عنوان :
مقاله سلسله ی قاجار از آغاز تا پایان
تعداد صفحات : ۳۵
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
قاجار نام دودمانی است که از ۱۷۹۴ تا ۱۹۲۵ بر ایران فرمان راند .قاجارها قبیله‌ای از ترکمان‌های منطقه استرآباد (گرگان) بودند.ایشان تبار خود را به کسی به نام قاجار نویان می‌رساندند که از سرداران چنگیز بود. نام این قبیله ریشه در عبارت آقاجر به معنای جنگجوی جنگل دارد. پس از حمله مغول به ایران و میانرودان،قاجارها نیز به همراه چند طایفه ترکمان و تاتار دیگر به شام کوچیدند.هنگامی که تیمور گورکانی به این نقطه تاخت قاجارها و دیگر کوچندگان را به بند کشید و سرانجام آنها را به خانقاه صفوی در آذرآبادگان بخشید. پس از آن قاجارها یکی از سازندگان سپاه قزلباش شدند
در زمان آقا محمد خان قاجار این طایفه به دو قبیله اشاقه باش و یوخاری باش (به معنای ساکن ناحیه بالا – رودخانه- و ساکن ناحیه پایین – رودخانه) تقسیم شده بود و آقا محمد خان موفق گردید این دو قبیله را با هم متحد کرده و نیروی نظامی خود را استحکام بخشد.
در این مقاله دربه دوره آقا محمدخان قاجار توضیح داده شده است.
واژه های کلیدی: قاجار، آقا محمد خان، فاجعه تاریخی، کودتا، قدرت‌یابی
فهرست مطالب
سلسله ی قاجار از آغاز تا پایان ۱
قاجار ۷
محمد شاه قاجار و اوضاع ترکمنها در آن ۱۰
حمله لشکر محمد شاه گرگان و قاری قالا: ۱۲
آقامحمدخان قاجار ۱۷
ریشه‌های قدرت‌یابی دودمان قاجار ۱۸
آقامحمد در آغاز نوجوانی ۱۸
کریم‌خان و دودمان قاجار ۱۹
بنیان نهادن حکومت قاجاریه ۲۰
فاجعه تاریخی کرمان ۲۱
انتقال مرکز حکومت به تهران ۲۳
رویکرد به خراسان و ماورای نهر و براندازی افشاریان ۲۳
بازگشت به قراباغ و بدرود زندگی ۲۴
درباره آقا محمدخان ۲۵
حکایاتی از بی‌عدالتی‌های آقامحمدخان ۲۷
عاقبت سرباز وفادار ۲۷
کشف یک کودتا ۲۷
برخی گفته‌ها در باره آقامحمدخان ۲۹
منابع : ۳۱
منابع :
فهرست واژگان اعلام فرهنگ پارسی روان شاد دکتر محمد معین؛ چاپ ۱۳۴۳ ؛ انتشارات امیرکبیر؛ تهران؛ جلد پنجم؛ صفحه ۴۰ آغا محمدخان و جلد ششم صغحه ۱۴۱۵ قاجاریان را ملاحظه فرمایید.
دایره المعارف فارسی به کوشش استاد حسین مصاحب؛ فروردین ۱۳۴۵؛ چاپ سوم ۱۳۸۱؛ چاپخانه سپهر؛ انتشارات امیرکبیر؛ تهران؛ جلد اول؛ صفحه ۱۸۲ آقا محمد خان
خواجه تاجدار به نوشته ژان گور فرانسوی و برگردان روان شاد ذبیح اله منصوری؛ چاپ ۱۳۴۷؛ چاپخانه بهمن؛ انتشارات امیرکبیر؛ تهران
آقا محمد خان قاجار شهریار نامی ایران؛ نوشته امینه پاکروان، برگردان جهانگیر افکاری؛ چاپ ۱۳۴۸؛ انتشارات فرانکلین زوار؛ تهران
آقامحمدخان قاجار و لطفعلیخان زند؛ ابوالفضل وکیلی قمی؛ چاپ ۱۳۴۸؛ انتشارات سینا؛ تهران
هرات در قلمرو استعمار؛ فتح الدین فتاحی؛ چاپ ۱۳۷۰؛ چاپخانه مروی؛ انتشارات مستوفی؛ لطفا
صفحات مقدمه به قلم دکتر محمد اسماعیل رضوانی را ملاحظه فرمایید.
احسن التاریخ؛ به نوشته محمد فتح الله بن محمد تقی ساروی؛ به فصل سرگذشت آقامحمدخان مراجعه کنید
تاریخ عضدی
تاریخ ایران (History of Persia) به قلم رابرت گرانت واتسون چاپ ۱۸۱۵ لندن؛ زبان اصلی
تاریخ ایران به قلم سر پرسی سایکس و با بازبینی در سال ۱۹۱۵ چاپ لندن؛ زبان اصلی
تاریخ ایران به قلم سر پرسی سایکس و با بازبینی در سال ۱۹۱۵ چاپ لندن؛ زبان اصلی
ماموریت علمی در ایران (Scientific mission in Persia) به قلم مورگان باستان شناس چاپ ۱۸۹۴ پاریس؛ زبان اصلی
سفری به سرتاسر ایران (Journey through Persia) به قلم جیمز موری یر چاپ ۱۸۱۲ لندن؛ زبان اصلی
دودمان قاجارها (Dynasty of the Kajars) و ماموریتی به دربار ایران به قلم سر هارفورد جونز چاپ ۱۸۳۳ لندن؛ زبان اصلی
آغامحمدخان قاجار چهره حیله گر تاریخ تالیف احمد پناهی انتشارات کتاب نمونه
سلسله ی قاجار از آغاز تا پایان
بسیاری انقراض قاجاریه و آغاز دوره پهلوی را نقطه عطفی در تاریخ ایران می دانند. به باور آنها، اندیشه تجدد طلبی رضا شاه و منش افتدارگرایانه اش در پیاده سازی آن اندیشه ها، تغییراتی بنیادین در سیاست و اجتماع ایران به وجود آورد.اما در سوی دیگر، گروهی بر این باورند که تحولات ایران در عصر پهلوی ریشه در تغییرات دوران قاجار داشته و پدیده نوظهوری نبوده است
در این تعبیر، همانا بازیگران اصلی دوره قاجاریه بودند که پس از انقراض این سلسله، پایه های حکومت پهلوی را تشکیل دادند.در کنار این دو تحلیل، یک نکته را در باب سلسله قاجاریه نمی توان نادیده گرفت: کشور ایران در سال ۱۳۰۴ شمسی (۱۹۲۵ میلادی) با سرزمینی که آقا محمد خان قاجار در سال ۱۱۷۵ (۱۷۹۶) به پادشاهی آن رسیده بود، تفاوت های چشمگیری داشت. تصویری منسوب به آقا محمد خان آنچه امروز به نام کشور ایران شناخته می شود، بیش و کم محصول نهایی تحولاتی است که در دوران قاجار در مرزهای این سرزمین رخ داد. این آقا محمد خان قاجار بود که پس از چیرگی بر بیشتر نقاط ایران، ده تهران واقع در کوهپایه جنوبی رشته کوه البرز را به پایتختی برگزید. (۱۱۷۵ هـ. ش.)از سوی دیگر فتحعلی شاه، برادر زاده آقا محمدخان و دومین شاه قاجار ، که در دهه های اول قرن نوزدهم میلادی بخش های قابل توجهی از زمین های شمال غربی ایران آن روزی را از دست داد.و شکست پیاپی از روسیه تزاری شاه قاجار را ناگزیر ساخت تا قراردادهای گلستان (۱۸۱۳) و ترکمنچای (۱۸۲۸) را بپذیرد.در این دو معاهده، ایران ابتدا حق حاکمیت روسیه را در منطقه گرجستان و سپس بر کلیه سرزمین های شمال رود ارس (ارمنستان و آذربایجان امروزی) به رسمیت شناخت.در میانه قرن نوزدهم میلادی، ناصرالدین شاه، چهارمین پادشاه قاجار ، تحت فشار بریتانیا سرزمین هرات در شرق ایران را نیز به کشور افغانستان امروزی واگذار کرد. درست شصت سال پس از تاسیس سلسله قاجار ، مساحت ایران از هر زمانی در تاریخ این سرزمین کمتر شده بود.گسترش ارتباط با غرببه سلطنت رسیدن فتحعلی شاه (۱۷۹۷ میلادی) همزمان بود با موج انقلاب فرانسه و کشور گشایی های ناپلئون بناپارت. تابستان سال ۱۷۹۸، ارتش ناپلئون با غلبه بر مملوک ها در خاک مصر، قاهره را اشغال کرد. تصرف سرزمین مسلمانان نقطه عطفی بود در تاریخ روابط دنیای غرب و تمدن اسلامی. از این زمان نفوذ سیاسی و فرهنگی قدرت های غربی در کشورهای مسلمان روز به روز بیشتر می شد؛ کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود.مواجهه ایران با تمدن غرب در دوران قاجار ، میراث دوگانه ای برای ایرانیان برجای گذاشت. از یک سو، تمایل شاهان قاجار به پیاده کردن الگوهای غربی – به ویژه پس از سفر ناصرالدین شاه به اروپا – راه ورود دستاوردهای انقلاب صنعتی را به ایران هموار می کرد. علاوه بر این، اشتیاق قاجاریان برای اعزام دانش آموز به اروپا، موج جدیدی به راه انداخت که در بازگشت اندیشه تجددطلبی را به همراه می آورد.
اما از سوی دیگر، روی خوش شاهان قجر به مظاهر دنیای غرب وابستگی روزافزون ایران را نیز در پی داشت. شاید سپردن اختیار گمرکات یا راه آهن ایران به خارجی ها به هدف سامان بخشی به اوضاع نابسامان اقتصاد ایران بود، اما در نگاه عامه ایرانیان، دربار قاجار با اعطای امتیازهای گوناگون به قدرت های خارجی، چوب حراج به سرمایه های کشور زده بود. ترور ناصرالدین شاه در سال های واپسین قرن نوزدهم ( اردیبهشت ۱۲۷۵ شمسی) و جنبش تنباکو در آغاز پادشاهی مظفرالدین شاه نشانه هایی بود از لبریز شدن کاسه صبر بخشی از جمعیت ایران که ارتباط روزافزون دربار قاجار و اروپا را مایه فساد و خیانت به دین و سرزمین می دانستند. مناسبات دین و دربار: اوج گیری روحانیت شیعهدر دوران صد و سی ساله حکمرانی قاجاریان، روابط علمای شیعه و شاهان فراز و فرود بسیاری داشت؛با این همه عصر قاجار را می توان عصر احیای روحانیت و تثبیت نهاد مرجعیت شیعه دانست.
پس از سرنگونی شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی، علمای شیعه نفوذ بی چون و چرای خود را در امور مملکت داری به سرعت از دست دادند. پس از حدود نیم قرن دوره فترت، با روی کار آمدن آقا محمد خان و تاسیس سلسله قاجار در سال ۱۱۷۵ بار دیگر ورق برای علمای شیعه برگشت. در توجه ویژه فتحعلی شاه به علما همین بس که به هنگام تاجگذاری نزد اعلم مراجع شیعه، شیخ جعفر کاشف الغطاء، رفت و او شاه قاجار را “نایب” خویش قرار داد. دیگر تحول اساسی که در این دوران رخ داد، تفوق علمای مکتب “اصولی” بر “اخباریون” بود. علمای “اصولی” نقش عقل را باور داشته و به اجتهاد در فقه قایل بودند. شاید بتوان گفت که تمام علمای دویست سال اخیر پیرو مکتب فقهی ای هستند که وحید بهبهانی مقارن با شروع سلسله قاجاریه پی ریزی کرده بود و شیخ مرتضی انصاری در دوران ناصرالدین شاه آن را تکمیل کرد.در دهه های پایانی دوران قاجار ، علمای تجددطلب بسیاری پدیدار شدند. حضور گسترده روحانیون در جنبش مشروطه، گواهی بود بر نزدیکی بیش از پیش دین و سیاست در جامعه ایران .عصر قاجار عصر ورود بسیاری از مظاهر و دستاوردهای دنیای غرب به ایران بود. اشتیاق شاهان قاجار به جلوه های “فرنگ” و تلاش اصلاح گرانی چون میرزا تقی خان امیرکبیر، روند آشنایی ایرانیان با فن آوری های آن روز را سرعتی دو چندان می بخشید.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
