عنوان :

مقاله سیمای عمومی استان گیلان

تعداد صفحات : ۱۳۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله به  بررسی موقعیت جغرافیایی استان گیلان، ویژگیهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی استان ، ویژگی های انسانی، اقتصادی  و سیمای عمومی شهرستان بندر انزلی و بررسی روستای آبکنار می پردازیم.

استان گیلان واقع در شمال ایران با مساحتی بالغ بر۱۱۴۷۱ کیلومتر مربع بیست و سومین استان کشور از نظر وسعت می باشد که ۹% کل مساحت کشور را شامل می شود. این استاناز جانب شمال به کشورهای استقلال یافته شوروی و دریای خزر، از غرب به استان آذربایجان شرقی، ازجنوب به استان زنجان وازجانب شرق به استان مازندران محدود می گردد.

استان گیلان به دلیل موقعیت جغرافیائی خاص خود دارای منابع آب غنی شامل آب رودها، دریاچه ها، و به طور کلی آبهای سطح الارضی و سفره آبهای زیر زمینی است.

محور اقتصادی استان کشاورزی است که عمدتا از مناطق روستائی تاثیر پذیرفته و لیکن مناطق شهری استان در درجه اول خدمات و در درجه دوم بر محور صنعت استوار است.

شهرستان بندرانزلی به علت قرار گرفتن درکنار دریا در فصول بهار و پائیز دارای بارانهای زیاد بوده و بادهای مرطوبی که از دریا به حانب ساحل می وزد پس از رسیدن به جبال البرز به باران تبدیل و فقط در دامنه شمالی کوههای مذبور نزول می نماید. هوای این ناحیه مرطوب است و به همین جهت تغییرات حرارت روز و شب بسیار خفیف می باشد.

شهرستان بندر انزلی از نقطه نظر وجود تاسیسات بندری نقش فعال در بازرگانی استان و کشور دارد و از مهمترین بنادر در کرانه های دریای خزر می باشد . با توسعه ظرفیت بارگیری و تخلیه در این بندر و در نتیجه ایجاد مشاغل جدید چه بطور مستقیم در بخش فعالیتهای بندری و چه بطور غیر مستقیم در بخش های وابسته، نقش مهمی در اقتصاد این شهر ایفا می کند.

سخن از آبکنار است. که با وسعت قابل ملاحظه، به صورت شبه جزیره ای که آبکنار و ماهروزه در انتهای شرقی آن قرار دارد بعد از شکل گیری باریکه انزلی، بصورت جزیره ای سر از مرداب بر آورده و مانند انزلی بصورت شبه جزیره فعلی شکل گرفته وخلیج کپورچال و خلیج سیاه کیشم (یا به زبان محلی گیشه) را بوجود آورده است.

با توجه به موقعیت جغرافیائی آبکنار که در آغوش مرداب انزلی آرمیده، سرزمینی پر حاصل و پر برکت بوده و می باشد و همین امر باعث گردیده اهالی از زمین های خود به نحو احسن استفاده نمایند و در نتیجه کشاورزی یکی از مشاغل عمده این ناحیه بوده است ولی این مردم سخت کوش از مرداب نیز تا حد توانائی،  حداکثر بهره را گرفته زیرا بیشتر اهالی به صید ماهی و شکار پرندگان پرداخته و توانسته اند از این طریق به صادرات عظیم اهالی به نقاط دیگر و کسب درآمد حاصله توفیق حاصل نمایند وهمچنین به  نوغانداری هم می پردازند.

 واژه های کلیدی: استان گیلان، پوشش گیاهی، جلگه ها، اوضاع جویف جنگل،  کشاورزی، نوغانداری، بندر انزلی، قدمت آبکنار، اعتقادات محلی ، چای کاری

فهرست مطالب

سیمای عمومی استان گیلان    ۱
۱_ بررسی موقعیت استان    ۱
۲_ پستی ها و بلندی ها    ۲
۲_۱ ارتفاعات    ۲
۲_۲  جلگه ها    ۳
الف)  جلگه های باریک شرقی و شمال غربی    ۳
ب) جلگه مرکزی    ۴
۳_منابع آب در استان (آبهای سطخ الرضی و تحت الارضی)    ۴
الف) رودخانه ها    ۴
ب) دریاچه ها    ۵
ج) آبهای زیر زمینی    ۶
۴_ اوضاع جوی استان    ۷
۵_زمین شناسی، خاک شناسی،زلزله شناسی    ۹
۵_۱_زمین شناسی    ۹
۵_۲_خاک شناسی    ۱۱
۶_پوشش گیاهی (جنگل و مرتع)    ۱۳
۶-۱-جنگل    ۱۳
۶_۲_مرتع    ۱۳
۷- ویژگیهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی استان    ۱۴
۷-۱- تاریخچه گیلان    ۱۴
۷-۲- بررسی جمعیت استان    ۱۵
۷-۳- ویژگیهای اقتصادی استان    ۱۸
کشاورزی    ۲۰
دامداری و شیلات    ۲۱
نوغانداری ( صنعت ابریشم )    ۲۱
صنعت و معدن    ۲۱
سیمای عمومی شهرستان بندر انزلی    ۲۳
۱- بررسی موقعیت در استان گیلان    ۲۳
۲- وضعیت جوی شهرستان    ۲۴
۳- ویژگیهای جمعیتی شهرستان    ۲۵
۴- ویژگیهای اقتصادی شهرستان بندر انزلی    ۲۹
مطالعات روستا    ۳۲
بررسی عمومی    ۳۲
وضعیت جغرافیایی    ۳۳
حدود آبکنار قدیمی    ۳۳
حدود آبکنار جدید    ۳۴
۱-  میر محله یا پایین محله    ۳۶
۲- مسجد محله    ۳۶
۳- میان محله    ۳۶
وجه تسمیه آبکنار    ۳۷
قدمت آبکنار    ۳۷
پیله بازار (بازار بزرگ )    ۳۸
بازار مسجد محله    ۳۹
بازار میر محله    ۴۰
کوچ اقوام اولیه آبکناریها    ۴۱
اقوام اولیه آبکناریها    ۴۸
لاهیجانی ها    ۵۱
طایفه لر و کرد    ۵۲
مشاغل عمده اهالی آبکنار    ۵۸
کانال های حفر شده در آبکنار    ۶۱
اجازه احداث شهر به وسیله اهالی    ۶۲
کشاورزی و نوغان داری در آبکنار    ۶۳
نوغان داری    ۶۴
چای کاری در آبکنار    ۷۰
توتون کاری در آبکنار    ۷۰
نقش زنان در آبکنار    ۷۱
مدارس آبکنار    ۷۳
حاکمان آبکـنار    ۷۷
رویدادهای آبکنار    ۷۹
مساجد آبکنار    ۸۲
گورستانهای  قدیمی    ۸۵
اماکن اقتصادی در نیمه اول سال ۱۳۶۹ شمسی در آبکنار    ۸۵
وجه تسمیه ماهروزه    ۸۶
بررسی معماری روستا    ۸۷
بررسی بناهای روستای آبکنار    ۸۸
کلبه ماهیگیران    ۸۸
چاه آب    ۹۳
کُتام  (  Cotam)    ۹۵
کوتی (Cuti)    ۹۸
روجگیر    ۱۰۲
تَلَمبار    ۱۰۶
آب آشامیدنی    ۱۰۸
بَجار مَرز (Bajar  Marz)    ۱۰۹
دیوار چوبی    ۱۱۰
رَمش    ) (Ramsh    ۱۱۰
چَپَر ((chapar    ۱۱۱
دیوار بلوکی    ۱۱۳
بَلته ساده    ۱۱۴
بلته متحرک    ۱۱۶
بلته گردان    ۱۱۶
اعتقادات محلی و سنتی روستاهای آبکنار    ۱۱۷
سال نو و دید و بازدید عید    ۱۱۹
چهارشنبه سوری    ۱۲۰
چهارشنبه خاتون کیست؟    ۱۲۱
مراسم عزاداری ماه محرم    ۱۲۱
عید قربان    ۱۲۲
عروس گله    ۱۲۲
شب نشینی ها    ۱۲۴
بازی های محلی آبکنار    ۱۲۴
مراسم نامزدی و عروسی در قدیم    ۱۲۵

سیمای عمومی استان گیلان

۱_ بررسی موقعیت استان

استان گیلان واقع در شمال ایران با مساحتی بالغ بر۱۱۴۷۱ کیلومتر مربع بیست و سومین استان کشور از نظر وسعت می باشد که ۹% کل مساحت کشور را شامل می شود. طول این استان با قرارگیری در جنوب دریای خزر از آستارا تاچابکسر (نوار ساحلی) ۳۱۵کیلومتر و  عرض آن از ۲۵ تا ۱۰۵ کیلومتر متغیر است.

این استان بین ۳۶ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی از خط استوا و ۴۸ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۴ دقیقه طول شرقی از نصف النهارگرینویچ قرار گرفته دارد که از جانب شمال به کشورهای استقلال یافته شوروی و دریای خزر، از غرب به استان آذربایجان شرقی، ازجنوب به استان زنجان وازجانب شرق به استان مازندران محدود می گردد.

بر طبق آخرین تقسیمات سیاسی، استان گیلان دارای ۱۱ شهرستان، ۳۱ شهر، ۲۲ بخش، ۵۶ دهستان، ۲۸۱۴ روستا و آبادی می باشد که مرکز آن شهر رشت است.

پراکندگی آبادیها در شهرستانهای مختلف این استان بدین ترتیب بوده که بیشترین تعداد آبادیها متعلق به شهرستان رودسر (۵۷۵)وکمترین آنها متعلق به شهرستان بندر انزلی با تعداد (۲۹)آبادی می باشد.

۲_ پستی ها و بلندی ها

۲_۱ ارتفاعات

ارتفاعات گیلان شامل سه رشته کوه می باشند: اول سلسله کوههای تالش که منشعب از کوههای خلخال و قفقاز است ودردنباله کوه سبلان به موازات دریای خزر ادامه دارد. دوم سلسله کوههای لاهیجان و دیلمان و عمارلو و خزران و تخت سلیمان که به موازات سواحل جنوبی دریای مازندران کشیده شده است و سوم سلسله کوههای شفت و ماسوله و طارم.

مرتفع ترین کوههای جنوب شرق گیلان دُرفَک است که در ناحیه سیاهکل قراردارد و ارتفاع آن ۳۵۰۰ متر از سطح دریا می باشد. بلندترین کوههای غرب گیلان معلم است در جنوب ماسوله که ۳۰۹۶ متر بلندی آن است و مرتفع ترین کوههای جنوب غربی ونی است در جنوب امامزاده ابراهیم که ارتفاع آن ۳۰۵۰ متر می باشد و از دیگر ارتفاعات مهم این استان، گوانه کل در شرق گیلان (جنوب اشکور) با ۳۳۵۰ متر و تالش کوه در املش با ۳۰۰۰ متر هستند.

کوههای جنوبی استان گیلان ادامه سلسله جبال البرز می باشند که موازی ساحل دریا از غرب به شرق کشیده شده در قسمت مرکزی سفید رود یک مدخل طبیعی  در این منطقه ایجاد نموده است.

۲_۲  جلگه ها

جلگه گیلان با وسعت تقریبی ۳۶۰۰ کیلومتر مربع پر آب ترین و حاصلخیزترین مناطق ایران است. این جلگه شامل ناحیه آبرفتی است که بین دامنه های شمالی کوههای البرز و سواحل جنوبی دریای خزر قرار دارد و از آبرفت رودهای جاری در این منطقه بوجود آمده است و به دو بخش جلگه های باریک شرقی و شمال غربی و جلگه های مرکزی تقسیم می شود.

الف)  جلگه های باریک شرقی و شمال غربی

این ناحیه جلگه ای در شمال غرب و شرق استان گیلان به صورت نوار باریکی بین سواحل خزر و دامنه های شمالی البرز با وسعت بسیار کمی واقع شده است و مستقیما تحت تاثیر آبرفتهای تعداد زیادی از رودخانه های ساحلی با خصوصیات سیلابی قرار می گیرد و شامل دو بخش است: نخست جلگه های بلند که در آن رود ها بستری عمیق احداث کرده اند و با تجاوز از بستر به هنگام طغیان بر وسعت محدود که دارای شیب ملایمی بوده و بخشهای زیر در آن قابل تشخیص است:

مخروط های رسوبی که در مصب رودهائی چون گرگانرود، قلعه رودخان، پسی خان و صیقلان رود تشکیل شده است مناطق باتلاقی در حاشیه ساحل مانند مرداب لنگرود در شرق و مرداب انزلی در مرکز، رشته تپه های ماسه ای جدید که به موازات خط ساحلی کشیده شده است و نیز بر جستگی هائی که در دو طرف مسیر رودخانه ها واقع شده اند.

ب) جلگه مرکزی

این جلگه در مثلثی که در حد فاصل امامزاده هاشم _ انزلی_ چمخاله تشکیل می شود، قرار دارد و برخلاف جلگه های شرقی و شمال غربی وسعت زیادی را دارا می باشد و آنچه سبب این وسعت زیاد گردیده عبارتست از، وجود گسلی که رشته کوههای غربی را از سلسله جبال البرز جدا نموده و سبب حرکت طبقات زمین به سمت شمال گردیده، رسوباتی که توسط سفید رود در این ناحیه به جای مانده و تبخیر شدید و عوامل دیگر که باعث پائین آمدن سطح آب دریای خزر گردیده است

۳_منابع آب در استان (آبهای سطخ الرضی و تحت الارضی)

استان گیلان به دلیل موقعیت جغرافیائی خاص خود دارای منابع آب غنی شامل آب رودها، دریاچه ها، و به طور کلی آبهای سطح الارضی و سفره آبهای زیر زمینی است.

الف) رودخانه ها

وزش بادهای مرطوب دریائی، بخار آب و ابرهای حاصل از تبخیر دریای خزر به ا رتفاع یک هزار متر می رساند و با نزول باران حاصله حدود ۳۸ رودخانه بزرگ و کوچک را که در این منطقه گسترده شده است بوجود می آورد. میزان آبدهی رودخانه های منطقه در تمام طول سال یکسان نبوده و دوره کم شدن آب رودخانه ها معمولا از اواخر فروردین شروع و تا مرداد ماه ادامه می یابد.

پر آب ترین و طویل ترین رودخانه جاری در استان گیلان، سفید رود به طول ۶۵۰ کیلومتر است که از سلسله جبال زاگرس سرچشمه گرفته و پس از عبور از استانهای کردستان، آذربایجان و زنجان از راه منجیل در محل امامزاده هاشم وارد دشت گیلان شده و به سمت دریای خزر به جریان خود ادامه داده و در محل حسن کیاده به آن می ریزد. از دیگر رودخانه های مهم این استان، رودخانه های فومنات شامل: جاف رود، مرغک، خالکائی، پلنگ رود، ماسوله خان، شاخزر، قلعه رود خان، پسی خان که مساحت تقریبی حوضه آب ریز این رودخانه ها جمعا ۲۵۰۰ کیلومتر مربع می باشد.

رودخانه های پلرود با حوضه آب ریز ۱۶۳۵ کیلومتر مربع و شلمان رود با حوضه آب ریز ۹۰/۳۹۱ کیلومتر مربع نیز بعد از سفید رود از اهمیت نسبی در منطقه برخوردارند که اولی از ارتفاعات اشکور و دومی از ارتفاعات ناتشکوه سرچشمه می گیرند.

ب) دریاچه ها

دریاچه خزر دارای وسعتی معادل ۴۳۸۰۰۰ کیلومتر مربع می باشد که از این مقدار ۴۵۰ کیلومتر آن در استان گیلان قرار دارد. عمیق ترین نقطه آن ۹۹۸ پا و در جنوب آن واقع شده است. زائده ای که از دریای خزر در حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع می رسد مرداب انزلی نامیده می شود که ۴۵ رشته از رودهای کوچک و بزرگ گیلان وارد آن می شوند. این مرداب در تولید مثل و تکثیر ماهیان دریای خزر موثر بوده و به عنوان یک راه دریائی برای شهرستان رشت و بندر انزلی مورد استفاده واقع می شود.

ج) آبهای زیر زمینی

آبهای تحت الارضی دشت گیلان روی چند صد متر ضخامت از مواد رسوبی رودخانه سفید رود و سیلابهای البرز تشکیل می شود. وفور بارندگی در برخی از دوره های سال موجب شده که طبقات مذکور به حالت اشباع درآیند. از طرفی نحوه قرار گرفتن قشرهای نفوذپذیرسبب تشکیل یک سیستم سفره های آبی قابل استخراج شده که، در برخی نقاط به صورت آرتزین مورد بهره برداری واقع گردیده اند معمولا سفره آب نسبت به سطح طبیعی زمین در عمق کم قرار دارد و در فصل بارندگی این عمق به طور محسوسی کمتر می شود به طوریکه گاهی از یک متر هم تجاوز نمی کند.

در مناطق برنج خیز سفره آب زیر زمینی که طبیعتا در بهار تمایل به پائین رفتن دارد بوسیله آب آبیاری برنجزارها تغذیه می شود.

در حالیکه برنجزارها روی طبقات قابل نفوذ قرار گرفته باشند سطح سفره آب زیر زمینی تا سطح خاک هم صعود می کند و این وضع تا آخر فصل آبیاری ادامه خواهد داشت. آب اندازی مزارع در این گونه اراضی باعث اشباع ضخامت یک تا دو متر از قسمت سطح خاک می گردد.

۴_ اوضاع جوی استان

رشته کوههای البرز جلگه های پست خزر را از فلات مرکزی جدا ساخته و استان گیلان با واقع شدن در این حد فاصله از آب و هوای خاص معتدل خزری بر خوردار است. به طوریکه کوهستان تالش با جهت شمال_ جنوب و کوهستانهای البرز با امتداد شرقی_ غربی مانع عبور بخار آب حاصله از دریای خزر و بادهای مرطوب شمال غربی به داخل ایران بوده است که موجب رطوبت زیاد و بارندگی بسیار در ناحیه می گردند. مهمترین مشخصات اقلیمی استان گیلان به شرح ذیل می باشند:

_ درجه حرارت متوسط سالانه برابر ۷/۱۶ درجه سانتیگراد می باشد که حداکثر درجه حرارت عموما در مرداد ماه و حداقل آن در بهمن ماه است. متوسط حداقل روزانه در سردترین ماههای سال ۲+ و متوسط حداکثر حرارت روزانه درگرمترین ماههای سال ۲۰+ درجه سانتیکراد اندازه گیری شده است و در میان شهرستانهای استان، آستارا سردترین و بندر انزلی گرمترین نقاط می باشند.

_ اختلاف درجه حرارت روز با شب در تمام فصول زیاد نمی باشد و در ایجاد این وضعیت وجود عواملی چون رطوبت هوا، رژیم باد و نسیم ذخیره سازی بطئی گرمای حاصل از تابش آفتاب در فصل تابستان توسط دریای خزر و بازدهی آن در فصل زمستان نقش موثری را ایفا می نماید که در نتیجه اعتدال و یکنواختی هوای گیلان را باعث می شوند.

_ گیلان پر آبترین منطقه کشور است و گاه جمع باران سالانه آن به ویژه در ارتفاعات حداکثر تا ۲۰۰۰ میلیمتر هم می رسد. توزیع سالانه فصول و فاصله زمانی نامنظم و ارتفاع نزولات در سراسر کناره زیاد است که با دور شدن از ساحل مقدار آن کاهش می یابد. دشت گیلان به طور متوسط دارای نزولات سالانه ای حدود ۹۰۰ تا ۱۵۰۰ میلیمتر است به طوریکه در طول هیچ ماهی بدون بارندگی نیست. بندر انزلی با ۱۸۴۸ میلیمتر باران سالانه (معدل ۲۴ سال) پر آب ترین و رودبار با ۳۳۴ میلیمتر (معدل ۱۸ ساله) کم باران ترین شهرهای گیلان هستند.

– قسمت اعظم نزولات جوی در گیلان به صورت باران است و نزول برف امری استثنائی است ولی ممکن است گاهی مهم و قابل ملاحظه باشد به طوریکه در اواخر بهمن و اوایل اسفند این امر انجام می گیرد و مهمتر اینکه در تمام قسمت داخلی دشت عمومیت دارد.

نکته قابل توجه اینکه گیلان، تنها منطقه ای است که از باران تابستان نیز برخوردار است. به طوریکه در بندر انزلی ۲۵ تا ۳۵ درصد ریزش های جوی در تابستان نازل می شود.

_ اکثر شهرستانهای این استان به استثنای رودبار از میزان رطوبت نسبی ۷۰ درصد به بالا برخوردارند.

_ تعداد ساعات آفتابی در روز به جز در دوره خشکی چندان زیاد نیست. از ماه شهریور به بعد نور آفتاب ضعیف است.

۵_زمین شناسی، خاک شناسی،زلزله شناسی

۵_۱_زمین شناسی

در دوران سوم زمین شناسی، به علت حرکات شدید زیر زمینی چین خوردگی های منظم در سطح زمین، ازکوههای آلپ در اروپا تا هیمالیا درآسیا به ظهور رسیده و اراضی ایران را به وجود آورده و چین خوردگیهای البرز نیز از مصب رود تا دامنه های شمالی رشته البرز تشکیل یافته که در حدود شهرهای رودبار و رستم آباد آثار این چین خوردگیها به خوبی معلوم است. درواقع یک رشته شیست های ازوئیک در زیراراضی گیلان به موازات رشته های البرز تولید شده و رسوبات رودخانه ها تدریجا این رشته را مستور داشته و اراضی فعلی گیلان را ایجاد کرده است. دشت فعلی گیلان حدود ۳۰۰۰ کیلومترمربع وسعت دارد و شیب عمومی ۲ تا ۴ درصد از جنوب به شمال است و می توان این منطقه را به دو واحد حوزه رودخانه سفید رود و ناحیه فومنات تقسیم کرد.

سری ژوراسیک به صورت شیستهای سبز بزرگ و میگاشیست در دره پسیفان به صورت ماسه سنگ دیده می شود.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .