عنوان :

مقاله شاخص های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن

تعداد صفحات :۱۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

موضوع مقاله تحت عنوان شاخص‫های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن می‫باشد . اقتصاد اسلامی با عواطف واحساساتی که بر اساس مفاهیم اسلامی پی ریزی شده است ارتباط دارد که برخاسته از آموزه های خاص است که از سرچشمه ی وحی الهی نشأت گرفته ومعیار اصلی ومحور اساسی آن را عدالت تشکیل می دهد . اسلام برای تحقق این هدف والا برنامه‫های خود را از درون روح وجان انسانها آغاز کرده وبا اولین اصل از اصول اعتقادی و اخلاقی نو خود توانسته خود پرستی وحب نفسی را که سرچشمه‫ی همه‫ی ظلمت ها وتجاوز هاست به خدا پرستی مبدل سازد. هنگامی که کسی خدا را معبود خود قرار دهد وبندگان را مخلوق او بداند ولطف و عنایت حق را نسبت به آفریدگانش ببیند و رفتار خود را نزدیک به اخلاق الهی نموده ، از هرگونه ظلم وتعدی نسبت به حقوق آنها اجتناب خواهد کرد ودر راه خدمت به آنان گام برخواهد داشت. منابع اصلی که در یک مقاله ذکر شده است قرآن و نهج‫البلاغه است. این مقاله از نظر ماهیت چون از کتب متعدد تدوین شده، توصیفی وچون با روش فیش‫برداری بوده است کتابخانه‫ای محسوب می‫شود. روش تحقیقی استفاده شده، روش کتابخانه‫ای است.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
واژه های کلیدی: شاخص، اقتصاد، طلب، قرآن

فهرست مطالب

مقدمه ۱
اصطلاحات کلیدی: ۲
چکیده : ۳
شاخص های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن ۴
نتیجه‫: ۱۲
پی نوشت : ۱۳
فهرست منابع : ۱۴

 فهرست منابع

*قرآن کریم
*نهج البلاغه
۱- اسحاقی،حسین ، مبانی وراهبردهای جهاد اقتصادی ،مرکز نشر هاجر
۲- انوری حسن فرهنگ فشرده سخن تهران سخن ۱۳۸۲
۳- جبران مسعود فرهنگ الفبائی الرائدانزابی نژاد موسسه ی چاپ وانتشارات استان قدس رضوی چاپ اول۱۳۷۳
۴- جهانگیر، منصور ، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با آخرین اصلاحات ،نشرآوران، چ‫نیل، چ ۸۹
۵- رساله نوین اما م خمینی ، مسائل اقتصادی ، ترجمه عبدالکریم بی آزار شیرازی ، انتشارات مؤسسه انجام کتاب ، چ سپهر ، دی ۵۹
۶- صدر، محمد باقر، اقتصاد ما با بررسی هایی درباره ی مکتب اقتصادی ، ترجمه ی محمد کاظم موسوی، انتشارات برهان
۷- قیم عبد النبی فرهنگ معاصر میانه تهران فرهنگ معاصر۱۳۸۶
۸- معین محمد فرهنگ فارسی معین تهران نامن ۱۳۸۴
۹- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران ، تفسیر نمونه، ج۲۵، نشر دارالکتاب الاسلامیه ، چ ۲۹ سال ۸۶
۱۰- نوری ،حسین ،اقتصاد اسلامی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی

مقدمه

   اسلام به عنوان یگانه مکتب انسان ساز، توجه خاصی به رفع حوائج مادی دارد والگوهای خاصی برای روابط نهادهای مختلف اجتماعی واقتصادی در نظر گرفته است . از این منظر در جامعه‫ی انسانی هدف و انتظار از تحکیم بنیادهای اتقصادی ، تمرکز وتکاثر ثروت و سودجویی و نفع‫پرستی نیست بلکه رفع نیازهای اساسی انسان در جریان رشد و تکامل مادی و معنوی او و رسیدن به اهداف غایی خلقت ریشه‫کن کردن فقر ومحرومیت است.

   نگرش هر مکتبی نسبت به مبدأ جهان آفرینش وانسان در ساماندهی نظام اقتصادی آن تأثیر گذار است بر این اساس اقتصاد اسلامی که برگرفته از آموزه‫های وحیانی است انسان را موجودی آگاه وصاحب اراده و اختیار ، هدفمند ، کمال جو ، ومسئولیت پذیر می‫داند . رفتارهای اقتصادی و فعالیتهای تولیدی او را تنظیم می‫کند و در جهت نیل به اهداف اقتصادی که همانا اعتلای معنوی انسان‫ها، استقلال اقتصادی، عدالت اقتصادی، رفاه عمومی و رشد اقتصادی است، گام برمی‫دارد. در این اندیشه آزادی اقتصادی در چارچوب بندگی خدا واحترام نهادن به حریم حلال وحرام‫ها تفسیر می‫گردد و افراد در انتخاب شغل و مسکن و به دست آوردن ثروت ومصرف آن آزادند. البته نه آزادی کامل بلکه تحت نظارت و ارشاد دولت پیچیده به ارزش‫ها و مقررات و محدودیت‫هایی که اسلام یا حاکم اسلامی برای فعالیت‫های اقتصادی وضع می‫نماید.

   در نتیجه یکی از بهترین و صحیح‫ترین نظام های اقتصادی، نظام اقتصادی اسلام است که در تمام امور اقتصادی غنی و بی‫عیب و نقص است. اگر حکومت‫های اسلامی بتوانند قوانین موجود در نظام اقتصادی اسلام را در کشورهایشان اجرا کنند نمونه‫ای از جامعه‫ی سالم خواهند داشت . عدالت اجتماعی در این جوامع به طرز صحیحی برقرار خواهد شد.

 اصطلاحات کلیدی:

شاخص: خیره شده، ثابت، تثبیت شده^(۱)

اقتصاد: دانش بررسی تولید ثروت ومصرف کالاها وخدمات، صرفه جویی^(۲)

طلب: خواسته، خواهش، مقصد، خواستگاه، مسأله و موضوع علمی^(۳)

دیدگاه: منظره، چشم‫انداز^(۴)

قرآن: قرآن مجید که دارای ۱۱۴سوره که ۹۰ سوره مکی و۲۴سوره مدنی است ودارای ۶۲۳۶ آیه می‫باشد.^(۵)

 چکیده :

   موضوع مقاله تحت عنوان شاخص‫های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن می‫باشد . کلمه‫ی اقتصاد در لغت از قصد به معنای میانه‫روی وتجاوز نکردن از حد و راه آسان و به معنای اعتدال ومقتصد به معنای معتدل است، که یکی از مهمترین شاخه‫های مورد بررسی دراسلام شناخت وآشنایی با اقتصاد اسلامی است، که طبق آن می‌توان راه صحیح و درست کار و فعالیت‌های اجتماعی را بدست آورد و در سایه‌ی آن به اهداف بزرگی چون عدالت اجتماعی، رفاه مردم، استقلال اقتصادی و… رسید.

   هدف از بررسی شاخص‫های اقتصاد مطلوب رسیدن به عدالت اجتماعی وعملی کردن آن در جامعه‫ی اسلامی است .

    منابع اصلی که در یک مقاله ذکر شده است قرآن و نهج‫البلاغه است. این مقاله از نظر ماهیت چون از کتب متعدد تدوین شده، توصیفی وچون با روش فیش‫برداری بوده است کتابخانه‫ای محسوب می‫شود. روش تحقیقی استفاده شده، روش کتابخانه‫ای است.

 شاخص های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن

     کلمه اقتصاد در لغت از قصد میانه‫روی و تجاوز نکردن از حد و راه آسان است و مقتصد به معنای معتدل و اقتصاد به معنای اعتدال است ومقصود از قید اسلامی کلیه قواعد اساسی در حیات اقتصادی است که به عدالت اجتماعی مربوط می‫شود .^(۵)

   به عبارتی دیگر اسلوب وروشی که جامعه ترجیح می‫دهد در عرصه‫ی اقتصادی وگشایش معضلات علمی خویش از آن پیروی نماید. هر جامعه‫ای به جهت آنکه با تولید وتوزیع امکانات اقتصادی مواجه است ناگزیر از انتخاب اسلوبی برای تنظیم فعالیت‫های اقتصادی خویش است چنین اسلوب وروش تعیین کننده‫ی مذهب اقتصادی است.

   به خاطر همین دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از فقدان عدالت اجتماعی است. بنابر این مذهب اعتقادی در حقیقت ایجاد اسلوبی جهت تنظیم فعالیت های اقتصادی و برطرف نمودن تنگناهای معیشتی مردم منطبق با ایده‫ی عدالت است ودر نتیجه بررسی مالکیت خصوصی آزادی اقتصادی القای نرخ بهره در روابط اقتصادی که با ایده‫ی عدالت ارتباط دارند در قلمرو مباحث مذهب نظامی اقتصادی قرار می‫گیرند.

   در بینش اسلامی انسان موجودی است آگاه، صاحب اختیار، هدفمند، کمال‫جو، و مسئولیت‫پذیر. در راستای چنین بینشی اعتقادهای یک مسلمان که برخاسته از جهان‫بینی توحیدی داشت نقش به‫سزایی در رفتارهای اقتصادی و فعالیت‫های تولیدی می‫یابد، زیرا نه تنها در برابر خویش بلکه در برابر خداوند و مخلوقات اونیزخود را مسئول و امانت‫دار الهی بر روی زمین می‫داند. از این‫رو خود را موظف به تلاش وکوشش برای اصلاح وآبادانی جهان می‫شمارد چنانچه خداوند در قرآن کریم می‫فرماید:

(هُوَ أَنشَأَکُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ).^(۶) (اوست خدایی که شما را از زمین پدید آورد واز شما خواست تا به آبادانی آن بپردازید.)

   اقتصاد اسلامی با عواطف واحساساتی که بر اساس مفاهیم اسلامی پی ریزی شده است ارتباط دارد که برخاسته از آموزه های خاص است که از سرچشمه ی وحی الهی نشأت گرفته ومعیار اصلی ومحور اساسی آن را عدالت تشکیل می دهد . اسلام برای تحقق این هدف والا برنامه‫های خود را از درون روح وجان انسانها آغاز کرده وبا اولین اصل از اصول اعتقادی و اخلاقی نو خود توانسته خود پرستی وحب نفسی را که سرچشمه‫ی همه‫ی ظلمت ها وتجاوز هاست به خدا پرستی مبدل سازد. هنگامی که کسی خدا را معبود خود قرار دهد وبندگان را مخلوق او بداند ولطف و عنایت حق را نسبت به آفریدگانش ببیند و رفتار خود را نزدیک به اخلاق الهی نموده ، از هرگونه ظلم وتعدی نسبت به حقوق آنها اجتناب خواهد کرد ودر راه خدمت به آنان گام برخواهد داشت.

    اصل عملی که بیانگر عدالت خداوند است عدالت را در تمام شئون اجتماعی محور اصلی قرار می‫دهد و از بندگان خدا می خواهد که برای برقراری عدالت تلاش وکوشش خود را به کار گیرند . واز هر گونه ظلم وبی عدالتی در جامعه جلوگیری کنند.

   در اسلام ،آزادی اقتصادی بر مدار حلیّت شرعی می چرخد به این ترتیب نهادهای اقتصادی هرگز از حدود واصول اخلاقی عبادی که در شریعت مقرر شده سر پیچی نمی‫کنند وآزادی مسئولانه را به نمایش می‫گذارند . اسلام تنها از طریق نصیحت واندرز آزادی های افراد را مهار نمی‫کند بلکه مقرّر می‫دارد که دولت بر فعالیت های اقتصادی نظارت کند .^(۷)

   آنچه که نظام اقتصادی اسلام را از دیگر نظام ها جدا می سازد اصول سه‫گانه‫ی مالکیت مختلط، آزادی اقتصادی در کادر محدود در عدالت اجتماعی است به همین خاطر اسلام هم زمان مالکیت‫های خصوصی و مالکیت های عمومی ومالکیت های دولت را همراه هم پذیرفته و از هیچ کدام به عنوان امر ضروری واستثنایی تعبیر نمی کند آنچنان که سرمایه داری گاهی تن به مالکیت عمومی ونیز نظام سوسیالیستی گاهی تن به مالکیت فردی می‫دهد به همین دلیل اشتباه است که جامعه اسلامی را یک جامعه ی سرمایه‫داری نامیده شود. اگر چه نسبت به بعضی از اموال وابزار تولید مالکیت خصوصی اعطا کرده است ونیز اشتباه است بر جامعه‫ی اسلامی نام جامعه سوسیالیستی بگذاریم اگرچه اسلام اصل مالکیت عمومی را نسبت به بعضی از ثروت‫های وسرمایه‫ها پذیرفته است. همچنین اشتباه است که جامعه اسلامی ترکیبی ازسیستم سرمایه‫داری وسوسیالیستی بدانیم چون تنوع اشکال مالکیت در جامعه‫ی اسلامی بدین معنا نیست که نظام اقتصاد اسلامی این‫گونه است بلکه این تنوع حکایت از یک رأی قاطع واصیل می کند که برپایه و اصول فکری معینی پی‫ریزی گشته است.^(۸)

   از آنجا که اسلام پایه اصلی مالکیت را کار قرار داده وآن را وسیله اصلی تولید ثروت به حساب آورده در نتیجه به دست می‫آید که :

۱- تجویز پیدایش مالکیت خصوصی در زمینه ی اقتصادی. زیرا اگر کار، اساس مالکیت باشد طبیعی است که باید برای کارگر نسبت به کالاهایی که در تولیدشان دخالت داشته وبه آن مالکیت داده است مالکیت خصوصی پدید آید مانند مزرعه‫ها ومنسوجات و…

۲- ره‫آورد دیگری که از پایه کار سبب مالکیت کار است ، بدست می آید که محدودیت ، زمینه‫ی مالکیت خصوصی است وحدود مالکیت خصوصی باید بر اموالی باشد که کار بتواند در ایجاد یا شکل آن دخالت داشته باشد به این ترتیب اموالی که کار هیچ گونه تأثیری در آنها ندارد به تملک خصوصی در نمی آید.^(۹) در اصل چهل وششم قانون اساسی جمهوری اسلامی درباره‫ی مالکیت خصوصی این چنین آمده است: هر کس مالک حاصل کسب وکار مشروع خویش است، وهیچ کس نمی تواند به عنوان مالکیت نسبت به کسب وکار خود امکان کسب وکار را از دیگری سلب کند . در اصل چهل و چهارم نیز بخش خصوصی را یکی از ارکان سه‫گانه نظام به شمار آورد: نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی وخصوصی، برنامه‫ریزی منظم وصحیح استوار است.^(۱۰)

    در اقتصاد اسلامی سعی در حفظ حاکمیت سیاسی اسلامی در روابط با بیگانگان است زیرا در روابط خارجی مناسبات اقتصادی وسیاسی بسیار به هم پیوسته‫اند. هم‫اکنون وابستگی سیاسی بسیاری از کشورهای جهان سوم در اثر وابستگی اقتصادی آنهاست. به این دلیل یکی از اهداف اقتصاد اسلامی حفظ حاکمیت سیاسی اسلام است چنانکه در مناسبات سیاسی باید برتری اسلام ومسلمین مراعات گردد. خداوند در سوره ی انفال می فرماید :

(واعدو لهم ما استطعتم من قوه ومن رباط الخیل ترهبون به عدو الله وعدوکم …).^(۱۱)

در واقع می توان گفت جهاد اقتصادی بخشی از جهاد با دشمن است.^(۱۲)

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .