عنوان :

مقاله تحولات آموزش پزشکی معاصر

تعداد صفحات : ۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

هدف در این نوشتار کوتاه ، روشن کردن سیر تحولات علم پزشکی و بیان دلایل فراز و نشیب های متعدد  آن ، از دوران تاسیس دانشگاه و بیمارستان جندی شاپور، تا زمان اوج شکوفایی آن در دوران طلایی می باشد .

پیشرفت علم پزشکی در ایران ،  و با کمی تامل در کل جهان اسلام ، از دانشگاه جندی شاپور آغاز شد. ضرورتی که ساسانیان در جمع آوری قسمتهای مختلف اوستا احساس می کردند ، باعث شد که بخشهای پراکنده طبی این کتاب مقدس هم ، از کشورهای مختلف از جمله هندوستان جمع آوری شده و به صورت منسجم درآید. پس از تکفیر اساتید مسیحی مدرسه الرها توسط پاپ ، آنها به دلیل عدم وجود تعصب مذهبی در جندی شاپور ، به این مرکز سرازیر شدند. به تبع این حضور، دانش و علوم طبی یونانی هم به مدرسه وارد شده و سنگ بنای علم پزشکی برای ادوار بعدی گذاشته شد.

واژه های کلیدی: پزشکی ، دوران اموی، جندی شاپور ، سیریل الگود ، عباسیان ، بیمارستان عضدی، آل بویه

فهرست مطالب

پیشگفتار    ۴
مقدمه    ۶
طب در دانشگاه جندی شاپور    ۹
پزشکی در دوران اموی    ۱۳
عباسیان و تحولات علم طب    ۱۷
تاثیرآل بویه در تحولات علم طب    ۲۱
نتیجه گیری    ۲۴
منابع    ۲۶

منابع

۱-  به عنوان مثال توجه فرمایید به اظهار نظر آقای علی اکبر ولایتی در کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی ،ص ۴۴ که چند قرن تاریخ پزشکی تنها در۸ سطر بیان شده است.

۲-   برتولد اشپولر ،تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی ص،۱

۳-  عبدالحسین زرین کوب ، تاریخ ایران بعد از اسلام ، ص۱۹۹

۴-   سیریل الگود ،تاریخ پزشکی ایران ، ص۶۶

۵-   کریستین سن ، ایران در زمان ساسانیان ، ص۲۹۳

۶-   سیریل الگود ، تاریخ پزشکی ایران ، ص۶۶

۷-   همان ، ص۶۷

پیشگفتار

حدود ۱۵۰ سال پیش وضعیت بهداشت در کشور ایران بسیار نامناسب بود. بیماری‌های واگیر مانند طاعون، وبا و آبله، جان بسیاری از مردم را می‌گرفت. برای مثال، در سال ۱۲۲۵ش/ ۱۸۴۶م  وبا در تهران بیش از دوازده هزار نفر (حدود یک چهارم جمعیت پایتخت) را نابود کرد. با همه‌گیری هر بیماری واگیر، مردم از شهرها می‌گریختند و با این کارشان آن بیماری را گسترش می‌دادند.

گشایش آموزشگاه عالی دارالفنون در دهم دی‌ماه ۱۲۳۰ش/ ۱۲۶۸ق/۱۸۵۱م سرآغاز بهبود وضعیت بهداشت ایران بود. در آن‌جا پزشکی نوین آموزش داده می‌شد و نخستین شورای بهداشت در همان‌جا بنیان نهاده شد. برخی از دانش‌آموختگان دارالفنون برای ادامه‌ی تحصیل به اروپا فرستاده شدند. بازگشت آن‌ها و دیگر ایرانیانی که پزشکی نوین را آموخته بودند، نویدبخش نوسازی بهداشتی ایران بود.

یکی از مردان بزرگی که نقش چشمگیری در بهبود بهداشت ایران داشت، دکتر امیراعلم (۱۲۵۵-۱۳۴۰ش) بود. او بیشتر دوران تحصیل خود را در کشورهای دیگر گذراند. با وجود این، میهن‌دوستی کم‌نظیرش او را به ایران بازگرداند. او بیش از ۵۵ سال برای بهبود وضعیت بهداشت مردم ایران کوشید. او در پایه‌گذاری بهداشت نوین در ایران نقشی چشمگیر داشت.

امیراعلم در ساخت بیمارستان و درمانگاه از پیشگامان بود. او برای بهبود قرنطینه‌های مرزی و انجام واکسیناسیون بسیار کوشید. او در تصویب قانون‌های بهداشتی مانند قانون آبله‌کوبی اجباری نقشی بنیادی داشت. امیراعلم این کارهای بزرگ را در دوره‌ای انجام داد که ایران از درآمدهای نفتی بهره‌مند نبود و ارزش سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی بهداشت برای دولت‌مردان روشن نبود.

کتاب امیراعلم: بهداشت نوین در ایران پژوهش و نگارش حسن سالاری است که انتشارات محراب قلم آن را در ۳۲ صفحه به صورت رنگی منتشر کرده است. ویرایش علمی این اثر را یونس کرامتی انجام داده است. تصویرهای این کتاب از سازمان‌های مختلف و با رعایت «کپی رایت» فراهم شده و صفحه‌آرایی آن در موسسه فرهنگی و انتشاراتی طراحان ایماژ انجام شده است.

سیر تحولات علم پزشکی 

اغلب محققانی که در زمینه تاریخ تمدن و فرهنگ اسلامی پژوهش نموده اند ، هنگامیکه وارد مقوله علم طب به عنوان یکی از شاخصه های تمدن می شوند ، پس از بیان تعدادی از احادیث بزرگان دین در خصوص اهمیت بهداشت و درمان ، یک گام بلند به طول چند قرن برداشته و مستقیما به دوران اوج افتخارات علمی و پزشکی که بزرگانی چون مسکویه ، رازی ، ابن سینا و… موجد آن بوده اند ، وارد می شوند و دلایل افت و خیز علم طب را در این دوران طولانی نادیده می گیرند.

هدف من در این نوشتار کوتاه ، روشن کردن سیر تحولات علم پزشکی و بیان دلایل فراز و نشیب های متعدد  آن ، از دوران تاسیس دانشگاه و بیمارستان جندی شاپور، تا زمان اوج شکوفایی آن در دوران طلایی نامبرده در بالا می باشد .

مقدمه

هرگاه که مطلبی در خصوص روند شکل گیری تمدن اسلامی مطالعه می کردم ، به دلیل علاقه شخصی نظرم به بخش علوم و فرهنگ بخصوص علم پزشکی جلب می گشت . ولی غالبا آنچه که با آن مواجه می شدم این بود که نویسنده ابتدا به ذکر احادیث و دستورات بهداشتی که از زمان پیامبر اکرم(ص) ذکر شده پرداخته و سپس وارد شرح و تفسیر دورانی می شود که امروزه آنرا با نام نهضت ترجمه می شناسیم. آنگاه چند قرن جلوتر آمده و به ذکر احوال پزشکان نامی چون رازی و بوعلی سینا می پردازد . این الگوی ثابتی است که تقریبا در اکثر منابع فرهنگ و تمدن اسلامی با آن مواجه هستیم .(۱)

در خلال این مطالعات اکثرا این سوال مطرح میگردد که :

–   دلایل این وقفه ها و یا تاریکی ها در سیر تکوین علوم ، بخصوص علوم پزشکی چیست؟

–  آیا دستورات بهداشتی اسلام صرفا جنبه الهی داشته و متصل به منابع وحی و آسمانی بوده یا حداقل قسمتی از آنها از تمدنهای دیگر اقتباس گشته است؟

-منحنی و سیری که علم پزشکی در طول این چهار قرن طی کرده چگونه بوده است؟

–    چرا در برخی از ادوار در منابع حتی نام یک پزشک را هم نمی توان یافت ولی در دوره های دیگری با نوعی فوران علمی بخصوص در زمینه پزشکی مواجه هستیم؟

–    چرا نهضت ترجمه با آنهمه ابعاد وسیعش به ناگهان در زمینه علم طب فروکش کرده و اقدامات بزرگی آنگونه که شایسته این دوران طلایی می باشد انجام نپذیرفت؟

–    چه شد که مجددا زمینه ها و فرصت هایی فراهم گشت که از درون آن پزشکان عالی مقام و نامداری چون رازی ، مسکویه و بوعلی سینا ظاهر گشت؟

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .