عنوان :
پایان نامه خلیج فارس
تعداد صفحات : ۱۰۳
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
در این مقاله به بررسی خلیج فارس در ۵ فصل موقعیت جغرافیائی خلیج فارس، اهمیت، ناپایداری مرزها در خلیج فارس، مقررات حقوق بین الملل حاکم خلیج فارس بعنوان دریای نیمه بسته و اعمال حاکمیت ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز می پردازد.
خلیج فارس از قدیم الایام به علت موقعیت خاص جغرافیایی و اقتصادی مورد توجه استعمارگران بوده است ، در دنیای صنعتی نیز شدید کشور های صنعتی به نفت کشور های حوزه خلیج فارس از یک طرف و بازار فروش کالا ها از طرف دیگر بر اهمیت این منطقه داشته باشند .و آنرا یک دریای آزاد بطور سنتی قلمداد می کردند .
اما کنوانسیون های مختلفی برای حقوق دریا ها تشکیل شد تا وضعیت دریاها نیز تابع قواعد و مقررات بین المللی باشد .در جریان این کنفرانسها هر یک از کشور های حاشیه دریاها نظرات و پیشنهاد های متفاوتی ارائه می کردند و هر کدام اهداف جداگانه ای دنبال می کردند .
مسئله ای حاکمیت و صلاحیت قانون گذاری وتصمیم گیری و اجرای قانون بر مناطق مختلف دریای از دید زمان فکر حقوقدانان سیاستمداران و متخصصان استراتزی را به خود معطوف کرده است . که این حاکمیت و قانون گذاری در تمام جنبه های استفاده از دریاها اعم از کشتیرانی – بهره برداری از منابع جاندار و بی جان آلودگی محیط زیست انجام تحقیقات و پژوهش های علمی ، انجام آزمایش ها و .. را بر عهده می گیرد . متجاوز از سه قرن، حقوقدانان برجسته دنیا نظریه های مختلفی را در این زمینه مطرح کرده اند وقضات برجسته دیدگاه ها آرایی را در این زمینه ابراز کرده اند .از آنجا که همواره دره ای فراخ بین تحولات دانش حتی و پیشرفت علوم و تدوین قوانین ومقررات ناظم بر دریاها و جود داشته باشد ، یک نوع هماهنگی و نابسامانی در مناسبات و روابط بین دول دریاها حاکم بوده است .
واژه های کلیدی: خلیج فارس، ایران، مسئله حاکمیت، کنوانسیون، مرزها، مقررات حقوق بین الملل ، دریای نیمه بسته، تنگه هرمز
فهرست مطالب
پیشگفتار ۱
مقدمه ۵
فصل اول: ۸
موقعیت جغرافیائی خلیج فارس ۸
مبحث اول ) آب وهوای خلیج فارس ۱۰
مبحث دوم) وضع طبیعی خلیج فارس ۱۱
فصل دوم: ۱۳
اهمیت خلیج فارس ۱۳
مبحث اول ) اهمیت خلیج فارس از نظر نفتی ۱۳
مبحث دوم ) اهمیت خلیج فارس از نظر نظامی ۱۹
مبحث سوم ) اهمیت خلیج فارس از نظر بازرگانی ۲۲
فصل سوم: ۲۷
ناپایداری مرزها در خلیج فارس ۲۷
مبحث اول )سیمای مرزها در خلیج فارس ۲۹
مبحث دوم) تعداد قرار داد های مرزی در خلیج فارس ۳۰
مبحث سوم ) برخوردهای مرزی در خلیج فارس ۳۳
فصل چهارم : ۳۷
مقررات حقوق بین الملل حاکم خلیج فارس بعنوان دریای نیمه بسته ۳۷
مبحث اول ) همکاری دولت حاشیه دریاهای بسته ونیمه بسته ۴۰
مبحث دوم ) کشتیرانی دریاهای بسته ونیمه بسته ۴۳
مبحث سوم ) تعیین حدود مناطق دریائی در دریاهای بسته و نیمه بسته ۴۷
فصل پنجم: ۴۸
اعمال حاکمیت ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز ۴۸
مبحث اول ) اعمال حاکمیت از طر یق قانونگذاری ۴۹
مبحث دوم) اعمال حاکمیت از طریق قرار داد های دوجانبه ۵۱
مبحث سوم ) وضعیت حقوقی تنگه هرمز و مواضع ایران ۵۸
مبحث چهارم ) وضعیت حقوقی تنگه هرمز و سایر تنگه ها در زمان صلح و جنگ ۶۰
۱٫ابوموسی: ۶۵
۲٫ تنب بزرگ : ۶۷
۳٫ تنب کوچک : ۶۹
بررسی اجمالی مورد اختلاف ۷۰
بررسی اختلاف از دیدگاه حقوق بین الملل ۷۸
مسأله حاکمیت ۷۸
۲٫ اشغال یا بازپس گیری جزایر ۸۸
نتیجه: ۹۵
منابع و مأخذ : ۹۷
منابع و مأخذ :
۱- آفاقی ، بهمن، مفاهیم دریاهای بسته و نیمه بسته ، مجله سیاست خارجی، جلد ۴ ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، خرداد ،۱۳۶۷٫
۲- آصفی، حمدالله ، فرشاد گهر ، ناصر ، وطن دوست غلامرضا ، سیاست انرژی کشور های عربی با آمریکا در منطقه جنوبی خلیج فارس ، مجموعه مقالات سمینار ررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،تهران ، ۱۳۶۸٫
۳- اللهی ، همایون، خلیج فارس و مسائل آن ،انتشارات اندیشه، بهمن ،۱۳۶۸٫
۴- جعفری ولدانی، اصغر ،ناپایداری مرزها در خلیج فارس، مجله سیاست خارجی، جلد ۴ ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی،۱۳۷۲٫
۵- خلیلی ، احمد، فرضیه برای مطالعه استراتژیک خلیج فارس، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، تهران ، ۱۳۶۸٫
۶- چرچیل، رابین ولو، آلن ، حقوق الملل دریاها، ترجمه بهم آقائی ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ، ۱۳۶۷٫
۷- رابینز ، فلیپ و استون، جاناتان ،آینده خلیج فارس، ترجمه مهدی افشار چاپ تابش، ۱۳۶۷٫
۸- کاظمیف سید علی اصغر، ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج فارس، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،۱۳۶۸٫
۹- کیوان شکوهی ، سعید ، موقعیت نظامی خلیج فارس جزیره ها و بندر های آن ، مجموعه مقالات سمیار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،۱۳۶۸٫
۱۰- ملکپور، ملکرضا ،بررسی مسائل خلیج فارس در ابعاد اقتصادی ، مجموعه مقالات سمیار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،۱۳۶۸٫
۱۱- میلان ، شاپور، مقررات حقوق بین الملل حاکم بر خلیج فارس : خلیج فارس بعنوان دریای نیمه بسته، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،۱۳۶۸٫
۱۲-موسوی ، سید حسن و نوذری ، عزت الله، مختصری درباره جغرافیای تاریخی خلیج فارس از قدیمی ترین ایام مشروطیت ، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، تهران،۱۳۶۸٫
۱۳- ویلسن ، آرنولد، خلیج فارس ، ترجمه محمدسعیدی ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ، تهران ،۱۳۴۸٫
۱۴- وادالا، ر، خلیج فارس در عصر استعمارگران ، ترجمه پروفسور شفیع جوادی ، چاپ سحاب، ۲۵۳۶٫
۱۵- مقاله دکتر علی رضا حجت زاده –مدرس دانشگاه
پیشگفتار
مسئله ای حاکمیت و صلاحیت قانون گذاری وتصمیم گیری و اجرای قانون بر مناطق مختلف دریای از دید زمان فکر حقوقدانان سیاستمداران و متخصصان استراتزی را به خود معطوف کرده است . که این حاکمیت و قانون گذاری در تمام جنبه های استفاده از دریاها اعم از کشتیرانی – بهره برداری از منابع جاندار و بی جان آلودگی محیط زیست انجام تحقیقات و پژوهش های علمی ، انجام آزمایش ها و .. را بر عهده می گیرد . متجاوز از سه قرن، حقوقدانان برجسته دنیا نظریه های مختلفی را در این زمینه مطرح کرده اند وقضات برجسته ددگاه ها آرایی را در این زمینه ابراز کرده اند .از آنجا که همواره دره ای فراخ بین تحولات دانش حتی و پیشرفت علوم و تدوین قوانین ومقررات ناظم بر دریاها و جود داشته باشد ، یک نوع هماهنگی و نابسامانی در مناسبات و روابط بین دول دریاها حاکم بوده است .
عدم یکپارچگی و توزیع غیر عادلانه مننابع ثروت های خدادای در دریاها باعث اختلافات و دعاوی ومنازعات و جنگلها برخورد های مسلحانه شده است .
خلیج فارسی نمونه رد بارزی است که سالیانه دراز مرکز توطئه ها و رقابت های ناسالم دولت های بیگانه بوده است . پس از گذشت سالها رف ظاهری استعمار از این گسترده ابی هنر آثار سلطه استعمارگران در جای جای این منطقه حساس و پر مخاطره موجود است .
وقایع نویسان و تاریخ نگاران خلیج فارس، همواره اوضاع سیاسی و اقتصادی منطقه را از دیدگاه استعمارگران برسی و تحلیل کرد اند و کمتر از بعد حقوقی مخصوصاً حقوق بین المللی مورد نقد و بررسی قرار داده اند.
تحولات دانش فنی تمامیت منابع واعمال کمیت ها کشورهای ساحلی را به شدت آسیب پذیر کرده و کوشش های دو دهه اخیر کنفرانس های منطقه ای و بین المللی همه به منظور دستیابی به یک نظم نسبی در مراودات دریایی بوده است . اما امروزه تنها بخش کوچکی از مسائل واختلاف و تناریخ در رویاها حل وفصل و قواعد مدرن هنر مقبولیت عام در جامعه بین المللی کسب نکرده است . هنوز کشورهای پیشرفته صنعتی آمادگی برخورد منصفانه با مسائل جاری جهان برای تنظیم روابط عادلانه بین کشورهای فقیر و غنی را ندارند . در این گیر دار تمامیت، منافع و حاکمیت ملی کشورهای ساحلی، که امکانات مقابله با دانش فنی پیشرفته را ندارند، معرض تهدید و تهاجم وتعارض قرار دارد .
اما باید بگوئیم در روابط بین الملل امروز مناسبات زور و مدار اند حاکم است و حقوق قانون آنطور که شایسته است احکان برقراری نظم عمومی دنیا را ندارد با این وجود قواعد موازین و قوانین بین الملل به عنوان مامن هر چند نامطمئن، مواردی است که کشورهای جهان سوم برای اعمال حاکمیت و فقط منافع و حقوق شروع ود را در دریاهای مجاور خویش می توانند به آن توسل جویند .
بررسی حاضر کوششی است ، هر چند مختصر و ناقص به منظور روشن کردن جنبه های مختلف نظام حقوقی حاکم بر خلیج فارس .
مقدمه
خلیج فارس از زمان های گذشته به خاطر قرار گرفتن بر سد راه های عمده بازرگانی بین شرق و غرب، برخورداری از موقعیت استراتژیک مهم و نیز به عنوان یکی از نقاط ی تلاقی می شد تمدن بزرگ جهان آن روز یعنی ایران وغرب و خاور در همیشه از اهمیت خاص برخوردار بوده است.
همچنین انگلستان برای رسیدن به هندوستان و روسیه به خاطر رسیدن به آب های آزاد و فرانسه برای ضربه زدن به رقیب خود انگلستان در طول تاریخ به این منطقه توجه کرده اند و موجب لشکر کشی های موفق و ناموفق شده است .
در عصر صنعت به خاطر کشورهای نفت چرا اطراف آن و بازار پر رونق و فروش کالا در توجه استعمارگرایان بوده است .
از آنجا که خلیج فارس در طول تاریخ دستخوش و قالب ها و کشمکش های قدرت های استعمارگر قرار داشتند ماهیت حقوقی آن از نظر اعمال حاکمیت دولت های ساحلی هیچ گاه روشن نبوده است .
بسیاری از دریاهای باریک که ازنظر جغرافیایی و تاریخی شرایط مشابهی با خلیج فارس داشته اند بویژه لنگه ها و معابر متصل به آ نها تحت نظام و قواعد خاص که مبین حاکمیت کشورهای حاشیه آن ها بوده است . اداره می شده اند اما چنین ضوابط و قواعد مدونی در مورد خلیج فارس یا به طور اساسی وجود ندارد و یا اگر ی در پاره ای از موارد موجود باشد متاثر از منابع و نیات قدرت های سلطه گر خارجی است اولین باری که ماهیت حقوق خلیج فارس در یک نشست بین المللی مورد بحث قرار گرفت، در سال ۱۹۲۵ در کنفرانس تجارت اسلحه بود . در این کنفرانس مسئله مذکور برای نظر خواهی به کمیته ویژه حقوقدانان ارجاع شد کمیته مذکور در با سوال وضعیت خلیج فارس از دیدگاه حقوقی بین المللی پاسخ داد که خلیج فارس از نظر حقوق بین المل یک دریای آزاد است و نیز اضافه کرد قاعده مذکور شامل تنگه هرمز و دریای عمان نیز می شود. واز آن به بعد کنفرانس های مختلفی در این امور تشکیل گردید . اما صرف نظر از شرایط زمان و مکان همه این کنفرانس ها در راستای بسط دامنه نفوذ قدرت های خارجی دراین منطقه بوده است . تحقیق حاضر گذاری است بر اهیمت خلیج فارس از قدیمی ترین ایام تا به حال و تحولاتی که در آن واقع شده واینکه طبق اسناد و مدارک ایران به علت داشتن بیشترین مرز در شمال ، دارای حق حاکمیت تقریباً مطلق بر این منطقه است و هرگز یک دریای آزاد نبوده و نیست وتمام کشورها طبق مقررات بین اللملی حق عبور و مرور در این منطقه را دارند . ولی مجبور به رعایت قوانین خاص در رابطه با این منطقه می باشند.
فصل اول:
موقعیت جغرافیائی خلیج فارس
خلیج فارس ، پرسیکوس سینوس یا پرسیکوم ماره و درماخذ اسلامی بحرالفارس، دریائی است بین ایران و شبه جزیره عربستان که به طول ۸۰۰ کیلومتر اروند رود به طرف جنوب شرقی تا شبه جزیره مسندم در عمان با اقیانوس هند مرتبط است . تنگه هرمز را جز آن شمرده اند . چنانکه مسعودی خلیج عمان را جز بحرالفارس شمرده است، و اصطخری و ابن حوقل نام بحرالفارس را به اقیانوس هند اطلاق کرده اند . عرض خلیج فارس در مدخل آن (تنگه هرمز) ۸۰ کیلومتر را درراس خلیج متجاوز از ۲۲۰ کیلومتر است . مساحت خلیج فارس نزدیک به ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع است . عمق آن زیاد نیست عمق ترین نقاط آن در حدود ۱۰۰ متر در حوالی تنگه قرمز است . خلیج فارس در بخش خاوری آسیا وجنوب کشور ایران قرار رگفته است وچون پیشرفتگی آن از قدیمترین ازمنه با دولت وملت ایران بوده است . لذا آن را خلیج فارس نامیده اند . و چندین هزار سال است که به همین نام و نشان در جهان شهرت دارد . گاهی ایرانی ها خود آن را در دیای ایران واحیاناً دریای بندر بوشهر و سپس از شرق نصف النهار اخیر الذکر تا محاذات مدار ۲۵ درجه پائین آمده از اینجا به بعد به سمت جنوب شرقی پیش رود.
این سواحل روبه روی دریای عمان قرار گرفته اند و هرچه از مدار ۲۵ درجه پائین تر برویم از شیخ نشین فجیره به سواحل مسقط و عمان خواهیم رسید، در ضلع غربی شبه جزیره مسندوم و در کنار آبهای نارس بعد از شیخ ابوظبی هر چه به سمت شمال پیش بیائیم،
بعد از قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس است .
مبحث اول ) آب وهوای خلیج فارس
منطقه خلیج فارس از نواحی بد آب وهوا می باشد رطوبت نسبی آن در همه جا بسیار زیاد است. مثلاً در بوشهر ۸۴% و در بحرین ۸% می رسد درجه حرارت هوا با وجود متغیر بودن همیشه گرم است و در تمال طول گرما تحمل درجه حرارت مشکل است . دو فصل بیشتر در این مناطق قابل تشخیص نیست یکی زمستان که در این فصل هوا نسبتاً خنک می باشد و این فصل شامل های ماههای آذر ، دی ، بهمن می باشد خنک ترین ایام اواسط دیماه است که درجه حرارت آن بعضی اوقات تا ۱۵ درجه تنزل می کند . بقیه ایام سال را ماه های تابستان تشکیل می دهند که هوا گرم است . بارندگی در سواحل خلیج فارس بسیار کم است .و بیشترین بارندگی در سواحل ایران می باشد بعلت کمی باران رودهائی که از سواحل عربی به خلیج فارس سرازیر می شوند منحصر به همان سیلاب های اتفاقی از صحاری عربستان است که از طوفان های محلی بوجود می آید .
بیشتر آبی که وارد خلیج فارس می وشند از رودکارون دجله وفرات است که پس از ورود به اروند رود به آن می ریزند . اما غیر از این رودها، رودهای دیگری همچون مهران،دالکی جراحی و… به خلیج فارس می ریزند . اما با وجود این حجم آبی که به خلیج فارس می ریزد کمتر از آبی است که تبخیر می شود ، چنانچهن اگر تنگه هرمز نبود یا بسته شود، خلیج فارس تبدیل به باطلاق می شود .
مبحث دوم) وضع طبیعی خلیج فارس
خلیج فارس از پدیده های دورانس سوم زمین شناسی است که در حدود ۳۰ میلیون سال قبل بوجود آمده است وسعتش قبلاً بیشتر از حالا بوده است . در زمانی بقدری وسیع بوده که رودهای دجله و فرات بطور مستقل به آن می ریختند اما امروزه با پیوستن به ارند رود وارد آن می شوند و زمانی تقریباً جلگه بین النهرین جنوبی را تماماً تا حدود حدیثه و هیت در شمال بغداد و همینطور بخش اعظم جلگه های برازجان و بهبهان وخوزستان تا کوه های زاگرس تا اواخر دوره سوم زمین شناسی در بر می گرفت .
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
