :

مقاله حجاب

تعداد صفحات : ۱۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله به تعریف حجاب، علل پیدایش حجاب، مفهوم و ابعاد حجاب در قرآن، فلسفه حجاب، حجاب در روایات، حجاب در ادیان و درآخر آیا حجاب مانع همه بزهکاری های اجتماعی است؟ را مورد بررسی قرار می دهد.

پوشش و عفاف از آن جهت که یک امر فطری است و برای حیات اجتماعی انسان ضرورت دارد، در ادیان و مذاهب الاهی دارای جایگاه خاصی است. تمام ادیان آسمانی، حجاب و پوشش را بر زن واجب و لازم شمرده‏اند و جامعه بشری را به سوی آن فراخوانده‏اند؛ زیرا حیا و لزوم پوشش به طور طبیعی در نهاد زنان به ودیعت نهاده شده و احکام و دستورهای ادیان الاهی هماهنگ و همسو با فطرت انسانی تشریع شده است. بر اساس اصل لزوم هماهنگی و تناسب آفرینش و قانونگذاری، خداوند لباس و پوشاک را در لابلای نعمت‏های بیکرانش به بشر ارزانی داشت‏ و اشتیاق درونی زنان به «حجاب» را با تشریع قانون پوشش مستحکم ساخت تا گوهرِ هستی «زن» در صدفِ پوشش صیانت گردد و جامعه از فرو افتادن در گرداب فساد و تباهی نجات یابد.

امیرالمومنین علیه السلام در وصیت خود به امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود:«با پوشش و حجابی که برای همسرانت قرار می‌دهی، چشم آنان را از هوس و حرام بازمی‌داری، چرا که حجاب برای آنها ثبات بیشتری به ارمغان می آورد. از خروج بی‌حساب و بی‌رویه زنان جلوگیری کن، زیرا مفاسدی دارد؛ و اگر می‌توانی، کاری کن که همسرانت غیر از تو را نشناسند و با مردان رفت و آمد نداشته باشند.

واژه های کلیدی: حجاب، فلسفه حجاب، حجاب گفتار، قرآن کریم، پوشش، آیین اسلام

فهرست مطالب

حجاب چیست؟    ۴
علت پیدایش حجاب؟    ۵
حجاب در قرآن؟[۱۰]    ۵
مفهوم و ابعاد حجاب در قرآن    ۶
هدف و فلسفه حجاب    ۶
حجاب چشم    ۶
حجاب در گفتار    ۶
حجاب رفتاری    ۶
حجاب و عفت    ۷
حجاب زنان سالمند    ۷
حجاب در روایات؟[۱۱]    ۷
حجاب نزد فاطمه ی زهرا(س)[۱۲]    ۷
معنای عام حجاب    ۸
حجاب در آیین زرتشت؟‏    ۸
حجاب در آیین یهود؟    ۹
حجاب در آیین مسیحیت‏؟    ۱۰
حجاب در آیین اسلام‏؟    ۱۱
حجاب در کلام شهیدان؟    ۱۱
حجاب؛ عامل گرایش غرب به اسلام:    ۱۲
و درآخر آیا حجاب مانع همه بزهکاری های اجتماعی است؟    ۱۲
منابع    ۱۳

منابع:

۱)    کتاب مسئله ی حجاب شهید آیت الله مطهری

۲)    کتاب پرده ی حجاب نوشته ی محمد علی منصوریان

۳)    کتاب خود آرایی زن از دیدگاه قرآن نوشته ی خانم نعمت صدقی

۴)    کتاب حجاب شناسی(چالش ها و کاوش های جدید)نوشته ی حسین مهدی زاده

حجاب چیست؟

حجاب واژه ای عربی است که در لغت و اصطلاح،معانی مختلفی دارد.حجاب در لغت به معنای پرده،پوشش،وسیله ی پوشش،حایل،مانع،سدوحاجب…می باشد.درکتاب«لسان العرب»درباره ی معانی آن چنین آمده است:حجاب به معنای پوشش است.زن محجوبه یعنی زنی که به وسیله ای،پوشیده شده است.همچنین حجاب نامی است برای آنچه خود را بدان می پوشانند،وآنچه میان دو چیز حایل گردد نیز،حجاب نامیده  میشو.جمع آن«حجب»است.کلام خداونند متعال که می فرماید:«ومن بینناوبینک حجاب»[۱] بدین معناست که میان ما و شما حاجزوفاصله ای در نحله و دین وجودد دارد.[۲]

کتاب«الحجاب والسور»معنای لغوی حجاب را چنین بیان نموده است:حجاب در لغت همان منع کردن است؛گفته میشود:«حجبوا زیدا عن الدخول»یعنی ازورود او ممانعت کردند؛ویا«حجبوه عن الکلام»وبر پوشش نیز اطلاق می گردد وجمله ی«حجبت المراه بالنقاب»یعنی زن خود رابه وسیله ی نقاب پوشیده است.ودر مقابل حجاب واژه ی سفور به معنای آشکار و ظاهر ساختن است؛وجمله ی«اسفرت المراه»وقتی گفته میشود که زن،صورت خویش راظاهر کند وحجاب را از آن برگیرد.[۳]

در زبان فارسی نیز برای کلمه ی حجاب معانی مختلفی نقل شده است.فرهنگ معین و فرهنگ عمیدبرای واژه ی حجاب معانی زیر ارایه نموده اند:پرده،ستر،نقابی که زنان چهره ی خود را بدان بپوشانند،روی بند،برقع،چادری که زنان سر تا پای خود را بدان بپوشانند.[۴]

شهید مطهری در مورد معنای حجاب چنین پاسخ داده است کلمه ی حجاب،هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حاجب،ولی بیشتر به معنی پرده به کار می رود.[۵]

معنای اصطلاحی واژه ی حجاب،متناسب بامعنای لغوی آن است.به دلیل اختلاف و تعدد معنای لغوی برداشت هایی که از معنای اصطلاحی آن شده است با یکدیگر تفاوت دارد.طبق نوشته ی برخی از نویسندگان حجاب در معنای اصطلاحی به معنای پوشش اختصاصی زنان است ولی گاهی به معنای پرده و حاجز نیز می آید:«و اذا سالتموهن متاعا فاسئلوهن من وراء حجاب»[۶]

ولی علامه نقدی بر خلاف نوشته ی فوق درباره ی معنای اصطلاحی حجاب می نویسد:در شرع برای حجاب سه اطلاق وجود دارد:

۱٫اینکه زن تمام اجزای بدنش رامگر آن مقداری که مجاز شمرده شده است از هر ناظری که نباید به او نگاه کند بپوشاند.

۲٫اینکه در خانه خویش بماند وجز هنگام ضرورت ازآن خارج نشود.

۳٫حایلی که میان زن و مرد نامحرم،ساتر قرار می گیرد.[۷]به احتمال زیاد این اختلاف نظر،از تعدد واختلاف معانی لغوی حجاب نشات گرفته است.شهید مطهری(ره)در تحقیقات خود در این زمینه علاوه بر آنکه علت اساسی این اختلاف را تبیین کرده اند ریشه ی بسیاری از بدبینی ها وبرداشت های نادرست در مورد حجاب اسلامی را نیز روشن نموده اند.

کلمه ی حجاب هم به معنی پوشیدن است وهم به معنی پرده وحاجب اما بیشتر به معنی پردده به کار می رود.این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده وسیله ی پوشش است وشایدبتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششی حجاب نیست پوششی حجاب نامیده می شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.

به کار رفتن کلمه ی حجاب در مورد پوشش زن اصطلاحی نسبتا جدید است در گذشته،خصوصا در اصطلاح فقها کلمه ی«ستر»که به معنی پوشش است به کار رفته است.فقها چه در کتاب«الصلوه».چه در کتاب«النکاح»که متعرض این مطلب شده اند کلمه ی ستر را به کار برده اند،نه کلمه ی حجاب را.

بهتر بود که این کلمه عوض نمی شد وما همیشه همان کلمه ی«پوشش»را به را به کار می بردیم زیرا چنانچه که گفتیم معنی شایع لغت حجاب پرده است واگر در مورد چوشش به کار برده می شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است به همین دلیل عده ی زیادی گمان می کنند که اسلام از زن می خواهد تا همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشدوبیرون نرود.[۸]

اما با اندکی تفکر می توان دریافت که گمان آن عده بسیار عوامانه و بی اساس است.چچون وظیفهی پوششی که اسلام برای زنان مقرر کرده است به این معنی نیست که از خانه بیرون نروند،بلکه عفاف و حجاب وقتی معنا پیدا می کند که زن هنگام معاشرت با مردان نامحرم خود را بپوشاند وبه جلوه گری،خود نمایی و تبرج نپردازد.

از مجموع مطالب می توان چنین نتیجه گرفت که واژه ی حجاب گرچه اغلب در لغت به معنای پرده وحایل به کار می رود وشاید پوشش زن را نیز به اعتبار پشت پرده واقع شدن،حجاب می نامیده اند اما به مسلم؛امروز به ویژه در معنای مصطلح  واژه ی حجاب فقط به معنای«پوشش مخصوص زنان»به کار می رودو از معنای پرده کاملا منسلخ شده است.

از این رو در کلمات فقیهان ومفسران متاخر ونویسندگان معاصر به جای کلمه ی ستر یا پوشش زنان از واژه ی«حجاب»استفاده می شود.

واژه ی حجاب در کتب وعبارات عرفانی عنای مصطلح دیگری به شرح ذیل دارد:(حجاب) که نزد متصوفه یعی همان عارفان هر چیزی است که مطلوب را بپوشاند معنایش آن است که صور کونیه در قلب انسان منطبع گشته،مانع از قبول تجلی حق گردد.

با توجه به معادل بودن واژه ی حجاب با ستر و پوشش مخصوص زنان وجدا شدن آن از معنای پرده،در این نوشتار نیز مراد از واژه ی حجاب همین معناست.

علت پیدایش حجاب؟

علت وفلسفه ی پیدایش حجاب چیست؟[۹]چطور شد که در میان همه یا بعضی ملل باستانی پدید آمد؟اسلام که دینی است که در همه ی دستورهای خویش فلسفه ومنظوری دارد چرا و روی چه مصلحتی حجاب را تایید و یا تاسیس کرد؟

مخالفان حجاب سعی کرده اند جربانات ظالمانه ای را به عنوان علت پیدایش حجاب ذکر کنند،ودر این جهت میان حجاب اسلامی وغیر اسلامی فرق نمی گذارند،چنین وانمود می کنند که حجاب اسلامی نیز از همین جریانات ظالمانه سرچشمه می گیرد.

در باب علت پیدایش حجاب نظریات گوناگونی ابراز شده است،وغالبا این علتها برایظالمانه  یا جاهلانه نشان دادن حجاب ذکر شده است ما در مجموع انها را ذکر می کنیم.

نظریاتی که به دست آورده ایم بعضی فلسفی و بعضی اجتماعی وبعضی اخلاقی وبعضی اقتصادی وبعضی روانی است که ذیلا ذکر می شود

۱-میل به ریاضت ورهبانیت(ریشه ی فلسفی)

۲-عدم امنیت وعدالتاجتماعی(ریشه ی اجتماعی)

۳-پدر شاهی و تسلط مرد بر زن واستثمار نیروی وی در جهت منافع اقتصادی مرد(ریشه ی اقتصادی)

۴-حسادت و خود خواهی مرد(ریشه ی اخلاقی)

۵-عادت زنانگی زن و احساس او به اینکه در خلقت از مرد چیزی کم دارد بعلاوه ی مقررات خشنی که در زمینه ی پلیدی او و ترک معاشرت با او در ایام عادت وضع شده است(ریشه ی روانی)

علل نامبرده یا به هیچ وجه تاثیری در پیدایش حجاب در هیچ نقطه از نقاط جهان نداشته است و بی جهت آنها را به نام علت پیدایش حجاب ذکر کرده اند ویا فرضا در پیدایش بعضی از سیستمهای غیر اسلامی تاثیر داشته است در حجاب اسلامی تاثیر نداشته است،یعنی حکمت و فلسفه ای که در اسلام سبب تشریع حجاب شدده نبوده است.

همان طور که ملاحظه می شود مخالفان حجاب گاهی آنرا زاییده ی یک طرز تفکر فلسفی خاص درباره ی جهان و لذات جهان معرفی می کنندو گاهی ریشه ی سیاسی و اجتماعی برای آن ذکر می کنند وگاهی آنرا معلول علل اقتصادی می نامند وگاهی جنبه های خاص اخلاقی و روانی را درپیدایش آن دخالت می دهند ما می دانیم که اسلام در فلسفه ی اجتماعی خود به هیچ یک از این جهان نظر نداشته است وهیچ یک از آنها با مبانی مسلم و شناخته شده ی اسلام وفق نمی دهد.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .