عنوان :

مقاله تاریخچه تحلیلی کمیک استریپ

تعداد صفحات :۲۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

کمیک استریپ یا داستان مصور، مجموعه ای از تصاویر است که داستانی را روایت می کند. ؤ توسط طراح، تصوری شده و نویسنده ای آن را به رشته ی تحریر می آورد. گاهی طراح و نویسنده یک نفر است.

کمیک استریپ از طریق رسانه هایی مانند روزنامه، مجله، کتاب و اینترنت عرضه می شود؛ البته در عرصه جهانی واژه کمیک استریپ برای داستان های مصور به چاپ رسیده در روزنامه ها به کار می رود. این آثار معمولاً سیاه و سفید (مانند گارفیلد و پی ناتس) است. چنان چه داستان مصور در قالب مجله و با انتضار منظم و متوالی عرضه شود به کمیک بوک (کتاب داستان های مصور) معروف است. کمیک بوک ها معمولاً به صورت رنگی (مانند اسپایدرمن یا سوپرمن) عرضه می شود.

در مقاله حاضر آن چه کمیک استریپ نامیده شده در حقیقت همان کمیک بوک است.

نخستین کمیک استریپ های روزنامه ای در آمریکا و در نخستین سال های قرن بیستم به وجود آمد. کودک زردپوش نخستین کمیک استریپ روزنامه ای تاریخ به شمار می آید اما سبک، کلمات و تصاویر این قبیل کمیک استریپ ها به تدریج به تکامل رسید. کمیک استریپ های روزنامه ای به دو دسته تقسیم می شوند: روزانه و یکشنبه ای. اکثر کمیک استریپ ها، سندیکایی هستند یعنی این که یک سندیکای روزنامه نگاری افرادی را استخدام می کند تا کمیک استریپی را خلق کنند. این سندیکا سپس این کمیک استریپ را در ازای دریافت مبلغی در اختیار روزنامه های زیادی قرار می دهد. تعداد کمی از کمیک استریپ های روزنامه های نیز وجود دارد که تنها در یک روزنامه به چاپ می رسد. برای مثال کمیک استریپ خرید لوئیز یانا تنها در روزنامه نیواُرلیانز تایمز به چاپ می رسد.

واژه های کلیدی: کمیک استریپ، کمیک بوک، کمیک استریپ روزنامه ای، کمیک استریپ کارتونی، سینما، دوره ویکتوریایی

فهرست مطالب

نخستین کمیک استریپ تاریخ:   ۲
کمیک استریپ های کارتونی:   ۵
کمیک استریپ های روزنامه ای:   ۷
سیاه ترین دوران کمیک استریپ:   ۸
پیوند کمیک استریپ و سینما:   ۱۱
کمیک استریپ های مستقل:   ۱۲
دوران جدیت در کمیک استریپ:   ۱۴
استقلال هنرمندان کمیک استریپ:   ۱۵

تعریف کمیک استریپ و تاریخچه آن:

نقل داستان با بهره گیری از تصاویر از زمان مصر باستان وجود داشته است. برخی از کارشناسان قدمت کمیک استریپ را به عصر حجر و به اسنان های اولیه نسبت می دهند. نمونه تصاویر کشیده شده بر دیوار سنگی غارها، شاهد این مدعاست.

کمیک استریپ یا داستان مصور، مجموعه ای از تصاویر است که داستانی را روایت می کند. ؤ توسط طراح، تصوری شده و نویسنده ای آن را به رشته ی تحریر می آورد. گاهی طراح و نویسنده یک نفر است.

کمیک استریپ از طریق رسانه هایی مانند روزنامه، مجله، کتاب و اینترنت عرضه می شود؛ البته در عرصه جهانی واژه کمیک استریپ برای داستان های مصور به چاپ رسیده در روزنامه ها به کار می رود. این آثار معمولاً سیاه و سفید (مانند گارفیلد و پی ناتس) است. چنان چه داستان مصور در قالب مجله و با انتضار منظم و متوالی عرضه شود به کمیک بوک (کتاب داستان های مصور) معروف است. کمیک بوک ها معمولاً به صورت رنگی (مانند اسپایدرمن یا سوپرمن) عرضه می شود.

در کتاب حاضر آن چه کمیک استریپ نامیده شده در حقیقت همان کمیک بوک است. کتاب در فصلی مجزا به بررسی کمیک استریپ های روزنامه ای نیز می پردازد.

بسیاری از کارشناسان، کشور ایالات متحده را خاستگاه کمیک استریپ می دانند. بنابراین واقعیت، ناگزیر بخش عمده ای از تاریخچه ی کمیک استریپ به آثار مذکور اختصاص یافته است. با این وجود نبایستی تصور شود که این کشور تولیدکننده برترین داستان های مصور است. در واقع فراز و فرودهای فراوانی که در صنعت کمیک استریپ در این کشور رخ داده، نشان گر کیفیت نازل محصولات غربی و عدم ارزش هنری در آنها است. به طور مثال کمیک استریپ های آمریکایی در دهه ۵۰ میلادی به خاطر خشونت و برهنگی موجود، مورد انتقاد بسیاری از افراد حتی در داخل ایالات متحده قرار گرفت. به نظر می رسد علاقه وافر آمریکایی ها به خلق و خواندن کمیک استریپ ها به ویژه از نوع قهرمانی اش، در این نکته ظریف نهفته باشد که وطن آنها به دلیل نداشتن پیشینه قدیمی و تاریخی کهن و غنی، نیازمند است تا کاراکترها و قهرمانان خیالی را که بعضاً توخالی و فاقد ارزش های والای انسانی اند، خلق کند تا شاید نقیصه مذکور جبران شود.

جای تأمل دارد که کشور ایران با پیشینه ای کم نظیر و پشتوانه ای چون افسانه های کهن پارسی و ادبیات غنی، کم تر از این رسانه ی مؤثر سود جسته است.

نخستین کمیک استریپ تاریخ:

به تازگی تحقیق در مورد اولین کمیک استریپ تاریخ به یکی از جذاب ترین زمینه های این اهنر تبدیل شده است. تا همین اواخر عقیده عمومی بر آن بود که کودک زردپوش[۱] اولین کمیک استریپ تاریخ بوده است. اما در سال ۱۹۹۸ با پیدا شدن کمیک استریپی در کالیفرنیا ثابت گردید که قدمت این مجلات مصور به دوره ای می رسد که اصطلاحاً آن را «دوره ویکتوریایی»[۲] نام گذارده اند.

۱- دوره ویکتوریایی (منسوب به ویکتوریا)

گفته می شود که اولین کمیک استریپ تاریخ ماجراهای اُبادیااُلدباک[۳] نام داشته است که سال ۱۸۳۷ به چند زبان مختلف اروپایی چاپ شد. این کمیک استریپ در سال ۱۸۴۱ به زبان انگلیسی  ترجمه شد و یک سال بعد همان نسخه در شهر نیویورک مجدداً به چاپ رسید و بدین شکل اولین کمیک استریپ تاریخ آمریکای شمالی شکل گرفت. ماجراهای اُبادیااُلدباک چهل صفحه داشت که هر صفحه آن از شش تا دوازده پانل (لوحه) تشکیل شده بود. البته به جای باولن گفت و گو (حبابی که شخصیت های کمیک استریپی در آن با هم گفت و گو می کنند) از متنی در زیر تصاویر برای توضیح داستان استفاده شده بود.

خالق این کمیک استریپ، «رادولف تاپفر»[۴] از کشور سوئیس بود. او که در اروپا و به تازگی در آمریکا به عنوان پدر داستان های مصور شناخته شده است نخستین داستان گرافیکی تاریخ را در سال ۱۸۲۷ خلق کرد، سپس با چاپ هفت داستان گرافیکی دیگر، داستان های مصور را به محبوبیتی کم نظیر رساند. بعضی از این آثار به آمریکا نیز راه یافت و چاپ مجدد آن ها تا سال ۱۸۷۷ ادامه داشت. البته هنوز مشخص نیست دقیقاً چه تعداد کمیک استریپ در این دوره خلق شد اما تحقیقات در این زمینه هم چنان ادامه دارد.

یکی از کمیک استریپ های تأثیرگذار دوره ویکتوریایی، براونیز: کتاب آن ها[۵] نام داشت که توسط «پالمر کاکس» و به عنوان بخشی از یک مجله کودکان به نام سنت نیکولاس، خلق شد. شخصیت های این مجموعه بعدها در سال ۱۸۸۳ در مجلات گوناگون دیگری ظاهر شدند و در سال ۱۸۸۷ مجموعه ای با همین عنوان چاپ شد. گفته می شود که براونیز اولین کمیک استریپ تولید آمریکای شمالی است که در سطح بین المللی نیز به موفقیت های فراوانی دست یافت.

به جز مجله سنت نیکولاس، مجلات دیگری نیز بود که به نوعی از داستان های مصور استفاده می کردند و اتفاقاً به موفقیت هایی نیز دست یافته بودند. برخی از این مجلات عبارت اند از:

هارپرز، پاک، جاج، للایف و تروث. در همین زمان روزنامه ها متوجه محبوبیت این مجلات شدند و سعی کردند با قرار دادن ضمیمه ای از کمیک استریپ در شماره ویژه روزهای یکشنبه به سود بیشتر برسند. البته آنها نمی توانستند از طراحان معروف و شخصیت های خلق شده توسط آنان استفاده کنند زیرا مدیران مجلات پیش تر با آنان قرارداد بسته بودند. اما یکی از کارکنان مجله پاک به نام «روی مک کاردل» به «موریل گادارد» سردبیر روزنامه نیویورک وُرلد (که در آن زمان بزرگ ترین روزنامه آمریکا محسوب می شد) گفت: «کسی را سراغ دارم که می تواند مشکل روزنامه تان را حل کند».

این شخص «ریچارداوت کالت»[۶] نام داشت که قبلاً در سال ۱۸۹۴ برای مجله تروث تصاویری از کودکان خیابانی را طراحی کرده بود. در یکی از این تصاویر می توان پسر بچه ای را در قسمت سمت راست پایین تصویر مشاهده کرد که بعداً به «کودک زردپوش» معروف شد.

«اوت کالت» سرانجام دنیای مجلات را ترک و به روزنامه نیویورک وُرلد نقل مکان کرد. او آنجا مجموعه کوچه هوگان[۷] را خلق و در آن یک بار دیگر از شخصیت «کودک زردپوش» استفاده کرد.

طبق شنیده ها، او ایده ی اصلی این مجموعه را از منابع مختلفی گرفته بود که از میان آنها می توان به آثار «مایکل آنجلو وولف» و «چارلز سالبورگ» که در آنها از بچه های خیابانی استفاده شده بود، اشاره کرد. نام این مجموعه نیز ظاهراً از یک ترانه معروف گرفته شده بود.

۲- دوره طلای سفید: ۱۸۹۷ تا ۱۹۳۸

در سال ۱۸۹۷ کتابی مصور با نام کودک زردپوش در آپارتمان های مک فادن به بازار آمد. این کتاب صد و شانزده صفحه ای در قطعی مربع شکل، به صورت سیاه و سفید و با قیمت پنجاه سنت توسط شرکت دیلینگهام و با کسب اجازه از روزنامه هارست که صاحب کاراکترهای کوچه هوگان بود، چاپ شد. به نظر خیلی ها این کتاب، اولین کمیک استریپ واقعی تاریخ است. در حقیقت همین کتاب بود که برای اولین بار اصطلاح کمیک بوک را از طریق چاپ آن روی جلدش در زبان انگلیسی باب کرد. این کمیک استریپ، آغازگر دوره ای است که اصطلاحاً به آن «دوره طلای سفید»[۸] گفته می شود.

در سال ۱۸۹۹ شخصی به نام «هو وارث»، کمیک استریپی به نام جماعت خُل و چل[۹] را خلق کرد. این کمیک استریپ شانزده اینچ[۱۰] پهنا و دوازده اینچ طول داشت و باعث شد تا اکثر کمیک استریپ های دیگر این دوره در همین قطع چاپ شود. لازم به ذکر است که تا این سال تمام مجلات مصور به تجدید چاپ داستان های کمیک استریپ های قدیمی می پرداختند و داستان اُریژینالی در آنها به چشم نمی خورد.

در سال ۱۹۰۱ اولین کمیک استریپ تمام رنگی تاریخ با نام تمشک های سیاه به چاپ رسید که جلد اعلائی نیز داشت. در این سال برخی از ناشران،  کمیک استریپ های خود را در قطع هفده در یازده منتشر می کردند که از میان آنها می توان به کمیک استریپ های روزنامه ای بچه های کاتزن جامر، نیموی کوچک و قل چماق خوشبخت اشاره کرد. «اوت کالت» پس از مجموعه کودک زردپوش، شخصیت های فراوان دیگری نیز خلق کرد. یکی از این شخصیت ها به نام باستر براون حتی دارای یک مجموعه کمیک استریپی شخصی شد که توسط شرکت کاپلز و لئون به چاپ رسید.

در سال ۱۹۱۰ کمیک استریپ جدیدی با عنوان مات و جف[۱۱] در آمریکا به بازار آمد که صفحات سیاه و سفیدی داشت. در این مجله که اندازه جدید پانزده در پنج داشت کمیک استریپ های قدیمی روزنامه ای مات و جف که از سال ۱۹۰۷ چاپ شده بودند، وجود داشت. سپس در سال ۱۹۱۹ شرکت انتشاراتی کاپلز و لئون کمیک استریپ های جدید در اندازه ده در ده اینچ چاپ کرد که صفحات آن مشتمل بر چهار پانل بود. این کمیک استریپ ها پنجاه و دو صفحه و بیست و پنج سنت قیمت داشتند.

در همین دوران بود که یکی از نخستین حیوانات فکاهی تاریخ به نام گربه دیوانه[۱۲] خلق شد. در سال ۱۹۱۰، «جُرج هریمن» از شخصیت «گربه دیوانه» در روزنامه خودش استفاده کرد. به زودی این شخصیت به محبوبیت زیادی دست یافت و داستان هایش در ضمیمه رنگی روزهای شنبه روزنامه ها به چاپ رسید. در ژوئن سال ۱۹۲۲ اولین کمیک استریپ ماهانه با عنوان کمیک ماهانه عرضه شد که دوازده شماره دوام آورد.

کاپلز و لئون نیز کمیک استریپ های آنی بچه یتیم کوچولو و اسمیتی را در سال ۱۹۲۶ چاپ کرد. این مجلات در قطع هفت در نه اینچ و به همراه روکش مرغوب به فروش می رسید وبا وجود قیمت شصت سنتی خود به سرعت مورد استقبال قرار گرفت.

کمیک استریپ های کارتونی:

در دهه ۳۰ میلادی، والت دیزنی که توانسته بود با ستارگانی همچون «میکی موس»، «دانلد داک» و «گوفی» میلیون ها نفر را دنیای انیمیشن مجذوب خود کند، تصمیم گرفت کمیک استریپی به نام داستان ها و کمیک های والت دیزنی[۱۳] چاپ کند تا به موفقیت جدیدی دست یابد. البته پیش از این عنوان، کمیک استریپ هایی بودند که در آنها حیوانات مختلف از خود حرکات انسانی بروز می دادند و به زبان آدمیزاد تکلم می کردند؛ اما ؤ های والت دیزنی آغازگر ژانری بود که به آن اصطلاحاً ادبیات انسان انگارانه گفته می شود. اگر تاریخ را مرور کنیم، خواهیم دید که در عرصه بین المللی هیچ عنوان کمیک استریپی اعم از سوپرمن یا بتمن، از نظر میزان فروش به پای کمیک استریپ های دیزنی نمی رسد. دلیل آن هم کاملاً روشن است؛ این کمیک استریپ ها بدون هیچ وقفه ای از سال ۱۹۴۰ تاکنون به چاپ رسیده اند. در واقع در دهه ۵۰ میلادی، زمانی که کمیک استریپ های ابر قهرمانی به خاطر خشونت و برهنگی مورد سانسور قرار می گرفتند، پدر و مادرها داستان های مصور دیزنی را مناسب ذهن بچه های خود می دانستند و به همین دلیل است که اکثر این کودکان بعدها در سنین نوجوانی و جوانی به خواندن داستان های ادبی علاقمند شدند. داستان ها و کمیک های والت دیزنی در ضمن اولین مجله ای بود که در آن ستاره های دنیای سینما و انیمیشن به عالم کمیک استریپ وارد شدند. این موضوع پیوندی جدانشدنی میان سینمای متحرک و کمیک استریپ ایجاد کرد و به زودی با رونق بیشتر صنعت کمیک استریپ، قهرمانان مصور نیز روی پرده سینما و صفحه تلویزیون ظاهر گشتند.

یکی دیگر از مجلات مصور کارتونی که در اوایل دهه ۴۰ چاپ می شد، کمیک های چهار رنگ[۱۴] نام داشت. این مجله توسط انتشارات دِل چاپ می شد و در آن داستان هایی تک قسمتی وجود داشت که موضوع آن ها را یا کمیک استریپ های روزنامه ای قدیمی و یا اقتباس برنامه های محبوب تلویزیون تشکیل می داد. کمیک های چهار رنگ در حقیقت عنوانی بود که انتشارات دیل از آن برای سنجش میزان محبوبیت شخصیت های کارتونی نوپا استفاده می کرد.

یکی دیگر از ناشرینی که کمیک استریپ های کارتونی چاپ می کرد، هاروی کمیکس[۱۵] نام داشت. این شرکت در سال ۱۹۴۱ و توسط «برادران هاروی» («آلفرد»، «لئون» و «رابرت») تأسیس شد. هاروی کمیکس که محبوبیت چندانی در نزد خوانندگان نداشت، توانست در اواخر دهه ۴۰ حقوق اقتباس کاراکترهای محبوب کارتونی استودیو پارامونت پیکچرز را به دست آورد. بزرگ ترین ستاره ای که از طریق و از پرده سینما به صفحات مصور راه یافت، کاسپر روح مهربان نام داشت که در سال ۱۹۴۹ در یک مجموعه کمیک استریپی مخصوص به خود حضور یافت.

کمیک استریپ های روزنامه ای: