عنوان :

پایان نامه  رابطه بین موانع اجرای روش های تدریس فعال درافت

تحصیلی دانش آموزان

تعداد صفحات : ۹۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده :

یکی از وظایف معلمان در جریان آموزش وپرورش ، زمینه سازی جهت رشد و یادگیری مطلوب دانش آموزان است و در آموزش وپرورش نوین تاکید بر فعال بودن یادگیرنده در جریان یادگیری و تشکیل ساخت ذهنی می باشد.

فراشناخت به عنوان رویکردی جدید به فرایند یادگیری توجه خاص داشته و به فعال بودن و آگاهی انسان از نظام شناختی خود تاکید دارد .یادگیرنده در کاربرد این رویکرد ، به جریان شناخت خود نظارت می کند ، موانع یادگیری را جستجو کرده و در صورت نیاز از راهبردها ومهارتهای لازم بهره می جوید .

در فرایند نظام آموزشی ، یکی از معضلاتی که تعلیم و تربیت نونهالان ما را تحت تاثیر قرار داده و ضایعات جبران ناپذیری را در جریان یادگیری , مخصوصا حیطه شناختی ، متوجه دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف به ویژه در دوره ابتدایی می کند ، مسئله عدم بهره گیری از روشهای تدریس فعال در جریان یاد دهی – یاد گیری است. جریانی که دو قطب اساسی آن یعنی معلم و شاگرد برای دست یافتن به اهاداف مورد نظر بایکدیگر به تعامل می رسند .

هدف عمده در این پژوهش ، شناسایی عواملی است که به روشهای مختلف مانع از استفاده معلمان آشنا به روشهای تدریس فعال ، از این شیوه نوین در جریان آموزشهای کلاسی میشود . به بیان دیگر میخواهیم بدانیم عواملی از قبیل : محتوای نامناسب کتابهای درسی ، عدم تسلط معلمان بر اجرای روشهای تدریس فعال ، نحوه مدیریت کلاس ، کمبود امکانات آموزشی ، عدم وجود فضای آموزشی مناسب ، جو سازمانی حاکم بر مدرسه ، رضایت شغلی معلمان ، ارتباط آموزشی و عاطفی معلمان با دانش آموزان و نظام ارزشیابی از پیشرفت دانش آموزان تا چه اندازه در عدم استفاده معلمان از روشهای تدریس فعال موثرند .

بنابراین موضوع مورد پژوهش در این تحقیق بررسی رابطه بین موانع اجرای روشهای تدریس فعال با افت تحصیلی در مدارس ابتدایی شهرستان سبزوار  می باشد که جامعه آماری که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته شامل کلیه معلمان مقطع ابتدائی شهرستان سبزوار می باشد که نمونه این پژوهش ۵۰ نفر از معلمین مقطع ابتدائی هستند . در این پژوهش از روش توصیفی و مقایسه ای استفاده نمودیم و همچنین روش جمع آوری اطلاعات تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است . ابزارهای جمع آوری اطلاعات عبارتند از میانگین ، نما ، میانه ، واریانس ، انحراف استاندارد و ضریب خی ۲ . ضریب پایائی این پژوهش ۹۴ % است که پایائی به صورت مطلوب است .

 واژه های کلیدی: تدریس فعال، محتوای آموزشی، فضای آموزشی، رضایت شغلی، افت تحصیلی، مدیریت کلاس درس، ارتباط عاطفی، ارتباط آموزشی

فهرست مطالب

چکیده :    ۱
فصل اول    ۲
کلیات پژوهش    ۲
مقدمه    ۳
بیان مسئله :    ۴
اهمیت و ضرورت تحقیق :    ۶
اهداف تحقیق :    ۷
موضوع تحقیق :    ۷
فرضیه ها و سوالات :    ۸
مفاهیم و اصطلاحات :    ۱۱
تدریس فعال :    ۱۱
محتوای کتابهای درسی یا محتوای آموزشی :    ۱۱
فضای آموزشی :    ۱۲
رضایت شغلی :    ۱۲
نظام ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی :    ۱۳
مدیریت کلاس درس :    ۱۳
ارتباط عاطفی :    ۱۳
ارتباط آموزشی :    ۱۴
آموزش پرورش :    ۱۴
افت تحصیلی :    ۱۴
مشکلات و تنگناها :    ۱۴
خلاصه فصل اول :    ۱۵
فصل دوم:    ۱۶
پیشینه تحقیق    ۱۶
مقدمه    ۱۷
انواع رویکردها ، در فرآیند یاددهی – یادگیری :    ۱۸
نقد یاددهی – یادگیری با رویکرد غیر فعال یا سنتی :    ۲۰
یاددهی – یادگیری با رویکرد فعال :    ۲۱
ویژگی های ونکات اصلی در یاددهی – یادگیری با رویکرد فعال :    ۲۶
رابطه تدریس و یادگیری :    ۳۰
مبانی نظری رابطه تدریس ویادگیری :    ۳۱
الگوهای تدریس :    ۳۳
ارتباط الگوهای تدریس با برنامه درسی :    ۳۴
ارائه الگوی عمومی تدریس با رویکرد فعال :    ۳۶
مراحل الگوی عمومی تدریس با رویکرد فعال :    ۳۶
پیشینه تحقیق :    ۴۲
تحقیقات انجام شده در ایران :    ۴۲
تحقیقات انجام شده در جهان  :    ۴۶
الگوها تدریس در سه کشور :    ۵۰
خلاصه فصل دوم :    ۵۱
فصل سوم:    ۵۲
روش اجرای تحقیق    ۵۲
مقدمه:    ۵۳
روش تحقیق :    ۵۴
روش تحقیق توصیفی :    ۵۴
جامعه آماری :    ۵۴
نمونه آماری و روش نمونه گیری :    ۵۴
روش تجزیه و تحلیل آماری :    ۵۵
روایی :    ۵۵
روایی محتوا :    ۵۵
روایی بیرونی :    ۵۵
پایایی :    ۵۵
خلاصه فصل سوم :    ۵۷
فصل چهارم:    ۵۸
تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش    ۵۸
مقدمه :    ۵۹
لیست فرمولها :    ۶۰
بررسی فرضیات :    ۶۱
جدول و نمودارها    ۶۵
خلاصه فصل چهارم :    ۸۷
پیشنهادها و راهکارها    ۸۸
منابع و مآخذ    ۹۰

فهرست منابع و مآخذ

آرمند ، محمد ۱۳۷۲ ، روش های تدریس فعال . رشد معلم ، شماره ۲ .

احدیان ، محمد ۱۳۷۷ ، مباحث تخصصی در تکنولوژی آموزشی . تهران. انتشارات ققنوس.

ادیب نیا ، اسد ۱۳۸۰ ، روش تدریس علوم اجتماعی در دوره ابتدائی . تهران . انتشارات دواوین.

قورچیان ، نادرقلی ۱۳۷۹ ، جزئیات روش های تدریس ، تهران . انتشارات دفتر همکاری های علمی بین المللی

محبی ، عظیم ۱۳۸۱ ، بازاندیشی در ارزشیابی مستمر .

مهر محمدی ، محمود ۱۳۷۹ ، بازاندیشی فرآیند یاددهی –  یادگیری . تهران . انتشارات مدرسه

نقیب زاده ، میرعبدالحسین ، فلسفه آموزش و پرورش . تهران . انتشارات طهوری .

یادگار زاده ، غلامرضا ، ۱۳۷۹ ، روش های فعال تدریس ، ضرورت ها ، دیدگاه ها و پژوهش ها .

مقدمه

سرعت فزاینده ای که امروزه در عرصه صنعت و تکنولوژی شاهد آنیم , معلول تحولات چشمگیر و رو به رشدی است که علوم مختلف در چند دهه اخیر با آن مواجه بوده اند . یکی از مهمترین عامل این دگرگونی فزاینده در ابعاد مختلف دانش که منجر به توزیع ناهمسان در تولید علم گردیده و شرایط ناموزونی را در مقایسه جوامع پیشرفته و در حال توسعه ، از لحاظ انحصار و مصرف دانش موجب گردیده است ، نظام آموزش و پرورش است . مجموعه ای که در جوامع در حال توسعه با برخورداری از مشخصه پیروی و تقلید در اماده سازی های خلاق و کار آفرین در زمینه های مختلف علمی ناکارآمد بوده است .

این نقیصه مهم نظامهای آموزشی کشورهای در حال توسعه در حالی است که نظام های تربیتی مترقی با چالش های متعدد در ابعاد مختلف علمی مترصد تربیت انسانهایی هستند که در رویارویی مترقی با مسائل با کسب توانمندی های لازم در زمینه های مختلف ، فعال و منعطف بوده و خلاقانه مجموعه امور را در یک فرایند علمی تحت سیطره خود درآوردند .

نظام آموزش و پرورش مترقی و پیشرو در پی آن است بااستفاده از الگوهای تدریس فعال ، فراگیران را از حالت منفعل خارج ساخته و شرایط درگیری آنان را با موضوع درس فراهم کند و شاگرد محوری را جایگزین معلم محوری نماید .

در استفاده از روشهای تدریس فعال ، تنها به محتوا و دانش ارائه شده بسنده نمیشود بلکه از آن به عنووان محمل و وسیله ای برای توسعه مهارت تفکر و یادگیری در سطوح بالا هم استفاده می شود . مهارت ها و عملکردی که متاسفانه بر اساس نتایج اولیه سومین مطالع بین المللی ریاضیات و علوم در دوره ابتدایی و راهنمایی ، دانش آموزان کشور ما در مقایسه با سیار دانش آموزان کشورهای جهان از سطح و توانایی پایینی برخوردارند( کیامنش  ۱۳۷۵ – یافته های سومین مطالعه بین المللی تیمز علوم دوره ابتدائی ) .

بنا بر این با این نگرش که مقش سنتی معلم به عنوان توزیع کننده دانش آموزان از طریق آموزش مستقیم و توضیح و سخنرانی دیگر به پایان رسیده باشد ، شایسته است که این چشم انداز بر نظام تعلیم و تربیت مستولی گردد که : چگونه دانستن ف چگونه انجام دادن ، چونهبا دیگران زیستن و چگونه شدن را یاد بگیریم و بر خود آغاز گری ، خود مشاهده گری و خود قضاوتی در باره این که چه چیزی را بیاموزیم ، چونه بیاموزیم و چرا بیاموزیم تاکید داشته باشیم تا به این وسیله فراگیر به کمک معلم خود بتواند یادگیری خود را تنظیم و سطح توجه اش رابه طور ارادی نمایان و در جریان یادگیری ، اعمال خود را کنترل کند ، تااز این طریق تفکر انتقادی و منطقی و خلاقیت در او شکل گیرد . موارد فوق از جمله چشم اندازهای جهانی آموزش و پرورش عمومی در قرن ۲۱ و ایران ۱۴۰۰   می باشند( قورچیان و فضلی خانی ۱۳۷۷ جزئیات روش های تدریس )

بنا بر آنچه گفته شد اهتمام به روش های تدریس فعال در نظام های آموزشی یکی از موثرترین اقداماتی است که میتواند آموزش و پرورش فعلی را به سر منزل مقصود رهنمون گرداند . در این رابطه شناخت موانعی که در تحقق این امر خلل وارد می نماید ، یکی از ضروری ترین و اساسی ترین مواردی است که تصمیم گیرندگان این دستگاه عظیم بدان نیازمندند .

 بیان مسئله :

در فرایند نظام آموزشی ، یکی از معضلاتی که تعلیم و تربیت نونهالان ما را تحت تتاثیر قرار داده و ضایعات جبران ناپذیری را در جریان یادگیری , مخصوصا حیطه شنناختی ، متوجه دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف به ویژه در دوره ابتدایی می کند ، مسئله عدم بهره گیری از روشهای تدریس فعال در جریان یاد دهی – یاد گیری است ( فضلی خانی ۱۳۷۸ ) . جریانی که دو قطب اساسی آن یعنی معلم و شاگرد برای دست یافتن به اهاداف مورد نظر بایکدیگر به تعامل می رسند .

تدریس فعال در این پژوهش با الهام از مکتب شناخت گرایی بر اساس نظریه برونر ، پیاژه ، دیوئی و دیگران اقدامی دو طرفه از سوی معلم و شاگرد است که در آن معلم از طریق فراهم آوردن فضایی تسهیل کننده برای فعالیت آزادانه دانش آموزان ، نقش راهنمای هوشمندانه ای را ایفا میکند که در هر مرحله شاگردان را برای تعادل جویی مستمر تحریک میکند ( یعنی با حد اقل مداخله حد اکثر فرصت را باری کاوشگری فراهم میکند ) و دانش آموز از طریق کاوشگری مطالب متناسب با رشد عقلانی خود را تحت هدایت معلم فرا میگیرد . ( سپس تکالیف متنوعی را به دانش آموزان ارائه میگردد و پاسخهای آنان را بررسی و راهنمایی های الزم اعمال میشود . بنابراین شاگرد در تجربه یادگیری نقشی فعال داشته و ارتباطی دو جانبه و چند جانبه با معلم و سایر دانش آموزان و دیگران خواهد د اشت ( پیاژه ۱۹۶۰، به نقل از مهر محمدی ۱۳۷۹ )

روشهای تدریس فعال انواع مختلفی دارد . معلم بر اساس اهداف ، موضوعات درسی ، امکانات و وسایل موجود ف ساختار و محتوای درس و غیره یکی یا تلفیقی از آنها را برای نیل به اهداف آموزشی انتخاب میکند . نمونه هایی از این روشها عبارتند از : روش استقرایی ریا، روش حل مسئله ، روشهای بحث گروهی ، روش ایفای نقش ، روش مباحثهع ای ، روش پروژه و نوآفرینی روش فرا شناخت ( فضلی خانی ۱۳۷۸ ) .

در اجرای روشهای تدریس فعال توجه به موارد زیر حائز اهمیت است . در مرحله قبل از تدریس : برنامه ریزی یا طراحی آموزشی ، تحلیل آموزشی و تعیین اهداف ؛ در مرحله ضمن تدریس : تحریک و حفظ علاقه دانش آموزان ، توجه به سرعت تدریس و طرح پرسش های مختلف ( گود و بروفی ۱۹۹۱ ) و نظارت و راهنمایی در جریان یادگیری به ویژه زمانی که یادگیران به تمرین آنچه آموخته اند میپردازند . ( گودلد ۱۹۸۴ ) .

بنابر آنچه ذکر گردید مسئله مورد بررسی در این پژوهش شناخت اموری است که در فراایند یاد دهی – یادگیری مانع از ارتباط دو جانبه بین معلم و شاگرد گردیده و دریافت کننده مهارت ها و اطلاعات ( دانش آموز ) نقش انفعالی به خود میگیرد و به تبع آن معلم توزیع کننده دانش محسوب شده و کنترل یادگیری را بر عهده میگیرد . به دیگر سخن ، کسب آگاهی نسبت به عواملی که مانعی بر سر راه اجرای روشهای تدریس فعال به حساب می آیند .

 اهمیت و ضرورت تحقیق :

در مجموعه عظیم نظامهای آموزش و پروش کنونی ، معلم نقطه اتمای هر تغییر و تحولی است ونقش اساسی او در ایجاد تغییرات لازم متناسب با تحولات تکنولوژیک در عرصه اطلاعات و ارتباطات بر کسی پوشیده نیست ( مهر محمدی ۱۳۷۹ ) بنا براین در پرتو به کارگیری منابع و ابزارهای اطلاعاتی جدید در آموزش و پروش لازم است قابلیت ها و شایستگی ها ی متناسب با این نوآوری ها را در معلم ایجاد نماییم . در این رابطه یکی از مسئولیتهای خطیری که متوجه معلم بوده و او را در جایگاه رفیعی در نظام های آموزشی قرار داده ، مسئله تدریس و بهره گیری از روشهای جدید است . بدین معنی که تاثیر مثبت نظام آموزش و. پرورش در توسعه ، ترقی و تکامل جامعه در ابعاد مختلف را باید در دست معلمان نو جو و نوآور یافت که نسبت به استفاده هوشمندانه ، خلاقانه و مبتکرانه از الگوهای مختلف تدریس وفا دارند . به عبارت دیگر بخش اعظم یادگیری دانش آموزان یا تاثیر گذاری نظام تعلیم و تربیت را که در محیط یاددهی – یادگیری به منصه ظهور میرسد می بایست در کلاس درس جستجو کرد . با این چشم انداز معلم در اثر عملکرد خاص خود به ویژه در اثر استفاده از روشهای تدریس مستقیما در یادگیری دانش آموزان و کسب مهارت به آنان نقش اساسی دارد . ( کلاین ۱۹۹۲ به نقل از مهر محمدی ۱۳۷۹ – بازاندیشی فرآیند یاددهی- یادگیری ) . معلم با استفاده از هر یک از روشهای تدریسی که در فرایند یاددهی – یادگیری اتخاذ مینماید از دو جنبه شناختی و تربیتی ، فراگیران را تحت تاثیر قرار میدهد . بنابراین شاید بتوان اینگونه اظهار نظر کرد که : عدم توسعه دانش و اطلاعات و رشد استعداد و توانایی های دانش آموزان معلول روشهای تدریس غیر فعالی است که قریب به اتفاق معلمان ما از آن استفاده مینمایند . مهمترین این روشها عبارتند از : روش سخنرانی ، توضیحی یا روش مستقیم .

اهداف تحقیق :

با توجه به موضوع مورد مطالعه ، هدف عمده در این پژوهش ، شناسایی عواملی است که به روشهای مختلف مانع از استفاده معلمان آشنا به روشهای تدریس فعال ، از این شیوه نوین در جریان آموزشهای کلاسی میشود . به بیان دیگر میخواهیم بدانیم عواملی از قبیل : محتوای نامناسب کتابهای درسی ، عدم تسلط معلمان بر اجرای روشهای تدریس فعال ، نحوه مدیریت کلاس ، کمبود امکانات آموزشی ، عدم وجود فضای آموزشی مناسب ، جو سازمانی حاکم بر مدرسه ، رضایت شغلی معلمان ، ارتباط آموزشی و عاطفی معلمان با دانش آموزان و نظام ارزشیابی از پیشرفت دانش آموزان تا چه اندازه در عدم استفاده معلمان از روشهای تدریس فعال موثرند .

هدف من از انتخاب این موضوع این است که روشهای تدریس از حالت کلیشه ای خارج شود و حالت کاربردی بگیرد تا دانش آموز دروس را بهتر و راحت تر درک کند .

موضوع تحقیق :

بررسی رابطه بین موانع اجرای روشهای تدریس فعال باافت تحصیلی در کلاس درس در مقطع ابتدایی شهرستان سبزوار در سال ۸۵-۸۶ .

متغیرها :

متغیرمستقل : موانع اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس

متغیر وابسته : افت تحصیلی

کنترل : جنسیت

متغیر مستقل : متغیر پیش فرض است که از طریق آن تغییرات متغیر وابسته اندازه گیری و تعیین می شود . درتحقیقات آزمایشی متغیر مستقل به متغیری میگویند که توسط محقق دستکاری میشود تا تاثیرات آن بر متغیر وابسته مشخص شود . در این تحقیق متغیر مستقل موانع اجرای تدریس فعال در کلاس است .

متغیر وابسته : متغیری است که در اختیار محقق نیست و محقق نمی تواند در آن دخل و تصرف کند . در این تحقیق افت تحصیلی متغیر وابسته است .

 فرضیه ها و سوالات :

فرضیه اول : بین محتوای نامناسب کتابهای درسی و عدم اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس رابطه وجود دارد .

۱ : حجم زیاد کتابهای درسی میتواند از اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس جلوگیری کند .

کاملا موافقم                  موافقم                 تاحدودی                مخالفم                 کاملا مخالفم

۲ : هماهنگ نبودن محتوای کتابهای درسی با تجربیات قبلی دانش آموزان میتواند در اجرای روشهای تدریس فعال تاثیر بگذارد .

۳ : انطباق ناکافی محتوای کتابهای درسی با واقعیتهای زندگی میتواند موجب عدم اجرای روشهای تدریس فعال شود .

۴ : بحث انگیز نبودن متون کتابهای درسی برای دانش آموزان در عدم اجرای روشهای تدریس فعال تاثیر میگذارد .

۵ : در نظر نگرفتن آموزش مهارتهای لازم در زندگی روزمره برای دانش آموزان در عدم اجرای روشهای تدریس فعال موثر است .

 فرضیه دوم : بین کمبود امکانت آموزشی مناسب و عدم اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس رابطه وجود دارد .

۶ : عدم دسترسی به کتابهای راهنمای تدریس معلمان میتواند از اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس جلوگیری کند .

۷ : کم اثر بودن آموزشهای ضمن خدمت د رعدم اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس موثر میباشد .

۸ : کمبود کامپیوتر و نرم افزارهای آموزشی در عدم اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس تاثیر میگذارد .

۹ : کافی نبودن خدمات آموزشی معلمان راهنما در آشنا کردن معلمان با روشهای تدریس فعال میتواند از اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس جلوگیری کند .

۱۰ : کمبود وسایل صوتی و تصویری ( از قبیل رادیو و تلویزیون و غیره ) میتواند در اجرای روشهای تدریس فعال در کلاس درس موثر باشد .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .