عنوان :

مقاله جنبشهای اسلامی معاصر

تعداد صفحات : ۲۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

وقوع انقلاب اسلامی در ایران و ظهور گروههای اسلامی در سراسر جهان اسلام در دهه‌ ۱۹۸۰ باعث شد تا محققان و روزنامه نگاران ، کتابها و مقالات متعددی پیرامون رستاخیز اسلامی معاصر و جنبش‌های اسلام‌گرا به رشته‌ تحریر درآورند.

بحران مصر معلول مجموعه ای از عوامل فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی و سیاسی داخلی است که منجر به ایجاد نارضایتی عمومی در جامعه شده است و نمی تواند نتیجه دخالت های کشورهای خارجی به مفهوم بیان شده توسط مقامات مصری باشد. مطالعه دقیق رفتار سیاسی و تصریحات مقامات رسمی این کشور این حقیقت را آشکار می کند که اظهارات خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران عمدتاً زمانی مطرح می شود که مسئولان یاد شده در آستانه یا در خلال سفر به اروپا و آمریکا بوده و یا در مصاحبه‌های مطبوعاتی با رسانه های خارجی بخصوص مطبوعات منتشره در آمریکا و کشورهای خلیج فارس شرکت داشتند.

به عبارت دیگر طرح مسئله خطر بنیادگرایی اسلامی در منطقه و انتساب حمایت از گروههای مسلح اسلامی به ایران برای تعقیب اهداف خاص آن به عنوان اهرم فشادی در برابر غرب بخصوص آمریکا برای کسب حمایتهای مالی و سیاسی بیشتر برای خود است تا به این وسیله به تحکیم موقعیت خود و جلب توجه به نقش حکومت مصر در منطقه برای دفاع از منافع غرب بویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی بپردازد.

دلیل دوم بعد امنیتی و داخلی قضیه است. گروههای مسلح اسلامی در مصر علی رغم عملیات سرکوب گرایانه بی سابقه رژیم و بازداشت های وسیع و حتی اعدام های متعدد همچنان به ضربات خود ادامه می دهند. به همین جهت نه تنها روند تصفیه مقامات امنیتی مصر کمتر نشده بلکه شدت نیز یافته است. از اینرو دولت مصر برای توجیه اقتدار نیروهای اسلامی، عجز و ناتوانی خود را برای پایان دادن به عملیات مسلحانه این گروهها حمایت و آموزش این گروهها را توسط قدرتهای خارجی مطرح می کند.

در پایان باید اشاره کرد که با توجه به موازنه قدرت بین گروههای اسلامی و دولت مصر پایان نزدیکی برای درگیری های مسلحانه و ناآرامی های این کشور مقصور نیست. آنچه مسلم است شعار تنها داخل اسلام نیست. به صورت یک شعار فراگیر مردمی در آمده است.

همچنین محور مورد بررسی‌ها در این تحقیق تأثیری است که کشورهای شمال آفریقا ( الجزایر- مراکش – سودان ـ‌لیبی و تونس) از انقلاب اسلامی ایران پذیرفتند.

واژه های کلیدی: جنبش های اسلامی معاصر، انقلاب اسلامی ایران، مصر، الجزایر- مراکش – سودان ـ‌لیبی و تونس

فهرست مطالب

مقدمه    ۱
فصل اول:
مصر مهد بنیاد گرایی اسلامی    ۲
نمونه هایی از پی آورد انقلاب ایران در مصر    ۸
فصل دوم:
الجزایر    ۱۴
مراکش    ۱۷
سودان    ۲۱
لیبی    ۲۲
تونس    ۲۴
نتیجه گیری    ۲۵
فصل سوم:
فهرست منابع و مآخذ    ۲۶

منابع و ماخذ:

۱- دکمجیان، هرایر؛ جنبشهای اسلامی در جهان عرب؛ ترجمه حمید احمدی؛ تهران: انتشارات کیهان، ۱۳۶۶٫

۲- نجاتی، غلامرضا؛ جنبش های میل مصر؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۶٫

۳- منتظمی، علی؛ پی آوردهای انقلاب اسلامی ایران اپران در مصر؛ تهران: چاپ طلوع آزادی.

۴- شیخ نوری، محمدامیر؛ پژوهش درباره‌ی وحدت های رهایی بخش؛ تهران: انتشارات نوکر روز، ۱۳۷۸٫

۵- امیر شاهی، ذوالفقار؛ تونس: تهران، وزارت امور خارجه، ۱۳۷۳٫

۶- تاژرون، روبر؛ تاریخ معاصر الجزایر، ترجمه دکتر منوچهر بیات مختاری؛ مشهد: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

۷- فانون، فرانتس؛ انقلاب آفریقا؛ ترجمه محمدامین کاروان؛ تهران: انتشارات خوارزمی، ۱۳۵۴٫

۸- آقایی، بهمن؛ اخوان المسلمین؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۵٫

۹- فوده رارو، سالواتوره؛ آفریقای آزاد؛ ترجمه مهندس محسن خادم؛ تهران: نشر جاوید.

۱۰- ازغندی، علیرضا؛ انقلاب الجزایر؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۵٫

۱۱- شهری، محمد حسین (مترجم)؛ تاریخ معاصر ده کشور عربی؛ تران: نشر کاوه.

مقدمه:

اصولاَ بینش‌های بنیادی و اجتماعی که در یک جامعه پدید می‌آید. تحولات زیادی در سطوح مختلف آن جامعه بوجود آورد. در میان کشورهای اسلامی این تأثیر‌پذیری بیشتر است. شاید بدلیل مشترکات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که میان این کشورها وجود دارد. از میان کشورهای اسلامی،‌ کشور ما ایران،‌؟ زیادی در انتظارات بسیاری از کشورهای اسلامی گذاشته است. در حقیقت باید گفت انقلاب اسلامی ایران الگویی برای بسیاری از بینش‌های اسلامی شد.

محور مورد بررسی‌ها در این تحقیق تأثیری است که کشورهای شمال آفریقا ( الجزایر- مراکش – سودان ـ‌لیبی و تونس) از انقلاب اسلامی ایران پذیرفتند. در این میان تأکید عمده‌ ما بر تحولات ؟ اجتماعی کشور مصر است که اهمیت بیشتری دارد. همچنین در این تحقیق کشورهای شمال آفریقا بصورت Case Study  مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در واقع سعی شده است با توجه به گستردگی موضوع: از یاوه‌گویی و مطالب زاید مربوط به موضوع مورد بررسی جلوگیری شود.

«فصل اول»

وقوع انقلاب اسلامی در ایران مهمترین عامل رشد فزاینده گروههای اسلامی در جهان عرب دهه‌۱۹۸۰ است. گرچه جنبش اسلامی با تأسیس اخوان المسلمین توسط حسن‌البنا در ۱۹۲۸ به شکل سازمانی در مصر و دیگر کشورهای عربی شروع به رشد کرد اما سرکوب این سازمان توسط رژیمهای عرب و علاوه بر آن خط مشی ملاحظه کارانه رهبران آن در قبال قدرت سیاسی حاکم از جاذبیت جنبش اخوان المسلمین کاست.

وجود انشعاب‌ها و شکاف‌های متعدد در اخوان المسلمین و ظهور جریان‌های نوپای اسلامی از میان آنها این مسئله را ثابت می‌کند که جوانان طرفدار گرایش اسلامی با تأثیر پذیرفتن از الگوی انقلاب ایران روش قهر‌آمیز در برابر رژیمهای حاکم را در پیش گرفتند.

وقوع انقلاب اسلامی در ایران و ظهور گروههای اسلامی در سراسر جهان اسلام در دهه‌ ۱۹۸۰ باعث شد تا محققان و روزنامه نگاران ، کتابها و مقالات متعددی پیرامون رستاخیز اسلامی معاصر و جنبش‌های اسلام‌گرا به رشته‌ تحریر درآورند.

مصر مهد بنیادگرایی اسلامی

جنبش اخوان المسلمین اصولاَ باید زائیده‌ اوضاع سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر مصر در پی و از سویی دیگر بر یک ؟ مسلمانان در برابر استعمارگران غرب که کشورهای اسلامی را مورد تجاوز قرار داده است. دوره‌ای که اصول قرآن مورد ملاحظه قرار می‌گرفت و اسلام تنها ملیت محسوب می‌شود. به نظر او بین جوامع کنونی اسلامی و اسلام واقعی فاصله‌ای بود که این فاصله موجب عقب ماندگی امت یا جامعه مسلمانان شده بود. همچنین او معتقد بود که مإموریت اخوان المسنلیمن این است که انسان ها را به سوی حقیقت هدایت کند ،‌ابناء بستر را به راه خدا فراخوانده و تمامی جهان را با نور اسلام روشن نماید.

جامعه‌ اخوان المسلمین در طی سالها گسترش پیدا کرد،‌ فعالیتش گسترده شد و در صحنه‌ سیاست جهانی نقش عمده‌ای بازی می‌کرد. اما با توجه به اتفاقاتی که افتاد(‌در این جا مجال شرح آنها نیست) ،‌طی دستوری در سال ۱۹۴۸ منحل شد. انحلال اخوان المسلمین در پی این بود که جامعه در تدارک یک انقلاب قریب الوقوع است. همچنین به دلیل برخوردهای نوینی که از ۱۹۴۵ مصر به لرزه درآمده بود،  نقش اخوان المسلمین  از دیدگاه دولت مهم‌ترین خطر بالقوه تلقی می‌شد.

به طور کلی بعد از تحولاتی که صورت گرفت از جمله ترور حسن انبیاء و بسیاری از مسائل دیگر اخوان المسلمین چاره‌ای جز تأکید بیشتر بر عملیات زیر‌زمینی نداشت،‌ولی در عین حال روابط گوناگونی با سایر سازمان‌های مخفی و گروههایی که در صدد ایجاد تغییراتی در مصر بودند برقرار نمود. تا اینکه بهتر بتوانیم تإثیر انقلاب ایران را بر تحولات این کشورمورد بررسی قرار دهیم.

مصر از جمله کشورهای مسلمانی بود که بیش از یک قرن و نیم هدف حملات نیروهای ضد انسانی استعمارگران قرار گرفته بود. بیداری در این کشور بیش از هر کشور عربی دیگر صورت گرفت. جنبش انقلابی ایران با محتوای اسلامی‌اش محرک جدیدی برای بیداری گروههای اسلامی در مصر بود.

مراکز فعالیت‌های اسلامی در مصر بدین ترتیب بود:

الف) ‌مراکز رسمی

ب) ‌وزارت اوقاف

ج)‌ مسجد- دانگشاه الازهرا و مراکز وابسته به آن – مجمع بررسیهای اسلامی – آموزشگاه‌های یعنی الازهر

د)‌ سازمان‌ها و انجمن های مذهبی

ه‍‌)‌ جمعیت‌های مذهبی – دانشگاهها و مساجد

دانشگاهها مراکز اصلی و اساسی پیدایش نهضت‌های اسلامی و انقلابی است. بزرگترین جمعیت اسلامی مصر همان جمعیت‌ اخوان المسلمین بود که در مورد آن مبحث شد.

انقلاب ایران همه‌ مراکز مذهبی مصر را به تکاپو و فعالیت‌ انداخته‌ و آنها را به مطالعه و بررسی قیام مسلحانه و ایجاد تشکیلات و تکوین مسأله رهبری واداشته بود. به دنبال حوادث ایران دستگاههای لیستی مصر شدیداَ احساس خطر کرده و با به کار بردن حیله‌ها و نیرنگ‌ها به سرکوب هرگونه جنبش- اسلامی پرداختنتد. در زمان عبدالناصر جمعیت‌ اسلامی ایران موجی از شادی را درمیان مردم مصر برانگیخت و آنگونه اثری در مصر داشت که اغلب خبرگزاریها و مطبوعات خبری اعلام نمودند که بعد از ایران نوبت مصر است.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .