عنوان :

مقاله اهمیت کتاب در جامعه

تعداد صفحات : ۲۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله سعی می کنیم تا نقش کتاب در جامعه، نقش خانواده، نقش مدارس و نظام آموزشی، مطالعه عامل تحول در جوامع و فرآیند غفلت فرهنگ کتابخوانی را مورد بحث قرار دهیم.

کتاب یگانه دوستی است که عطش کسب دانش و پاسخ به کنجکاویها را در انسان با گشاده دستی به مرز دانایی و عقلانیت رهنمون می کند و در نهایت فروتنی و تواضع اندوخته های خود را بی ریا تقدیم دوستدارانش می نماید. اگر الواح گلی و لوح های سنگی را نوعی کتابت بدانیم در قدمت، قداست و سابقه تاریخی حضور کتاب در زندگی انسانها، پژوهش ها و کاوش های باستان شناسی بوضوح نشان می دهد که از نخستین روز حضور انسان در کره خاکی کتابت و نوشتن همواره در فرآیند زندگی بشر نقشی در خور ایفاء کرده است و از آغازین روز ظهور انسان بر کره خاکی ثبت وقایع و اَشکال با هدف انتقال به دیگران مرسوم بوده است. کتاب ریشه و جان مایه هر آموزش و مشروع ترین سند انتقال فرهنگ و دانش بشری به نسل های آینده است. با این وجود در روزگار ما بواسطه ظهور فن آوریهای نوین از یکسو و افزایش فشارهای روحی و روانی ناشی از زندگی ماشینیزم از سویی دیگر و همچنین کمبود فضاهای مفرح و شاد با هدف ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی موجبات انفصال میان انسانها و کتاب را بیش از پیش فراهم آورده است. خانواده عامل بسیار موثری در ایجاد عادت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است. محیط و شرایط خانواده، روش تربیتی و آموزشی والدین ، طرز تفکر و نگرش والدین در رابطه با مطالعه و کتابخوانی، وجود کتب و نشریات قابل دسترس و همچنین سطح اقتصادی و پایگاه اجتماعی خانواده، نقش بسزایی در تقویت عادات مطالعه و کتابخوانی دارد.

واژه های کلیدی: کتابخوانی، خانواده، جامعه، نقش مدارس و نظام آموزشی، غفلت فرهنگ کتابخوانی، مراکز فرهنگی و رسانه ها

فهرست مطالب

نقش کتاب در جامعه    ۴
نقش خانواده    ۹
نقش مدارس و نظام آموزشی    ۱۰
مطالعه عامل تحول در جوامع    ۱۸
فرهنگ مطالعه در خانواده ها    ۱۹
کیوسک های کتاب در محله های شهر    ۲۰
فرآیند غفلت فرهنگ کتابخوانی    ۲۳
تاکید رهبر معظم انقلاب بر ترویج کتابخوانی    ۲۴
نقش خانواده، مراکز فرهنگی و رسانه ها    ۲۵
فهرست منابع    ۲۷

فهرست منابع

۱-  فدایی،غلامرضا : کتاب وکتابخانه”مدیریت وتوسعه”،تهران،سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی ،۱۳۷۰٫

۲-   بامفیلد،بریان : آیاکتاب مهم است، ترجمه میترا میرشکار سیاهگل،تهران،کویر،۱۳۸۱٫

۳-  آذرنگ،عبدالحسین :شمه ای ازکتاب:کتابخانه ونشرکتاب،تهران،کتابدار،۱۳۷۸٫

۴-  کتاب وکتابخوانی درآیینه رهنمودهای مقام معظم رهبری ،دفترمقام معظم رهبری،تهران،دفترنشرفرهنگ اسلامی،۱۳۷۸٫

نقش کتاب در جامعه

کتاب و کتابخوانی سنگ بنای توسعه یی فرهنگ و رشد تمدن هاست. این نکته ای است که مسئولان فرهنگی و اجتماعی کشور بارها به آن اشاره کرده اند . در کنار این واقعیت، واقعیت دیگری وجود دارد که با وجود آنکه از این نوع حرف ها در کشور ما زیاد زده می شود اما عملاً ” کتابخوانی”  جایگاه رفیع و بلند خود را در جامعه پیدا نکرده است. این واقعیت بیانگر یک نکته ی اساسی است و آن اینکه با سخنرانی و حرف زدن و شعاردادن هیچ کاری به نتیجه نمی رسد، مگر اینکه شرایط تحقیق و امکانات لازم برای این امر یعنی «کتابخوانی» در جامعه میسر گردد. بنابراین باید در کنار حرف های قشنگ و زیبای فرهنگی ،تلاش کرد که زمینه ها و شرایط لازم برای رشد و شکوفایی کتاب و کتابخوانی و نهادینه کردن آن در جامعه فراهم شود. چگونه می توان کتاب وکتابخوانی را در جامعه توسعه و گسترش داد؟ چرا با وجود تلاش های گوناگون و اختصاص بودجه های مختلف برای توسعه کتابخوانی در کشور، هنوز آن طور که باید و شاید، کتابخوانی در جامعه نهادینه نشده است. نظر مردم و کارشناسان متخصص فرهنگی در این زمینه چیست؟

به گفته متخصصان کتابداری، اگر مسئولان فرهنگی کشور واقعاً بخواهند  فرهنگ کتاب و کتابخوانی و مطالعه را در سطح جامعه گسترش دهند، باید دوکار اساسی انجام گیرد: اول آنکه مطالعه دقیق و جامع درباره وضعیت کتابخوانی در ایران انجام دهند و عوامل عدم توسعه کتابخوانی را در جامعه بررسی و تعیین کنند. دوم اینکه پس از انجام این مطالعه جامع، یک طرح ملی با همکاری متخصصان علوم کتابداری و اطلاع رسانی برای توسعه ی فرهنگ کتابخوانی در جامعه طراحی و شرایط لازم و کافی را برای اجرای آن فراهم سازند.

متخصصان فرهنگی اظهار می نمایند بدون مطالعه ، تحقیق و برنامه ریزی اصولی، فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه رونق پیدا نمی کند. زیرا کتابخوانی در جامعه ما با موانع و مشکلات متعددی روبرو است. کتابخانه های مدارس (school libraries) یکی دیگر از موانع توسعه ی فرهنگ کتابخوانی در جامعه است وضعیت اکثر آنها متاثر کننده است و زیر سطح استانده های ذیربط می باشد.
گفته “مسعود بهرامی” دبیر یکی از دبیرستهای تهران، اکثر کتابخانه های مدارس در فضایی کوچک ، تنگ و تاریک قرار دارد و کتابهای موجود در آن ها بسیار قدیمی و کهنه و غیر جذاب برای دانش آموزان است. نگارنده این سطور که  به همراه آقای محمدی توکلی مقدم در سال ۱۳۸۲ وضعیت کتابخانه های دبیرستانی استان گیلان را مورد بررسی و تحقیق قرار داده اند، دلیل دیگری بر مدعای فوق الذکر می دانند. کتابهای موجود در این قبیل کتابخانه ها، اکثراً قدیمی، کهنه و غیرجذاب برای دانش آموزان است. ” نیاز سنجی اطلاعات” در کتابخانه های آموزشگاهی انجام نمی شود، مجموعه سازی بصورت متمرکز می باشد و نیازهای اطلاعاتی هر آموزشگاه با توجه به وضعیت جغرافیایی و … نادیده انگاشته می شوند.نداشتن کتابدار متخصص یکی دیگر از مشکلات کتابخانه های مدارس است. این امر موجب می شود که گاه روزها سپری شده و درب کتابخانه های برخی از مدارس اصلاً بروی مراجعان باز نمی شود . در واقع در حال حاضر بود ونبود کتابخانه های مدارس برای معلمان و دانش آموزان فرقی ندارد. زیرا دانش آموزان و معلمان احساس نیاز به وجود این کتابخانه ها نمی کنند و این بیانگر این واقعیت است که ورزش در مدارس جایگاه مشخصی دارد و نهادینه شده است و این در حالی است که کتابخانه چنین جایگاهی را در مدارس ندارد . کتاب و کتابخوانی آزاد نقش کلیدی مانند کتاب های درسی در آموزش و پرورش ندارد و به همین دلیل است که اگر ۵ تا ۶ هزار مدرسه کشور هم فاقد کتابخانه باشند، هیچ نگرانی برای مدیران ارشد آموزش وپرورش ایجاد نمی کند.
یکی دیگر از موانع اصلی کتابخوانی در مدارس حجم زیاد مطالب درسی است. کنکور سراسری دانشگاهها یکی دیگر از عوامل مانع مطالعه ی کتاب های غیردرسی است. در حال حاضر هدف اصلی دانش آموزان و خانواده ها موفقیت در کنکور سراسری است و همین امر موجب می شود که دانش آموزان به فکر هیچ کتابی جز کتاب درسی نباشند. آزمون سراسری دانشگاهها میزان مطالعه کتابهای غیردرسی دانش آموزان را کاهش داده است. آیا به نظر شما با توجه به اینکه آموزش و پرورش نوین در دنیا به سمت آموزش مهارت های اجتماعی و زندگی به دانش آموزان، حرکت می کند، آزمون سراسری دانشگاه های کشور ما نیز در این راستا حرکت می کند؟

کتابخانه آموزشگاهی، دارای مراکز چند رسانه ای (school media materials center) می باشند. این مراکز نقش بسیار مهمی برای تربیت و تعلیم متخصصان در جوامع خود ایفاء می نمایند. . آمار دقیقی از سرانه مطالعه کتابهای غیردرسی در بین دانش آموزان ایران وجود دارد ولی برای بالا بردن سرانه مطالعه در کشور باید زمینه های آن فراهم شود. برای مثال می توان مطالعه کتاب های غیردرسی را به عنوان یکی از شرایط پذیرش آزمون سراسری اعلام کرد. برای افزایش نرخ مطالعه در جامعه باید همه نهادهای آموزشی کشور از جمله: آموزش وپروش ، وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و رسانه های ملی مانند صداوسیما تلاش کنند.

یکی دیگر از علل نهادینه نشدن فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در کشور، بی توجهی خانواده ها به این امر است. برای بالابردن نرخ مطالعه دانش آموزان باید از کودکی بین کودک و کتاب ارتباط و انس برقرار کرد. از سویی دیگر باید خانواده ها از همان ابتدای آموزش و تربیت کودکان، آنها را با کتاب آشنا نمایند. چرا که کودک، بسیاری از رفتارها را از والدین شان تقلید می نمایند و آنها را الگو قرار می دهند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .