عنوان :

مقاله روش های علمی حفاظت و نگهداری منسوجات در موزه ها

تعداد صفحات : ۳۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

اشیایی که جاذبۀ تاریخی- فرهنگی دارند از لحظۀ تولید به بعد چه در هوای آزاد و چه در محیط موزه، در معرض خطرهای گوناگون قرار می گیرند. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی علل تخریب آثار تاریخی، با ارائه مثالهای گویا تلاش شده است تا وظایف اصلی موزه دار و مرمتگر یعنی مراقبت دائم از اشیا و پیشگیری از فرسودگی و مرمت آنها، تعیین و تبیین شود. انجام مسئولیتهای خطیر موزه دار و مرمتگر، مستلزم شناخت دقیق شیوه های موثری است که به ظاهر شیئ و ترکیبات سازنده آن صدمه میزند. از طرف دیگر کار مرمتگر شامل تعمیر صدمات ناشی از اتفاقات ناگهانی و پیش بینی نشده نیز هست. در این گونه موارد باید برای حفظ قسمت های باقیمانده و جایگزین کردن (صحیح) قسمت های از بین رفته کوشش کرد. اتخاذ تصمیم درباره حد عملیات مرمتی، ارزیابی نیروهایی که از خارج به اثر هنری وارد می شود (به منظور انتخاب روش محافظتی مناسب) و شناخت جامع واکنش های تک تک مواد در برابر انواع آسیب های وارده، همه جزو وظایف مرمتگر مسئول و کارشناس است.

واژه های کلیدی: آثار تاریخی، مرمتگر، فرسودگی، حفاظت، موزه، منسوجات

فهرست مطالب

مقدمه    ۳
عوامل مخرب بر منسوجات    ۴
نگهداری مجموعه ها در شرایط مناسب    ۸
تجهیزات و فضای کار    ۱۰
به هنگام کار چه بپوشیم؟    ۱۲
رسیدگی به مجموعه ها    ۱۳
مواد و وسایل مورد نیاز    ۱۷
محیط کار و انبار    ۱۹
نقل و انتقال آثار    ۲۱
لوله کردن یک قطعه بافته    ۲۵
برچسب زدن    ۲۷
نظافت و تمیز کردن سطح    ۲۹
صدمات وارده به پارچه ها و نخ ها    ۳۳
نتیجه گیری    ۳۵
فهرست تصاویر    ۳۶
منابع و مآخذ    ۳۷

منابع ومآخذ

پاردو، تولا- رابینسون، جین؛ زاهنمای مصور مراقبت و نگهداری از مجموعه های بافته و پوشاک؛ ترجمه منصوره آزادی واری، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری و پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخ – فرهنگی، تهران، ۱۳۸۵
ریدر، ژوزف، روش های جدید وقت و نگهداری اموال فرهنگی، ترجمه دکتر ابوالفضل سفنانی، حمید فرهمن بروجنتی، زیر نظر معاونت پژوهشی (دانشگاه هنر)، تهران، دانشگاه هنر، ۱۳۷۶
شلی، مارجری، مراقبت و نگهداری اشیاء هنری (روش های به کار گرفته در موزه پولتین)، ترجمه زهرا راستی، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران، ۱۳۷۵

مقدمه:

از آنجایی که اکثر پارچه های موزه از مواد آلی (الیاف و رنگ) ساخته شده اند، بنابراین در مقایسه با اغلب آثار هنری که مواد دیگری در آن ها به کار رفته است، در مقابل محیط و اقدامات حفظ و نگهداری واکنش شدیدتری نشان می دهند. خاصیت ارتجاعی و جذب کنندگی فیزیکی و شیمیایی پارچه ها، آن ها را در مقابل آسیب های ناشی حمل و نقل، انبار کردن، بررسی و نمایش بسیار حساس می سازد. فساد و زوال اشیاء پارچه ای هر لحظه در حال انجام است پس سهل انگاری، حمل نادرست، آب و هوا، آلودگی محیط و نور زیاد می تواند موجب تسریع آن شود. با همه این ها اگر در گالری ها و انبارها و به هنگام حمل و نقل و بررسی شرایط مطلوبی مهیا باشد تا حد چشمگیری می توان مراحل زوال پارچه را کند کرد.

مواد موجود در کلکسیون لباس بسیار متنوع است و در یک لباس انواع مختلف مواد آلی و غیر آلی به کار رفته است. لباس ها نیز مانند همه ی منسوجات موجود در کلکسیون در اثر نور بالا تغییرات دما، آلودگی هوا و فشارهای فیزیکی یا در اثر تغییر وزن مواد مختلف سازنده آن ها به سرعت دچار خرابی و زوال رنگ پارچه می شود. (البته بیشتر آن ها بر اثر فرسایش و قرار گرفتن در معرض نور ضعیف می شوند.) با این همه برخلاف اکثر منسوجات که به صورت مسطح (مانند آثار هنری دوبعدی) به نمایش گذاشته می شوند. لباس ها باید از همه ی جهات قابل رویت باشند. از آنجایی که آن ها ظریف، بی دوام و فاقد ساخت محکم بوده  و اکثراً بزرگ و سنگین هستند باید هنگان نمایش و انبار کردن از داخل و خارج حفاظت شوند.

عوامل مخرب بر منسوجات

اشیایی که جاذبۀ تاریخی- فرهنگی دارند از لحظۀ تولید به بعد چه در هوای آزاد و چه در محیط موزه، در معرض خطرهای گوناگون قرار می گیرند. به همین دلیل بهتری است که ابتدا انواع عوامل مخرب را به طور اجمالی نام ببریم.

۱) رطوبت:

رطوبت لازمۀ رشد میکروارگانیسم هایی است که علاوه بر مواد آلی از قبیل کاغذ، چرم، پارچه و چوب، سنگ، شیشه و حتی برنز نیز حمله می کند. رطوبت قابل قبول در کلسیون پارچه در حدود ۵± ۵۰% واحد رطوبت نسبی است. اگر شرایط جوی از مرکز کنترل نشود باید در صورت نیاز از مرطوب کننده های خنثی، رطوبت گیرها یا پنکه های سقفی در گالریها استفاده کرد.

۲) دما:

دمای زیاد به طور غیر مستقیم با کاهش رطوبت و افزایش خشکی، اثر مخرب دارد. ایجاد روشنایی نامناسب در ویتروین ها و استفاده از نور شدید برای عکاسی در موزه ها گاهی موجب بالا رفتن دما و تخریب آثار می شود. دمای قابل قبول در کلسیون پارچه و منسوجات بین ۶۸ تا ۷۲ درجه فارنهایت( ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتیگراد).

۳) آلودگی هوا:

از قرن ۱۹ به بعد آلودگی هوا نقش عمده ای در تخریب اموال فرهنگی داشته است. در اثر کاهش رطوبت با گازهای خروجی کارخانه ها، دود ناشی از سوخت زغال سنگ در شهرهای بزرگ، و گازهای اگزوز وسایل نقلیه، ترکیبات اسیدی تولید می شود که موجبات تخریب مداوم اشیای سنگی و فلزی در فضای آزاد را فراهم می آورد.

هنور میزان دقیق آسیب وارده به کاغذ، پارچه، چرم از ناحیه آلاینده های گازی موجود در بایگانیها و کتابخانه ها ارزیابی نشده است.

۴) نور و روشنایی:

اشیاء موزه ای در معرض نور خیلی شدید صدمه می بیند. نور منتشر شده از منابع نوری طبیعی یا مصنوعی در محدودۀ مرئی و نامرئی طیف الکترومغناطیس، آسیب متفاوتی وارد می کند. شدت این آسیب تابع طول موج هایی است که به شیء برخورد می کند.

نور فرابنفش که بخش کوچکی در حدود کمتر از ۱% از طیف منابع نوری معمولی را شامل می شود. نور مادون قرمز که میزان ان در منابع نوری معمولی حدود ۶۰ تا ۹۰% است عامل آسیب حرارتی است.

مواد آلی به ویژه نسبت به این نور حساسند. در اثر این نور رنگینه های منسوجات رنگ می بازند. قراردادن فیلتر مقابل منابع طبیعی و فلورسنت ضروری است. حدالامکان باید محل کلیسون پارچه تاریک باشد. نوری به میزان ۵ تا ۸ فوت شمع و دوره نقاشی به مدت حداکثر ۳ ماه در سال برای منسوجات موزه توصیه می شود.

۵) مدفون بودن در خاک:

مواد آلی و معدنی مدفون در اثر نوع خاک و میزان رطوبت و نمک آن متلاشی می شوند. نمک های خاک به سرعت باعث تجزیه مواد آلی می شوند در مناطق مرطوب به ندرت پارچه، چرم و یا چوب سالمی یافت می شود. اما از صحراها کاغذ، الیاف و اشیاء چوبی منقوشی بدست می آید که وضع بهتری دارند.

۶) مواد اشباع از آب:

مراقبت از اشیایی که از دریا بدست می آید.

۷) آسیب وارده به وسیله حیوانات موزی:

این حیوانات هر چه کوچکتر، تأثیر مخربشان غافلگیرانه تر است و اغلبیش از بروز تخریب نیم توان به وجودشان پی برد.

حشرات به هوای موادی مانند کاغذ، پشم، پارچه آسیب جدی وارد می کنند. موزه ها برای زدودن و جلوگیری از حمله حشرات به انبارهای بزرگ، زحمات بسیاری را متحمل می شودند. چون نه امکان لازم برای مقابله با حشرات را دارند و نه پرسنل کافی که بتوانند این مجموعه های بیشمار را تحت نظر داشته باشند.

۸) آسیب وارده به وسیلۀ گیاهان:

آسیب از جانب گیاهان کوچکتر شدیدتر است. قارچ و کپک در محیطی با رطوبت نسبی تا ۷۰ درصد به سرعت رشد می کنند و به سرعت هم مواد آلی را تجزیه می کنند.

علف ها هم در محیط مرطوب به سرعت رشد کرد و پاکسازی آنها با مواد شیمیایی کاد ساده ای نیست.

۹) آسیب در اثر استفاده:

مرمت گران علاوه بر تعمیر اشیاء دراثر آسیب های طبیعی مرمت صدمات وارده در اثر استفاده و شکستگی را نیز به عهده دارند. کمتر اتفاق می افتد که یک شیء تاریخی- فرهنگی به صورت دست نخورده وارد مجموعه ای شود. پارچه ها و منسوجات فرسوده نیز به استحکام بخشی و تعمیر نیاز دارند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .