عنوان :
مقاله مسجد جامع اردستان
تعداد صفحات : ۲۰
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده :
مقاله، ابتدا اشاره ای کوتاه به سیر تحول فضا در معماری ایران خواهد داشت – از دوران باستان تا مسجد جامع اردستان– سپس با معرفی مختصر رویکرد تاریخی و رویکرد فضاگرایانه ، مسجد جامع اردستان با رویکرد تاریخی- از دیدگاه باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی- و رویکرد فضاگرایانه- از دیدگاه هادی میرمیران-تجزیه و تحلیل خواهد شد.
فضا یکی از مسائل مهم در تحلیل و فهم معماری معاصر است. در این رویکرد آثار معماری را از زاویه‌ی فضا ارزیابی می‌نمایند و به کیفیت فضا در معماری توجه می‌شود.
هادی میر میران معتقد است: ” برجسته‌ترین خصوصیت معماری ایران که آن را از معماری دیگر سرزمین‌های جهان مشخص می‌کند، شفافیت این معماری است. اصل شفافیت از اصول مهم هستی است و معنای آن حرکت همیشگی و تکاملی هستی از کیفیت مادی به کیفیت روحی است. از آنجا که اصل شفافیت یکی از اصول هستی است، طبیعی خواهد بود که در روند کلی معماری جهان نیز این اصل حاکم باشد و معماری جهان در طول تاریخ به سمت شفافیت و به بیان معمارانه کم‌کردن ماده و افزایش فضا حرکت کرده باشد و چنین نیز هست. لکن این روند در معماری ایران به صورت بارزتری خود را نشان می‌دهد و جهان‌بینی اسلامی که پس از حضور اسلام در ایران بر این سرزمین حاکم می شود و به اصل تکامل هستی از یک حالت مادی به حالت روحی معتقد است, به این روند یعنی حرکت معماری درجهت شفاف‌تر شدن سرعت می‌بخشد.
با این دیدگاه، می‌توان ادعا کرد که معماری ایران دارای دو شاخص فضایی مهم است:
فضای حیاط و فضای گنبد خانه.
واژه های کلیدی: مسجد جامع اردستان، معماری ایران ،رویکرد تاریخی ، رویکرد فضاگرایانه ، فضای حیاط ، فضای گنبد خانه
فهرست مطالب
چکیده : ۲
مقدمه : ۳
۱- رویکرد تاریخی: ۴
۲- رویکرد فضاگرایانه: ۶
۱-۲- فضای حیاط: ۸
۲-۲- فضای گنبدخانه: ۹
۳- جامع اردستان ۱۱
۱-۳- مطالعه جامع اردستان با رویکرد تاریخی و باستانشناسی: ۱۱
۲-۳- مطالعه جامع اردستان با رویکرد فضاگرایانه: ۱۴
نتیجه گیری: ۱۸
منابع و مأخذ: ۲۰
منابع و مأخذ:
۱٫ آیت الله زاده شیرازی، باقر ـ مسجد جامع اردستان ـ مجله اثر شماره یک ـ انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
۲٫ اصطخری، ابواسحق ابراهیم ـ مسالک و ممالک ـ به اهتمام ایرج افشارـ شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ـ چاپ سوم ۱۳۶۸٫
۳٫ سیرو، ماکسیم‌ـ تطور مساجد روستائی در اصفهان‌ـ ترجمه کرامت‌الله افسر‌ـ مجله اثر شماره یک ـ انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
۴٫ مقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد ـ احسن التقاسم فی معرفه الاقالیم ـ ترجمه دکتر علینقی منزوی‌ـ شرکت مولفان و مترجمان ایران ـ چاپ اول ۱۳۶۱ـ دوجلدی.
۵٫ میرمیران، سیدهادی ـ سیری از ماده به روح ـ فصلنامه معماری و شهرسازی شماره ۴۳و۴۲ـ خرداد ۱۳۷۷٫
۶٫ میرمیران، سیدهادی-مدرسه شهید مطهری ( سپهسالار )- فصلنامه معمار – شماره ۸ –
بهار ۱۳۷۹٫
۷٫ معماریان، غلامحسین – سیری در مبانی نظری معماری – نشر سروش دانش- ۱۳۸۴
۸٫ نصر، سیدحسین ـ هنر و معنویت اسلامی ـ ترجمه رحیم قاسمیان ـ نشردفتر مطالعات دینی هنر‌ـ چاپ اول ۱۳۷۵٫
مقدمه :
معماری ایران در دوره‌ی پیش از اسلام، دارای دو ساختار فضایی بسیار بااهمیت بوده است. ساختار تالار ستوندار با حیاط مقابل آن و ساختار چهار ایوانی، که در هر دو ساختار، مهمترین مسئله، فضای خالی است و فضا است که در مرکز توجه قرار دارد. ساختار تالار ستوندار با حیاط مقابل آن در کاخ کوروش در شوش ، کاخ‌های صدستون و آپادانا در تخت‌جمشید و ساختار چهارایوانی در کاخ های ” نسا، آشور، نیشابور، طیسفون و سروستان “ ( سیرو، ۵۵ ) قابل مشاهده است.
ماکسیم سیرو، پژوهشگر ارزنده‌ی معماری ایران، در این مورد گفته است:
” هنگامی که مسلمانان بداخل ایران نفوذ کردند، هیچ نوع فرمول معماری که زائیده‌ی نبوغ آنها یا منطبق با مذهب آنان باشد در این سرزمین بکار نبردند. برحسب این پدیده، اماکن عمومی بسیاری- که ویژه اجرای مراسم آئین ملی بود- مستقیماً توسط نومسلمانان ایران مجدداً مورد استفاده یا تقلید قرار گرفت.“ ( سیرو، ۵۳ )
بنابراین، ساختار فضایی مسجد در ابتدای دوره اسلامی(شبستان) تحت تاثیر ساختار فضایی تالارهای ستوندار بوده است. ساختار فضا در جامع فهرج و تاریخانه دامغان براین اساس استوار است. با این زمینه به مسجد جامع اردستان می‌رسیم. در اینجاست که ساختار طرح چهار ایوانی به تدریج برساختار شبستانی الحاق می شود و الگوی فضایی این مسجد شکل می‌گیرد.
۱- رویکرد تاریخی:
« اگر بناهایی از صدر تاریخ معماری ایران را با توجه به تسلسل تاریخی آنها بر روی یک خط قرار دهیم. تعداد زیادی بنا با عملکردهای مختلف را دربرمی‌گیرد. هر فردی چه به عنوان یک محقق معمار، مورخ تاریخ هنر و دانشجو می‌تواند به نوعی با این بناها ارتباط برقرار نماید. این ارتباط مسلماً برای درک و فهم آنها صورت می‌گیرد. برای این منظور افزون بر خود بنا به اطلاعات مختلفی نیاز است که به وسیله مدارک مختلف مانند کتیبه‌ها، نوشته‌های تاریخی و دیگر اسناد قابل مطالعه است. هر چه از زمان خود به گذشته‌های دورتر می‌رویم ممکن است اطلاعات کمتری درباره بنا بدست آوریم.
هر مخاطب تاریخ هنر بنابر اهدافی که در ذهن دارد با بنا ارتباط برقرار می‌کند، یک مورخ تاریخ هنر به روش خود، یک باستانشناس به گونه‌ای دیگر و یک معمار به نوعی دیگر. بنابراین محور جستجو، برای هر کدام از افراد یا شده متفاوت است. مورخ هنر در پی شناخت و ارزیابی هنر از هر زمان و مکان است.
باستانشناس با کشف آثار- که هر نوع شیئی را دربرمی‌گیرد- گوشه‌ای از تاریخ پنهان را رمزگشایی می‌کند. معمار با ابزار خود به دنبال فهم بنا است. فهم فضا، فرم، ساختار، معنا و … از اهداف معمار تلقی می شود. معماری دارای معانی گسترده ای است و بنابر نگرش مورخ معمار یا مورخ هنر، گوشه هایی از آن دیده می‌شود. عده ای به معنای موجود در بنا توجه دارند، تعدادی به کالبد، برخی هم آثار را یک شیئی هنری می‌دانند که هنرمند به وسیله آنها می‌خواهد احساس و روحیاتش را بیان می کند و در این شیئی از خط، کتیبه، نقاشی و سایر هنرها بهره می‌گیرند. هلن گاردنر، هدف از تاریخ هنر را شناخت و ارزیابی هنر در هر زمان و مکان به وسیله هر کسی می‌داند. بر این مبنا تاریخ معماری شناخت و ارزیابی اثر معماری به وسیله هر کسی در هر زمان و مکان خواهد بود.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
