عنوان :

مقاله توسعه اجتماعی در کشور ایران

تعداد صفحات :۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

توسعه اجتماعی جوامع برگرفته از برنامه ریزی اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی است واین برنامه ریزی عموما براساس مطالعاتی انجام می گیرد که بر روند تحول جامعه ای خاص در یک دوره مشخص صورت یافته باشد وبا استفاده از روش مدل سازی و فرا افکنی تلاش می شود.

کشور ما با برخورداری از جمعیت جوان (حدود ۷۰درصد زیر ۲۹سال) وجمعیت سنی بین ۱۰ الی ۱۹ ساله که حدود ۱۰ میلیون نفر می باشند. ونرخ رشدی که احتمالا تا سال ها در حدود ۲ درصد باقی خواهدماند در سال های آینده نیاز به اماده سازی وبستر سازی و ساخت صدها  هزار زمین شهری خواهد داشت. که مستلزم گسترش شهرهای جدید و شهرک های اقماری می باشد.

و این فرایند خود نیازمند سرمایه گذاری کلان که مقاطع کوتاه مدت و میان مدت که باید انجام گیرد. واین در حالی است که بازار فروش نفت خام فراز و نشیب های زیادی را طی می کند و صدور این کالا در این نوسانات & اقتصادی نیست وباید فرآورده های آن را صادر کرد.

مصرف انرژی در کشور ما با تلفاتی در حدود ۳۰ درصد اغلب ضایعه ای بزرگ برای اقتصاد و توسعه آتی کشور محسوب می شود واز آنجا که بخش بزرگی از مصارف همچون مصرف خانگی وتجاری با استفاده ازانرژی الکتریکی انجام می گیرد وبا توجه به راندمان پایین نیروگاه ها ، باز هم میزان اتلاف انرژی آشکارتر می شود. در نتیجه سهم مصرف انرژی خانگی وتجاری در حدود ۳۹ درصد وحمل ونقل ۲۸ درصد است و با توجه به اینکه این مصارف انرژی درون شهری می باشد اتخاذ تدابیری موثر برای کاهش مصرف انرژی در این بخش ها روشن است.

ابزارهای آگاهسازی وآموزش بر غم اهمیتشان می توانند در بهترین حالت در حدی بین ۱۰-۱۵ درصد سبب بهینه سازی مصرف انرژی شوند. اما در صورت نبود ساخت و سازهای مناسب شهری وعدم برنامه ریزی مناسب برای مدیریت گرمایش و سرمایش وحمل ونقل درون شهری نمی توان امید چندانی به منطقی کردن موثر مصرف انرژی داشت.

برنامه های آمایش سرزمین بطور کلی ومکان گزینی وساخت شهرها و شهرک های اقماری جدید فرصتی مناسب را فراهم میکنند که بتوان از طریق طراحی واجرای مدیرت مصرف انرژی در توسعه شهری قدمی موثر در منطقی کردن انرژی برداشت. اقدامی که بی تردید نقشی مهم وتعیین کننده در تضمین توسعه پایدار وعقلایی کشور خواهد داشت.

واژه های کلیدی: سرزمین آرایی-انرژی –بهینه سازی- کلان شهر

فهرست مطالب

خلاصه :   ۱
مقدمه   ۲
تمرکز وپراکنش شهری   ۴
مدیریت مصرف انرژی و شهرگرایی   ۸
تعمیر و نوسازی   ۸
«طراحی شهری و اقلیم گرایی مصرف انرژی»   ۱۰
زیست محیطی و جلوگیری از آلودگی ها نیز شمرده می شود   ۱۶
نتیجه گیری:   ۲۱
مراجع   ۲۳

مراجع

شکوئی دیدگاه های نو در جغرافیای شهری

کاستلو و-ف شهرنشینی در خاورمیانه، ترجمه پرویز پیران

مشهد یزاده، ناصر،تحلیلی از ویژگی های برنامه ریزی شهری در ایران، دانشگاه علم وصنعت ایران

شالین، کلود، دینامیک شهری یا پویایی شهرها، ترجمه اصغر نظریان

سازمان بهینه سازی مصرف سوخت-مهندس لنکرانی

خلاصه :

کشور ما، رشد جمعیت نزدیک به ۲ درصد، درکمتر از ۳۸ سال شاهد دو برابر شدن جمعیت خود خواهد بود. تمرکز در شهرهای بزرگ نظیر تهران حدود ۷۵۶۹۹۰۶ نفر، مشهد حدود ۲۱۱۳۸۹۳ نفر، اصفهان حدود ۱۴۱۸۰۰۰ نفر وتبریز حدود ۱۳۳۴۳۰۰ نفر به حدود بالایی رسیده است و افزایش تراکم در آنها توصیه نمی شود. علاوه بر این محدود بودن امکان گسترش افقی شهرها از یک سو و پر هزینه بودن گسترش عمودی آنها از سوی دیگر، سبب می شود که ساخت شهرهای جدید بعنوان یکی از راه حل های مطلوب مطرح گردد. و نیز به همین دلیل توسعه شهرهای کوچک و متوسط وساخت شهرهای جدید به صورت یک ضرورت درآمده است.

شهرهای جدید می توانند بصورت حومه های تازه شهرهای کوچک ومتوسط و یا درمکان های دورتری از قطب های تمرکز جمعیتی و یا مگاپولیس ساخته شوند.

مقدمه

توسعه اجتماعی جوامع برگرفته از برنامه ریزی اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی است واین برنامه ریزی عموما براساس مطالعاتی انجام می گیرد که بر روند تحول جامعه ای خاص در یک دوره مشخص صورت یافته باشد وبا استفاده از روش مدل سازی و فرا افکنی تلاش می شود. آینده نگری های لازم جهت تدوین آمایش سرزمین که از حدود سال های دهه ۵۰ میلادی ابتدا در کشورهای اروپایی و با فاصله کمی در خط مشی ها وسیاست ها وراهکارهای اقتصادی- اجتماعی برای توسعه شهرها وایجاد شهرها  جدید یافته شوند. به ویژه به این نکته تاکید میشد که در ایجاد شهرهای جدید بر مجموعه ای از معیارهای اقلیمی، اقتصادی- اجتماعی و فنی بهترین مکانیابی انجام گیرد.

درنهایت هدف غایی برنامه ریزی آن است که با بازنگری به پیشینه تاریخی از یک سو آینده قابل تصور از سوی دیگر، مهمترین شاخص ها و راه کارها برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساخت شهرهای جدید و یا توسعه شهرهای کوچک ومتوسط و بازسازی شهرهای بزرگ ارائه گردد.

مطالعات مربوط به برنامه ریزی و آمایش سرزمین از ابتدا دهه ۵۰ میلادی در کشورهای اروپایی که در طول جنگ جهانی دوم به شدت تخریب شده بودند آغاز شد.

در کشور ما سابقه طرح های کالبدی تحت عناوینی چون عمران کشوری و آمایش فضای اقتصادی و … از نیمه دهه ۱۳۵۰ ابتدا بر عهده سازمان برنامه و بودجه وسپس بر عهده وزارت آبادانی ومسکن وبعد وزارت مسکن و شهرسازی گذاشته شد.

در این برنامه ها نیز اهداف اصلی عبارتند از تعیین محل شهرها و مراکز جمعیت پذیر آینده تعیین حدود توسعه و ظرفیت شهرهای کنونی وآتی مکانیابی برای شهرک های صنعتی، تعیین کاربری های گوناگون برای فعالیت های کشاورزی، صنعتی، جهانگردی و سرانجام تعیین سیاست ها وخط مشی ها و ضوابط لازم برای هدایت وکنترل شهرنشینی.

این طرح ها تا به امروز ادامه یافته و در حال حاضر اهداف جدیدتری چون بهینه سازی الگوی توزیع فعالیت های انسانی وبهینه سازی فضای شهری و پرسپکتیو شهری و باغ شهرهای مدرن در کلیه فضاها اعم از شهر، روستا و شبکه های ارتباط و همچنین توجه بیشتر به حفاظت از محیط زیست و توجه به پیامدهای کالبدی سوانح طبیعی. در دستور کار آنها قرار گرفته اند.

در مورد شهرهای جدید مطالعاتی نیز در قالب پروژه های تحقیقاتی مهندسین مشاور( ایتک، شارستان و…) در سال ۱۳۷۱ وهمچنین سمینارهایی در وزارت مسکن و شهرسازی، به بررسی مفهوم شهر جدید و تجربه کشورهای گوناگون در این زمینه اختصاص داشته است. اما در این مطالعات کمتر توجهی به موضوع مدیریت مصرف انرژی شده است.

با توجه به پیش بینی افزایش جمعیت کشور در افق سال ۱۴۰۰ تا حدود ۱۰۰ میلیون نفر وا فزایش شهرهای کشور به بالای ۱۰۰۰ شهر که برای آن نیاز به آمایش چیزی بیش از ۷۰۰ هزار هکتار زمین شهری جدید وجود دارد بررسی راه کارهای مناسب در طراحی وآماده سازی شهرهای جدید امری ضروری شمرده میشود.

تمرکز وپراکنش شهری

دینامیسم اساسی جدیدی که بر پیش زمینه توسعه شهری قرار میگیرد و تا اندازه زیادی تعیین کننده آن است از عملکرد همزمان ۳ پارامتر محیط زیست، روابط اجتماعی و روابط اقتصادی /تکنولوژیک است دینامیسم تمرکز زدایی است.

توسعه به همراه خود سبب رشد مصرف انرژی می شود. شاخص مصرف سرانه انرژی امروزه یکی از شاخص های معتبر برای اندازه گیری توسعه است با این حال توسعه مناسب یعنی یافتن تمرکز مناسب خود را بصورت کاهش ویژه یا شدت انرژی مصرف شده برای هر واحد محصول نشان میدهد.

در نخستین پارامتر باید به این نکته توجه داشتکه اصل توسعه پایدار حکم می کند که توسعه یک نسل نباید به بهای هزینه های جبران ناپذیر برای نسل های آتی انجام گیرد. از این نظر دو اصل اساسی مطرح هستند، نخست جلوگیری از اتلاف منابع زیستی از طریق استفاده مناسب از آنها و دوم جلوگیری از تخریب و آلوده سازی محیط زیست. تمرکز های جمعیتی منبع آلایندگی محیط زیست هستند، اما نکته مهم در این زمینه آن است که این تمرکز ها در عین حال امکان کنترل آلودگی را نیز فراهم میکنند و از پراکنده شدن منابع آلاینده جلوگیری می نمایند.

دومین پارامتر الزام اجتماعی افراد به تمرکز یافتن در شهرهاست. رشد جمعیتی و افزیش تراکم سبب آن می گردد که تقسیم وظایف اجتماعی هر چه بیشتر افزایش یافته و جامعه شکل پیچیده تر و بافت متراکم تری بیابد. در این بافت اجتماعی پیچیده نابرابریهای اجتماعی ناشی از افزایش ثروت بیشتر شده وپتانسیل تنش های اجتماعی نیز بالا می رود. و نیز تمرکز جهت سازماندهی اجتماعی و ایجادنظم اجتماعی می باشد.

سومین پرامتر، الزام اقتصادی/ تکنولوژیک افراد به زندگی شهری است. رفاه اجتماعی امروزه به بهای افزایش امکانات تکنولوژیک بوجود می آید. که خود وابسته ای از مصرف منابع بویژه منابع انرژی هستند.

این امکانات عمدتا در آماده سازی زمین وایجاد کاربرهای خاص بوجود می آیند اما هزینه های آن بسیار سنگین بوده و تنها در شکل تمرکز یافته توجیه اقتصادی می یابند.

به طور کلی این سه پارامتر گسترش افقی شهرها (پراکندگی جغرافیایی) را محدود می کند و هزینه گسترش آنها را در هر سه جنبه فوق چنان بالا می برد که نه دولت و نه بخش خصوصی قادر به تامین هزینه آن نیست و اگر شاهد پدید آمدن کلان شهرها هستیم باید به این نکته توجه کنیم که رشد این شهرها اغلب به صورت برنامه ریزی نشده و بزرگ سری بوده و همه آنها منشا مشکلات بسیار بزرگی هستند که به دلیل کنارهم قرار گرفتن اقشار وموقعیت های بسیار نابرابر به وجود آمده اند.

محدودیت گسترش افقی طبعا سبب مرتفع شدن شهرها می شود که افزایش شمار ساختمان های بزرگ مرتفع در کشورهای توسعه یافته وگذار تدریجی از خانه نشینی به آپارتمان نشینی در اغلب کشورهی در حال توسعه در طول چند دهه اخیر نمونه بارز آن است. با این همه باید توجه داشته که الزمات اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیک، رشد ساختمان های شهری را در محور عمودی نیز محدود می کند.

در اغلب کشورها درابتدا تا ارتفاع ۴ تا ۵ طبقه صورت گرفت که نیاز به تجهیزات بالا بر و هزینه‌ای ناشی از آن وجود نداشت. در مرحله بعد ارتفاع تا سطح ۱۲ طبق بالا رفت. در این حالت نیز دلیل عمده آن بوده که هزینه‌های ساخت وبویژه هزینه ای تأسیساتی از این سطح به بالا حدود ۳۰ درصد افزایش می ‌یافتند. از این رو تنها در شرایط کمبود و گرانی بسیار زیاد زمین، چنین ساختمان‌هایی مقرون به صرفه بودند.

محدودیت گسترش افقی و عمودی ساختمان،‌منجر به آن می گردد که در هر شهر موجود و یا در طراحی شهرهای جدیدبتوان با مطالعات در ۳ جنبه فوق‌الذکر به حدودی از بهینه رسید.

زمانی که گسترش در دو محور محدود شده باشد ادامه توسعه تنها از طریق تراکم هر چه بیشتر بافت و افزایش کاربردهای زمین و چندگانه شدن کارکردها در تقسیم بندی شهری امکان پذیر است که آن امر خود نیاز به تکنولوژی پیشرفته ای داردکه به شدت بر تمرکز می افزاید.

تغییر تکنولوژی تأثیر مستقیم بر مصرف انرژی دارد. که مهمترین تأثیر آن در حمل و نقل درون شهری و برون شهری است. بدین معنی که افرد برا انجام کارهی گوناگون از جمله کار، خرید یا فروش کالاها و خدمات، ایجاد ارتباط با یکدیگر و غیره نیاز بسیار کمتری به جابجایی فیزیکی خواهند داشت. وکلیه این تبادلات می تواند بر روی شبکه رایانه ای انجام بگیرند. این امر تأثیر مستقیم بر حمل و نقل خواهد داشت به صورتی که در طراحی شهرهای جدید و در تجدید نظر در ساختار شهرهای قدیمی باید کاهش نسبی این گروه از حرکات جابجایی پیش بینی شده و برای آن برنامه ریزی شود در صورت برنامه ریزی مناسب، می توان افزایش مطلق جابجایی ها به دلیل افزایش جمعیت شهری و نیز تولید سفرهای درون شهری را با استفاده از امکانات رایانه ای خنثی کرد و از افزایش حجم بی رویه شهرها و ترافیک شهری جلوگیری  نمود.

مدیریت مصرف انرژی و شهرگرایی

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .