عنوان :

مقاله بررسی اهمیت و لزوم بهسازی مسیل های شهری

تعداد صفحات :۱۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

امروزه با گسترش شهرها و رشد آهنگ شهر نشینی، همچنین افزایش مشکلات و معضلات ناشی از این فرایند و اهمیت یافتن مدیریت یکپارچه و توسعه متوازن، همه جانبه و پایدار شهر، بحث بهسازی زیر ساخت های موجود شهری بیش از پیش قوت یافته است.

در سال های اخیر بررسی ویژگی ها و مشخصات فیزیکی همچون ژئومورفولوژی و اکولوژی در مسیل های شهری از اهمیت خاصی برخوردار گشته است و امروزه بررسی این عوامل در کنار سایر عوامل موجود ، نقش تعیین کننده ای در فرآیند تصمیم سازی برنامه ریزان و مدیران شهری دارد .

در این مقاله تلاش گردید که عوامل موثر در بهسازی مسیل های شهری با رویکرد مدیریت شهری و با تاکید بر اهمیت محیط زیست مسیل ها بررسی شود.اگر چه که هر یک از این عوامل می توانند به عنوان موضوعی مستقل ، بصورت جداگانه مورد بررسی قرارگیرند ، اما در حقیقت تمامی این عوامل بنحوی با یکدیگر ارتباطی پیوسته و تاثیرگذار دارند که عدم توجه کافی به هر کدام از این موارد ، سبب ایجاد اختلال در امر بهسازی مسیل های شهری خواهد شد.

واژه های کلیدی : مسیل ، کال ، شهری، بهسازی، محیط زیست

فهرست مطالب

چکیده:   ۱
۱- مقدمه :   ۲
۲ – مسیل شهری چیست :   ۳
نگاهی به سه مقوله احیا ، بهسازی و اصلاح در مسیل های شهری :   ۳
۳ – خصوصیات فیزیکی مسیل های شهری :   ۴
۳-۱- هیدرولوژی مسیل ها و نقش آن در بهسازی مسیل های شهری :   ۵
۳-۲- کیفیت آب در مسیل ها و نقش آن در بهسازی مسیل های شهری :   ۶
۳-۳- اکوسیستم مسیل ها و نقش آن در بهسازی مسیل های شهری :   ۸
۴- نقش قوانین در بهسازی مسیل های شهری :   ۹
۵- نقش و کارکرد اجتماع در بهسازی مسیل های شهری :   ۱۰
۶- نقش عوامل اقتصادی و مالی در بهسازی مسیل های شهری :   ۱۱
۷- نتیجه گیری :   ۱۴
۸- منابع :   ۱۵

۸- منابع :

[۱] Fischenich,J.C.2001.” Technologies For Urban Stream Restoration And Watershed Management “.EMRRP Bulletin,No.01-1,pp.1_9.

[۲] Findlay,S.J. and Taylor M.P.2006. ” Why Rehabilitate Urban River Systems “.

[۳] Andoh,R.2002.” Urban Drainage and Wastewater Treatment for the 21st Century “. 9th International Conference on Urban Drainage,pp.1_16.

[۴] Butler, D.and Parkinson.J.1997.” Towards Sustainable Urban Drainage. Water Science and Technology “.No.9, pp.53-63.

[۵] Corrill,M.,et al.1978.” The effects of greenbelts on residential property values”.Land Economics,No.54,pp.207_217.

۱- مقدمه :

در طی سالهای متمادی مسیل های شهری عموما با هدف سود رسانی به بشر و در جهت تامین آب مورد نیاز شهر ها ، جمع آوری و خروج فاضلاب شهری و صنعتی ، خروج رواناب و کاهش خسارات ناشی از سیل مورد استفاده قرار می گرفتند .تا اینکه این استفده مدام از مسیل ها به مرور سبب تخریب فیزیکی و همچنین کاهش عملکرد اکولوژیکی آنها گردید .

با ایجاد تغییرات شگرف در نوع نگرش به مسایل زیست محیطی و اهمیت یافتن این موضوع در چند دهه اخیر ، توجه به اکوسیستم های آب شیرین مسیل های شهری به موضوعی مهم در سطح جهان تبدیل گردیده است و با توجه به تخریب های فیزیکی و اکولوژیکی صورت گرفته در آن ها بحث بهسازی مسیل های شهری از اهمیت دوچندان برخوردار شده است .

با عنایت به پیچیدگی و دخالت عوامل متعدد و بعضا متضاد ، اجتماعی ، اقتصادی ، قانونی و زیست محیطی این مقاله بر آن است که با تلفیق دو دیدگاه عمرانی و شهرسازی و با محوریت مدیریت شهری و اصالت محیط زیست مسیل به عنوان شریانی حیاتی به امر بهسازی و ساماندهی مسیل های شهری با توجه به عوامل متعدد دخیل در آن بپردازد .

۲ – مسیل شهری چیست :

جهت دست دادن تعریفی از مفهوم مسیل شهری ، ابتدا بایستی نسبت به معرفی واژه شهری اقدام نماییم .واژه شهر یا شهری ( urban ) از جمله واژگان تخصصی می باشد که هنوز تعریف جامع و واحدی برای آن ارائه نشده است ، و بسته به نوع نگاه به موضوع مورد مطالعه ، تعابیر متعدد و متفاوتی برای آن ارائه گردیده است . اما در تعریفی عمومی شهر و مناطق شهری به آن دست از مکان هایی اطلاق می گردد که جمعیتی بیش از ۲۵۰۰ نفر ( ۶۲۰ نفر در هر کیلومتر مربع ) را دارا بوده و مردم در آن به زندگی و فعالیت و ساخت و ساز مشغولند . با این تعریف اقدام به معرفی مسیل های شهری می نمائیم . مسیل شهری با آن دسته از آبراهه هایی گفته می شود که سطوح غیر قابل نفوذ شهری نظیر بام ساختمان ها ، سطوح غیر قابل نفوذ آسفالتی خیابان ها و جاده ها و کف پوش های غیر قابل نفوذ شهری بیش از ۱۰ درصد حوزه آبریز آن مسیل ها را تشکیل دهند . (شکل ۱ )

نگاهی به سه مقوله احیا ، بهسازی و اصلاح در مسیل های شهری :

راترفورد و همکارانش بهسازی ( Rehabilitation ) و احیاء ( Restoration ) را اینگونه تعریف می نمایند : ( احیاء به مفهوم بر گرداندن یک سیستم به اکوسیستم طبیعی و اولیه خود و به صورت کاملا بهبود یافته می باشد . در حالیکه بهسازی مولفه ای از فرآیند احیا می باشد. که در آن تنها بخشی از عوامل طبیعی و زیست فیزیکی سیستم به حالت اولیه بازگردانده می شود ) . پروژه های احیا در مسیل های شهری عموما بر مواردی همچون احیای مورفولوژی کانال یا پوشش گیاهی حاشیه ی مسیل تاثیر گذارند ، در حالیکه عموما عواملی همچون میزان جریان مسیل قابلیت احیا کامل و بازگشت به حالت اولیه خود را ندارند .

آخرین تعریفی که در اینجا به آن خواهیم پرداخت مفهوم اصلاح ( Remediation ) می باشد . که از اهمیت زیادی در حل اجرایی مشکلات موجود در مسیل های شهری برخوردار است . در فرآیند اصلاح سیستم مسیل های شهری ، مسیل در جهت عوامل و اهداف از پیش تعریف شده ، برنامه ریزان و مدیران شهری بهبود یافته و اکوسیستم و وضعیت مسیل تاحد زیادی ( و در مرتبه ای بالاتر از مرتبه بهسازی ) ارتقاء خواهد یافت .

از آنجایی که فرایند بهسازی مولفه و زیربنای فرایند احیاء یا اصلاح مسیل ها می باشد ، در این مقاله بر آن تاکید گردیده است . جهت درک بهتر روابط موجود بین فرایند تخریب ، بهسازی ، احیاء و اصلاح وضعیت و اکوسیستم مسیل های شهری به ( شکل ۲) مراجعه شود .

۳ – خصوصیات فیزیکی مسیل های شهری :

در سال های اخیر بررسی ویژگی ها و مشخصات فیزیکی همچون ژئومورفولوژی و اکولوژی در مسیل های شهری از اهمیت خاصی برخوردار گشته است و امروزه بررسی این عوامل در کنار سایر عوامل موجود ، نقش تعیین کننده ای در فرآیند تصمیم سازی برنامه ریزان و مدیران شهری دارد .

این ویژگی ها و خصوصیات مسیل ها در زمان های گذشته تنها به سبب قرارگیری در فرآیند سود

رسانی مادی به انسان از اهمیت برخوردار بودند اما امروزه با تغییر نگرش ها و اهمیت یافتن مباحث زیست محیطی، ویژگی های فیزیکی مسیل ها به خودی خود ارزشمند می باشند .

ویژگی هایی چون اکولوژی ، هیدرولوژی ، ژئومورفولوژی و کیفیت آب مسیل ها از جمله مشخصات و ویژگی های فیزیکی مسیل های شهری می باشند که در حال حاضر به عنوان معیاری اساسی در طبقه بندی مسیل های شهری و همچنین در بررسی پروژه های بهسازی مسیل ها بحساب می آیند. نظر به اهمیت وضیعت فیزیکی مسیل های شهری در فرآیند بهسازی آن ها ، به برخی خصوصیات فیزیکی در مسیل های شهری اشاره خواهیم کرد .

۳-۱- هیدرولوژی مسیل ها و نقش آن در بهسازی مسیل های شهری :

ویژگی های هیدرولوژیکی مسیل های شهری غالبا به عنوان یک شاخص بنیادی در سنجش چگونگی پاسخ یک مسیل شهری به توسعه سطوح غیر قابل نفوذ ایجاد شده(مانند کفپوش ها و آسفالت خیابان ها که از نفوذ آب به زمین جلوگیری کرده و سبب تبدیل سریع بارندگی به روان آب می گردد) در حوزه آبریز مسیل بر اثر گسترش پدیده شهر نشینی در نظر گرفته می شود.

افزایش سطوح غیر قابل نفوذ ایجاد شده بر اثر گسترش شهر و پدیده شهر نشینی سبب ایجاد تغییرات در هیدرولوژی مسیل و ایجاد سریع روان آب پس از هر بارندگی و کاهش زمان رسیدن آن به مسیل گردیده است که این خود امکان وقوع سیلاب های مکرر در مسیل های شهری را فراهم آورده است .

طبق مطالعات صورت گرفته توسط وانگ و همکاران افزایش ۱۰ ، ۱۵ و ۳۰ درصدی سطوح غیر قابل نفوذ شهری معمولا سبب ۲ ، ۳ و ۵ برابر شدن احتمال رخ داد سیلاب هایی با دوره بازگشت دو ساله خواهند شد . از طرف دیگر افزایش سطوح غیر قابل نفوذ شهری سبب کاهش تغذیه طبیعی سفره های آب زیرزمینی در مناطق شهری می شود که خود سبب افزایش صدمات اکولوژیکی به علت پایین آمدن تراز جریان در سطح مسیل خواهد شد .

جریان مدام روان آب و وقوع سیل های گسترده در مسیل های شهری باعث ایجاد تاثیرات نامناسب و مخرب در ژئومورفولوژی ، کیفیت آب و ارزش های اکولوژیکی و طبیعی مسیل ها شهری می شود . در نتیجه بررسی میزان و کیفیت روان آب و جریان موجود در مسیل یکی از مهمترین مسایل مورد بررسی در پروژه های احیاء مسیل ها است . بایستی توجه داشت که کاهش سطوح غیر قابل نفوذ شهری با روند فزاینده رشد و گسترش شهرها تقریبا امری محال و دست نیافتنی می باشد ، بدین سبب امروزه توجه صاحب نظران بیشتر به مفهوم سطح موثر غیر قابل نفوذ ( E.I.A ) ( که به سطوح غیر قابل نفوذی که مستقیما به مسیل های شهری متصل است و در نزدیکی آن قرار دارد اطلاق می گردد ) متوجه می باشد . تجربه و تحقیقات جاری نشان می دهد که پروژه های بهسازی در ایجاد تاخیر در پیک رواناب و افزایش نفوذ پذیری مناطق و سطوح نزدیک به مسیل در کاهش سیلاب در مسیل های شهری تا حدود زیادی موثر بوده است . علاوه بر این بهسازی و اصلاح مسیر مسیل ها و استفاده از سایر روشهای سازه ای و غیر سازه ای مهار و کاهش حجم سیلاب و خسارت ناشی از آن در مسیل های شهری سبب کاهش تاثیرات مخرب سیلاب های شهری در مسیر مسیل ها می گردد .

۳-۲- کیفیت آب در مسیل ها و نقش آن در بهسازی مسیل های شهری :

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .