عنوان :
مقاله زراعت در مناطق خشک
تعداد صفحات :۵۹
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
گیاهان عـلوفه ای و مــراتع منبع اصـلی انرژی بــرای تـغذیه دامــها می باشند .اگـر عــلوفه دارای کیفیت کافی باشد میتواند ۶۰ درصد نیاز غذایی گاوهای شیری ونیاز کامل گاوهای گوشتی را تامین نماید. در مناطق خشک اگر آب کافی در دسترس باشد ،شرایط مناسبی بـرای کشت گیاهان علوفــه ای فراهم است ودر این شرایط، اکثر گیاهان علوفه ای را میتوان کـشت کرد . در برخی از مناطق نیمه خشک جهان ، واریته های هیبرید ذرت تا۱۰۰ تن در هکتار علوفه سبز و شبدر برسیم تا ۸۰ تن ( ۶ تا۷ برداشت ) می توانند تولید کنند.
یونجه ،از معروفترین گیاهان علوفه ای مناطق خشک دنیا است . ذرت :یکی از معروفترین گیاهان تابستانه بسیــاری از مناطق خشک جهان است . رشد سریع آن ،عملکرد زیاد ،خوش خوراکی و ارزش غـذایی زیاد ان ،از دلایل عمده معروفیت این گیاه است .
گیاهان دیگری که بــــرای تولید علوفه کشت می کنند و عملکرد خوبی دارند عبارتنداز: سورگم شیرین ،ســود انگراس، پنسلاریا و نخود گاوی .
گیاهان فوق در بهار و تابستان کشت می شوند .در مناطقی که دارای زمستانهـای سخت می باشند تعلیف دامها با علوفه ذخیره شده انجام می شود. گونه ای از خلرها یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای است و آفــات و امراض مهمی نیز ندارد. این گیاه از مقاومترین گیـــاهان علوفه ای نسبت به روش آبیــــاری غرقابی است و علوفه آن دارای ارزش غذایی خوبی می باشد . البته به علــت رشد اولیه کند آن و ساقـه های ضعیف و رشـد خوابیده ای که دارد ،قـادر به رقابت با علفهـای هرز نیست . نخود فرنگی (Pisum sativum) بـرای خاکهای شنی بسیار مفید است و لوبیا اسبی دارای عملکرد کمی بوده و حساسیت زیاد آن به امراض و به خصوص بیماری Botrytis شده است.
چغندر علوفه ای یکی دیگر از مهمترین گیاهان علوفه ای است که میتوان در مناطق خشک کشت نمود .
سیلو از طریق تخیمر علوفه تازه یا علوفه نیمه پژمرده در شرائط غیر هوازی حاصل می شود. سیلو منبع مهمی از نظر انرژی، کاروتن و عناصر معدنی می باشد. سیلو تنها راه ذخیره علوفه آبدار است. سیلو باعث افزایش اشتهای دامها شده و مقدار علوفه مصرفی آنها را افزایش می دهد و اگر دارای کیفیت خوبی باشد به هنگام مصرف شدن، بدون تلفات خواهد بود. بسیاری از گیاهان را می توان سیلو کرد که اگر این گیاهان خشک شوند به خوبی سیلوی آنها مورد مصرف دام قرار نمی گیرند. سیلو کردن. همچنین روش مؤثری برای ذخیره کردن بسیاری از اضافات با ارزش گیاهان از قبیل؛ تفاله چغندرقند، اضافات کارخانجات کمپوت سازی، رشته های غلاف نخودفرنگی و ساقه های سبز ذرت شیرین می باشد.
واژه های کلیدی: گیاهان علوفه ای، یونجه، شبدر مصری، ماشکهای علوفه ای، چغندر علوفه ای، سورگم، ذرت، سیلو
فهرست مطالب
گیاهان علوفـه‌ای ۱
مقدمه ۱
یونجه ۳
مبداء و سازگاری : ۳
خصوصیات گیاهی : ۳
گونه ها و واریته های یونجه: ۵
عملیات زراعی یونجه: ۵
شخم و تهیه بذر: ۶
مصرف کود: ۶
کاشت : ۷
کنترل علفهای هرز : ۷
آبیاری : ۷
برداشت: ۸
عملکرد و بهره بر داری : ۹
تولید بذر در یونجه : ۹
شبدر برسیم یا شبدر مصری : ۱۱
خصوصیات گیاهی و واریته های شبدر برسیم : ۱۲
عملیات زراعی : ۱۲
شخم و تهیه بستر شبدر : ۱۳
مصرف کود : ۱۳
عملیات کاشت : ۱۳
آبیاری : ۱۳
برداشت : ۱۴
تولید بذر : ۱۴
ماشکهای علوفه ای ۱۵
خصوصیات گیاهی : ۱۵
گونه ها و واریته ها : ۱۵
چغندر علوفه ای ۱۶
سورگم : ۱۷
سازگاری : ۱۸
سورگمهای هیبرید ۱۸
سورگم علوفهای ۲۱
واریته ها: ۲۱
عملیات زراعی : ۲۲
برداشت و بهرهبرداری : ۲۲
سودانگراس ۲۳
واریته ها: ۲۳
سودانگراس تجاری * سودانگراس هیبرید : ۲۳
سورگم شیرین تجاری * سودانگراس هیبرید : ۲۴
عملیات زراعی و بهره برداری : ۲۴
تولید بذر : ۲۵
الفانت گراس ۲۶
کاشت: ۲۶
بهره برداری و عملکرد: ۲۷
ذرت: ۲۷
سازگاری: ۲۸
خصوصیات گیاهی : ۲۹
رشد: ۳۰
واریته ها: ۳۲
ذرت هیبرید: ۳۳
عملیات زراعی: ۳۳
زمان کاشت و مقدار بذر جهت کاشت: ۳۵
آبیاری: ۳۷
ورس در ذرت: ۳۸
کشت ذرت برای تهیه علوفه تازه و سیلو: ۳۹
عملکرد و بهره برداری: ۴۰
نگهداری و ذخیره علوفه: ۴۱
علوفه خشک: ۴۱
برداشت علوفه: ۴۱
خشک کردن علوفه: ۴۲
جابجایی علوفه: ۴۳
بسته بندی علوفه: ۴۳
تلفات علوفه در طول خشک کردن: ۴۴
۱- عوامل بیولوژیکی: ۴۴
۲- تلفات مکانیکی: ۴۵
کیفیت علوفه: ۴۶
گیاهان مناسب برای تهیه علوفه خشک: ۴۶
خشک کردن مصنوعی علوفه: ۴۷
سیلو: ۴۸
فرآیندهای بیولوژیکی سیلو: ۴۹
افزایش اسیدیته: ۵۰
مرحله برداشت علوفه: ۵۱
مالش دادن علوفه در زمان برداشت یا به هنگام پرکردن سیلو: ۵۱
متوقف ساختن تخمیر از طریق اضافه کردن مواد محافظ: ۵۲
اثر درجه حرارت: ۵۲
انواع سیلو: ۵۲
کیفیت سیلو: ۵۳
گیاهان مناسب برای سیلو: ۵۴
مقدمه
گیاهان عـلوفه ای و مــراتع منبع اصـلی انرژی بــرای تـغذیه دامــها می باشند .اگـر عــلوفه دارای کیفیت
کافی باشد میتواند ۶۰ درصد نیاز غذایی گاوهای شیری ونیاز کامل گاوهای گوشتی را تامین نماید. اکثر گیاهان علوفه ای متعلق به دو خانواده گرامینه ولگومینوزه می باشند. در مناطق خشک ونیمه خشک ودر شــرایط فـاریاب ،گیاهان گرامینه پر تولید تراز گیاهان لگومینیزه مـی باشند واز نظر مصـــرف آب نیز دارای کارایی بیشتری هستند .در شرایط مساوی ،از نظـر رشد ،گیاهان لگــومینوزه از نظر پروتیین وکلسیم غنی تر از گیاهان گرامینه می باشند .
در مناطق خشک اگر آب کافی در دسترس باشد ،شرایط مناسبی بـرای کشت گیاهان علوفــه ای فراهم است ودر این شرایط، اکثر گیاهان علوفه ای را میتوان کـشت کرد .بدین ترتیب که در طول فصل سرد گیاهان علوفه ای را میتوان کشت کرد. بدین ترتیب که در طول فصل سرد ،گیــــاهان مناطق معتدله ودر طول فصل گرم ،گیاهان مناطق گرمسیری مناسب خواهند بود . عـــدم وجود یخبندان در طول زمستان باعث میشود که بتوان گیاهان پر محصولی مانند شبدر مصری ، که دارای رشد مجدد سریعی می باشد و گیاهان چند ساله ی مانند یونجه که می تواند در طــول سال ،تا ۱۰ برداشت حاصل نماید کشت نمود. در طول تابستان ،نیز می توان گیاهان گرامینه یک ساله که دارای توانایی تولید بسیار زیاد هستند ،از قبیل ذرت ، سود ا نگراس ، سورگم شیرین کشت نمود.
در برخی از مناطق نیمه خشک جهان ، واریته های هیبرید ذرت تا۱۰۰ تن در هکتار علوفه سبز و شبدر برسیم تا ۸۰ تن ( ۶ تا۷ برداشت ) می توانند تولید کنند.
بین گیاهان علوفه ای از نظر کارایی مصرف آب اختلاف زیادی وجود دارد بــرای مثال : یونجه برای تولید یک واحد ماده خشک ،۴ تا۶ مرتبه بیشتر از ذرت علوفه ای به آب نیـاز دارد و به همین دلیل در مواردی‌که آب نادر و گران ایت ، ممکن است همین عامل باعث عدم کشت آن شود .
یونجه ،از معروفترین گیاهان علوفه ای مناطق خشک دنیا است . این گیاه و سایر گیاهان علــوفه ای مناطق خشک مفصل بحث خواهد شد .ذرت :یکی از معروفترین گیاهان تابستانه بسیــاری از مناطق خشک جهان است . رشد سریع آن ،عملکرد زیاد ،خوش خوراکی و ارزش غـذایی زیاد ان ،از دلایل عمده معروفیت این گیاه است .
در گذشته این گیاه به صورت دستپــاش یا در ردیفهای بسیار نزدیک به هم کشت می شد. و مقدار بذر
لازم جهت کاشت خیلی زیاد بود (۳۰۰ ـ۱۵ کیلو گرم در هکتار ) و۶ تا ۷ هفته پس از کاشت ،در شرایطی که هنوز رسیده نبود بـر داشت می شد ،عملکرد در این شرایط معمولا کم و برابر۴۰-۳۰ تن در هکتار بود . در سالهای اخیر روش کاشت کاملا تغییر کرده است و گیاه را با فاصله بیشتر کشت میکنند و موقعی که هنوز برگها و ساقـه‌ها سبز هستند و دانه در حالت شیری یا خمیری است گیاه را برداشت می کنند . واریته هـای هیبرید جانشین واریته های معمولی شده اند و مصرف کودهای شیمیایی به مقدار زیاد رایج شده است .در چنین شرایطی عملکرد به ۱۰۰-۸۰ تن در هکتار می رسد.
گیاهان دیگری که بــــرای تولید علوفه کشت می کنند و عملکرد خوبی دارند عبارتنداز: سورگم شیرین ،ســود انگراس، پنسلاریا و نخود گاوی .
گیاهان فوق در بهار و تابستان کشت می شوند .در مناطقی که دارای زمستانهـای سخت می باشند تعلیف دامها با علوفه ذخیره شده انجام می شود(علوفه خشک و سیلو بعدا توضیـــح داده خواهند شد)ودر آن قسمت از مناطق خشک که دارای زمستانهای معتدل هستند، گیاهان علوفه ای را می توان در زمستان کشت کرد و روزانه به مصرف رساند. یکی از گیاهان علوفه ای که دارای عملکرد باالقوه زیادی می باشد شبدر مصری یا شبدر برسیم (Trifolium alexanderium) اسـت که میتواند در شرایط آبیاری ،۷ تا ۸ برداشت را در طول ۱۰-۹ ماه حاصل نماید و عمـــلکرد آن به۱۲۰-۱۰۰ تن علوفه تازه در هکتار برسد .علاوه بر شبدر برسیم ،گیاهان زیر را مـــی توان در مناطقی که دارای زمستانهای معتدل هستند به صورت فاریاب ،ودر مناطقی که بارندگـــی کافی دارند به صورت دیم کشت نمود.
گونه ای از خلرها یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای است و آفــات و امراض مهمی نیز ندارد. این گیاه از مقاومترین گیـــاهان علوفه ای نسبت به روش آبیــــاری غرقابی است و علوفه آن دارای ارزش غذایی خوبی می باشد . البته به علــت رشد اولیه کند آن و ساقـه های ضعیف و رشـد خوابیده ای که دارد ،قـادر به رقابت با علفهـای هرز نیست . نخود فرنگی (Pisum sativum) بـرای خاکهای شنی بسیار مفید است و لوبیا اسبی دارای عملکرد کمی بوده و حساسیت زیاد آن به امراض و به خصوص بیماری Botrytis شده است.
یولاف ،در عرض ۸ هفته پس از کاشت عملکرد زیادی تولید مینماید و علوفه آن به خوبی توسط دامها به مصرف می رسد . کلم علوفـه ای ،در خاکهای حاصل خیز و عمیق عملکرد بسیار زیادی دارد این گیاه، در اواخر تابستان کشت می شود و۱۲۰-۹۰ روز پس سبز شدن برداشت می گردد.
چغندر علوفه ای یکی دیگر از مهمترین گیاهان علوفه ای است که میتوان در مناطق خشک کشت نمود . این گیاه را میتوان دو مرتبه در سال : یعنی در پاییز و در اول بهار کشت کـــرده و آن را در طول تابستان برداشت نمود .گر چه ریشه این گیاه دارای مقدار زیادی آب است ولی اثر زیادی بر تولید شیر در طول ماههای گرم و خشک تابستان داشته و اگر همراه با علوفه خشــــک یا علوفه چراگاه به دام داده شود تولید شیر بالا خواهد رفت . عملکرد چغندر علوفه ای می تواند ۱۰۰-۸۰ تن در هکتار بدون آبیاری و۲۵۰-۱۵۰ تن در هکتار در شرایط فاریاب باشد.
یونجه
مبداء و سازگاری :
یونجه (Medicago sativa)،احتمالا اولین گیــاهی است که در ما قبل تاریخ جهت تولید علوفه کشت شده است . عده ای مبداء یونجه را بین النهـــرین می دانند و معتقدند که این گیاه از آنجا به عربستان و سپس به منطقه مدیترانه منتشر شده است . یــونجه توسط اسپانیایی ها به دنیای جدید برده شده است .
یونجه که اصولا مبداء کویری دارد دارای دامنــه وسیع سازگاری می باشد ودر حال حاضر تقریبا در همه نقاط معتدله و شبه حاره کشت می شود. گر چـه یونجه ،آب و هوای نیمه خشک را ترجیح میدهد ولی برای تولید زیاد احتیاج به رطوبت فراوان دارد . این گیاه ،دوره های طولانی خشکـی را تحمل می کند ولی در مقایسه با اکثر گیاهان علوفه ای ،بـــرای تولید یک واحد مـاده خشــک احتیاج به آب بیشتری دارد . این گیاه ،در شرایط نامساعد به حــالت رکــود می رود و به این ترتیب به درجه حرارتهای بسیار سرد و گرم مقاوم می شــود . در مناطق خشـک با زمستانهای ملایم ،یونجه در طول زمستان به رشد خود ادامه می دهد ولــی میزان رشد آن کاهش می یابد در طول ماههای گرم تابستان ،رشد رویشی آن محدود می گردد.
بنابراین درجه حرارت تا حد زیادی طول دوره رشد ،میزان رشد و بالاخره مقدار تولید گیاه را مشخص می کند .اگر سطح آب زیر زمینی نوسان نداشته باشد، میزان تولید آن نسبتا بالا خواهد بود ولی بهر حال بالا بودن سطح آب زیر زمینی برای گیاه مطلوب نیست .البته بالا آمدن آب زیرزمینی حتی برای مدت چند روز ،ممکن است باعث از بین رفتن گیاه شود .به همین ترتیب اگر گیاه در زمان رشد فعال خود ،برای مدت ۱۸تا ۲۰ ساعت بصورت غرقابی بماند کاملا از بین میرود.
یونجه ،به خاکهای عمیق و حاصلخیز که دارای مقدار کافی کلسیم باشند احتیاج دارد و در خاکهای سنگین و یا خاکهایی که دارای PH کم هستند رشد خوبی ندارد .گیاه جوان یونجه ،به شوری خیلی حساس است و بنابراین استقرار گیاه در چنین شرایطی بسیار مشکل است . گیاه کامل ،دارای مقاومت نسبتا خوبی به شوری است و میتواند ۰٫۰۳درصد کربنات سدیم را تحمل نماید.
خصوصیات گیاهی :
یونجه ، گیاه دائمی و دارای یک ریشه اصلی و قوی می باشد که این ریشه می تواند تا عمق ۳۰۰-۲۵۰ سانتیمتری خاک نفوذ کند .در شرایط فاریاب ۳/۱ (یک سوم ) سیستم ریشه آن ،در عمق تا ۱۵ سانتیمتری و ۷۰ درصد در عمق تا ۶۰ سانتیمتری خاک قرار دارد.
ساقه این گیاه در قائده خود خشبی شده و با افزایش تعداد آنها به تدریج منطقه طوقه ریشه را تشکیل می دهند .پس از هر دفعه برداشت یا چرا ،ساقه جدید از جوانه های روی تاج تشکیل می شود و البته در حالی که گیاه در حال رکود است چنین وضعی صادق نیست .
یکی از خصوصیات واریته هایی که سازگار به زمستانهای معتدل هستند و بنابراین گیاه در زمستان به حالت رکود می رود ،قسمت تاج آنها تا حدودی زیر خاک تشکیل می شود . برگهای این گیاه ،به صورت سه برگچه ای وبه حالت متناوب روی ساقه ها قرار دارند . اندازه برگها ،بسته به فصل و وضع رطوبت خاک تغییر می کنـــد و در طول ماههای گرم و خشک کوچکتر می شود .
گلهای یونجه بصورت خوشه ای روی محور ساقه قرار دارد و هر کدام از مجموعه ۵ تا۵۰ گل تشکیل شده اند . گل های یونجه ،۸۰تا۹۰ درصد دگرگشن هستند. اندامهای زایشی گل ، در داخل ناو بصورت مخفی قرار دارند و برای اینکه گرد افشانی صورت گیرد باید قسمت جلویی ناو به وسیله یک عمل مکانیکی به نحوی باز شود تا اندامهای زایشی بتوانند به طرف بالا رها شوند وبه درفش برخورد نمایند . این عمل را لغزش یا (Tripping) گویند. رها شدن اندامهای زایشی باعث می شود که غشایی که روی مادگی قرار دارد ودر حالت عادی از جوانه زدن دانه گرده جلوگیری میکند پاره شود و بدین ترتیب تلقیح صورت گیرد .اگر عمل لغزش به وسیله حشرات صورت گیرد ،اندامهای زایشی به بدن حشره برخورد کرده و چون حشرات معمولا دانه گرده یونجه را با خود حمل می کنند .بنا بر این باعث دگرگشنی می شوند. گلهایی که عمل لغزش در آنها صورت نمی گیرد ریزش میکنند. اگر خود گشنی انجام شود از بین ۳۰ گل روی یک ساقه فقط یک یا دو غلاف تشکیل میشود و این غلافها معمولا کوچک بوده و فقط گلها تشکیل غلاف میدهند و هر کدام تا ۱۲ بذر دارا میگردند .
گونه ها و واریته های یونجه:
واریته های زاره‌ای یونجه متعلق به دو گونه Medicago sativa و M.falcata میباشند .گونه اولی ،بومی جنوب غربی آسیا و دارای قامتی راست و گلهایی صورتی است و گونه دومی ،بومی سیری است و دارای رشد خوابیده و گلهای زرد می باشد و به سرمای زمستان بسیار مقاوم است . واریته های خالص M.falcata ، بصورت تجاری بسیار کم می باشند ولی از این گونه بعنوان پایه ،جهت تلاقی با گونه M.sativa استفاده می شود و تیپهای یونجه باصطلاح “الوان” که دارای مقاومت سرما بوده و گلهای آنها به رنگهای سفید، زرد ،آبی یا صورتی است ،تولید میشود .
واریته هایی که در مناطق خشک کشت می شوند ،متعلق به دو گروه می باشند : یکی گروهی که در مناطق سرد بوجود آمده ودر درجه حرارتهای سرد به حالت رکود می روند و دیگری ،آنهایی که به زمستانهای معتدل سازگارند و در طول سال رشد می کنند .رشد بعد از برداشت در گروه دوم ،سریع بوده و دوره رشد طولانی دارند و قادرند در روز های کوتاه نیز رشد کنند ولی دارای حساسیت زیاد نسبت به سرما می باشند .
واریته های یونجه شامل واریته های سنتزی ،واریته های مخلوط و واریته های هیبرید می باشند. واریته های سنتزی ،از ترکیب اینه‌های مختلف که دارای خصوصیات مطلوبی می باشند حاصل شده اند . در مورد واریته های مخلوط ،هر ساله بذر تعدادی از واریته های تشکیل دهنده آنها بیشتر است . یونجه هیبرید را میتوان از طریق کشت پایه های نسبتا خود ناسازگار که از راه تکثیر رویشی ازدیاد حاصل کرده اند ،بصورت ردیفهای متناوب تولید نمود . بذر حاصله بیش از ۹۰ درصد هیبرید خواهد بود .
عملیات زراعی یونجه:
در تناوب زراعی ،یونجه برای گیاهی که پس از آن کاشته می شود بسیار سودمند است .البته برای اینکه یونجه بتواند چنین منافعی داشته باشد باید هنگامی که هنوز عملکرد خوبی دارد آن را زیر خاک نمود ،زیرا بعلت اینکه یونجه به سادگی مورد حمله علفهای هرز یک سالم و چند ساله قرار می گیرد ،اگر در زیر رو کردن آن تا خییر شود و مورد حمله علفهای هرز واقع شود برای گیاه بعدی سودی نخواهد داشت .یونجه را نباید در همان زمینی که قبلا کشت شده است برای چندین سال دوباره کشت نمود . این موضوع بخصوص در مواردی که بصورت دیم در مناطق نیمه خشک کشت شوند مهم می باشد .در آزمایشات مختلف مشاهده شده است که با کشت ممتد یونجه ،رطوبت خاک به طرف اعماق کاهش می یابد .بنابر این در مناطقی که رطوبت ذخیره شده در خاک منبع اصلی تامین رطوبت برای گیاه است ،کشت یونجه با فواصل زمانی نسبتا کم ،دارای اثر سوء بر عملکرد می باشد . در چنین شرایطی ،یونجه نمی تواند یک گیاه مناسب برای گیاه بعدی که خود نیز تا حدودی وابسته به رطوبت خاک است به حساب آید .
شخم و تهیه بذر:
هرگونه اشتباه یا قصور در تهیه بستر بذر یونجه ،برای سالها روی گیاه مشهود خواهد بود بنابراین تهیه زمین وبستر بذر قبل از کاشت مهم می باشد.یونجه با علفهای هرز دائمی خانواده گرامینه، به خصوص قیاق و مرغ نمی تواند رقابت کند و اگر قبل از کاشت آنها را کنترل ننمایند بزودی بر یونجه غلبه خواهند کرد. شخم عمیق در اوایل تابستان و رها کردن کلوخها تا خشک شدن کامل آنها ،یکی از مؤثرترین روشهای کنترل علفهای هرز دائمیاست. اگر این قبیل علفهای هرز وجود نداشته باشد شخم در عمق معمولی ۲۵ –۲۰ سانتیمتر کافی خواهد بود . میزان تسطیح مورد نیاز بسته به روش آبیاری دارد . برای کاشت یونجه باید بستر نرم و یکنواختی آماده شود.
مصرف کود:
گرچه یونجه دارای قدرت زیادی در استفاده از مواد غذایی ذخیره شده در خاک است وبه عنوان یک گیاه بقولات ،وابسته به ازت معدنی نیست ولی تجربه نشان داده است که کاربرد مقدار مناسبی سفر یا پتاسیم مفید خواهد بود. نیاز یونجه به فسفر و پتاس از سایر گیاهان علوفه ای بقولات بیشتر است ودر حقیقت اصطلاح “Lucerne sickness”به تخلیه عناصر غذایی خاک به خصوص فسفر و پتاس گفته می شود . به طور کلی مقدار کود مورد نیاز را می توان بر این اساس برآوردی که بازاء هر تن یونجه در هکتار که برداشت می شود ،۱۰-۵ کیلوگرم در هکتار P205 و ۱۲-۱۰ کیلو گرم در هکتار ۲۰ K باید به زمین داده شود .
ریشه یونجه دارای ظرفیت قابل تبادلی زیادی است و در نتیجه کاتیونهای د و ظرفیتی را ترجیح می دهند .بنابراین اگر یونجه از نظر پتاسیم بخوبی تامین نباشد ،به سادگی علفهای هرز ،بخصوص علفهای هرز چمنی دائمی مهاجم که دارای ظرفیت تبادلی کمی هستند و کاتیونهای یک ظرفیتی را جذب میکنند بر آن غلبه میکنند.
چون فسفر دارای قابلیت تحرک کمی در خاک است معمولا به هنگام آماده کردن زمین ،مقدار فسفر مورد نیاز برای مدت سه سال را یک باره به خاک میدهند .اگر بعدا فسفر بیشتری مورد نیاز بود می توان بصورت سرک به گیاه داد .مصرف پتاسیم بصورت سرک ،مؤثرتر از مصرف فسفر بصورت سرک است .یونجه نیاز زیادی به کلسیم دارد . در خاکهای مناطق خشک ،کلسیم معمولا مساله ساز نیست ولی در هر کجا که کمبود آن ملاحظه شود میتوان از طریق مصرف آهک آنرا برطرف نمود .
کاشت :
در مناطقی که دارای زمستانهای معتدل هستند ، یونجه را بهتر است در پاییز به اندازه کافی زود کاشت تا قبل از اینکه سرما رشد آن را آهسته کند گیاه بتواند مستقر نماید . کاشت با بذر کار بر کاشت بصورت دستپاش ترجیح دارد و فاصله بین ردیفهای کاشت را میتوان ۴۰-۱۵ سانتیمتر و عمق کاشت را میتوان بین ۳-۱ سانتیمتر در نظر گرفت .
اگر پس از کاشت ، سله تشکیل شد ،باید بعد از سه روز مجددا آبیاری نمود تا بذر ها به راحتی از خاک خارج شوند .
کنترل علفهای هرز :
علفهای هرز میتوانند برای استقرار گیاه یونجه مساله ساز باشد ،زیرا این علفها بر گیاهان جوان که دارای رشد کندی هستند غلبه میکنند ،برای اینکه علفهای هرز را از بین ببرند معمولا گیاهان جوان را زود تر بر داشت می کنند . گیاهان جوان یونجه ،دارای ساقه های بسیار باریک و حاوی تعداد بسیار کمی برگ می باشند .و خطر برداشت زود حتی از خطر حمله علفهای هرز نیز بیشتر است . بهتر است برداشت اول را تا استقرار کامل گیاه ،۴۰-۳۵ روز پس از کاشت به تا خییر انداخت و برای اینکه جوانه های واقع در قائده ساقه لطمه نبیند ارتفاع برداشت را از ده سانتیمتری سطح زمین گرفت . مصرف علف کشها نیز در بعضی موارد توصیه شده است ولی اصولا مصرف سموم برای گیاهان علوفه ای مناسب نیست ،زیرا این گیاهان مستقیما مورد مصرف دام واقع می شوند و سموم باقی مانده در گیاه به دام و سپس به انسان منتقل می شود، و اثر سم در حلقه نهائی این زنجیر که انسان است خیلی بیشتر از اثر آن در حلقه اول که گیاه است میباشد .
سس یکی از علفهای هرز خطرناک یونجه است و اگر آلودگی به سس محدود باشد می توان با نفت یا علف کشهای تماسی یا سوزاندن آن را از بین برد .
آبیاری :
برای اینکه خاک به عمق ۱۵۰-۱۰۰سانتیمتری خیس شود قبل از کاشت زمین را آبیاری می کنند و اگر ضروری باشد برای زدن بذر ،یک آبیاری سبک بعد از کاشت انجام می دهند به فاصله کمی پس از آن نیز ممکن است یک آبیاری دیگر لازم باشد . بعد از خروج گیاه از خاک می توان آبیاری را برای حدود سه هفته به تا خییر انداخت و پس از ان تا زمان اولین برداشت ،یک آبیاری کافی خواهد بود .مقدار آب مصرفی که شامل آبیاری قبل از کاشت نیز می شود حدود ۳۵۰-۳۰۰ میلیمتر با سیستم بارانی و ۵۵۰-۴۵۰ میلیمتر با سیستم غرقابی است . تنها پس از اینکه گیاه بخوبی مستقر شد با سیستم ریشه بخوبی توسعه یافت ،آبیاری بصورت منظم اجرا می شود و معمولا بین هر دفعه بر داشت دو بار آبیاری صورت می گیرد .بهتر است بلا فاصله پس از برداشت ،یک آبیاری سبک که بتواند ۷۵درصد کمبود رطوبت را جبران نماید انجام شود و سپس دو هفته قبل از بر داشت ،یک آبیاری سنگین که تا عمق ۱۰۰ سانتیمتری خاک را به حد ظرفیت زراعی برساند صورت گیرد در مواردی که یونجه بطور مکرر در فاصله زمانی ۲۱-۲۰ روز برداشت می شود ،یک بار آبیاری پس از هر برداشت معمولا کافی است .
در طول ماههای گرم تابستان ،رشد گیاه آهسته و عملکرد آن معمولا کم است و در نتیجه کارایی مصرف آب معمولا خیلی کم است .در مناطقی که آب کمیاب یا گران است ،آبیاری یونجه را میتوان در طول تابستان حذف نمود .
بدین ترتیب ،گیاه به حالت رکود می رود و از خشکی صدمه نمی بیند. پس از آنکه آبیاری مجددا از سر گرفته شد رشد گیاه بلا فاصله شروع می شود . مقدار آب سالانه مورد نیاز یونجه ،بسته به شرایط اقلیمی بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیمتر در روش آبیاری بارانی و اگر آبیاری غرقابی باشد مقدار آب مورد نیاز ۲۰ درصد بیش از این مقدار است .
برداشت:
اگر یونجه قبل از شروع گل دهی ،یعنی هنگامی که ساقه ها هنوز نرم و علوفه پر برگ است برداشت شود دارای بالاترین ارزش غذایی است .البته برداشت گیاه قبل از گل دهی ،باعث ضعیف شدن آن خواهد شد ،عملکرد کاهش می دهد و طول عمر گیاه را کم میکند .بالا ترین عملکرد برای یونجه زمانی بدست می آید که گیاه برای رشد بعدی خود تعداد کافی جوانه داشته و نیز مقدار کافی برگ، جهت تسریع سرعت رشد آن روی بقایای ساقه باقی مانده باشد برای این منظور باید فاصله بین برداشتها به اندازه کافی طولانی و ارتفاع برداشت از سطح زمین کافی باشد .علاوه برآن ، هر چه گیاه دیرتر برداشت شود ،سرعت رشد بعدی آن زیادتر خواهد بود . اگر گیاه از ارتفاع مناسبی برداشت شود ،تعداد کافی جوانه روی قائده ساقه باقی گذاشته خواهد شد و مقدار برگ روی بقایای ساقه نیست کافی خواهد بود . فرق اصلی بین برداشت و چرای یونجه روی همین اصل است ،به این ترتیب که به هنگام چرا ،جوانه های قائده و برگهای باقیمانده توسط حیوانات قطع می شود .این موضوع می تواند دلیل اصلی کاهش تولید یونجه در چراگاه، در مقایسه با برداشت آن جهت علوفه خشک باشد . برای اینکه تعادلی بین عملکرد و ارزش غذایی برقرار گردد بهتر است یونجه را در شروع گل دهی برداشت نمود .در مواردی که گیاه به گل نمی رود ،برداشت یونجه بر اساس رشد مجدد حاصله از تاج گیاه تنظیم می گردد . برداشت ،نباید به اندازه ای به تاخیر بیافتد که جوانه ها بر اثر رشد زیاد در اثر برداشت آسیب ببینند .
عملکرد و بهره بر داری :
در مناطقی که زمستانهای معتدل دارند ، یونجه میتواند ۹۰-۵۰ تن در هکتار علوفه سبز در سال اول (معادل۲۵-۲۰ تن علوفه خشک)۱۰۰-۸۰تن در هکتار در سالهای بعد تولید نماید
یونجه را میتوان برای تهیه علوفه سبز ،چراگاه، علوفه خشک ،سیلو ،غذای دامی آب گیری شده یا تولید بذر کشت نمود . علوفه سبز یونجه برای انواع دامها و از جمله مرغداری به مصرف می رسد .یونجه ،جهت ایجاد چراگاه نیز کشت می شود ولی در حقیقت سازگار به چرا نیست .
مصرف عمده یونجه ،جهت تولید علوفه خشک است و اگر به خوبی بعمل آورده شود علوفه آن از کیفیت خوبی بر خوردار است و از نظر کاروتن، ریبو فلاوین ،ویتامین C ،پروتئین و کلسیم غنی است .گر چه علوفه خشک یونجه از نظر ترکیب با سایر علفهای گیاهان بقولات : از جمله شبدر ،نخود ،گاوی یا سویا فرق زیادی ندارد ولی علوفه آن برای دامها خوش خوراک‌تر است و بنابر این توسط دامها بیشتر مصرف شده و در نتیجه بیشتر نیاز به مواد کنسانتره کمتر خواهد شد ،یونجه برای تهیه غذای آب دیده شده (Dehydrated meal) مصرف زیادی دارد . یونجه آب گیری شده از مواد غذایی همانند علوفه تازه غنی می باشد و بنابراین به عنوان مکمل برای علوفه خشک بکار برده می شود .
تولید بذر در یونجه :
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
