عنوان :

مقاله شهر ماسوله

تعداد صفحات : ۳۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

ماسوله، نمونه بارزی از این نوع زیستگاه تاریخی بشر است، که به عنوان یک اثر ملی در سال ۱۳۵۴ شمسی به شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این شهر تاریخی، در طول عمر هزار ساله خود، در هماهنگی خارق العاده میان انسان و طبیعت، نمونه بارزی به شمار می آید.

آمیزه ای از فرهنگ های سه گانه طالش، ترکی و گیلکی از یکسو و طبیعت های سه گانه جنگلی، مرتعی و کوهستانی، از سوی دیگر، فرهنگ و تمدن خاصی را به وجود آورده که اولین نمایه کالبدی آن، شهرسازی و معماری خاص ماسوله است. در حالی که این کالبد، متأثر از ارتباطات پیچیده و ویژه اجتماعی و اقتصادی این زیستگاه کهن می باشد، به شدت بر ارتباطات فوق تأثیر گذار است. بدین ترتیب در یک همکنش مداوم و مستمر، پویایی شگفت انگیزی در حیات تاریخی الگوهای زیستی ماسوله به وجود آورده است.

در این مقاله به ویژگی های آب و هوایی، خصوصیات اقلیمی، چشمه ها و رودخانه ها و عوامل مخل تخریب بافت تاریخی ماسوله می پردازیم.

از آنجا که نمای اصلی و آفتاب گیر خانه ها مستقیماً در معرض دید و منظر همیشگی شهروندان این شهر تاریخی است، هنرمندان صنعتگر ماسوله نهایت ذوق و سلیقه خود را در این بخش از ساختمان ها به کار برده و پنجره های چوبی زیبا، موزون و در عین حال متنوعی را خلق کرده اند. اساساً بیشتر هنرهای ساختمانی استادکاران در پنجره ها، درها و گنجه های چوبی خانه ها خلاصه می شود. این استادکاران با شناخت دقیقی که از چوب درختان جنگلی منطقه داشتند هر یک از آنها را برای مصارف خاص و مشخصی مورد استفاده قرار می دادند. طرح ها و نقشه های به کار رفته در این هنرها بسته به نوع درها و پنجره ها و همین طور شرایط اقتصادی مالک آنها متغیر بوده است. تقریباً همه این نقوش هندسی بوده و برخی از آنها نیز الهام گرفته از طرح های کاشی کاری مناطق مرکزی ایران بوده اند. در برخی از پنجره های خانه های بزرگ که به صورت ارسی احداث می شدند از شیشه های رنگی به رنگ های قرمز، سبز، آبی و زرد نیز استفاده می‌شده، البته این پنجره ها نسبت به سایر پنجره ها از قدمت کمتری برخوردار هستند.

واژه های کلیدی: ماسوله، معماری، آب وهوا، چشمه ها

فهرست مطالب

مقدمه    ۴
مسافرت به ماسوله    ۶
۱- معیارهای طبیعی    ۷
۱-۱ مختصات جغرافیایی    ۷
۲- خصوصیات اقلیمی    ۸
خصوصیات آب و هوا در ماه های مختلف سال:    ۹
۳-۱ چشمه ها و رودخانه ها    ۱۶
۴-۱ طبیعت و پوشش گیاهی    ۱۷
۵-۱ جانوران    ۱۷
۶-۱ زمین شناسی و وضعیت خاک    ۱۷
عوامل مخل تخریب بافت تاریخی ماسوله    ۱۸
۱- عوامل طبیعی    ۱۸
۲- عوامل انسانی    ۱۹
۲- پیشینه تاریخی    ۱۹
۳- جمعیت و اقتصاد    ۲۱
۴- ارزش های کالبدی    ۲۲
۱-۴ ویژگی های شهری    ۲۲
۲-۴ ویژگی های معماری    ۲۴
۳-۴ ویژگی های هنرهای مرتبط    ۳۶

مقدمه

هرجا که تنوع طبیعی و انسانی، تحت سیطره زمان و تاریخ- در هم می آمیزد. نوعی از الگوهای زیستی شکل می گیرد، که به نوبه خود می تواند استثنایی و منحصر به فرد باشد.

ماسوله، نمونه بارزی از این نوع زیستگاه تاریخی بشر است، که به عنوان یک اثر ملی در سال ۱۳۵۴ شمسی به شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این شهر تاریخی، در طول عمر هزار ساله خود، در هماهنگی خارق العاده میان انسان و طبیعت، نمونه بارزی به شمار می آید.

آمیزه ای از فرهنگ های سه گانه طالش، ترکی و گیلکی از یکسو و طبیعت های سه گانه جنگلی، مرتعی و کوهستانی، از سوی دیگر، فرهنگ و تمدن خاصی را به وجود آورده که اولین نمایه کالبدی آن، شهرسازی و معماری خاص ماسوله است. در حالی که این کالبد، متأثر از ارتباطات پیچیده و ویژه اجتماعی و اقتصادی این زیستگاه کهن می باشد، به شدت بر ارتباطات فوق تأثیر گذار است. بدین ترتیب در یک همکنش مداوم و مستمر، پویایی شگفت انگیزی در حیات تاریخی الگوهای زیستی ماسوله به وجود آورده است.

این شهر تاریخی در وسعتی معادل ۶/۱ هکتار و در چهار محله ی خانه بر، کشه سر، اسد محله و مسجد بر شکل گرفته است. دارای بازاری در چهار طبقه می باشد که هر چهار محله به طور مستقل به بافت بازار شهر ارتباط بی واسطه دارند. در حال حاضر در ماسوله بیش از ۳۵۰ واحد مسکونی وجود دارد که در گذشته (حدود صد سال پیش)، این تعداد به ۶۰۰ واحد بالغ می گردیده است. وجود بیش از ۱۲۰ واحد تجاری در محدوده بازار آن، بیش از ۶ کاروان سرا، دو حمام قدیمی، بیش از ۳۳ چشمه عمومی، ده مسجد و پنج امامزاده حاکی از رونق و شکوفایی این شهر در دوره های متأخر می باشد. جمعیت ماسوله طی ۶۰ سال گذشته از حدود ۳۵۰۰ نفر به ۹۰۰ نفر کاهش یافته است، این امر نشانه سیر نزولی تاریخ این شهر کهن است.

انسان هایی که در یک زندگی کاملاً سازگار با طبیعت، این زیستگاه و این کالبد شهری و معماری خارق العاده را خلق کردند، اگر می دانستند آیندگانشان این گونه با دست آوردهایشان رفتار می کنند، بی شک، به سادگی آنها را به آیندگان نمی سپردند.

در دهه های اخیر و به دلایل گوناگون هویت تاریخی فرهنگی و زیست محیطی این مجموعه نادر مخدوش شده است و وضعیت فعلی این بافت باارزش در شأن شهرت قبله نمی باشد.

با این همه شهرت و محبوبیت ماسوله در میان پنج شهر- روستای شگفت انگیز (ابیانه، کندوان، میمند و سرسید آقا) زبان زد خاص و عام است. شاید سالیانه چند هزار نفر مسافر از این شهر تاریخی و مناظر تاریخی و طبیعی آن دیدن می کنند. این تعداد مسافر بیشتر در سه ماهه تابستان از این شهر بازدید می کنند، چرا که هوای آن در این فصل معتدل و مرطوب است. گرچه که زیبایی های آن در سه فصل دیگر سال چه بسا بیش از تابستان است.

تمامی مسافرانی که علاقمند به استفاده از مناظر طبیعی هستند در سه فصل بهار، پاییز و زمستان می توانند شاهد مناظری بدیع از طبیعت باشند. آنان که جویای فضایی آرام، ساکت و خلوت هستند نیز در این سه فصل ماسوله را بسیار مناسب خواهند یافت.

مسافرت به ماسوله

شهر تاریخی ماسوله همه ساله پذیرای مسافرانی از شهرهای دور و نزدیک و از خارج از کشور است که به این شهر می آیند. بیشترین مسافران طی سه ماهه تابستان به این شهر سفر می کنند.آن دسته از مسافران ایرانی که از شهرهای دور می آیند معمولاً جهت بازدید از بافت معماری و تاریخی شهر اقدام به سفر می کنند. اما بسیاری از مسافران شهرهای نزدیک برای استفاده از آب و هوا و طبیعت مطبوع ماسوله به این شهر می آیند. تمام مسافران غیرایرانی فقط برای بازدید از معماری و شهرسازی تاریخی ماسوله اقدام به سفر می کنند. در این میان دسته های کوچک و بزرگ طبیعت دوستان را نیز باید نام برد که معمولاً از شهرهای نزدیک و در گروه های ۵ تا ۲۰۰ نفره و به عنوان کوهنوردی و کوه پیمایی به این شهر می آیند.

در هر صورت جاذبه های تاریخی، معماری و طبیعی ماسوله به گونه ای است که هر نوع مسافر با هر نوع سلیقه ای را به سمت خود جذب می کند. حتی زمستان پربرف این شهر نیز جاذب دسته ای از میهمانان است.

وجود امکانات رفاهی قابل ملاحظه، راه ارتباطی مناسب و محل های اقامتی محلی و سنتی از امتیازاتی هستند که توان پذیرایی مردم این شهر را از مسافران افزایش می دهند.

دیدن ماسوله و معماری آن به عنوان یک شهر تاریخی و استفاده از مناظر طبیعی و ساختمانی زیبای آن طی حداقل یک شبانه روز اقامت در خانه های سنتی مردم میهمان نواز آن یادگاری بی نظیر برای هر مسافری خواهد بود.

۱- معیارهای طبیعی

۱-۱ مختصات جغرافیایی

شهر تاریخی ماسوله در غربی ترین قسمت استان گیلان و در منتهی الیه منطقه مرطوب خزری و در فاصله ۶۰ کیلومتری غرب شهرستان رشت (مرکز استان)، ۳۵ کیلومتری غرب شهرستان فومن و در منتهی الیه غرب رشته کوه های البرز (کوه های تالش) با ارتفاع ۳۰۵۰ متر و در عرض جغرافیایی ۳۷۰۹۱۳ شمالی و طول جغرافیایی ۴۸۵۹۱۴ شرقی قرار گرفته است. وسعت آن حدوداً ۱۶ هکتار بوده، در ارتفاع ۱۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد قرار گرفته و بین بالاترین و پایین ترین نقطه ی آن بیش از ۱۲۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. همچنین از ظرق به شهرستان فومن، از غرب به شهرستان خلخال، از شمال به شهرستان ماسال و از جنوب به تارم علیا منتهی می شود. منطقه ای که ماسوله در آن قرار دارد، منطقه ای کوهستانی است. دنباله سلسله جبال قافلان کوه از جنوب آن می گذرد و در نقطه مقابل این رشته کوه، کوه های طالش قرار دارد. از دره به وجود آمده (قزل دره) ماسوله رودخان گذشته و به مرداب انزلی می ریزد، محلی که ماسوله فعلی قرار گرفته، قبلاً به بقر بیشه معروف بوده است.

۲- خصوصیات اقلیمی

آب و هوای خاص منطقه ی تالش، متأثر از کوه های البرز و دریای خزر است. کوه های تالش با امتداد شمالی- جنوبی و کوهستان البرز با امتداد شرقی- غربی مانند سدی از عبور بخار آب حاصل از دریای خزر و بادهای مرطوب شمال غربی به داخل ایران جلوگیری می کند و به سبب ارتفاع زیادی که دارند موجب بارندگی بسیار در این ناحیه می گردند. ماسوله دارای آب و هوای معتدل و مرطوب در تابستان و سرد و مرطوب در زمستان می باشد. با این حال آفتاب تابستانی آن سوزان است. دمای متوسط سالانه ۱۲ درجه سانتی گراد، میزان بارندگی سالانه ۷۰۰ میلی متر و میزان بارش برف در سال ۸۰۰ میلی متر است. دارای بیش از ۳۵ روز یخبندان بوده و بیش از ۱۰۰ روز را با مه غلیظ سپری می کند.

خصوصیات آب و هوا در ماه های مختلف سال:

۱- فروردین:

به طور کلی وضعیت آب و هوا در این ماه به صورت معتدل سرد و بسیار مرطوب همراه با بارش باران و کمی هم برف و آسمانی ابری و مه آلود است.

متوسط ماهانه دما در این ماه ۴/۹+ درجه سانتی گراد است، اما ممکن است تا ۶/۱۴+ درجه افزایش یابد و یا تا ۹/۶+ درجه کاهش یابد. این بدین معناست که دمای ماسوله در این ماه به طور معمول در وضعیت a نسبتاً سرد و یا سرد قرار می گیرد. در عین حال شرایط یخبندان در اوایل این ماه نیز خیلی دور از انتظار نیست.

از نظر رطوبت نسبی فروردین ماه را می توان از مرطوب ترین ماه های سال دانست. به طوری که متوسط رطوبت نسی در این ماه به ۷۹% می رسد. البته ممکن است در شرایط حداکثر به ۸۱% و در شرایط حداقل به ۷۷% نیز برسد. بدین ترتیب ماسوله در این ماه هوایی بسیار مرطوب دارد.

فروردین ماه یکی از پرباران ترین ماه های سال است و ممکن است طی این ماه بین ۸۰ میلیمتر باران ببارد. ممکن است تا ۲۰ روز از این ماه بارش وجود داشته باشد. حداکثر بار روزانه در این ماه بین ۳۵ تا ۵۵ میلیمتر می تواند باشد. در عین حال که بارش به صورت برف نیز در این ماه (البته بسیار کمتر از زمستان) وجود دارد.

طول خورشیدی روز در این ماه بین ۱۲ تا ۱۳ ساعت است و نیمه اول ماه عموماً همراه با باد می باشد.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .