عنوان :

مقاله روابط شهر و روستا

تعداد صفحات : ۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله درباره مفهوم شهر و روستا و رابطه آن دو، تفاوت های زیستی و فرهنگی شهرو روستا و نگرش شهرنشین به روستا و روستا نشین و … را توضیح می دهد.

مطالعه روابط شهر و روستا از مهم ترین مباحث در برنامه ریزی های ناحیه ای و روستایی است زیرا با مطالعه و شناخت کلی و همه جانبه از یک ناحیه و با کشف استعداد ها و تواناییهای بالقوه موجود در محل ، می توان راه حلهای مناسبی برای رفع تناقضات و اختلافات ناحیه ای و خصوصاً تضادهای آشکاربین شهرها و روستا ها پیدا کرد .

در نظریه های توسعه به طور عمده بر دوگانگی منظر شهر و روستا تأکید شده است و در این راستا برنامه ریزان شهری با تمرکز بر گره های شهری توجه اندکی به کشاورزی و برنامه ریزی با جهت گیری به سمت نواحی روستایی داشته اند در حالی که برنامه ریزان توسعه روستایی نیز با تأکید بر روستا و اراضی کشاورزی کمتر به فضای شهری و تأثیر آن در توسعه روستایی پرداخته اند روند رو به رشد جریان مردم، کالاها، پول، فناوری، اطلاعات و تنوع شغلی میان شهر و روستا فرآیندی پویا و منعکس کننده تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نیازمند درک عمیق از شرایط موجود در ارتباط نواحی شهری و روستایی است.

این رابطه و جریان حاکم بر آن از این جهت مهم است که بتوان از طریق آن به یک دستورالعمل مناسب به هدف کاهش فقر و حمایت از تأثیر مثبت شهرها در توسعه مناطق روستایی دست یافت.

هر چند که شهر و روستا دو عنصر اصلی در چشم انداز یک ناحیه به شمار می روند ، اما روابط متقابل آنها در ارتباط با راهبردهای توسعه ی ناحیه ای ، کم تر مورد توجه جغرافی دانان و برنامه ریزان قرار گرفته است .

در بیش تر  مطالعات جغرافیایی ایران ، در آنچه به عنوان برنامه ریزی به انجام رسیده است ، شهر را بدون توجه به روستا و روستاها را جدای از شهر مورد بررسی قرار داده اند ، در حالی که بیشتر تئوری های توسعه ، با روابط شهر و روستا که مانند حلقه های زنجیر به هم متصل هستند ، تاکید می کنند .

مطالعه و بررسی  روابط شهر و روستا به منظور درک مسایل شهر گرایی و پیدایش راه حل های مناسب برای برقراری روند توسعه ی متعال شهری و روستایی ،متناسب با امکانات مالی و دیگر امکانات موجود ناحیه ای واقعی و کشوری و حل مساله مهاجرت روستاییان به شهرها ، ضروری به نظر میرسد .

واژه های کلیدی: شهر، روستا، نگرش، ارتباط، فعالیتهای اقتصادی، کشاورزی

فهرست مطالب

مفهوم شهر و روستا    ۱
مقدمه    ۱
مفهوم شهر و روستا و شهری و روستایی چیست ؟    ۱
رابطه شهر و روستا چگونه است ؟    ۲
شهر نشین کیست ؟ و شهرچیست ؟    ۳
تفاوت های زیستی و فرهنگی شهرو روستا کدام است ؟    ۴
رابطه بین شهر و روستا چگونه است ؟    ۵
نگرش شهرنشین به روستا و روستا نشین چگونه است ؟    ۵
نوع ارتباط میان شهر و روستا    ۶
جمع بندی    ۷
کلام آخر : تکه ای از یک نامه روستایی:    ۹
ضرورت مطالعه روابط متقابل شهر و روستا برای دهیاران    ۹
شهر و روستا در دوران معاصر :    ۱۱
شبکه و سیستم شهرها:    ۱۶
در بعد اقتصادی:    ۲۰
در بعد اجتماعی:    ۲۱
در بعد سیاسی – نهادی:    ۲۱
منابع و ماخذ    ۲۳

منابع و ماخذ

۱-شهرها و روستاها ، تالیف ژان برنارشاریه ، ترجمه سیروس سهامی ، انتشارات نشر نیکا ، ۱۳۷۳

۲-توسعه و برنامه ریزی روستای ، تالیف دکتر فریدون کامران ، انتشارات

آوای نور ، سال ۱۳۷۴

۳-کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی ، تالیف محمد جعفر زمردیان ، انتشارات پیام نور ، ۱۳۷۸

۴-مقدمه بر روستا شناسی ایران ، تالیف دکتر کاظم  ودیعی ، انتشارات دهخدا ، ۱۳۵۲

 ۵-اصول و روشهای برنامه ریزی روستایی ،تالیف دکتر حسین  آسایش ، انتشارات پیام نور ، ۱۳۷۶

   ابان ،  اذر   ۱۳۸۵     مهدی کاظمی بیدهندی

مفهوم شهر و روستا

مقدمه

شناخت بهتر هر پدیده پیش از هر چیز نیازمند تعریف جامع و کاملی از آن پدیده است . واضح است که هر پدیده این تعریف جامع و کامل تر باشد شناخت آن پدیده آسان تر و دقیق تر خواهد بود .

مناطق روستایی در حال حاضر درکشورهای جهان سوم در تمامی ابعاد تا حدود زیادی فراموش شده اند تا جایی که به علت بی توجهی روستاییان با مشکلات خود به سوی شهرها آمده اند . در همه کشورهای در حال توسعه همه امکانات در مناطق شهری جمع شده اند و همین مساله سبب سبب بروز تفاوت های فاحش بین این دو ناحیه شده است . جامعه ای که روستایی فقیر خود را به هر عنوان فراموش کند و آن را رها سازد درحقیقت خود را از یک منبع بسیار مهم توسعه محروم می کند .

مفهوم شهر و روستا و شهری و روستایی چیست ؟

ده واژه ای است پارسی که از دهیو حاصل آمده است و دهیو به معنای سرزمین و کشور است و معنای آن مرکز تجمع انسانی است که واحدی جغرافیایی بوده و شخصیتی اقتصادی و اجتماعی قائم به ذات داشته باشد . در فرهنگ های فارسی از این واژه  تعاریف و معناهای مختلف و گاه نزدیک به هم آمده است ولی این مفاهیم جملگی نارسانا بوده اند . نقطه مشترک این تعاریف آن اسن که در همه واژه ده رامقابل شهر گرفته اند و یا در ملعنای خارج شهر که تعریف اول صحیح و تعبیر دوم مبهم است . در تعریف و معنای ده نیز در همه جا به وابستگی آن به کشاورزی اشاره شده است و این نشانه قائم به ذات بودن آن است چون بدون کشاورزی این صفت را نمی یافته است .

کلمه روستا را بعضی از منابع از ریشه رستن و روییدن و در ظاهر در معنای رستنگاه در نظر گرفته اند . اگر چنین باشد نشانی است از تکیه بر اقتصاد کشاورزی ده و اثری چغرافیایی است از فلات ایران زیرا در نواحی غیر نیمه خشک نمی توان هر رستنگاهی را آبادی و هر آبادی را رستنگاه دانست .

واژه روستا که صورت های معرب آن رستاک ، رسداق و رزداق و رستاق است همه جا به معنی زمین مزروع و مسکون خارج از شهر آمده است و جای معینی به نسبت ده دارد که امروز هم بسیار با معنای علمی مورد استفاده قرار می گیرد.

رابطه شهر و روستا چگونه است ؟

ملاک های زیادی برای تشخیص ده در نظر گرفته شده است که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از :

-جمعیت همواره یکی از شاخصه های مورد نظر برای تشخیص شهر از ده بوده است و معمولاً حد نصابی که برای ده معین کرده اند رقم ۵۰۰۰ نفر است که از نظر علمی بسیار نارسااست چرا که بسیارند مراکز جمعیتی که عدد سکنه شان بالاتر از این رقم است و لکن هرکز شهر نبوده و نیستند و همچنین چه بسیار مراکز جمعیتی که عدد ساکنین آن کم تر از حد نصاب است و نقش شهری و مقام شهری را دارند اما نام روستا روی آنها است .

 -زراعت : ملاک دیگری که برای ده تعیین می کنند زراعت یعنی بهره  کشی از خاک است و سست ترین ضابطه ای است که در مورد تامیز شهر و گاهی ده به کار می رود .

شهر جایی است که دارای تاسیسات شهری و شهرداری باشد .

با توجه به مطالب بالا می توان گفت که :

ده قبل از هر چیز واحدی است طبیعی ، جغرافیایی و انسانی و صورتی است که از استقرار انسان برسطح زمین که قادر است تمام مایحتاج سال خود را از درون خود تهیه کند . روستا و مناطق روستایی همان جایی است که بیشتر مردم جهان در آنجا زندگی می کنند روستایی به کسانی گفته می شود که در ده زندگی می کنند و امرار معاش آنها از طریق زراعت ، باغ داری، جنگل داری و … است و به قولی وابسته  به زمین هستند . روستایی متعصب به خانه و زمین خود در روستا افتخار می کند و تا هنگام مرگ بر روی آن کار می کند  و دوره بازنشستگی ندارد.

شهر نشین کیست ؟ و شهرچیست ؟

شهر کانون همه ی جاذبه های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی است . این مکان انسان را از بربریت به اوج تمدن رسانیده و آگاهی های او را جلال و شکوه بخشیده است . محققین ، متفکرین و طبقات مختلف شهری هر یک به نحوی در مورد زندگی شهری به داوری نشسته اند . عده ای عقیده دارند که شهر به مثابه یک ، دوزخ واقعی است . شهر کانون همه بی رحمی ها و محرومیت ها است ، شهر به صورت یک تله است ، شهر کلکسیون همه تیره بختی ها و سیه روزی های جامعه بشری است . شهر به مثابه خانه اموات می ماند . شهر منشاء سقوط تمدنی است که خود پرورش داده است و ..

در برابر این طرز تفکر عهده ای دیگری معتقدند که شهر کانون اصلی همه میراث های فرهنگی و عواطف و احساسات بشری است .

شهر به صورت موزه اندیشه ها ، تفکرات ، شیوه نظام های حکومتی و نحوه ی نگرش به عدالت اجتماعی است . شهر تجلی گاه نظام ارزش های انسانی ، اعتقادات ، امید ها و نگرانی هاست . شهر به همه ارزشهای بشری ارج می نهد و اعتبار خاصی قائل است و اگر شهر توقف کند توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه امکان پذیر نخواهد بود . بنابراین زمانی که از شهرسخن به میان می آید نباید تنها به ساخت فیزیکی شهر ، ترافیک سنگین شهر و … فکر کنیم در حالی که هر اجر ، هر ساختمان  هرخیابان ، هر میدان  شهر یادآور دردها ، رنج ها ، شادی ها و امیدهای جماعات انسانی است . (جغرافیای اجتماعی شهرها ، تالیف دکتر حسین  شکویی ) به طور کلی شهر به دلیل شکل و قواره خود و نوع فعالیت های متمرکز در آن از روستا ها متمرکز است و زمانی موجودیت می یابد که تراکم جمعیت و تنوع فعالیت ها در آن به حدی معین برسد و یا رسیده باشد (شهرها و روستاها ، تالیف ژان برنارشاریه ) با توجه به ویژگیهای شهر ازامکانات استفاده می کند . علاوه بر کار کردن به تفریح و گردش نیز نیاز داشته و به آن می پردازد و امکانات کافی برای تحصیل و جمع آوری ثروت و … را دارد .

تفاوت های زیستی و فرهنگی شهرو روستا کدام است ؟

شهر و روستا با وجود این که در بعضی از موارد مشابه دارای وجه اشتراک هستند اما از جهات نظیر مقیاس ، اندازه ، کنش و فونکسیون (نقش و عملکرد ) سیمای فیزیک و …

 تفاوت های آشکاری را از خود نشان می دهند . به همین منظور این سکونت گاه  دربرابر محیط و عوامل محیطی گاه به طور همسان متاثر گردیده و واکنش تقریباً مشابهی دارند و زمان عکس و العمل و میزان تاثیر پذیری آنها نه تنها متفاوت بلکه متضاد و عکس یک دیگر است .

روستا ها قلمرو جبرند . جاهایی هستند که فرد در استیلای قیود خانوادگی ، همسایگی و گروهی قرار دارد . مواضعی که در آن قوانین مناسب همه جا اعمال می شود در کشورهای جهان سوم این مساله بیش تر مصداق دارد . در این جوامع جوانان زیر سلطه ریش سفیدان خانواده گسترده و کلان قرار دارند که مثلاً گزینش همسر را تحمل می کند بر خلاف روستا ها شهر فضایی آزادبه شمار می آید و فرد در این فضا کم و بیش نا شناس باقی می ماند و جاذبه سنت ها در آن چندان حس نمی شود . در شهر بزرگ روابط اجتماعی متنوع تر است . شهر به علاوه قلمرو ممتاز تجهیزات تجاری ، آموزش ، اجتماعی ، دستیابی به جامعه مصرفی و در کشورهای جهان سوم منبع دسترسی به فن آوری است که در روستاها به آسانی به دست نمی آید . جوانان در روستاها گرفتار کسالت می شوند کسانی که از مهاجرت سرباز زده اند حتی در چشم خود از اعتبارات می افتند و کسانی هم احساس می کنند چنان که باید متجدد و پیشرفته نیستند .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .