عنوان :
مقاله مسجد جامع کبیر
تعداد صفحات : ۱۹
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
در قرآن، مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است. مساجد به عنوان مهم ترین بناها در هر شهر و روستا همواره نقش‌های متعددی در زندگی اقشارمردم داشته‌اند. این بناها چون بزرگ ترین ساختمانها بوده‌اند در اغاز نیازی به داشتن نشانی ویژه‌ای نداشته نگاه هر گذرنده‌ای را به سوی خود جلب می‌کردند اما پس از گسترش شهرها نخست با افزایش در گاه‌ها ونهادن توق بر بلند ترین جای ان و سپس با ساختن میل برج مناره در کنار و نزدیک ان ساکنان شهر را به عبادتگاه راهنمایی می کرده‌اند.
درخشانترین بناى شهر یزد مسجد جامع آن است. درخشندگى کاشىها، بلندى منارها، زیبایى گچکارى، گشادگى صحن، خوابیدگى گنبد و بالاخره شبستان زمستانى وسیع هر یک عنصرى و عاملى از بزرگى، زیبایى و هنرمندى این یادگار ارجمند و دست پرورده هزار ساله یزد است.
مسجد جامع اردکان در بافت قدیمی شهرستان اردکان و در کنار بازار آن واقع شده است. این بنا به قرن دهم هـ. ق تعلق دارد و فاقد تزیینات در کاشیکاری و گچبری است. در ورودی چوبی آن تزیین شده است. روی دماغه سمت چپ در، هشت قطعه فلزی (الله، محمد) به خط کوفی کنده کاری شده است. در این مسجد یک زیلو با تاریخ ۱۰۳۸ هـ. ق موجود است.
کلید واژه:مسجد، مسجد جامع کبیر، مسجد جامع عتیق، مسجد جامع فهرج، مسجد میر چقماق، مسجد ریگ، مسجد حظیره، مسجد جامع اردکان
فهرست مطالب
چکیده ۴
مقدمه ۵
مسجد جامع کبیر (مسجد جمعه) ۷
مسجد جامع عتیق (قدیم) ۷
مسجد جامع نو ۸
مسجد جامع فهرج ۹
مجموعه امیر چقماق (میدان امیر چخماق) ۹
مسجد میر چقماق ۱۰
مسجد ملا اسماعیل (محل برگزارى نماز جمعه) ۱۰
مسجد ریگ ۱۱
مسجد فُرط ۱۲
مسجد حظیره (حظیره ملا) ۱۳
مسجد اهرستان ۱۳
مسجد جامع بفروییه ۱۳
مسجد جامع عقدا ۱۴
مسجد حاج محمد سعیدا ۱۴
مسجد زردک ۱۵
مسجد جامع اردکان ۱۶
مسجد جامع مهریز ۱۶
مسجد امیرالمومنین (سرده) ۱۶
مسجد جامع عزآباد صدوق ۱۷
نتیجه گیری ۱۸
منابع ۱۹
منابع
۱- رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص۳۸
۲- قرآن، ۱۷:۷
۳- هیلن براند، ر. (١٣٨٣) معماری اسلامی، ترجمه باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران، انتشارات روزنه
۴- رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص۲۲
۵- رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص ۱۲۸
۶- پیرنیا، کریم، معماری اسلامی ایران، چاپ دوم خرداد، تهران۱۳۷۲، انتشارات دانشگاه علم و صنعت
۷- فروغ حسین‌پور، امین رفیعی گله پردسری، «هنر سنتی و بررسی آن در معماری اسلامی
۸- میرمران، سید هادی. سیری از ماده به روح. ۱۳۷۷.
۹- ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ پیرنیا، م(١٣٨٣) سبک شناسی معماری ایرانی، تهران، نشر معمار، ١٣٨٣
۱۰- ذکرگو، ا. ح.(١٣٨٠) سیر هنر در تاریخ (١)، تهران، سازمان پژوهش فرهنگی.
۱۱- ابوذری، م. (١٣٨٠) آشنایی با میراث فرهنگی هنری ایران، تهران، سازمان پژوهش فرهنگی.
۱۲- پیرنیا، محمد کریم. آشنایی با معماری اسلامی ایران. سروش دانش، ۱۳۹۲٫
مقدمه
پس از فروافتادن ساسانیان، ساخت مساجد در ایران آغاز شد. در سه قرن نخستین حکومت اسلامی در ایران، مساجد به شیوه‌ای بسیار ساده و به پیروی از معماری ساسانی ساخته می‌شد. زادگاه اولین نمونه‌های معماری اسلامی ایران را در خراسان دانسته‌اند، لذا طریق ساخت بناهای این دوران (شامل امویان، عباسیان، طاهریان) به شیوه خراسانی معروف است. در این شیوه که نقشه عمومی بناهای آن از مساجد صدر اسلام اقتباس شده، مساجد بصورت «شبستانی» یا «چهل ستونی» ساخته شده‌اند (ذکرگو، ۴۶:۱۳۸۰)( هیلن براند، ر. (١٣٨٣) معماری اسلامی، ترجمه باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران، انتشارات روزنه )با پدیدار شدن اسلام و پذیرش آن از سوی ایرانیانی که زیر بیدادگری و ستم بودند دگرگونی‌هایی در ساختمان سازی رخ داد:
پس از اسلام، با الگو گرفتن از باورهای اسلامی ساختمانها «مردم وار» تر شدند. گرچه در شیوه پارتی نیز مردم واری و پرهیز از بیهودگی نمایان بود ولی پس از اسلام این ارزش‌ها بیشتر نمودار شدند.در شیوه‌های پیشین بنابر شرایط، ساختمان سازی کیفیت ویژه‌ای یافت. برای نمونه در شیوه پارتی در روزگار اشکانیان، ساختمانها با سبک پاکتراش و با ریزه کاری بیشتری ساخته می‌شدند، اما در دوره دوم زمان ساسانیان چون به ساختمانهای بیشتری نیاز داشتند ساختمان را با سنگ لاشه می‌ساختند، بدین گونه کیفیت: ساختمان سازی نیز افت می‌کرد (پیرنیا، ۱۳۴:۱۳۸۳)( رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص۲۲)این امر به روی نحوه ساخت مساجد در دوره‌های مختلف تاثیر گذاشت. بطور مثال ”در دوره سلجوقی آجر کاری و در دوره ایلخانی گچ بری و در دوره تیموری و صفویه کاشیکاری رایج بوده است. نقشه ساختمانی مساجد نیز تفاوت‌های آشکاری در هر دوره دارد. در ایران اسلامی با مساجد شبستانی، یک ایوانی، دو ایوانی، چهار ایوانی و ترکیب گنبد خانه با ایوان اصلی روبرو هستیم“(ابوذری ۱۳۸۰: ۱۱۷)( رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص ۱۲۸)
مسجد جامع کبیر (مسجد جمعه)
درخشانترین بناى شهر یزد مسجد جامع آن است. درخشندگى کاشىها، بلندى منارها، زیبایى گچکارى، گشادگى صحن، خوابیدگى گنبد و بالاخره شبستان زمستانى وسیع هر یک عنصرى و عاملى از بزرگى، زیبایى و هنرمندى این یادگار ارجمند و دست پرورده هزار ساله یزد است.
تحقیق در باب مسجد جامع یزد از دو قسمت تشکیل مىشود. یکى اطلاعات تاریخى و منقولات مربوط به مسجد جامع قدیم که فعلاً اثرى از آن باقى نیست. دیگر آنچه مربوط مىشود به مسجد جامع کنونى که از عصر مظفرى است و آن را برجاى مسجد جامع قدیم ساختهاند. این اثر به شماره ۲۰۶ در تاریخ ۳۱/۴/۱۳۱۳ ثبت آثار تاریخى مىباشد.( پیرنیا، کریم، معماری اسلامی ایران، چاپ دوم خرداد، تهران۱۳۷۲، انتشارات دانشگاه علم و صنعت)
مسجد جامع عتیق (قدیم)
بناى مسجد زمانى که بنیاد نخستین آن توسط علاء الدوله کرشاسب گذاشته شد در میان «شهرستان» یعنى داخل حصار قدیم قرار داشت. بانى مسجد قدیم کرشاسب بن على بن فرامرز بن علاء الدوله کالنجار از دودمان آل بویه است و مسجد را بر جاى آتشگاه عصر ساسانى ساخت. این اثر به شماره ۲۲۹۴ ثبت آثار ملى ایران مىباشد.( فروغ حسین‌پور، امین رفیعی گله پردسری، «هنر سنتی و بررسی آن در معماری اسلامی)
مسجد جامع نو
بناى اصلى مسجد کنونى از آثار سید رکن الدین محمد بن قوام الدین محمد بن نظام حسینى یزدى است. این مسجد به لحاظ معمارى از نمونههاى شاخص مساجد جامع در کشور است. سردر رفیع، گنبد دو پوش و خوش تناسب، تنوع فضاها، جلوهگاه ذوق و هنر و مهارت هنرمندان مسلمان ایران است.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
