عنوان :

مقاله شناخت خداوند و فلسفه وجود خدا از دیدگاه علامه طباطبایی

تعداد صفحات : ۴۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله درباره زندگی نامه علامه طباطبایی و فلسفه وجود خدا از دیدگاه علامه بررسی می شود.

بشر در جهانی زندگی می‌کند که نه از ابتدای آن آگاه است و نه از انتهای آن و نه از منشأ آن و طبعاً مایل است از ابتدا و انتها و منشأ آن آگاه گردد خود این آگاهی قطع نظر از هر فائده دیگر برای او مطلوب است. لزومی ندارد که هر مسئله علمی و نظری یک فائده عملی داشته باشد. ثانیاً اعتقاد و ایمان به خدا از مفیدترین و لازم ترین معتقدات بشر در زندگی است. اعتقاد و ایمان به خدا از نظر فردی آرامش دهنده روح و روان و پشتوانه فضائل اخلاقی است و از نظر اجتماعی ضامن قدرت قانون و عدالت و حقوق افراد در برابر یکدیگر است.

سؤال: اختلاف نظر حکما و عرفا در وحدت وجود چیست؟

جواب: عرفا می گویند: وجود تنها وجود حق است و مابقی موجود بالله و وجودشان بالعرض و المجاز است ولی حکما می گویند: وجود حقیقت و مُشَکَّکِهْ ذات مراتب است برخلاف عرفا که می گویند: غیر از حق تعالی اساساً چیزی وجود ندارد.

سؤال: نظر عرفا و حکما درباره‌ی وجود مطلق و مقید چیست؟

جواب: عرفا به وجود مقید قائل نیستند بلکه می گویند: حقیقت وجود یک واحد شخصی است و آن وجود حق تعالی می‎باشد و غیر از حق حقیقتاً هیچ چیز وجود ندارد و اشیا وجودشان بالله است ولی حکما قایل به طبیعت مطلقه هستند و این که هرگاه به ماهیت مقید شود وجود مقید نامیده می‎شود، و بازگشت علیت و معلولیت به ربط و استقلال است.

واژه های کلیدی:  وجود خدا، راه های خداشناسی، علامه طباطبایی، امامت، معجزه، کمالات هستی

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
سپیده سیادت (احرام سپید)    ۲
طلوع عشق و اندیشه (در محضر اساتید)    ۴
یادگارهای ماندگار    ۵
بوی گل را از که جوییم از گلاب    ۶
راه های بشر به سوی خدا    ۲۶
ما خدا را چگونه تصور می کنیم    ۳۰
خدای هستی همه کمالات هستی را دارد    ۳۵
پرسش و پاسخ ها    ۳۷
ارجعی الی ربک    ۴۲
منابع    ۴۴

منابع:

۱-   اصول فلسفه و روش رئالیسم- جلد پنجم -نگارش: استاد علامه سید محمدحسین طباطبایی -مقدمه و پاورقی به قلم: استاد شهید مرتضی مطهری -(مقاله چهاردهم: خدای جهان و جهان)

۲-   در محضر علامه طباطبایی تألیف: محمدحسین رخشاد -(مجموعه پرسش ها و پاسخ های چهره به چهره با علامه طباطبایی)

۳- علامه طباطبایی میزان معرفت- مؤلف: احمد لقمانی

مقدمه:

درد امروز بشر فقط مولود فقر صنعت و تکنولوژی نیست بلکه بیشتر نتیجه کمبود معنویت و اخلاق و فرهنگ است. انسانی که سالهاست بر کره ماه قدم نهاده هنوز یک بار در قلب مهتابی و کرانه باورهای فطری خویش خیمه نزده است. انسان روزگار ما با ابزارهای پیشرفته و پیچیده اوج کهکشان ها و اقیانوس ها را رصد می‌کند ولی در میان امواج متراکم ظلمت برخاسته از کردار و رفتار ظالمانه خویشتن خویش را گم کرده است. بشر هر روز کف دریاها و دل آسمان ها را با ابزارهای قوی می بیند و درمی‌نوردد اما برای یک ساعت به عمق روح پهناور خویش نپرداخته و از خویش بیگانه شده است. نیاز انسان فقط خوراک و پوشاک و تفریح و مسائل مادی نیست، عطش این روح ناآرام و ماجراجو در تشنگی آب و جستجوی غذا و گشت و گذار زمین و آسمان خلاصه نمی‎شود. ‎آدمی زاد قرن حاضر «حیات طیبه» را با رفاه و «توسعه اقتصادی و صنعتی» اشتباه گرفته و در پی اقتصاد و لذت و رفاه بدون توجه به فرهنگ و عقیده و اخلاق، دویدن در پی سراب را تکرار می‌کند ولی هر چه بیشتر می دود دورتر، خسته تر و مأیوس تر و ناکام تر می گردد. در این ظلمت آباد که مدعیان هدایت انسان، وی را در میان گرد و غبار کویر جهل و نفاق و فقر و بیداد، سرگردان کرده اند، تشخیص آب از سراب و راه از بیراهه بسیار دشوار است. در این «حیرت آباد اندیشه ها» نسل جوان چگونه راه را پیدا کند و صراط سعادت را از جاده های منتهی به سوی پرتگاه و گردنه‌های دزدادن فضیلت، باز شناسد؟ معرفت درست و نادرست را با کدام میزان بسنجد و اخلاق و ادب را در کدام مکتب بیاموزد؟ بدون شک بسیاری از مذاهب و فلسفه ها و برنامه ها و سیاست های فرهنگی، اجتماعی با پوشش واژه های «بین المللی» و «آزادی» و «حقوق بشر» و «دموکراسی» شکارگاه شیطان است و دامگاه طاغوت و کویر خشک و خشن و تاریک زندگی جوانان. اندیشمندان فرزانه بسان خورشیدی فروزان گستره هستی را روشنی می بخشند و از دریای بصیرت خویش جرعه های معرفت در کام دانش پژوهان می ریزند.

«سپیده سیادت» احرام سپید

روزهای ماه «ذیحجه» ۱۳۲۱ قمری یکی پس از دیگری می گذشت. و قلوب عشاق و ارادتمندان در هوای بیت الله الحرام «لبیک شوق» سر می داد. یاد احرام و طواف،‌ شوق عرفات و منی و شور مشعر و صفا عطش دیدار به دل ها داده بود. «ناگاه کعبه کرامت الهی زیبا چهره ای پریروی را در احرام سپید نور در آغوش پدر و مادری مهربان و الهی نهاد. طفلی که نور سیادت و بزرگواری بر سیمای بلورینش آینده ای روشن را خبر می داد و نگاه زیبای او گاه رفیع و والایی را بیان می کرد. نام او را «محمدحسین» نهادند و آن را به تبرک نام «جد و فرزند» مایه برکت و جاودانگی شمردند تا بار دیگر ستاره ای از این خاندان در پهنه تاریخ درخشیده، تاریکی ضلالت را به روشنی هدایت مبدل سازد. چرا که خاندان محمدحسین، خانواده ای اصیل و افتخار آفرین بوده که هماره بیرق «بزرگی» در دست داشته و شهر تبریز از نام آنان لبریز از شادی و شعف بوده است. «سراج الدین عبدالوهاب حسن حسین» جد معروف ایشان است که در سمرقند پای میلاد بر هستی گذارده و چندی بعد به تبریز سفر کرد. وی قبل از ظهور دولت صفویه «شیخ الاسلام» آذربایجان بوده است. در سال ۹۲۰ قمری که نبرد خونین میان دولت ایران و عثمانی درگرفت وی به عنوان وساطت و خاموش کردن آتش جنگ، راهی دربار سلطان سلیم گردید و رسالت خود را انجام داد ولی به دستور سلطان سلیم زندانی گردید و پس از مرگ وی به دستور فرزندش سلطان سلیمان با کمال عزت و احترام از زندان آزاد گردید. ایشان پس از مدتی کوتاه در سال ۹۳۷ قمری در آنجا درگذشت و در جوار قبر ابو ایوب انصاری به خاک سپرده شد. از آن زمان تاکنون پیوسته این خانواده به علم و تقوا، فضیلت و بزرگواری معروف بوده و در هر عصری شخصیت های علمی بزرگی از آن برخاسته است. یکی از شخصیت های گران قدر و برجسته «مرحوم میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی» است که شاگرد گران قدر مرحوم استاد وحید بهبهانی و آیت الله سید مهدی بحرالعلوم است. نسب سید محمدحسین با سه واسطه به این شخصیت الهی و ربانی می رسد که عبارتند از: «سید محمد حسین بن محمدحسین بن علی اصغر شیخ الاسلام بن میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی». مرحوم میرزا محمدتقی خود به ده واسطه به جد اعلای این خانواده، مرحوم میرعبدالوهاب می پیوندد. استاد خود از روزگار تحصیل چنین بازگو می‌کند: «در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم و از این روی هر چه می خواندم نمی فهمیدم. چهار سال را به همین نحو گذراندم پس از آن یک باره عنایت خدایی دامن گیرم شده عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بی تابی نسبت به تحصیل کمال حس نمودم به طوری که از همان روز تا پایان تحصیل که تقریباً هجده سال کشید هرگز نسبت به تعلیم و تفکر درک خستگی و دل سردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش کردم. بساط معاشرت با غیر اهل علم را به کلی برچیدم و در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه می پرداختم. بسیار می شد به ویژه در بهار و تابستان- که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه می گذراندم و همیشه درس فردا شب را پیش مطالعه می کردم. اگر اشکالی پیش می آمد با هر خودکشی بود حل می نمودم. وقتی که به درس حضور می یافتم از آن چه استاد می گفت قبلا روشن بودم هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم».

طلوع عشق و اندیشه در محضر اساتید

علامه طباطبایی خوشه چین زبردست و اندیشمندی بود که از علم و ادب اساتید خود بهره ها برد. فرصت را غنیمت شمرده حداکثر استفاده را از حوزه مقدسه نجف اشرف نموده و مدت یازده سال در کنار مرقد مولای متقیان (ع) از فقه، اصول، فلسفه،‌ ریاضیات، رجال و در نهایت از سرچشمه عرفان بزرگان عرصه دانش و فضیلت جرعه ها نوشید استادان وی در نجف عبارت بودند از:

۱- مرحوم آیت الله نائینی- مدت ۸ سال، فقه و اصول. ۲- آیت الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی- چند سال متوالی، فقه. ۳- آیت الله شیخ محمدحسین اصفهانی- یک دوره اصول و ابوابی از فقه. ۴- فرزانه گرانقدر، سید حسین بادکوبه ای- مدت شش سال، فلسفه و حکمت ۵- علامه بزرگوار، سید ابوالقاسم خوانساری ریاضیات عالی. ۶- آیت الله حجت- اصول کلی رجال ۷- مرحوم آیت الله حاج میرزا علی ایروانی- فقه. ۸- مرحوم آقامیرزا علی اصغر ملکی. استاد در زندگی نامه خود می نویسد: «در فلسفه نیز به درس حکیم و فیلسوف معروف وقت مرحوم آقا سید حسین بادکوبه ای موفق شدم. در ظرف شش سال که نزد معظم له تلمذ می کردم، منظومه سبزواری،‌ اسفار، مشاعر ملاصدرا، دوره شفای بوعلی، کتاب «اثولوجیا و تمهید القواعد» ابن ترکه (در عرفان) و اخلاق ابن مسکویه را خواندم. مرحوم بادکوبه ای از فرط عنایتی که به تعلیم و تربیت بنده داشت برای این که مرا به طرز تفکر برهانی آشنا سازد و به ذوق فلسفی تقویت بخشد امر فرمود به تعلیم ریاضیات بپردازم و در امتثال امر معظم له به درس مرحوم سید ابوالقاسم خوانساری که ریاضیدان زبردستی بود، حاضر شدم و یک دوره حساب استدلالی، یک دوره هندسه مسطحه و فضایی و جبر استدلالی از معظم له فرا گرفتم». مرحوم علامه طباطبایی در عشق و عرفان- در فلسفه و ریاضیات- در علم هیئت و نجوم- در فقه- اصول و حدیث- در ادبیات ذوقی دستی توانا داشته و در محضر اساتیدی برجسته و مشهور حاضر شده تا به این درجه و رتبه نائل گردیده است.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .