عنوان :

مقاله ساخت و فرمولاسیون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه

تعداد صفحات : ۱۰۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

پوسته دانه اسفرزه گیاهی است که در درمان یبوست و درمان سندرم روده تحریک پذیر که یکی از شایعترین بیماری های گوارشی است، استفاده می شود. در طبقه بندی داروهای درمان یبوست، در دسته حجم دهنده ها یا Bulk forming قرار می گیرد بطور خلاصه مکانیسم عمل آنها به این صورت است که از طریق جذب اب باعث حجیم شدن محتویات روده می شوند و با افزایش حرکات دودی شکل باعث تخلیه مدفوع می گردند. این ماده گیاهی هم اکنون بصورت گرانول در بسته های ۷ گرمی به دو صورت : طعم ساده و طعم میوه ای در بازار دارویی ایران موجود می باشد. جذب غیر سیستمیک این ماده و همچنین اثر بخشی ۵ برابری پوسته دانه اسفرزه نسبت به دانۀ آن، ما را در انتخاب آن به عنوان داروی درمان یبوست و تولید آن به صورت جوشان یاری داد. همچنین به علت شکل ظاهری این فرآورده سهولت مصرف واستفاده از رنگ و طعم دهنده در این فرآورده می توان پذیرش بیماران را نسبت به این دارو افزایش داد. بنابراین با توجه به مزایای ذکر شده برای گرانول جوشان، این فرآورده به عنوان موضوع بحث و تحقیق در این پایان نامه انتخاب گردید از آنجائیکه باری تولید یک فرآورده مطلوب و استاندارد، ماده موثر دارویی آن باید مطابق با استاندارد آن و طبق فارماکوپه باشد. در این تحقیق فرآورده جوشان حاصل از پوسته دانه اسفرزه در خانواده بارهنگ بصورت گرانولاسیون مرطوب تهیه شد. پوسته دانه اسفرزه از شرکت ایران داروک تهیه تحت و تست‌های فارماکوپه‌ای شامل: (ضریب تورم، خاکستر تام، وزن خشک و مواد ناخالصی) مبتنی بر استاندارد رفرانس‌ها قرار گرفت. سپس فرمولاسیونهای متعددی، (در مجموع ۳۰ فرمولاسیون) شامل نسبت‌های متفاوتی در پوسته‌ دانه اسفرزه، اسید و بازهای مختلف شامل (اسید سیتریک،‌اسید تارتاربک و سدیم بی‌کربنات)،‌پلی و منیل پیرولیدون بعنوان چسباننده، افزودنیهای دیگر شامل(رنگ دهنده، طعم دهنده و شیرین کننده)‌ با هم مخلوط هستند و توسط اتانول %۹۰ به گرانول تبدیل شدند گرانولهای تهیه شده از یک بامش ۱۰ عبور داده شدند و در آون با دمای  سانتی‌گراد خشک گردیدند. سپس از یک بامش ۲۰ عبور داده شد. نتیجه فرمولاسیونها تهیه شده توسط خصوصیات ظاهری، زمان جوشش وPH، ریزش و میزان ماده مؤثره بررسی شد. البته باید توجه داشت که هر گرم از گرانول تهیه شده معادل ۴۰ میلی‌لیتر موسیلاژ به دنبال اضافه کردن بافر با ۸/۶= PH می دهد.

۳ فرمولاسیون با طعم‌های مختلف تهیه شد و توسط ۱۰ نفر از داوطلبین سالم تست شد. بعد از انجام آنالیز‌های آماری (فریدمن- ویکگسون)، بهترین فرمولاسیون شامل (%۹ اسید سیتریک، % ۱۹ اسید تارتاریک با %۳۲ سدیم بی کربنات،% ۴۰ پوسته دانه اسفرزه، ۳۰۰ میلی‌گرم ساکاند، ۷۵۰ میلی‌گرم آسپارتام) انتخاب شد. سرانجام مطالعات پایداری تبریع شده روی فرمولاسیون منتخب به مدت ۶ ماه در دمای  سانتی‌گراد و رطوبت % ۷۵ انجام شد. در طی ماه ۱، ۲، ۳ و ۶٫ نمونه گیری انجام و تستهای فیزیکوشیمیایی روی فرمولاسیون صورت گرفت. در نتایج اختلاف معنی‌داری (۰۵/۰ > P) دیده نشد و پارامترهای گفته شده در بالا در طی ۶ ماه روی فرمولاسیون انجام گرفت.

کلمات کلیدی: پسیلوم اواتا، گرانولهای جوشان، پوسته دانه اسفوزه، فرمولاسیون گرانول، گرانولاسیون مرطوب، مطالعات پایداری

فهرست مطالب

چکیده:    ۱
پیشگفتار:    ۲
فصل اول    ۳
اسفرزه    ۳
۱-۱- اسفرزه    ۴
۱-۱-۱ ریخت شناسی:    ۴
۲-۱-۱- زمان جمع آوری    ۵
۳-۱-۱- خرده نگاری    ۶
۴-۱-۱- طرز نگهداری    ۶
۵-۱-۱- دامنه انتشار    ۶
۶-۱-۱- مواد متشکه    ۷
۷-۱-۱- مواد مصرف گیاه:    ۸
۸-۱-۱- مهم ترین اثرات گزارش شده اسفرزه:    ۸
۱-۸-۱-۱- بیماریهای قلبی – عروقی    ۸
۹-۱-۱- نحوه و مقدار مصرف به عنوان ملین گیاهی    ۹
۱۰-۱-۱- مکانیسم اثر:    ۹
۱۱-۱-۱- موارد عدم مصرف:    ۱۰
۱۲-۱-۱- در دوران بارداری و شیردهی:    ۱۰
۱۳-۱-۱-  تداخل دارویی:    ۱۰
۱۴-۱-۱- موارد احتیاط:    ۱۰
۱۵-۱-۱ اشکال دارویی:    ۱۱
۲-۱- کنترل کیفی و کمی شیمیایی پوسته دانه اسفرزه    ۱۱
فصل دوم    ۱۴
یبوست    ۱۴
۱-۲- یبوست    ۱۵
۲-۲- اتیولوژی:    ۱۶
۳-۲- درمان    ۱۷
۱-۳-۲- درمان  غیر دارویی:    ۱۷
۲-۳-۲- درمان دارویی    ۱۸
فصل سوم    ۲۱
کلیات فرآورده جوشان    ۲۱
۱-۳ مقدمه    ۲۲
۲-۳- تعریف پودر (powder)    ۲۲
۱-۲-۳- انواع پودرها :    ۲۲
۳-۳- تعریف گرانول (granule)    ۲۳
۱-۳-۳- انواع گرانولها    ۲۴
۴-۳- مزایای فرآورده های پودری و گرانولی:    ۲۴
۵-۳- معایب پودرها و گرانولها:    ۲۵
۶-۳- کلیاتی در مورد فرآورده های جوشان:    ۲۶
۱-۶-۳- مکانیسم ایجاد جوشش درفرآورده های جوشان    ۲۷
۲-۶-۳- موادبکار رفته در فراورده های جوشان    ۲۷
۱-۲-۶-۳- منابع اسیدی    ۲۸
۲-۲-۶-۳- منابع بازی    ۳۱
۳-۲-۶-۳- چسباننده    ۳۳
۴-۲-۶-۳- ترکیبات شیرین کننده:    ۳۶
۵-۲-۶-۳- ترکیبات طعم دهنده:    ۳۷
۶-۲-۶-۳- رنگ دهنده    ۳۹
۷-۲-۶-۳- موادافزایش دهنده محلولیت    ۴۱
۸-۲-۶-۲- مواد پایدار کننده    ۴۶
۷-۳- بسته بندی    ۴۷
۸-۳- انواع فرآورده های جوشان    ۴۹
۱-۸-۳- پودرهای جوشان    ۴۹
۲-۸-۳- گرانولهای جوشان    ۴۹
۱-۲-۸-۳- گرانولاسیون مرطوب    ۴۹
۲-۲-۸-۳- گرانولاسیون خشک    ۵۰
۳-۲-۸-۳- گرانولاسیون به روش ذوب    ۵۰
۱-۱-۲-۸-۳- مزایای گرانولاسیون مرطوب    ۵۱
۲-۱-۲-۸-۳- معایب گرانولاسیون مرطوب    ۵۲
۹-۳- آزمایشات کنترل فیزیکوشیمیایی گرانولهای جوشان    ۵۳
۱-۹-۳- خصوصیات ظاهری    ۵۳
۲-۹-۳- تعیین مقدار موثره دارویی    ۵۳
۳-۹-۳- زمان جوشش و انحلال    ۵۳
۴-۹-۳- pH محلول    ۵۴
۵-۹-۳- تعیین مقدار رطوبت گرانولها    ۵۴
۱۰-۳- آزمایشات پایداری و تعیین عمر مفید دارو    ۵۵
۱-۱۰-۳- آزمایش پایداری تسریع شده    ۵۵
۲-۱۰-۳- آزمایش پایداری ادواری (تاریخ واقعی)    ۵۵
۳-۱۰-۳- عمر قفسهای    ۵۶
فصل چهارم    ۵۷
کار تجربی    ۵۷
۱-۴- مقدمه:    ۵۸
۲-۴- وسایل و دستگاه های بکار رفته:    ۶۰
۳-۴- مواد بکار رفته:    ۶۱
۴-۴- تهیه پودر پوسته دانه اسفوزه    ۶۲
۱-۴-۴- کنترل های کیفی و کمی شیمیایی پوسته دانه اسفرزه    ۶۲
۶-۴- تهیه گرانول جوشان    ۶۵
۷-۴- آزمونهای کنترل فیزیکوشیمیایی    ۶۷
۱-۷-۴- بررسی خواص ظاهری    ۶۸
۲-۷-۴- تعیین ریزش گرانول ها    ۶۸
۳-۷-۴- آزمون تعیین pH محلول    ۶۸
۴-۷-۴- تعیین مدت زمان جوشش و چگونگی انحلال    ۶۸
۵-۷-۴- آزمون تعیین مقدار موثردارویی    ۶۸
۶-۷-۴- آزمایش پایداری    ۶۹
۱-۶-۴- انتخاب مخلوط اسید و باز در حضور اسفرزه    ۶۹
۲-۶-۴- استفاده از سورفکتانتها    ۷۰
۳-۶-۴- اصلاح طعم فرمولاسیون های منتخب    ۷۱
۴-۶-۴- اصلاح طعم فرمولاسیون توسط شیرین کننده    ۷۲
۵-۷-۴- انتخاب فرمولاسیون نهایی    ۷۳
فصل پنجم    ۷۴
نتایج و بحث    ۷۴
۱-۵- مقدمه    ۷۵
۲-۵- نتایج و بحث مربوط به مطالعات انجام شده بر روی ریزش پودر اسفوزه    ۷۷
۱-۲-۵- تابعیت ریزش پودر اسفرزه    ۷۷
۲-۲-۵- نتایج حاصل از بررسی ریزش پودر اسفوزه توسط دستگاه ریزش سنج    ۷۷
۳-۵- نتایج حاصل از بررسی ریزش پودر اسفوزه با محاسبه اندیس کار و ضریب هانسر    ۷۸
۴-۵- بررسی فرمولاسیون های تهیه شده برای انتخاب منابع اسیدی و بازی    ۸۱
۵-۵- بررسی فرمولاسیون های تهیه شده جهت دستیابی به pH مناسب    ۸۱
۶-۵- بررسی فرمولاسیون های تهیه شده از سورفکتانتهای مختلف    ۸۲
۷-۵- بررسی فرمولاسیون تهیه شده از منابع اسیدی و بازی، طعم دهنده و شیرین کننده    ۸۴
۸-۵- بررسی فرمولاسیون جدول (۱۳-۴) حاوی شکر و آسپارتام:    ۸۴
۹-۵- نتایج حاصل از نظرخواهی داوطلبین در مورد ۳ فرمولاسیون منتخب    ۸۵
۱۰-۵- آزمونهای پایداری تسریع شده    ۸۶
۱۱-۵-  نتیجه‌گیری نهایی:    ۸۸
منابع و مآخذ:    ۹۲

منابع و مآخذ:

۱- زرگری ،ع.، گیاهان دارویی، جلد ۴ ،انتشارات دانشگاه تهران؛تهران، ۱۳۶۹، صفحات۱۰۵-۹۵٫

۲-ایینه چی، ی.، مفردات پزشکی  و گیاهان دارویی ایران، انتشارات دانشگاه تهران؛ تهران،۱۳۷۰ ،صفحات ۱۳۸-۱۳۶٫

۳-امین، غ. ،صالحی ،م. ح .،کاوه، ش .،در فارماکوپه گیاهی ایران، انتشارات وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی؛معاونت غذا و دارو، ۱۳۸۱، صفحات۷۵-۷۱٫

۴-امین ،غ. ، متداولترین گیاهان دارویی سنتی ایران، انتشار معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران ؛تهران، ۱۳۸۴، صفحه ۴۶٫

۵-Drug facts & Comparisons, wolters kluwer, united states ,2007,pp:1644-1645

۶-Duk,J.A. ,Hand book of medicinal Herbs,CRC press LLC,2001,pp:386-387.

۷-Ganji,V.,kuo,J., Serum lipid  response to psyllium fiber,differences between pre-and post-meno pausal, hypercholesterolemic women, nutrition Journal,2008,pp:7-22.

۸-Ziai,S.A., larijani,B., fakhrzadeh,H., et al., Study of psyllium (plantago Ovata)effects on diabetes and lipidemia in the Iranian type II diabetic patients, Journal of medicinal plants, Volume 3,Issue 12, 2004, pp:41-50.

۹-شهراز،س.، غازیانی،ط.، انصاری،ش.، وهمکاران.، درسنامه جامع رسمی ایران، انتشارات تیمورزاده؛تهران، سال ۱۳۸۶،صفحات ۷۶۸-۷۶۷٫

۱۰-انجمن تولید کنندگان داروها و فراورده های گیاهان دارویی، دارونامه گیاهی ایران، انتشارات پروهان؛تهران، سال ۱۳۸۶،صفحات ۱۳۶و۷۰٫

۱۱-Sweeten,S.C., Parfitt,K., Blake,P.S., et al., Martindale, The complete Drug Refrence, royal pharmaceutical society publishing; London ,2007, 35^th ed., pp:1134-5.

۱۲-صالحی سورمقی ،م. ح.، گیاهان دارویی و گیاهان درمانی، جلد اول، انتشارات دنیای تغذیه؛ تهران، ۱۳۸۷، صفحات ۶۷-۶۴ .

 پیشگفتار:

امروزه ضمن گسترش روز افزون تحقیقات در زمینه داروهای گیاهی، تجویز و کاربرد آنها روز به روز در کشورهای مختلف جهان رو به افزایش است. علت عمده این توجه آن است که گیاهان در قرن‌های پیش مورد مصرف دارویی بوده‌اند و اثرات درمانی آنها در طول سالیان متمادی تجزیه و به اثبات رسیده است، کشور ایران نیز از لحاظ جغرافیایی و آب و هوایی از موقعیت مناسبی برخوردار است و برخورداری از این عامل مهم باعث گردیده در بین گیاهان دارویی موجود در ایران که رشد گونه‌های مختلف گیاهی در آن امکان پذیر باشد همچنین سابقه بسیار طولانی در کاربرد آنها توسط دانشمندان بزرگ و صاحب نام، از پیشروان استفاده از گیاهان در درمان بوده و نقش بسزایی در تکامل گیاه درمانی در طی قرون و اعصار ایفا نموده است.

گیاه اسفرزه با نام علمی Psylium ovata به منظور درمان یبوست و ضد التهاب دستگاه گوارشی به کار می‌رود. البته اثرات درمانی متعددی به غیر از موارد بالا از این گیاه کشف شده، از جمله این کاربرد‌ها می‌توان: کمک به کاهش کلسترول خون و همچنین کاهش قند خود در افراد دیابتی را نام برد. لذا با توجه به اثرات درمانی این گیاه، پذیرش بهتر بیماران و سهولت مصرف توسط بیماران و عدم وجود آن به صورت جوشان در بازار دارویی کشور، در این پایان‌نامه اقدام به تهیه فرمولاسیون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه نمودیم. لازم به ذکر است اثر درمانی اسفرزه هم در دانه و هم در پوسته دانه آن موجود می‌باشد که خاصیت معینی آن در پوسته دانه ۵ برابر دانه اسفرزه می‌باشد.

فصل اول:اسفرزه

۱-۱- اسفرزه

عبارت است از دانه های خشک شده یا پوست دانه های گیاه، بصورت رسیده و تمیز شده از Plantago ovata Forsk از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) است که حداقل حاوی ۱۵ درصد موسیلاژ می باشد.

نام علمی: Plantago ovata Forskal

نام انگلیسی:

Spangle seeds, plue psyllium seeds, Blonde psyllium, Indian plantago seeds

نام عربی: برزقطونا (Barz qutuna)

نام مترادف: Plantago trichophylla

نام خانواده: Plantaginaceae (خانواده بارهنگ)

پلانتاگو در لاتین به معنای پاشنه پاست که مربوط به شکل برگ می باشد. و پیسلیوم در یونانی به معنای کک است که مربوط به شکل، رنگ و اندازه دانه ها می باشد و اواتا نیز مربوط به شکل برگها است.(۱) و (۲)

۱-۱-۱ ریخت شناسی:

گیاه Plantago ovata ، گیاهی است علفی، چند ساله به بلندی ۵ تا ۱۰ سانتی متر، بدون ساقه و با کرکهای نرم. برگها، کشیده، باریک تا نیزه ای ، نوک تیز و به سمت پایه باریک و دو شاخه و بطور کامل یا به صورت پراکنده دارای دندانه های ریز بوده پوشیده از کرکهای کم و بیشس فراوان می‌باشد. سنبله ها و دم گل ها به طول ۱ تا ۹ سانتی متر و کرکدار هستند. سنبله گرد یا کشیده به طول ۵/۰ تا ۲ سانتی متر دارای گلهایی متراکم است. براکته گرد – تخم مرغی به بلندی ۳ میلی متر قسمت بالایی آن دارای مژکهای نقره ای و کانالدار است. کاسه گل تخم مرغی – بیضی به طول ۵/۲ میلی متر و قایقی شکل است گلبرگها لوبدار، تخم مرغی یا گرد – قلبی شکل به طول ۷۵/۲-۵/۲ میلی متر، قایقی شکل و تخمدان دارای دو تخمک است. دانه های این گیاه با دانه گیاهان تیرۀ شب بو، میوه های تیره گندمیان و سایر گونه های جنس Plantago نظیر P.lanceolata و Pindica اشتباه شود. دانه ها و پوست دانه، اندام دارویی این گیاه را تشکیل می‌دهد. دانه‌ها ۱ تا ۵/۳ میلی متر طول و ۱ تا ۷/۱ میلی متر پهنا دارند و تخم مرغی و قایقی شکل به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای با ته رنگ ملایم صورتی و واجد یک نقطۀ تخم مرغی قرمز مایل به قهوه ای در سطح محدب و یک هلیوم قهوه ای پوشیده با غشایی سفید در سطح مقعر می باشد، اندوسپرم سخت، جنین راست، تقریبا به اندازه طول دانه می باشد. دارای دو لپه است. ایپدرم موسیلاژی است و در اب متورم می شود و به صورت نیمه شفاف در می آید.[۲]

۲-۱-۱- زمان جمع آوری

زمان جمع آوری دانه ها مرداد ماه است.

۳-۱-۱- خرده نگاری

پودر پوست دانه ها به رنگ سفید یا سفید مایل به صورتی، بدون بو و طعم مشخص و دارای ویژگی های میکروسکپی زیر است: سلولهای پارانشیمی حاوی موسیلاژ همراه با سلولهای لانه زنبوری اپیدرم دانه مشاهده می شود که اختصاصی است.

۴-۱-۱- طرز نگهداری

دور از رطوبت نگهداری می شود.

۵-۱-۱- دامنه انتشار

انتشار عمومی این گونه در هندوستان، پنجاب، ایران و جزایر قناری است. در ایران در گیلان (بین منجیل و رودبار، حاشیه سفید رود)، همدان، لرستان (پشتکوه، مهران، شهبازان)، خوزستان (اهواز، بهبهان، شوش، چکاب، بین شوش و دهلران)، فارس (بین شیراز و پرسپولیس)، بوشهر، بندر لنگه، بندرعباس، کرمان، هامون، جازموریان ، جنوب غربی دشت کویر، شرق دشت لوت، خراسان و تهران گسترش دارد.[۳] و [۴]

۶-۱-۱- مواد متشکه

دانه های اسفرزه دارای موسیلاژ، پروتئنی، قند، روغن ثابت و تانن می باشد.

موسیلاژ حاصل از آن دارای دو بخش است که یک قسمت در آب سرد و قسمت دیگر در آب داغ محلول می باشد. قسمت محلول در آب داغ پس از سرد شدن به حال ژل در می آید. در هیدرولیز این دو بخش د- گزیلوز [I]، ال- آرابینوز [II] و اسید آلدوبیورونیک حاصل شده است. روغن ثابت آن متشکل از گلیکوزیدی به نام اوکوبین [III] و بازهای مختلف، چند قند، استرول و پروتئین می باشد. موسیلاژ به میزان ۳۰-۲۰ درصد، بر روی دانه ها  قرار گرفته است.

ترکیبات آن:

بنزوئیک اسید، کافئیک، کلروژنیک، فوماریک، سایلیک، اورسولیک، وانیلیک، آسکوربیک، آمینواسیدها، آلانین، آسپارژین، هیستیدین، لیزین، قندها و پلی ساکاریدها شامل:

گالاکتوز، گلوکز، گزیلوز، آرابینوز، رامنوز به اضافه گالاکتورونیک اسید، پلانتوز، سوکروز، فروکتوز همچنین کربوهیدراتهای مثل ساکارز و سوربیتول و تیروزول گزارش شده است دارای روغنهای ثابت، پروتئین، ایریدوئیدها و تانن ها، فلاونوئید‌ها شامل (آپی ژنین و …) لیزین و چربی و  استروئید و ویتامین ها نیز می باشد.[۵]

۷-۱-۱- مواد مصرف گیاه:

از دانه اسفرزه بعنوان ضد سرفه، ضد التهاب دستگاه گوارش، ملین و در درمان سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شود. همچنین در کاهش مقدار کمی از کلسترول و چربی خون موثر است.

۸-۱-۱- مهم ترین اثرات گزارش شده اسفرزه:

– ضد باکتری ، ضد سرطان ، ضد تب، آلرژی زا، ملین، هضم کننده، ادرار آور، نفخ زا، محافظ کبد، پایین آورنده فشار خون، کاهش دهنده کلسترول، کاهش دهنده قند خون، قابض، کاهش دهنده اسید اوریک ومسهل می‌باشد.[۶]

۱-۸-۱-۱- بیماریهای قلبی – عروقی

از شایعترین بیماریهایی است که باعث مرگ و میر در زنان و مردان می باشد.پسلیوم به عنوان کاهش دهنده لیپید سرمی شناخته شده است در مطالعه ای که روی ۱۱ نفراز زنان بعد از یائسگی[۱] و ۸ مقدار زنان قبل از دوران یائسگی[۲] انجام شده، ۱۵ گرم روز پسیلیوم به مدت ۶ هفته به رژیم غذایی آنها اضافه شد. نتایجی که حاصل شد، غلظت تام کلسترول به میزان %۲/۵ در زنان بعد از یائسگی و در خانمهای بعد از یائسگی به میزان %۳/۱ کاهش یافت. همچنین میزان HDL کلسترول[۳] در زنان بعد از یائسگی حدود %۲/۱۰ افزایش یافت و تغییری در میزان LDL کلسترول[۴]، تری گلیسریدها و دیگر پارامترهای لیپیدی دیده نشد. با توجه به این مطالعه، پسیلیوم اثرات مفیدی در کاهش ریسک ابتلا به بیماری قلبی در زنان post-menopansal دارد.[۷]

همچنین در مطالعات دیگری که انجام شد تأثیر پسیلیوم را در کاهش لیپیدو قند خون در ۴۹ نفر از بیماران ایرانی دارای دیابت تیپ II مورد بررسی قرار دادند. به این صورت که روزانه ۵ گرم پسیلیوم را دوبار در روز به رژیم این بیماران به مدت ۸ هفته اضافه نمودند. (نیم ساعت قبل از شام و صبحانه). نتایج بدست آمده حاکی از کاهش گلوکز پلاسما در حالت ناشتا[۵] و افزایش کلسترول HDL بود. همچنین نخل گوارشی داروی مت فورمین در بعضی از این بیماران بهبود یافته بود.[۸]

۹-۱-۱- نحوه و مقدار مصرف به عنوان ملین گیاهی

حدوده ۵/۷ گرم در ۲۴۰ میلی متر آب و به میزان ۲-۱ بار در روز برای بزرگسالان می باشد.

نصف این مقدار برای کودکان ۱۲-۶ سال می باشد بعد از مدت نیم ساعت با یک لیوان آب اضافی خورده شود.[۹]

۱۰-۱-۱- مکانیسم اثر:

از طریق جذب آب باعث حجیم شدن محتویات روده می شود و با افزایش حرکات دودی شکل باعث تخلیه مدفوع می گردد. چون آنزیم های گوارشی و میکروبهای کولون اثر چندانی بر روی موسیلاژ پسیلیوم ندارند. لذا ماده موسیلاژی بصورت غشاء نازکی جدار روده ها را پوشانده و با تشکیل یک لایه محافظ علل تسکین دهنده خود را در بیماریهای التهابی روده ها اعمال می کند. پسیلیوم از تحریکات مواد مختلف حتی میکروبها بر جدار کولون جلوگیری کرده و التهابات را درمان می نماید. مصرف پسیلیوم باعث پر شدن معده و کم شدن اشتها و در نتیجه کمک به رفع چاقی می نماید. بعلت جلوگیری از جذب مجدد اسیدهای صفراوی باعث کاهش کلسترول سرم خون نیز می شود.[۱۰]

۱۱-۱-۱- موارد عدم مصرف:

در انسداد روده ها، تهوع، استفراغ، دل درد، عدم توانایی بلع، هپاتیت حاد و در افراد مبتلا به  عدم کنترل مدفوع نباید مصرف گردد.[۱۱]

۱۲-۱-۱- در دوران بارداری و شیردهی:

اثرات جانبی آن بررسی می شود و به صلاحدید پزشک تجویز می گردد.[۵]

۱۳-۱-۱-  تداخل دارویی:

این دارو باعث کاهش جذب بعضی از مواد معدنی (از جمله کلسیم، منیزیم، مس و روی)، ویتامین B₁₂ ، گلیکوزیدهای قبلی و مشتقات کومارینی می باشد. همچنین مصرف همزمان با کاربامازپین. باعث کاهش جذب و طول ا ثر کاربامازپین می شود.

۱۴-۱-۱- موارد احتیاط:

مصرف آن بطور مداوم نباشد باعث کم کاری دستگاه گوارش می گرد.

شروع و مصرف ناگهانی و مقدار نسبتا زیاد اسفرزه، ممکن است باعث نفخ شدید و بزرگ شدن شکم گردد. از این رو برای جلوگیری از این مسأله، از مقدار یک بار در روز از آن استفاده می کنیم و کم کم به ۳ بار در روز می رسانیم.

مصرف اسفرزه حتما باید با خوردن مقادیر مایعات یا اب زیادتر از حد معمولی صورت گیرد.

پس از ریختن فرآورده، داخل مایع پس از بهم زدن، سریع خورده شود تا ته‌نشین شود.[۱۲] صالحی

۱۵-۱-۱ اشکال دارویی:

پودر / ساشه: ۵/۳ گرم، ۳/۳ گرم، ۴/۳ گرم، ۹/۴ گرم

پودر/ جوشان: ۴/۳ گرم، ۷/۳ گرم                        ویفر: گرم ۷/۱ و ۴/۳ گرم

گرانول: ۵/۲ گرم، ۰۳/۴ گرم [۹]

۲-۱- کنترل کیفی و کمی شیمیایی پوسته دانه اسفرزه[۶]

الف- شناسایی مقدماتی:  موسیلاژها را می توان از صمغ ها و از روی خاصیت حلالیت صمغ ها در آب تشخیص داد، در حالی که موسیلاژها در آب حل نشده و به صورت توده در آب درمی آیند. تشخیص موسیلاژ با پکتین نیز بدین صورت است که در پکتین در آب محلول کلوئیدی تولید می کند و به سهولت به ژل تبدیل می شود.

ب – تعیین فاکتور تورم: ۱- در مورد پودراولیه ۲- فرآورده ساخته شده انجام می گیرد. به این صورت که ۵/۳ گرم از پودر (پوسته دانه اسفرزه) را ابتدا در mL250 با فرفسفات ریخته (در یک استوانه مدرج ۵۰۰ میلی لیتر) و پس از تکان دادن و تشکیل سوسپانسیون یکنواخت، حجم را به ۵۰۰ میلی لیتر توسط بافر فسفات (محیط شبه روده ۸/۶=PH) رسانده می شود و به مدت ۸ ساعت. هر نیم ساعت، به مدت ۱ دقیقه استوانه را تکان داده می شود. سپس ۱۶ ساعت استوانه مدرج بی حرکت گذاشته می شود به ازای هر گرم پودر، حجم نباید کمتر از ۴۰ میلی لیتر باشد. این کار ۳ بار تکرار می شود. در مورد فرآورده ساخته شده: مقداری از فرآورده را که معادل ۵/۳ گرم از پودر اولیه می باشد را داخل استوانه ریخته و بقیه مراحل همانند مراحل فوق می باشد. حجم تورم بدست آمده نباید کمتر از ۱۱۰ میلی لیتر باشد.[۱۳]

ج- تعیین مقدار خاکستر ماده دارویی:خاکستر ۲ گرم ماده دارویی خرد شده توسط این روش تعیین می گردد. ابتدا کروزه را در کوره قرار داده و به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه. سپس از کوره خارج نموده در دیسکاتور قرارداده می شود تا در اثر تغییردما کروزه نشکند. آنرا وزن نموده این عمل را دوبار تکرار نموده تا وزن کروزه تثبیت گردد و ۲ گرم ماده دارویی به آن اضافه می شود.

هـ – تعیین مقدار خاکستر تام: ماده دارویی را در کروزه قرار داده و انرا در کوره به مدت ۳۰ دقیقه قرار داده تا ایجاد خاکستر سفید کلسیفیه شود، سپس کروزه را در دیسکاتور قرار داده تا سرد شود و سپس وزن نموده خاکستر نامحلول در اسید می‌شود. خاکستر تام را با ۲۵ سانتی متر مکعب اسید کلریدریک %۱۰ در یک بشر ۱۰۰ میلی لیتری وارد کرده و به مدت ۵ دقیقه حرارت داده می شود. سپس آنرا روی کاغذ بدون خاکستر (Ashless) صاف کرده و دوبار با آب گرم صافی شسته می شود و در اتو ۱۰۰ درجه بمدت ۱۵ دقیقه خشک کرده، فیلتر را در یک کروزه وزن شده گذاشته، در کوره قرار داده می شود تا کلسیفیه شود، بعد آنرا در دسیکاتور قرار داده تا سرد شود و سپس آنرا وزن نموده، بدین ترتیب خاکستر غیر محلول در اسید بدست می آید. که می توان از روی آن خاکستر محلول در اسید را نیز محاسبه نمود. [۳]

د- کاهش وزن بر اثر خشک شدن:با استفاده از ۰۰/۱ گرم پوست دانه ها انجام می شود. بمدت ۵ ساعت در دمای ۱۰۵ درجه سانتی گراد و مقدار آن حداکثر ۱۲ درصد باشد.

آزمایشی نظیر تعیین مقدار موسیلاژ نیز در فارماکوپه گیاهی گفته شده بود که در مورد پوسته دانه اسفرزه قابل تعمیم نبود. [۳]

[۱] – Post – menopausal

[۲] – Pre– menopausal

[۳] – High – density lipoprotein

[۴] – low – density lipoprotein

[۵] – Fasting – plasma glucose

[۶] – psylliom husk

100,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .