عنوان :
مقاله خوف و رجا
تعداد صفحات : ۲۰
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
خوف و رجا دو اصل بزرگ و دو شرط مهم وظیفه ایمانی است و در این مقاله درباره خوف و رجا، انواع خوف، آیات قرآنی در باب خوف و رجا، مراتب رجا، حقیقت رجا و ثمره رجا توضیح می دهد.
خوف و رجا هر کدام تا حدی مخصوص، پسندیده و محمودند و چون از حد بگذرند مذموم و نکوهیده می‌شوند.
حد رجا آن است که به غفلت الهی نرسد وگرنه خسران است. خدای تعالی می‌فرماید «لا یامن من مکر الله القوم الخاسرون» و حد خوف آن است که به نومیدی و قنوط نرسد و گرنه ضلالت و گمراهی است. خدای تعالی می‌فرماید: و من یقنط من رحمه ربه الا القوم الضالین و به حد یاس نرسد که کفر است. و خدای تعالی می‌فرماید: و لا ییأس من روح الله الا القوم الکافرون.
واژه های کلیدی: خوف، رجا، خوف طبیعی، خوف مذموم، خوف ممدوح، آیات قرآنی، مراتب رجا، حقیقت رجا و ثمره رجا
فهرست مطالب
مقدمه ۴
خوف و رجا ۵
خوف ۶
انواع خوف ۷
تحصیل خوف ۹
آیات قرآنی در باب خوف ۱۰
رجاء ۱۰
مراتب رجا ۱۱
حقیقت رجا ۱۲
نمونه‌هایی از آیات قرآنی در باب رجا ۱۳
ثمره رجا ۱۴
اقوال عارفان در خوف و رجا ۱۴
حد خوف و رجا ۱۵
خوف برتر است یا رجا ۱۷
نتیجه ۱۹
منابع و مآخذ ۲۰
منابع و مآخذ
ارشاد القلوب، دیلمی، حسن بن محمد، ج ۱
اخلاق، ترجمه الاخلاق، شبر، سید عبدالله، مترجم، محمدرضا جباران، انتشارات هجرت
اخلاق عارفان، دکتر پناهی، مهین، انتشارات روزنه
عرفان اسلامی، انصاریان، حسین، ج ۵، انتشارات عرفان
کیمیای سعادت، غزالی، محمد، انتشارات علمی و فرهنگی
مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، گیلانی، عبدالرزاق، با مقدمه و تصحیح سید جلال الدین محدث، ج۲، انتشارات دانشگاه تهران
مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، کاشانی، عز الدین محمود، باتصحیح جلال الدین همایی، انتشارات سنایی.
مقامات معنوی، انصاری، خواجه عبدالله، ج ۱
مقدمه
مرغ ایمان را دو پر خوف و رجاست
مرغ را بی پر پرانیدن خطاست
از جمله صفات ممتازه انسانی دو صفت خوف و رجاست. خوف و رجا از مقتضیات ایمان و معرفت است البته کسی که خدا را به عظمت و توانایی شناخت از وی می‌ترسد و مخالفت در او نمی‌ورزد و هر کس خدا را به کرم و رافت شناخت به او امیدوار و از فضل او خشنود است.
خوف و رجا دو اصل بزرگ و دو شرط مهم وظیفه ایمانی است و تساوی آنها عبارت است از اعتدال و حد وسط ما بین یاس و نا امیدی از کرم حقتعالی و بین غرور نفس به رحمت و فضل غیر متناهی او.
اینک بنده حقیر بر آن شدم تا در این چند صفحه گر چه مختصر خوف و رجا را بررسی کنم امیدوارم تلاش اینجانب برای شناخت آغازین در این مهم موثر باشد.
خوف و رجا
اگر در اعمال الهیه و اخلاق فاضله انسانیه دو قدم خوف و رجا نباشد حرکت به سوی کمال برای انسان یا سخت یا غیر ممکن خواهد بود . عامل یک عمل الهی، به خصوص اعمال واجبه از طرفی باید بداند که مولای مهربان او اجر هیچ عملی را ضایع نمی‌گذارد و از طرفی باید بداند که اولا عملش در برابر عظمت بی‌نهایت مولا قابل ذکر نیست و ثانیا اگر عمل علت غرور و عجب گردد اهباء منشورا شده و عمل و صاحبش مستحق جریمه می شوند بر این حساب باید از سوء عاقبت و نقص عمل، سخت در وحشت و ترس بود.
توجه به نقص خویش و نقص و عیوب در عمل خویش و توجه به آیات و روایات مربوطه به خوف یا آیات و روایات بازگو کننده عذاب و جریمه مجرمین، بهترین راه بدست آوردن خوف مطلوب است خوف از عذاب فردای قیامت آدمی را از اعمال ناپسند و رذایل اخلاقی حفظ می‌کنند.
در روایت آمده:
«ان حب الشرف و الذکر لا یکونان فی قلب الخائف الهارب »
انکس که از مقام حق و عذاب الهی در ترس و بیم است عاشق برتری و ناآوری نیست. و نیز در روایت است که قطره اشکی که از خوف خدا ریخته شود دریاهایی از آتش را خاموش می‌کند. اثر خوف در قلب آنچنان باید در دل تجلی داشته باشد که محلی برای سایر هموم باقی نماند و یا لااقل آنقدر خوف باشد که در ردیف سایر هموم بر دل حکومت کند.
کمترین درجه خوف اثرش خودداری از گناهان است و این مرتبه راورع گویند و مرتبه متوسط آن ترک مشتبهات است و این مرتبه رامرتبه متقین خوانند و بالاتر از این، ترک اموری است که انجام آن مانعی ندارد چون عبادت انسان ضمیمه این مرتبه شود، انسان آنچه را در آن مسکن نگزیند بنا نکند و به آنچه نیاز ندارد جمع ننماید و به دنیا جز به ضرورت آن التفاقی نکند چنین انسانی سزاوار لقب با عظمت صدیق است.
اما قدم امید که باید هماهنگ قدم خوف در وجود انسان تجلی کند آن هم از طریق معرفت نسبت به کتاب حق و آثار اهل بیت قابل تحصیل است. البته رجاء منهای عمل، امید و رجائی احمقانه و باطل است امید ی که قرآن از انسان می‌خواهد در جنب عمل، کوشش و ریاضت می‌خواهد.
اگر کسی اهل امید باشد برای رسیدن به هدفش می‌کوشد و اگر از چیزی بترسد از آن می‌گریزد. بنابراین باید توجه داشت که به هنگام عمل پاک و اخلاق حسنه باید امید به عنایت دوست داشت و باید به وقت توبه و ترک گناه از روی بخشش معاصی گذشته کرد وگرنه امید بدون عمل و رجا بدون اخلاق و آرزوی غفران بدون توجه باطل و مردود است.
خوف
ترس سالک است از احتمال پیش آمدن امری مکروه و یا از دست رفتن عملی پسندیده، خائف خوفش از جهت خویش و رجایش از طرف غیر (حق متعال) است. و بدان که خوف از ایمان به غیب تواد کند و بر دو گونه باشد خوف عقوبت و خوف مکر. و اما خوف عقوبت عوام مومنان را بود و سبب آن دو چیزاند تصدیق وعید و مطالعه جنایت. و علامتش هم دو چیز. احتراز از وقوع در جنایت فیما بعد و تعجیل تدارک جنابت ماضی. و تسکین حرارت این خوف به ملاحظه مواعید مرجیه صورت بندد.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
