عنوان :
مقاله حقوق و دستمزد
تعداد صفحات : ۹۴
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
اداره امور حقوق و دستمزد در یک سازمان به منظور برقراری یک ارتباط منطقی بین وظائف و مسئولیت های شغلی و میزان حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان است.
حقوق و دستمزد عبارت است از وجه نقد و یا هرگونه مزایای غیر نقدی و یا مجموع آنها که کارکنان در مقابل انجام کار از کارفرما دریافت می دارند.
البته دستمزد برای کارگران است که معمولاً بر اساس ساعت، روز، هفته و با قطعه کاری محاسبه و پرداخت
می گردد و حقوق برای کارمندان است که معمولاً بر مبنای ماهانه برای انجام کارهای جسمی و فکری به آنان پرداخت می شود. بدیهی است که حقوق و دستمزد از نظر اقتصادی تابع نظریات، قوانین و عوامل بسیاری از قبیل عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی است. ولی در هر صورت عاملان اعم از کارگران و کارمندان و حتی خود مدیران و سرپرستان باید در قبال کار خود حقوق و دستمزدی را دریافت نمایند که رنج و خستگی ناشی از کار را در آن جبران نموده و به آنان امکان دهد تا مطابق شئونات خود زندگی کنند. مسلم است چنانچه کارکنان احساس کنند که تقابل مذکور برقرار است، نتیجتاً انگیزه های مثبت در آنان ایجاد خواهد شد و در غیر این صورت نیروهای انسانی عموماً حاضر به تحمل این رنج و زحمت و خستگی نخواهند بود و زمانی نمی گذرد که این احساس در کیفیت و کمیت کار آنان اثرات منفی بر جای خواهد گذاشت. از این روست که مدیریت حقوق و دستمزد برقرای یک ارتباط منطقی بین وظائف و مسئولیت های شغلی و میزان حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان دانسته اند که کاری است بس دشوار و پیچیده و به همین لحاظ هم جایگاه مهمی در روش ها و تکنیک های مدیریت داشته و اگر به طریقه ای صحیح انجام پذیرد، میس تواند پاسخگوی بسیاری از مشکلات در بخش های دولتی و یا صنعتی کشور باشد.
انچه در ازای کار انجام شده توسط کارکنان اداری،مدیران یا ارایه کنندگان خدمات مشابه به طور ماهانه به آنها پرداخت می گردد((حقوق)) وپرداختی به کارگران(ساده یا ماهر) اصطلاحاً دستمزد نامیده می شود که بر حسب ساعت،روز،ماه و یا مقدار تولید تعیین می گردد.
معمولاً علاوه بر حقوق و دستمزد ثابت مزایای دیگر از جمله فوق العاده،پاداش،سهم داز سود واحد و غیره به کارکنان پرداخت میگردد.که این مزایا گاهی بطور مستمر و زمانی نیز به طور غیر مستمر پرداخت می گردند
مزایای فوق ممکن است بصورت نقدی یا غیر نقدی به کارکنان تعلق گیرد.
طراحان حقوق و دستمزد باید قوانین و مقررات دولتی را که می باید احقاق حق کارکنان و پرداخت حقوق و دستمزد عادلانه را تشویق کند دنبال کرده و توجه داشته باشند که پرداخت حقوق و دستمزد کم نه به صلاح کارفرمایان است و نه به صلاح کارکنان، چون بر پیشرفت اقتصادی، تولید و ارائه خدمات اثرات منفی بجای خواهد گذاشت. به هر حال استفاده کنندگان از حقوق و دستمزد انسان هائی هستند که با گذشت احتیاجات و تمایلاتشان افزون می گردد و در صورتیکه به نیازهای آنان توجه نشود روحیه وکارآیی آنان مؤثر بوده و مشکلات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت بنابراین باید با تهیه و تنظیم طرح های صحیح و حقوق و دستمزد کارآئی سازمانهای عمومی و رفاه و امنیت اقتصادی نیروهای انسانی یک جامعه را فراهم نمود.
واژه های کلیدی: حقوق و دستمزد، دایره حسابداری حقوق و دستمزد، حق بیمه، دایره حسابداری صنعتی، پرداخت حقوق
فهرست مطالب
مقدمه ۴
فصل اول ۷
حقوق و مزایای کارکنان ۱۰
طبقه بندی کار ۱۵
لیست حقوق و دستمزد ۲۵
مراحل پرداخت حقوق ۲۹
دایره حسابداری صنعتی ۳۹
فصل دوم ۵۴
فصل سوم ۵۸
فصل چهارم ۷۴
نظریه ها و عوامل مؤثر در حقوق و دستمزد ۷۷
سیاست های کلی حقوق و دستمزد ۸۹
نتیجه ۹۱
منابع ۹۳
منابع:
دکتر سید حسین ابطحی
آرمن مهرورژان
سعادت-ستاری
مقدمه:
اگر احیاناً از نیروهای انسانی یک سازمان سؤال شود که چرا کار می کنند، احتمالاً آنها دلایل مادی و معنوی گوناگونی را برای پاسخ به این سؤال مطرح می نمایند که یکی از آن دلائل ممکن است کسب درآمد باشد. حتی افرادیکه انگیزه های گوناگون معنوی از کار را مطرح می نمایند، کسب درآمد و دریافت حقوق و دستمزد مناسب و عادلانه را در مقایسه با همکاران خود اعم از داخل و خارج سازمان، امری مهم برای زندگی خویش تلقی می نمایند. بعنوان مثال کارکنان عموماً ممکن است توجهی به این مسئله نداشته باشند که حقوق و دستمزد آنان شاید از یک بنا و کارگر ساختمانی هم کمتر باشد، ولی آنها اگر متوجه شوند از همکاران دیگرشان که از نظر تحصیلات، تجربه و دوره های آموزشی طی شده تقریباً یکسان هستند حقوق و دستمزد کمتری دریافت می نمایند مسلماً ناراحت خواهند شد، حتی اگر با میزان حقوق و دستمزد بتوانند نیازهای زندگی خود را تامین نمایند. بنابراین حقوق و دستمزد در واقع چیزی بیشتر از ارضای نیازهای زندگی کارکنان را دربر دارد و در طرز سلوک و رفتار نیروهای انسانی در محیط کار، خانواده و اجتماع اثرات عمیقی را بجای خواهد گذاشت و عدم توجه به آن، معنویات و اصول اخلاقی جامعه را هم تحت الشعاع خود قرار خواهد داد. اگر قدری تأمل کنیم، در می یابیم که بسیاری از رفتارهای نا به هنجار در محیط خانواده، اجتماع و بالاخص محیط کار ممکن است ریشه در حقوق و دستمزد و یا درآمد انسان ها داشته باشد ولی به طریق دیگری ظاهر می گردد. به عنوان مثال رفتارهای نا به هنجار در محیط کار از قبیل کم کاریهای آشکار و پنهان، عدم ارائه تولیدات استاندارد، عدم ارائه خدمات صحیح، عدم توجه به ارباب رجوع، نقل و انتقالات بی جا، اخراج ها، استعفاها، مانع تراشی ها، سوء استفاده ها، قصورها و تقصیرها و… در محیط کار ممکن است ریشه در عدم توجه مدیران به مسئله حقوق و دستمزد عاملان کار داشته باشد.
اما دستمزد و حقوق منصفانه چیست؟ این سؤال همیشه وجود داشته و تصور نمی شود هیچگاه، لااقل تا
آینده ای دور، راه حلی ایده آل برای این مشکل پیدا شود، علت این امر نیز روشن است. زیرا ضوابط تعیین حقوق و دستمزد با عوامل متعدد و متغیر مثل الزامات متفاوت سطح زندگی، فعالیت های متنوع و تغییر پذیر واحدهای تولیدی و صنعتی، انتظارات متفاوت محیط کار، ملاحظات سیاسی و اقتصادی و بالاخره ویژگی های متفاوت افراد و غیره بستگی دارد. این عوامل و سایر ملاحظات در ارزش حقوق و دستمزد پرداختی در کشورهای مختلف و در صنایع متعدد مؤثرند و در قانون عرضه و تقاضا نیز در تعیین حقوق و دستمزد نقش عمده ای ایفا می کنند.
علی رغم تمام این ملاحظات در مدیریت، حقوق و دستمزد پرداختی به افراد می تواند از یک نظر منصفانه باشد بدین صورت که اولاً حقوق بگیران یک سازمان اعم از دولتی، صنعتی، خدمتی و یا بازرگانی در مقام مقایسه با یکدیگر دستمزدی عادلانه دریافت دارند و ثانیاً حقوق و دستمزد پرداختی به آنان با سایر واحدهای خارج از سازمان هماهنگ و متعادل باشد.
تمام متغیرهائی که بدان اشاره شد و برخی دیگر که بعداً به آنها اشاره خواهد شد میتوانند در سطح کلی حقوق و دستمزدهای یک سازمان مؤثر باشند، ولی با استفاده از تکنیک طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل میتوان اختلاف دستمزدها را در یک سازمان با مقایسه سیستماتیک مشاغل با یکدیگر به حداقل تقلیل داد و یک رابطه معقول و منطقی بین مشاغل که هیچگونه تجانس و شباهتی با یکدیگر ندارند برقرار نمود و برای افراد ذیربط مدلل ساخت و حتی گامی نیز فراتر گذاشت و به اثبات رساند که این رابطه در سطح دستمزدهای پرداختی در منطقه ای از کشور و یا کل آن هم صادق است.
لیکن باید یادآور شد که طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل با خصوصیات شخصی شاغلین مشاغل و نحوه انجام وظائف و مسئولیتهای آنان ارتباطی ندارد. ارزش کارکرد و مساعی افراد را باید با تکنیک های دیگری که در مدیریت ابداع شده و مورد استفاده است از قبیل تکنیک ارزشیابی عملکرد کارکنان، سیستم های دستمزد تشویقی، تدابیر مؤثر انگیزش و غیره جبران کرد. تکنیک «طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل» همانطور که از عنوان آنها مشخص است نمایانگر حقوق و دستمزدی است که به عوامل عمده و یا اصلی شغل یعنی مهارت، مسئولیت، مساعی و شرایط محیط کار تعلق می یابد و نه شاغل آن.
به هر حال بطور خلاصه می توان گفت که بسیاری از افراد، نارضائی از کار را ناشی از دستمزدهای غیر منصفانه می دانند و علم مدیریت نیز با تشخیص این مسئله، بحث مدیریت حقوق و دستمزد را مطرح نموده است تا برای رفع مشکلات مذکور چاره ای اندیشیده شود. با این امید که فنونی در محدوده درک و قضاوت های انسانی ارائه کند تا مشاغل را به طور سیستماتیک و عادلانه با یکدیگر مقایسه نمایند و گامی در جهت پرداخت حقوق و دستمزد منصفانه متعادل با بازار کار، درآمد و تولید، به عاملان کار بپردازند و رضایت نسبی کارکنان را فراهم آورند.
گو اینکه باید اذعان نمود که طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل با مدیریت حقوق و دستمزد نمی تواند داروی مؤثری برای دردهای ناشی از مدیریت های ضعیف و یا سوء مدیریت ها باشد، ولی امید است انشاالله بتواند حداقل در محاسبه و پرداخت حقوق و دستمزد عادلانه و منصفانه مؤثر واقع شود.
فصل اول:سیستم حقوق ودستمزد
تعریف حسابداری حقوق و دستمزد
هزینه حقوق و دستمزد بیانگر سهم نیروی کار در تولید محصولات یا ارائه خدمات است و به عنوان یکی از عوامل بهاء تمام شده مستلزم اندازه گیری ، کنترل و تجذیه و تحلیل مستمر می باشد.
سیستم حقوق و دستمزد
در سیستم حقوق و دستمزد بعلت تراکم و استمرار اطلاعات،نحوه پردازش اطلاعات و اهمیت سرعت و صحت آن از اتوماسیون استفاده می شود. اطلاعاتی نظیر نرخ ساعتی و یا روزانه حقوق و دستمزد که ممکن است برای مدت مدیدی تغییر نکند و همچنین برنامه هایی نظیر نحوه محاسبه کسورات مالیات و حق بیمه صندوق تامین اجتماعی که در طول سال، قوانین آن ثابت می باشد را بهتر است در حافظه کامپیوتر ذخیره نمود. با استفاده از این اطلاعات، می توان محاسباتی مانند حقوق و یا دستمزد ناخالص، کسورات، تعیین حقوق و دستمزد خالص و بروز درآوردن سابقه هر کارمند و کارگر را به طور الکترونیکی انجام داد.
حقوق:
در قسمت حقوق برای هر کارمند اضافات و کسورات تعلق می گیرد.
اضافات حقوق یا حقوق متعلقه عبارتند از:
حقوق مبنا، فوق العاده، شغل، بن لباس، شرایط محیط کار فوق العاده محل خدمت، هزینه اولاد، فوق العاده جذب، کار حد اقل دریافتی، محدودیت از مطب، حق مسکن، بیمه ۲۰ درصد، بیمه عمر، صندوق پس انداز، بیمه جانبازی، فوق العاده ویژه.
کسورات، عبارتند از:
مالیات ، بیمه عمر، بیمه حقوق ۲۷ درصد، بازنشستگی جاری سرانه تعهدی، حسن انجام کار، وام صندوق ، آتیه سازان صندوق پس انداز.
اضافه کار:
تا سقفی مبلغ پرداخت می شود و حد اکثر آن ۱۳۵ ساعت می باشد که سرپرستان یا مدیران بالا به آنها تعلق می گیرد.
محاسبه نرخ یک ساعت اضافه کار:
+ فوق العاده جذب+ حد اقل دریافتی+ فوق العاده شغل+ حقوق= فرمول اضافه کار
برجستگی + حق مسئولیت
۲۷% × (اولاد+عائله بندی)- کلیه جمع حکم حقوقی= فرمول بیمه
۱۰% × ۱۹۰۰۰۰۰+( اولاد+ عائله بندی) – کلیه جمه حکم حقوقی= فرمول مالیات
اهمیت سیستم
از آنجایی که هزینه حقوق و دستمزد و مخارج مربوط به آن درصد تقریباً بالایی از هزینه های هر مؤسسه را تشکیل می دهد ضروری است در این سیستم پیش بینی های لازم برای حصول اطمینان از پرداخت صحیح حقوق و دستمزد بعمل آید.از سوی دیگر سیستم حقوق و دستمزد باید بنحوی طراحی شود که اطلاعات لازم را بسرعت گردآوری، کسورات لازم را محاسبه و رقم خالص قابل پرداخت به هر یک از کارکنان را محاسبه نموده و تدابیر مناسبی برای جلو گیری از پرداخت به افراد واهی و سایر انواع سوء استفاده ها فراهم نماید.
برای رعایت قانون ، کارفرما موظف است اطلاعات لازم در مورد کارکنان و میزان حقوق و مزایای آنان را به مراجع ذیصلاح ارسال نماید.در ایران نیز طبق قانون مالیات بر درامد،کارفرما موظف است اسامی کارکنان و مشخصات آنها را به حوزه های مالیاتی متعلق به کارکنان را به حساب مخصوصی واریز نماید. بعلاوه طبق قوانین تأمین اجتماعی لازم است هر ماهه اسامی کارکنان و میزان حقوق و دستمزد آنها طی لیستی به ادارات تأمین اجتماعی محل تسلیم و حق بیمه سهم کارمند و کارفرما به حسابهای مخصوص واریز گردد.
باید توجه داشت که سیستم حقوق و دستمزد تنها کارکنان واحد تجاری را در بر گرفته و افرادی که به صورت پیمانکار و حقالزحمه بگیر در واحد تجاری ارایه خدمت می نمایند را شامل نمی شود. مبالغ پرداختی به این دسته از کارکنان تحت عنوان حق الزحمه یا عناوین دیگر تلقی شده و بخشی از حقوق و دستمزد مؤسسه محسوب نمی گردد.
حقوق و مزایای کارکنان
انچه در ازای کار انجام شده توسط کارکنان اداری،مدیران یا ارایه کنندگان خدمات مشابه به طور ماهانه به آنها پرداخت می گردد((حقوق)) وپرداختی به کارگران(ساده یا ماهر) اصطلاحاً دستمزد نامیده می شود که بر حسب ساعت،روز،ماه و یا مقدار تولید تعیین می گردد.
معمولاً علاوه بر حقوق و دستمزد ثابت مزایای دیگر از جمله فوق العاده،پاداش،سهم داز سود واحد و غیره به کارکنان پرداخت میگردد.که این مزایا گاهی بطور مستمر و زمانی نیز به طور غیر مستمر پرداخت می گردند
مزایای فوق ممکن است بصورت نقدی یا غیر نقدی به کارکنان تعلق گیرد.
نرخ حقوق و دستمزد معمولاً از طریق توافق بین کارکنان و کارفرما تعیین می شود. این نرخ مربوط به ساعت عادی و قانونی می باشد.چنانچه کارگری پس از اتمام ساعات قانونی کارکرد روزانه، مدتی را به عنوان اضافه کار انجام وظیفه نماید و یا در ایام تعطیل مشغول انجام وظیفه در واحد تجاری باشد، مستحق به دریافت حقوق و دستمزدی علاوه بر حقوق و دستمزد عادی خواهد بود که نرخ ساعات کاری این اوقات توسط قانون مشخص می شود.
محاسبّه حقوق و مزایا
ساعت قانونی که یک کارگر در روز ملزوم به انجام وظیفه در واحد تجاری می باشد از طریق قانون و توسط مراجع ذیربط تعیین می گردد. مثلاً اگر ساعات عادی کار یک کارگر در ماه ۱۶۰ ساعت و نرخ ساعات عادی ۱۵۰۰ ریال و نرخ هر ساعت اضافه کاری ۱۴۰درصد باشد با فرض اینکه این کارگر ۲۰۰ ساعت در ماه کار کرده باشد، جمع حقوق و دستمزد وی بشرح زیر محاسبه میگردد:
درآمد ساعات عادی(۱۵۰۰×۱۶۰) ۲۴۰۰۰۰
درآمد ساعات اضافه کاری(۴/۱×۱۵۰۰×۴۰) ۸۴۰۰۰
—————
جمع دستمزد و اضافه کار ۳۲۴۰۰۰
حق بیمه
طبق قوانین سازمان تأمین اجتماعی هر کارفرما باید ماهانه درصد معینی از حقوق و مزایای هر یک از کارکنان خود را بعنوان حق بیمه سهم کارمند کسر و به همراه حق بیمه سهم کارفرما حد اکثر تا پایان ماه بعد به حسابهای مربوط واریز و ماهانه فهرست کاملی از مشخصات حقوق بگیران و میزان حقوق هر یک از آنها به ادارات تأمین اجتماعی محل ارسال نمایند.
دایره حسابداری حقوق و دستمزد چگونه عمل می نماید
پس از اینکه اطلاعات حقوق و دستمزد پرسنل از جمله قراردادهای کاری، نرخ دستمزد، ساعت کار و سایر موارد از دایره کارگزینی به واحد حسابداری حقوق و دستمزد ارسال گردید.
اوقات کارکرد پرسنل و زمان کارکرد آنها و سایر اطلاعات مربوط نیز از دایره ثبت اوقات کار به دایره حسابداری حقوق و دستمزد ارسال می شود و دایره حسابداری حقوق و دستمزد بالحاظ موارد قانونی در ارتباط اضافه کاری، نوبت کاری و سایر موارد و تعیین کسورات اقدام به تهیه لیست حقوق و دستمزد می نماید و هزینه حقوق و مبلغ خالص پرداختنی هر فرد مشخص می گردد.
لیست حقوق و دستمزد چیست و از آن چه استفاده ای می شود
لیست حقوق و دستمزد فرمی است به شکل صفحه بعد که از بخشها و قسمتهای متفاوت و مختلفی تشکیل شده است که هر قسمت با توجه به اطلاعات ارائه شده از کارگزینی و دوایر ثبت ورود و خروج و لحاظ قوانین کار تکمیل می گردد باید بدانید لیست حقوق و دستمزد به یک شکل ثابت نمی باشد بلکه بخشهای آن براساس فعالیت شرکت و نوع قراردادهای کار کارکنان با کارفرما و موارد مورد نیاز دیگر تهیه می گردد. ولیکن به طور کلی یک لیست حقوق و دستمزد معمولاً دارای محل درج موارد زیر می باشد.
نام و نام خانوادگی پرسنل شاغل، دستمزد، اضافه کاری، نوبت کاری، شب کاری، فوق العاده های حق اولاد، حق مسکن، خوار و بار، کمکهای غیرنقدی، حق ایاب و ذهاب، جمع حقوق و مزایا، ستون کسورات شامل حق بیمه های اجتماعی، مالیات، وام و سایر کسورات و ستون مبلغ خالص پرداختنی. در ادامه نحوه محاسبه و تکمیل هریک از ستونهای لیست حقوق و دستمزد و روش حسابداری مرتبط را با مثالهای بسیار ساده و در پایان با بیان یک نمونه کامل بیان خواهیم نمود.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
