عنوان :

پایان نامه بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر کیفیت زندگی معلولان جسمی بزرگسال زن و مرد

تعداد صفحات : ۱۳۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

معنویت به مثابه آگاهی از هستی یا نیرویی فراتر از جنبه های مادی زندگی است و احساس عمیقی از وحدت یا پیوند با کائنات را به وجود می آورد. معنویت عبارت است از جست و جو و مطالعه ی شخصی برای درک و فهم پاسخ پرسشهایی درباره ی زندگی، معنا و ارتباط با نیروی مقدس یا متعالی که ممکن است منجر به آیین های مذهبی و تکوین جامعه شود.

کیفیت زندگی بر اساس برداشت و درک فرد از وضعیت زندگی خود در ارتباط با عوامل فرهنگی، اهداف، عقاید و باورهای او تعیین می شود. کیفیت زندگی، تحت تأثیر عواملی است که به زندگی ارزش داده و به ایجاد تجارب مثبت کمک می کند و برای افراد مختلف، معانی متفاوتی دارد. کیفیت زندگی یک فرد، نظر شخصی وی بوده و توسط خود فرد تعیین می شود .لذا هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر کیفیت زندگی معلولان جسمی بزرگسال زن و مرد شهرستان میبد بود. در این پژوهش ۲۸ نفر زن و مرد معلول شرکت داشتند که به صورت نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ۱۰ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای آموزش هوش معنوی برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه گواه آموزشی نداشتند. برای هر دو گروه قبل و بعد از جلسات آموزش آزمون هوش معنوی عبداله زاده و کیفیت زندگی sf-36 اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر حسب روش آماری تحلیل کواریان یک راهه انجام شد. نتایج نشان داد که معلولانی که در کلاس های آموزش هوش معنوی شرکت کردند نسبت به آنهایی که در این کلاسها شرکت نکردند به طور معناداری در کیفیت زندگی، سلامت عمومی، محدودیت ایفای نقش به دلایل جسمانی و عاطفی، عملکرد اجتماعی و نشاط نمره بالاتری کسب کردند. در خورده مقیاس عملکرد جسمانی، درد بدنی و سلامت روانی تفات در نمره ها معنادار نبود که در مورد عملکرد جسمانی و درد بدنی به نظر می آید که تجویز دارو توسط پزشک متخصص مؤثرتر باشد و نتیجه تحقیق منطقی است و در مورد سلامت روانی هم به نظر می رسد در کنار مداخلات روانشناختی بهتر است از مداخلات روانپزشکی هم استفاده شود. همچنین معلولانی که در کلاسهای آموزش هوش معنوی شرکت کردند نسبت به آنهایی که در کلاسها شرکت نکردند در آزمون هوش معنوی و درک ارتباط با سرچشمه هستی و زندگی معنوی با اتکاء به هسته. بنابر نتایج پژوهش حاضر، آموزش هوش معنوی به طور معناداری در بهبود کیفیت زندگی مؤثر است

واژه های کلیدی: هوش معنوی ،کیفیت زندگی ، معلولان جسمی، سلامت عمومی، محدودیت ایفای نقش به دلایل جسمانی و عاطفی، عملکرد اجتماعی ، نشاط، درک ارتباط با سرچشمه هستی ، زندگی معنوی با اتکاء به هسته درونی

فهرست مطالب

چکیده    ۷
۱-۱-  مقدمه    ۹
۱-۲- بیان مسأله    ۱۱
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش    ۱۵
۱-۴- متغیرهای اساسی پژوهش    ۱۶
۱-۵- اهداف پژوهش    ۱۷
۱-۵-۱- هدف کلی    ۱۷
۱-۵-۲- اهداف جزئی    ۱۷
۱-۶- فرضیات پژوهشی    ۱۸
۱-۷-تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها    ۱۸
۲-۱-پیشینه نظری    ۲۴
۲-۱-۱- هوش معنوی    ۲۴
تعریف هوش    ۲۴
نظریه های هوش    ۲۵
هوش هیجانی    ۲۸
تعریف معنویت    ۲۹
تعریف هوش معنوی    ۳۳
مؤلفه های هوش معنوی    ۳۶
تعریف و مؤلفه های هوش معنوی از نظر اسلام    ۳۸
پرسشنامه ی هوش معنوی کینگ(۲۰۰۸)    ۳۹
۲-۱-۲-کیفیت زندگی    ۴۰
۲-۲-پیشینه عملی پژوهش    ۴۳
۲-۲-۱-پژوهشهای داخلی    ۴۳
۲-۲-۲-پژوهشهای خارجی    ۵۲
۳-۱- روش تحقیق    ۶۰
۳-۲- جامعه آماری،  نمونه و روش نمونه گیری    ۶۰
۳-۲-۱- جامعه آماری    ۶۰
۳-۲-۲- نمونه و روش نمونه گیری    ۶۱
۳-۳- ابزارهای پژوهش    ۶۱
۳-۳-۱- آزمون هوش معنوی    ۶۱
۳-۳-۲-پرسشنامه کیفیت زندگی    ۶۲
۳-۴- شیوه اجرای پژوهش    ۶۳
۳-۵- محتوای بسته ی آموزش هوش معنوی    ۶۷
۴-۱- یافته های توصیفی    ۸۱
۴-۲- یافته های مربوط به فرضیات پژوهش    ۸۴
۱-آموزش هوش معنوی بر بهبود کیفیت زندگی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۸۴
۱-۱آموزش هوش معنوی بر بهبود سلامت عمومی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۸۶
۱-۲آموزش هوش معنوی بر بهبود عملکرد جسمانی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۸۸
۱-۳آموزش هوش معنوی بر کاهش محدودیت ایفای نقش به دلایل جسمانی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۰
۱-۴- آموزش هوش معنوی بر کاهش محدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۱
۱-۵آموزش هوش معنوی بر کاهش درد بدنی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۳
۱-۶- آموزش هوش معنوی بر افزایش عملکرد اجتماعی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۵
۱-۷- آموزش هوش معنوی بر افزایش نشاط معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۷
۱-۸- آموزش هوش معنوی در افزایش سلامت روان معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۹۹
۲- آموزش هوش معنوی برافزایش هوش معنوی معلولان تأثیر دارد.    ۱۰۰
۲-۱ آموزش هوش معنوی بر بهبود درک ارتباط با سرچشمه هستی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۲
۲-۲آموزش هوش معنوی بر بهبود زندگی معنوی با اتکاء به هسته درونی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۴
۵-۱-بحث درباره یافته ها    ۱۰۷
فرضیه ۱- آموزش هوش معنوی بر بهبود کیفیت زندگی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۷
فرضیه ۱-۱- آموزش هوش معنوی بر بهبود سلامت عمومی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۷
فرضیه ۱-۲-آموزش هوش معنوی بر بهبود عملکرد جسمانی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۸
فرضیه ۱-۳- آموزش هوش معنوی بر کاهش محدودیت ایفای نقش به دلایل جسمانی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۸
فرضیه ۱-۴- آموزش هوش معنوی بر کاهش محدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۸
فرضیه ۱-۵- آموزش هوش معنوی بر کاهش درد بدنی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۹
فرضیه ۱-۶- آموزش هوش معنوی بر افزایش عملکرد اجتماعی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۰۹
فرضیه ۱-۷- آموزش هوش معنوی بر افزایش نشاط معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۱۰
فرضیه ۱-۸- آموزش هوش معنوی در افزایش سلامت روان معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۱۰
فرضیه ۲- آموزش هوش معنوی برافزایش هوش معنوی معلولان تأثیر دارد.    ۱۱۰
فرضیه ۲-۱-آموزش هوش معنوی بر بهبود درک ارتباط با سرچشمه هستی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۱۱
فرضیه ۲-۲-آموزش هوش معنوی بر بهبود زندگی معنوی با اتکاء به هسته درونی معلولان جسمی تأثیر دارد.    ۱۱۱
۵-۲- محدودیت های پژوهش    ۱۱۲
۵-۳- پیشنهادهای کاربردی    ۱۱۳
۵-۴- پیشنهادات پژوهشی    ۱۱۳
پیوست ۱: پرسشنامه های استفاده شده در پژوهش    ۱۱۴
پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36    ۱۱۶
پیوست ۲: آزمون مفروضه های کواریانس با توجه به داده های پژوهش    ۱۲۰
منابع    ۱۲۶

منابع

– آقابابایی، ناصر؛ فراهانی، حجت اله؛ فاضلی مهرآبادی، علی رضا(۱۳۹۰). هوش معنوی و بهزیستی فاعلی. روان شناسی و دین، سال۴، شماره۳، ۹۶-۸۳٫

– اتکینسون، ریتال ال؛ اتکینسون، ریچارد سی؛ اسمیت، ادوارد ای؛ بم، داریل جی؛ هوکسما، سوزان نولن(۲۰۰۰). زمینه ی روانشناسی هیلگارد. مترجمان محمد نقی براهنی، بهروز بیرشک، مهرداد بیک، رضا زمانی، سعید شاملو، مهرناز شهرآرای، یوسف کریمی، نیسان گاهان، مهدی محی الدین، کیانوش هاشمیان(۱۳۸۵)، تهران: رشد.

– افتخار، حسن؛ نجومی، مرضیه؛ کوهپایه زاده، جلیل (۱۳۸۱). بررسی کیفیت زندگی دانش آموزان نابینا و همتایان بینای آن‌ها. مجله اندیشه و رفتار، سال هفتم، شماره ۴، ۵۵-۴۹٫

– اکبری زاده، فاطمه؛ باقری، فریبرز؛ حاتمی، حمیدرضا؛ حاجیوند، عبداله (۱۳۹۰). ارتباط بین هوش معنوی، سخت رویی و سلامت عمومی در بین پرستاران. دو ماه نامه علمی پژوهشی علوم پزشکی کرمانشاه، سال ۱۵، شماره۶، ۴۷۲- ۴۶۶٫

– امیدواری، سپیده(۱۳۸۷). سلامت معنوی؛ مفاهیم و چالش ها. فصلنامه ی تخصصی پژوهشهای میان رشته ای قرآنی، سال اول، شماره ی اول، ۱۷-۵٫

– براتی، ناصر؛ یزدان پناه، محمدرضا(۱۳۹۰). بررسی ارتباط مفهومی سرمایه ی اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری. جامعه ی پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال۲، شماره ی۱، ۴۹-۲۵٫

– برهمنی، گلشن؛ عابدسعیدی، ژیلا؛ خیری، علی اصغر (۱۳۸۳). بررسی کیفیت زندگی آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت . مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شماره ۶۲، ۱۳-۹٫

– بهرامی دستکی، هاجر(۱۳۹۲). معنا و معنویت از دیدگاه روانشناسان. فصلنامه ی در عرصه ی فرهنگ و تربیت اسلامی، سال ۲، شماره ی ۴، ۱۶۰-۱۴۴٫

– پالانت، جولی (۲۰۰۷). تحلیل داده های علوم رفتاری با برنامه یSPSS . ویرایش سوم، دکتر اکبر رضایی (۱۳۸۹). چاپ اول، تهران: انشارات فروزش.

– ترکاشوند، جواد(۱۳۹۱). بررسی مبانی شناخت شناسی ژان پیاژه و نقد آن. معرفت، سال ۲۱، شماره۱۷۴، ۹۸-۹۴٫

– جدیدی، علی رضا؛ فراهانی نیا، مرحمت؛ جان محمدی، سارا؛ حقانی، حمید(۱۳۹۰). بررسی ارتباط بین سلامت معنوی و کیفیت زندگی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک. نشریه ی پرستاران ایران، دوره ی ۲۴، شماره ی۷۲، ۵۵-۴۸٫

۱-۱-  مقدمه

هوش به عنوان یک توانایی شناختی در اوایل قرن بیستم توسط آلفرد بینه^[۱] مطرح شد. او همچنین آزمونی را برای اندازه گیری میزان بهره هوشی افراد ابداع کرد. بعدها لوئیس ترمن^[۲] و دیوید وکسلر^[۳] آزمون‌های جدیدی را ساختند، اما در دو دهه اخیر مفهوم هوش به حوزه های دیگری مانند هوش هیجانی^[۴] ، هوش طبیعی^[۵] ، هوش وجودی^[۶] و هوش معنوی^[۷] گسترش یافته است. علاوه بر این، دیگر هوش به عنوان یک توانایی کلی محسوب نمی‌گردد، بلکه به عنوان مجموعه ای از ظرفیت‌های گوناگون در نظر گرفته می‌شود (رجایی، ۱۳۸۹).

هوش معنوی که در ادبیات دانشگاهی روانشناسی برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ توسط استیونز^[۸] و بعد در سال ۱۹۹۹ توسط ایمونز^[۹] مطرح شد (سهرابی و ناصری، ۱۳۹۱: ۶۹)، به عنوان یکی از جدیدترین سازه‌ها در روانشناسی و علم مدیریت در مرکز توجهات قرار گرفته شده است (مرعشی، نعامی، بشلیده و همکاران،۱۳۹۱).

از طرفی معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که در قلب‌ها و ذهن‌ها و در آیین‌ها، به ویژه در آیین‌های مذهبی وجود دارد. حکیمان کاتولیک مثل سنت آگوستین اظهار می‌کنند که خدا انسان‌ها را برای خودش آفریده و قلب‌های آن‌ها بی قرار است تا زمانی که در کنار او آرامش بگیرند و الهیات یهودی- مسیحی^[۱۰] حامی این عقیده است که انسان‌ها تصویری از خدا دارند که به طور بالقوه برتری خداجویی را در بردارد(وایالیکا،^[۱۱] ۲۰۱۲).

مطهری معنویت را نوعی احساس و گرایش ذاتی انسان نسبت به امور غیر مادی مانند علم و دانایی، خیر اخلاقی، جمال و زیبایی، تقدس و پرسش می داند که وجه تمایز انسان و موجودات دیگر است( عباسی و همکاران، ۱۳۹۱).

از معنویت تعریف‌های گوناگونی شده است. برخی معنویت را متضمّن بالاترین سطوح زمینه های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و فردی می‌دانند(صمدی،۱۳۸۵). سرچشمه معنویت در اسلام، قرآن کریم و فرموده های حضرت محمد(ص) به عنوان پیامبر خدا است. از نظر مسلمانان، زندگی معنوی هم بر ترس خدا مبتنی است و هم بر عشق او؛ هم تسلیم در برابر اراده خدا و هم جستجو برای شناخت او که هدف نهایی آفرینش است. گوهر معنویت اسلامی با توحید پیوند می خورد. معنویت در قلب اسلام و کلید آن فهم جنبه­های مختلف آن است (فرهنگی و رستگار،۱۳۸۵). تلفیق دو مفهوم هوش و معنویت منجر به پیشنهاد سازه هوش معنوی شده است. سیسک و تورنس^[۱۲](۲۰۰۱) هوش معنوی را به عنوان یک خودآگاهی عمیق از ابعاد مختلف خود نه فقط از بدن بلکه از ذهن و روح خود تعریف کرده‌اند (میشرا^[۱۳]وگوپتا^[۱۴]، ۲۰۱۳). از نظر ایمونز(۲۰۰۰) هوش معنوی عبارت است از کاربرد انطباقی اطلاعات معنوی در جهت حل مسئله در زندگی روزانه و فرایند دستیابی به هدف (سهرابی، ۱۳۸۸).

کیفیت زندگی یک ارزیابی کلی از وضعیت زندگی افراد محسوب می‌شود. گرچه تعاریف کیفیت زندگی متفاوت اند، محققان در مورد ابعاد مختلف مورد بررسی کیفیت زندگی اتفاق نظر دارند. کیفیت زندگی مفهومی ذهنی دارد و برداشت هر فرد در مورد کیفیت زندگی به عنوان مفهومی چند بعدی مطرح می‌شود (برهمنی، عابد سعیدی و خیری، ۱۳۸۳).

 ۱-۲- بیان مسأله

تلاش برای اندازه گیری کیفیت زندگی از سال ۱۹۴۰ میلادی با معرفی شاخص کارنفکسی^[۱۵] برای بیماران

سرطانی و طبقه بندی عملکرد قلب توسط انجمن قلب نیویورک[۱۶] آغاز گشت (افتخار، نجومی وکوهپایه زاده، ۱۳۸۱). کیفیت زندگی یکی از مهم ترین مسائل عصر امروز در مراقبت از سلامتی است و یکی از بزرگترین اهداف بهداشتی برای بالا بردن سلامت افراد است و در سال های اخیر از مهمترین عوامل مؤثر در زندگی افراد شناخته شده است(زحمت کشان و همکاران،۱۳۹۱).

کیفیت زندگی بر اساس برداشت و درک فرد از وضعیت زندگی خود در ارتباط با عوامل فرهنگی، اهداف، عقاید و باورهای او تعیین می شود. کیفیت زندگی، تحت تأثیر عواملی است که به زندگی ارزش داده و به ایجاد تجارب مثبت کمک می کند و برای افراد مختلف، معانی متفاوتی دارد. کیفیت زندگی یک فرد، نظر شخصی وی بوده و توسط خود فرد تعیین می شود (سیام، حیدرنیا و طوافیان،۱۳۹۱). بر اساس تعاریف، کیفیت زندگی ارتباط تنگاتنگی با وضعیت جسمی، روانی، اعتقادات شخصی، میزان خود اتکایی، ارتباطات اجتماعی و محیط زیست دارد (زحمت کشان و همکاران،۱۳۹۱).

امروزه بهبود کیفیت زندگی افراد ناتوان جسمی به عنوان یک هدف بازتوانی به شمار می‌رود (افتخار، نجومی وکوهپایه زاده، ۱۳۸۱). از جمله افراد ناتوان جسمی معلولان هستند، طبق آمار بهداشت جهانی حدود ده تا دوازده درصد از جمعیت جهان دچار نوعی معلولیت می باشند، که این تعداد به بیش از ششصد میلیون نفر می رسد. در ایران نیز حدود دوازده درصد از جمعیت را معلولان تشکیل می دهد که حدود هشت و نیم میلیون نفر از جمعیت می باشد( معطوفی،۱۳۹۱). با توجه به آمار، تعداد قابل توجهی از انسان‌ها نه به خواست خود، بلکه به صلاح خداوند متعال معلول آفریده شده‌اند یا بر اثر بیماری یا حادثه معلول شده‌اند که توجه به آن‌ها و بررسی مشکلات زندگی آن‌ها امری مهم و ضروری است.

در مورد افزایش معنویت در افراد تحقیقاتی انجام شده که نشان می دهد افزایش معنویت می‌تواند به بهتر شدن زندگی افراد کمک کند. بنور^[۱۷](۲۰۰۲) عقیده دارد که بدون مداخلات شیمیایی و مکانیکی می‌توان معنویت را در افراد بهبود بخشید. او پیشنهاد می‌کند که مراقبه[۱۸] و نماز و عبادت می‌تواند معنویت را افزایش دهد. به نظر بنور با افزایش مشکلات، معنویت در افراد افزایش و با برطرف شدن آن‌ها معنویت کاهش می‌یابد(بنور،۲۰۰۲).

معنویت به مثابه آگاهی از هستی یا نیرویی فراتر از جنبه های مادی زندگی است و احساس عمیقی از وحدت یا پیوند با کائنات را به وجود می آورد. کوئینگ[۱۹] و همکارانش(۲۰۰۶)، معتقدند معنویت عبارت است از جست و جو و مطالعه ی شخصی برای درک و فهم پاسخ پرسشهایی درباره ی زندگی، معنا و ارتباط با نیروی مقدس یا متعالی که ممکن است منجر به آیین های مذهبی و تکوین جامعه شود (بهرامی دستکی،۱۳۹۲).

الکینز[۲۰] و همکاران(۱۹۹۸) چهار پیش فرض درباره ی معنویت مطرح کرده اند: ۱- مؤلفه ای به اسم بعد معنوی وجود دارد. ۲- معنویت پدیده ای انسانی است و قابلیتی است که در همه ی مردم وجود دارد. ۳-معنویت مترادف سرسپردگی به دین و مذهب خاصی نیست. ۴- معنویت را می توان تعریف، تشریح و اندازه گیری کرد (هدایتی و زریباف،۱۳۹۱).

بررسی رابطه ی مذهب و معنویت با سلامت روان و بهبود شرایط زندگی در دهه ی اخیر مورد بحث فراوان بوده است. مذهب و معنویت از تأثیرگذارترین عوامل در بهبود آسیبهای جسمانی و همینطور روانی می باشند (یونگ و چان[۲۱]،۲۰۰۷).

 در واقع معنویت به عنوان مفهومی شناختی- انگیزشی، بیانگر مجموعه ای از منابع و مهارتهای انطباقی است که فرایند حل مسئله و دستیابی به هدف را تسهیل می نماید و هوش معنوی نیز اجرا و کاربرد انطباقی این عوامل در شرایط ویژه و زندگی روزمره می باشد. به سخن دیگر، هوش معنوی در برگیرنده ی نوعی سازگاری و رفتار حل مسئله است که بالاترین سطوح رشد را در حیطه های مختلف شناختی، اخلاقی، هیجانی و بین فردی شامل می شود، و فرد را در جهت هماهنگی با پدیده های اطراف و دستیابی به یکپارچگی درونی و بیرونی یاری می نماید. این هوش به فرد دیدی کلی در مورد زندگی و همه ی تجارب و رویدادها می دهد و او را قادر می سازد به چهارچوب بندی و تفسیر مجدد تجارب خود پرداخته، شناخت و معرفت خویش را عمق بخشد(سیسک،۲۰۰۰، به نقل از گودرزی و همکاران،۱۳۸۹).

در اوایل قرن بیستم باور بر این بود که شخصی که هوش کلی بالایی دارد در زندگی موفق است. در نیمه ۱۹۹۰ یک نظریه مطرح کرد که کسی که هوش هیجانی[۲۲] بالا دارد، حتی اگر هوش کلی او متوسط است زندگی بهتری دارد و می تواند هیجانات خود و دیگران را بهتر مدیریت کند. نزدیک به آخر قرن بیستم مشخص شد که هوش معنوی، هوش غایی است و برای عملکرد بهتر هوش کلی و هوش هیجانی الزامی است. هوش معنوی به انسان قدرت خلاقیت و تغییر قاعده ها و موقعیت ها را می دهد. هوش معنوی، شخص را در تشخیص تفاوت بین درست و نادرست در موقیت های معین و شنیدن صدای درون، توانا می- کند (سینگ و سینها[۲۳]،۲۰۱۳).

امروزه مردم جهان بیش از پیش به معنویت و مسائل معنوی گرایش دارند. به همین دلیل بررسی علمی معنویت یکی از مباحث مهم و رایج در بهداشت جسمی و روانی است. اعتقادات دینی و تقیدات مذهبی، بر تمامی ابعاد زندگی انسان تأثیرگذار است. پژوهشها حاکی از ارتباط مثبت معنویت و سلامت جسمی و روانی است (حسین دخت، فتحی آشتیانی و تقی زاده،۱۳۹۲).

در پژوهشی با عنوان تأثیر آموزش مؤلفه های هوش معنوی بر کیفیت زندگی همسران جانباز مشخص شد که آموزش هوش معنوی بر ابعاد هشت گانه کیفیت  زندگی (کارکرد اجتماعی، رفاه هیجانی، کارکرد جسمی، درد، سلامت عمومی، محدودیت نقش در ارتباط با سلامت جسمانی، محدودیت نقش در ارتباط با مشکلات عاطفی، سرزندگی) همسران جانباز تأثیر مثبت دارد. همچنین آموزش هوش معنوی بر ابعاد کیفیت زندگی همسران جانباز در طول زمان از پایداری مناسب برخوردار است( هادی تبار، نوابی نژاد و احقر ،۱۳۹۰).

در پژوهشی با عنوان رابطه هوش معنوی و ویژگیهای شخصیتیبا کیفیت زندگی در دانشجویان، نتایج نشان داد که میان هوش معنوی(۵۷/.r=) با کیفیت زندگی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد(۰۱/.p<) (حمید و زمستانی،۱۳۹۲).

بریل هارت[۲۴](۲۰۰۵) دریافت بین معنویت و رضایت از زندگی افراد دارای آسیب نخاع شوکی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (۴۲/۰r=001 /0 p=).

کندا[۲۵]و همکاران(۲۰۰۶) ارتباط بین مذهب/معنویت و کیفیت زندگی با واسطه ی مقابله در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان را در آمریکا بررسی کردند. نتایج نشان داد که بین معنویت وکیفیت زندگی رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد (۲۵/۰r=  ، ۰۱۲ /۰ p=).

لینتون و هوگ توگرسون[۲۶](۲۰۰۹) در پژوهشی با نام هوش معنوی و رهبری، از طریق مصاحبه با رهبران چینی دریافتند که، هم رهبران و هم جوانان چینی به قدرت تقدیر و سرنوشت اعتقاد عمیقی دارند. نه به آن معنا که آنها معتقد به سرنوشت منفعل و خارجی هستند، بلکه با احساس مسئولیت در مورد شکستهای احتمالی، در حد توان کوشش می کنند. بسیاری از آنها به باورهایشان در مورد فلسفه سنتی چینی پایبند هستند.

مت ساد[۲۷]،هاتا[۲۸]و نوریه[۲۹](۲۰۱۰) در مطالعه ای اثر هوش معنوی روی سلامت عمومی( یکی از ابعاد کیفیت زندگی) افراد مسن را در مالزی بررسی کردند. یافته ها نشان داد که هوش معنوی به طور مثبت با سلامت عمومی رابطه دارد(۷۵/.r= و۰۵/.p<). همچنین نشان داده شد که آن دسته از آزمودنی هایی که هوش معنوی بالاتری دارند گرایش به داشتن سلامت عمومی بالاتری دارند. توانایی اداره زندگی با احساسی از تقدس مبتنی بر باور معنوی فرد اصلی ترین عامل پیش بینی کننده سلامت بود.

در پژوهشی کنوپاک^[۳۰] و مک الی^[۳۱](۲۰۱۲) تأثیر غیر مستقیم معنویت و فعالیت‌های فیزیکی را بر کیفیت زندگی در آمریکا مورد بررسی قرار دارند. نتایج نشان داد که رابطه مثبت معنی‌دار(۴۲/۰ r=  ۰۱/۰P<) بین معنویت و کیفیت زندگی وجود دارد.

در شهرستان میبد حدود ۱۲۰۰ نفر معلول جسمی زندگی میکنند، با توجه به پژوهشهای انجام شده به نظر می رسد بررسی هوش معنوی و افزایش آن در معلولان این شهرستان بتواند به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کند.

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش

معلولیت جسمی به تنهایی نمی تواند دلیل بر ناتوانی یا سطح پایین ماندن فعالیتهای فرد باشد. چه بسا افراد ناتوان جسمی که در فعالیتهای ورزشی، هنری، علمی، اجتماعی و … درخشیده اند و مایه افتخار خود و خانواده شان بوده اند. به نظر می رسد این افراد، به غیر از توانایی ناقص جسمیشان از یک توانایی معنوی نیز برخوردارند که از ماندن در خانه و محتاج دیگران بودن، آنها را به اوج شکوفایی و موفقیت می رساند.

با این حال هنوز هستند معلولان عزیزی که ناتوانی خود را بزرگ و دست و پا گیر می دانند و با مقایسه خود با افراد سالم، افسرده و دل مرده شده اند. واضح است کیفیت زندگی و سلامت عمومی این عزیزان در معرض خطر است. اگر بتوان با آموزش هوش معنوی، توجه آنها را بیش از پیش به قدرت آن بزرگ بی همتا جلب کرد و دریچه های تازه ای از معنویت را به روی آنها گشود، به نظر می رسد کیفیت زندگی آنها نیز بهبود یابد و بتوانند زندگی را با دیدی بهتر و ذهنی گشاده تر به سر ببرند.

برخی از انسانها از نظر جسمی سالم و برخی مبتلا به نقص و ناتوانی چون نابینایی، ناشنوایی و یا فلج می باشند. این نقصها و ناتوانیها به شخص انسان ارتباط دارند و تاثیر در فضیلت و شخصیت و انسانیت فرد ندارند. به عبارتی دیگر انسان “شخصی” دارد و ” شخصیتی”. در اسلام ذات اصلی همه انسانها خوب است و جمله انسانها پاک آفریده می شوند. در قرآن آمده است: (هر آینه ما انسان را در مقام احسن تقویم یعنی نیکوترین مراتب صورت وجود آفریدیم)[۳۲] و در ادامه می گوید: (سپس  به کیفر کفر و گناهش به اسفل سافلین جهنم و پست ترین رتبه امکان برگردانیدیم مگر آنان که به خدا ایمان آورده و نیکوکار شدند)[۳۳]. بنابراین آیات شر و بدی در اسلام ذاتی نیست و هر انسانی می تواند در جهت مثبت تکامل یابد. نگرش اسلام در خصوص همه انسانها از این آیه فهمیده می شود: (ای مردم ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آنگاه شعبه های بسیار و فرقه های مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید و بدانید که اصل و نسب مایه افتخار نیست، بلکه بزرگوارترین شما نزد خدا باتقواترین مردمند و خدا بر نیک و بد مردم کاملاً آگاه است.)[۳۴](غلامی و بهادری،۱۳۸۵).

[۱].Alfered Binet

[۲]. Lewis Terman

[۳] .David Wechsler

[۴]. Emotional Intelligence

[۵]. Natural Intelligence

[۶].Existentional Intelligence

[۷] Spiritual Iintelligence

[۸].Stevens

[۹].Emmons

[۱۰].Judo-chiristioan theology

[۱۱].Vayalika

[۱۲].ُSisk&  Torrance

[۱۳].Mishra

[۱۴]. Gupta

[۱۵].Karnofsky Index

[۱۶] .New York Heart Association

[۱۷].Benor

[۱۸] .meditation

[۱۹] .Koenig

[۲۰] .Elkins

[۲۱] .Yeung &Chan

[۲۲] .emotional intelligence

[۲۳] .Sing & Sinha

[۲۴] .Brill Hart

[۲۵] .Canda

[۲۶] .Lynton & Hoghthogersen

[۲۷] .Mat Saad

[۲۸] .Hatta

[۲۹] .Noriah

[۳۰].Konopack

[۳۱].McAuley

[۳۲] .تین، ۴

[۳۳] .تین، ۶و۵

[۳۴] .حجرات،۱۳

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .