عنوان :
تعداد صفحات :۲۹
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
مفهوم بیماری در گیاهان عبارتست از هر گونه اختلالی که بوسیله یک پاتوژن یا موجود زنده بیماریزا یا عامل محیطی در عملیات تولید، انتقال، استفاده از مواد غذایی، مواد معدنی و آب روی دهد و باعث تغییرات ظاهری و تقلیل میزان محصول گردد.
بیماریهای گیاهی را به دو گروه زنده (Biotic) و غیر زنده (ABiotic) تقسیم میکنند.
گروههای غیرزنده (ABiotic): بیماریها و اختلالاتی هستند که در اثر کمبود عناصر غذایی، بالا بودن حرارت و رطوبت و بالا بودن اسیدیته خاک یا قلیاییت آن، زیادی برخی از میکروالمانهای غذایی در خاک و آلایندههای سمّی در اتمسفر بوجود میآیند که غیر مسری میباشند و عوامل غیر زنده هستند.
بیماریهای ناشی از عوامل زنده یا بیوتیک (پاتوژنها) آلوده کننده و مسری بوده و از گیاه بیمار به گیاه سالم منتقل میشود که مهمترین آنها بیماریهای ناشی از عوامل قارچی میباشد.
واژه های کلیدی: بیماری گیاهان، پاتوژنها، باکتریها، ویروسها و ویروئیدها
مفهوم بیماری درگیاهان: ۱
اهمیت بیماریهای گیاهی: ۲
طبقه بندی عوامل بیماریزای گیاهی: ۲
قارچها: ۳
باکتریها: ۳
ویروسها و ویروئیدها: ۴
نماتدها: ۴
بیماری های یونجه Diseases of Lucern ۵
بیماری های برنج ۹
بیماری های ذرت ۱۶
بیماری های سورگوم ۲۰
بیماری گندم و جو ۲۲
منابع ۲۶
اگریوس. جرج ن. ۱۳۷۳٫ بیماریهای گیاهی. ترجمه: دکتر حمید مهرآوران و دکتر احمد مظفر، انتشارات دانشگاه ارومیه.
سینگ. آر.اس. ۱۳۸۰٫ مدیریت بیماریهای گیاهی. ترجمه: دکتر علی روستایی، انتشارات موسسه نشر جهاد.
محمدی پور. م.۱۳۷۷٫ جزوء بیماریهای مهم گیاهان زراعی. کارشناس سازمان کشاورزی آذربایجان شرقی.
Vijay k. “SELECTIVE CONTROL OF EGYPTIAN BROOMRAPE (OROBANCHE AEGYPTIACAPERS.) BY GLYPHOSATE AND ITS AMINO ACID STATUS IN RELATION TOSELECTED HOSTS” Doctor of Philosophy Plant Pathology, Physiology and Weed Science. State University. 1998.
گیاه سالم براساس استعداد ذاتی یا موروثی خود، عملیات فیزیولوژیکی مختلفی را که برای ادامه حیات لازم دارد انجام میدهد. مهمترین این عملیات عبارتند از:
تقسیم سلولی، تشکیل بافتها و اندامهای مختلف، جذب آب و موادمعدنی از خاک، انتقال مواد خام، فتوسنتز، انتقال مواد ساخته شده برای مصرف و ذخیره، متابولیسم مواد ساخته شده، تولید مثل و بالاخره ذخیره مواد غذایی برای دوران زمستانگذرانی یا تولید مثل.
هر گاه بر اثر عوامل بیماریزا یا بعضی از شرایط زیست، اختلالاتی در عملیات فیژیولوژیکی فوق بروز کند که گیاه را از رشد طبیعی باز دارد یا علائم خارجی بیماری (Symptoms) ظاهر شود و یا میزان محصول به نحو غیر طبیعی کاهش یابد، گیاه بیمار است. عوامل عمده تولید بیماری در گیاهان، موجودات زنده بیماریزا (Pathogens) و یا عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط زیست گیاه میباشند و چگونگی ایجاد هر بیماری بستگی به نوع عامل و گاهی اوقات بستگی به نوع گیاه دارد. در ابتدا عکسالعمل گیاه نسبت به عامل بیماریزا در نقطه شروع بیماری و بصورت فعل و انفعال شیمیایی غیر قابل روئت است ولی بزودی این واکنش توسعه یافته و باعث تغییرات سلولی و بافتی مشهود گشته و بالاخره آثار بیماری پدیدار میشود.
بنابراین مفهوم بیماری در گیاهان عبارتست از هر گونه اختلالی که بوسیله یک پاتوژن یا موجود زنده بیماریزا یا عامل محیطی در عملیات تولید، انتقال، استفاده از مواد غذایی، مواد معدنی و آب روی دهد و باعث تغییرات ظاهری و تقلیل میزان محصول گردد.
ایجاد بیماری بوسیله پاتوژنها ممکن است به یکی از مراحل زیر انجام گیرد:
مصرف و جذب مواد داخل سلولهای میزبان.
کشتن یا ایجاد اختلال در متابولیسم سلولهای میزبان در اثر مواد سمی و آنزیمها و مواد هورمونی
انسداد راه انتقال مواد غذایی و معدنی و آب.
اهمیت بیماریهای گیاهی برای بشر بعلت خساراتی است که در نتیجه بیماری به گیاهان و فراوردههای گیاهی وارد میشود. میلیونها نفر از ساکنین جهان که خود تولید کننده فرآوردههای گیاهی میباشند برای ادامه حیات به این محصولات احتیاج دارند و بعبارت دیگر بیماریهای گیاهی ممکن است در سرنوشت آنها نقش موثری را ایفا کند.
مرگ حدود سیصد هزار نفر ایرلندی در نتیجه قحطی (۱۸۴۵) و گرسنگی میلیونها نفر مردمی که در کشورهای توسعه نیافته امروز زندگی میکنند، نمونههای درد آوری از نتایج شوم بیماریهای گیاهی است.
بیماریهای گیاهی ممکن است عامل محدود کننده کاشت یک گیاه در یک منطقه یا کشور باشند و تمام گیاهان یک گونه را که به بیماری حساسند نابود کنند. ضمناً بیماریهای گیاهی عامل ایجاد صنایع جدید شیمیایی یا ماشین آلاتی که در مبارزه با بیماریها بکار میروند میباشند. میزان پولی که تا کنون در این قسمت خرج شده به بیلیونها دلار میرسد.
در حال حاضر دهها هزار بیماری وجود دارد که به گیاهان اصلی در سراسر جهان صدمه میزنند. بطور متوسط هر یک از گیاهان به حدود صد نوع بیماری مبتلا میشوند. هر کدام از پاتوژنها نیز ممکن است از یک واریته تا دهها تا صدها گونه گیاهان متفاوت را آلوده کنند. برای تسهیل در امر شناسایی، مطالعه و مبارزه با بیماریهای گیاهی بایستی به نحوی آنها طبقهبندی کرد. بیماریهای گیاهی را به روشهای مختلف که پایه و اساس متفاوت دارند طبقهبندی کردهاند.
این طبقهبندی گاهی براساس علائم ظاهری امراض بوده و گاهی براساس اندام بیمار گیاه و یا براساس نوع گیاه بیمار صورت میگیرد. ولی متداولترین طبقهبندی براساس نوع عامل بیماری است.
بیماریهای گیاهی را به دو گروه زنده (Biotic) و غیر زنده (ABiotic) تقسیم میکنند.
گروههای غیرزنده (ABiotic): بیماریها و اختلالاتی هستند که در اثر کمبود عناصر غذایی، بالا بودن حرارت و رطوبت و بالا بودن اسیدیته خاک یا قلیاییت آن، زیادی برخی از میکروالمانهای غذایی در خاک و آلایندههای سمّی در اتمسفر بوجود میآیند که غیر مسری میباشند و عوامل غیر زنده هستند.
بیماریهای ناشی از عوامل زنده یا بیوتیک (پاتوژنها) آلوده کننده و مسری بوده و از گیاه بیمار به گیاه سالم منتقل میشود که مهمترین آنها بیماریهای ناشی از عوامل قارچی میباشد.
گروههای بیوتیک خود به گروههای زیر تقسیم میشوند.
۱- قارچها (Fungi)
۲- باکتریها (Bacteria)
۳- ویروسها و ویروئیدها (Viruses and Viroids)
۴- گیاهان انگل گلدار (Phanerogamic plant parasites)
تمام گیاهان عالی ممکن است بوسیله یک یا چند قارچ بیمار شوند. گیاه سیبزمینی به تنهایی مورد حمله حداقل ۳۰ قارچ بیماریزای مختلف قرار میگیرد. قارچهای بیماریزای گیاهان، سالانه در سراسر جهان خسارات فراوانی میزنند.
عوامل بیماریزای مزبور به تمام اندامهای گیاهی میتوانند حمله کنند. به بذور و همچنین به محصولات برداشت شده بخصوص سبزیجات و میوهها حمله میکنند. قارچهایی که محصولات برداشت شده را آلوده میکنند میتوانند منجر به تولید میکوتوکسینهایی شوند که در انسان منتج به مشکلات مهمی در سلامتی نظیر بروز سرطانهای مختلف در اندام انسان میشوند.
پروکاریوتها گروهی از موجودات فوق العاده متنوع میباشند. در یک طرف اینها کوچکترین موجود زنده شناخته شده یعنی میکوپلاسماهای فاقد دیواره سلولی (فیتوپلاسماها) و در طرف دیگر در میان باکتریهای حقیقی باکتریهای رشتهای شکل (اکتینومیستها) قرار دارند.
ویروس عامل آلوده کننده است که بوسیله میکروسکوپهای چشمی غیر قابل روئت هستند و آنقدر کوچکند که از صافیهای نگاهدارنده باکتریها عبور میکنند.
فاقد سیستم سوخت و ساز (متابولیک) خاص خودشان هستند و جهت تکثیر وابسته به سلول میزبان میباشند. اینها به عنوان یک بسته کوچک اطلاعات ژنتیکی (بیگانه با میزبان) از نوع RNA و یا DNA هستند که میتوانند سبب تحریک بیماری در میزبان شوند.
ویروسها به بیشتر آنزیمهای ضروری برای تکثیرشان به میزبان خود متکی هستند. قارچها، باکتریها، نماتدها، و گیاهان انگلگلدار همگی موجودات سلولی بوده که نیاز به مواد غذایی معدنی و آلی جهت رشد و تکثیر و تولید مثلشان دارند.
این موجودات دارای یک سیستم معین سوخت و ساز هستند. هنگامی که آنها غذا را از میزبان گیاهی کسب میکنند با هزینه موجود دیگری زندگی میکنند و پارازیت (Parasites) نامیده میشوند.
نماتدها موجوداتی هستند که مشابه کرمهایی که در روده انسان هستند میباشند. آنها از موجودات طبیعی خاک و آب میباشند. نماتدها اساساً حیوانات آبی بوده و یک قشر آب که بدن آنها را میپوشاند جهت بقاء و فعالیت آنها ضروری است.
نماتدهایی که به ریشهها حمله میکنند ممکن است سبب انشعابات زیاد ریشه بشوند و رشد طولی ریشهها قطع و یا به تعویق بیافتد، نوک ریشهها متورم، نکروزه و سطح ریشهها ناهموار و زبر میشود، گال ریشهای و کاهش کل توده ریشه خواهد شد. تعداد زیادی از گونههای نماتدها روابط نزدیکی با بیماریهای قارچی، باکتریایی، و یا ویروسی دارند. خیلی از ویروسها بوسیله برخی نماتدها منتقل میشوند. نماتدها خودشان سبب پوسیدگی ریشه نخواهند شد ولی مسئول دخول عوامل پوسیدگی ریشه هستند.
الف – بیماری های قارچی
۱ – بیماری سفیدک داخلی یونجه owney Mildew of lucern
عامل بیماری Peronospora trifoliurum sp. medicaginsis-sativa
سفیدک داخلی یونجه از شایعترین بیماریها در یونجه بشمار می رود. با اینحال این بیماری بندرت خسارات شدید وارد میآورد. شرایط مساعد برای این بیماری شرایط آب و هوایی خنک و مرطوب می باشد.
برگها در ابتدا رنگ پریده شده و بتدریج زرد میشوند و بنظر پیچ خورده میرسند. در مراحل پیشرفته لکه ها قهوه ای می شوند و اطراف آن زردی دیده میشود. در زیر برگ پوشش ظریف و خاکستری تا بنفش رنگ قارچ در شرایط مرطوب ظاهر می شود. این بیماری در بهار و در پاییز مشکل ساز می باشد.
پوشش قارچی شامل اسپورانژیومها و اسپورانژیوفوری است که دارای انشعابات دوشاخه است.
۱ – ارقام مقاوم به این بیماری وجود دارد.
۲ –در صورت شدید بودن بیماری برداشت سریع یونجه و کم کردن فاصله چین ها توصیه می شود. برداشت موجب برداشته شدن اکثر بافت های آلوده وکاهش رطوبت در کانوپی محصول می شود.
۳ – تناوب با محصول غیر لگوم
۲ – زنگ یونجه Alfalfa rust
عامل بیماری Uromyces striatus f.sp. medicaginis
زنگ یونجه از شایعترین بیماری های قارچی یونجه در کشور می باشد. این زنگ یک زنگ ماکروسیکل و دومیزبانه می باشد. میزبان حدواسط این زنگ گیاهان فرفیون می باشد و مراحل اوریدیا، تلیا و بازیدیا بر روی یونجه و مراحل پیکنیا و ائیسیا در فرفیون دیده می شود.
جوش های اوردیایی با رنگ مایل به قرمز اغلب در قسمت زیری برگها دیده می شوند. برگهایی که آلودگی شدیدی دارند زرد شده و پیش از موعد فرو می ریزند. این بیماری در شبدر نیز دیده می شود.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .