عنوان :

مقاله رازیانه

تعداد صفحات : ۳۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

رازیانه گیاهی دو ساله یا چند ساله است که در ایران فقط یک گونه به نام   Foeniculum vulgare هم به صورت زراعی و هم وحشی یافت می شود.

طبع رازیانه گرم و خشک است. تخم آن گرمتر از برگ آن و ریشه آن گرمتر از سایر اعضای آن است .

رازیانه را می توان با اکثر گیاهان به تناوب کشت نمود ولی بهتر است این کار با گیاهانی که سبب افزایش مواد غذایی و بهبود خاک گردند، انجام گیرد. تناوب کاشت رازیانه با گیاهانی نظیر گوجه فرنگی، ذرت و یونجه مناسب نیست. به واسطه بیماری های مشترک بین رازیانه و اکثر گیاهان تیره چتریان نظیر هویج، انیسون، شوید و زیره سیاه تناوب کشت با آنها  مناسب نمی باشد و ممکن است سبب گسترش آفات و بیماری ها شده و خسارت سنگینی به محصول وارد آورد.

در طب سنتی رازیانه به عنوان ضد نفخ، مدر، دفع کننده سنگ های کلیه و مجاری ادراری ، افزایش دهنده شیر مادران مورد استفاده قرار می گیرد .

در چین از جوشانده تهیه شده از گیاه به عنوان ضد قی و آشفتگی استفاده می شود و برای فتق و برای ازدیاد بینایی چشم مفید است.

بیشترین قسمت مورد استفاده آن  بذر است که حاوی روغن اسانس فرار است و مهمترین ترکیب شیمیایی آن آنتول است که بیشترین خواص این گیاه مربوط به این ترکیب است. از طرفی دیگر مزه شیرین رازیانه مربوط به وجود آنتول و استراگول در آن می باشد.

 واژه های کلیدی: رازیانه، آنتول، روغن اسانس، استراگول، لیمونن، خواص دارویی، آلفاپینن، میرسن

فهرست مطالب

 چکیده:    ۱
مقدمه    ۲
گیاه شناسی    ۳
پراکنش    ۳
نیازهای اکولوژیکی:    ۴
فنولوژی:    ۵
تناوب کاشت    ۵
مواد و عناصر غذایی مورد نیاز:    ۶
آماده سازی خاک    ۸
تاریخ و فواصل کاشت    ۹
مراقبت و نگهداری    ۹
تاثیر کودهای شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی رازیانه    ۱۱
تنظیم کننده های شیمیایی    ۱۲
برداشت محصول    ۱۲
قسمت مورد استفاده:    ۱۴
استخراج اسانس رازیانه    ۱۴
آنتول (Anethol):    ۱۶
لیمونن (Limonene) :    ۱۷
اوسیمن (Ocimene)    ۱۸
میرسن (Mycene)    ۱۹
آلفاپینن (-Pinene (    ۱۹
فنچون (Fenchone)    ۱۹
ترکیبات موجود در اسانس رازیانه    ۲۰
خواص و کاربرد دارویی رازیانه:    ۲۱
سایر موارد استفاده :‌    ۲۳
فرآورده ها    ۲۴
موارد مصرف برخی داروها    ۲۴
هشدارها و موارد احتیاط:    ۲۶
عوارض حساسیتی:    ۲۷
فعالیت استروژنیک و اثرات وابسته به آن    ۲۸
جهش زایی، سمیت سلولی و سرطان زایی    ۲۸
قاعدگی دردناک اولیه    ۲۹
تداخلات دارویی:    ۳۰
منابع و ماخذ    ۳۱

منابع و ماخذ

۱- مظفریان، ولی الله. ۱۳۷۵٫ فرهنگ نام های گیاهان ایران. موسسه فرهنگ معاصر.

۲- قهرمان، احمد. ۱۳۷۳ . کورموفیت های ایران. نشر دانشگاهی . ص ۷۶۴٫

۳- امید بیگی، رضا. ۱۳۷۹٫ رهیافت های تولید و فراوری گیاهان دارویی(۲). ققنوس. صص ۷۸-۷۰

۴- مداح . مهردخت. ۱۳۷۹٫ پایان نامه کارشناسی ارشد. بررسی تاثیر پرتوهای فرابنفش بر روی ویژگی های ترشحی و تکوینی اندام های رویشی و زایشی و مقدار نوع اسانس گیاه رازیانه .

۵- میرزا، مهدی. سفیدکن، فاطمه . احمدی، لطیف. ۱۳۷۵٫ اسانس های طبیعی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.

۶- سفیدکن، فاطمه. ۱۳۸۰٫ تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران (۱۰). موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.

۷- میر حیدر، حسین. ۱۳۸۰٫ معارف گیاهی. دفتر نشر فرهنگ اسلامی

۸- بیگدلی، محسن. ۱۳۸۴ . کشت و اهلی کردن ۵ گونه گیاهی کوچک سفید . زیره سبز- کاسنی- رازیانه و اسفرزه در استان تهران.

۹- بخردی، رضا. ۱۳۸۳ . گیاه درمانی نوین. مترجم . صص ۷۳-۶۱

۱۰- جایمند، کامکار. رضایی، محمد باقر. ۱۳۸۰ . تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران (۹). موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ص ۲۷ .

۱۱- رجحان، محمد صادق . ۱۳۸۱٫ درمان به وسیله گیاهان دارویی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.

۱۲- فلاحتگرلیش، آریا. ۱۳۸۲ . گیاهان دارویی. لاهیجی. صص ۱۵۳-۱۵۱٫

۱۳- شریفی عاشور آبادی، ابراهیم. گزارش نهایی طرح تحقیقات بررسی کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی رازیانه.

۱۴- آیینه چی، یعقوب. مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران. دانشگاه تهران. ص ۳۲۸٫

۱۵٫ Penelope ody Mnimh, The herb society’s complete medicinal herbal, Do rling limited, Lodon, 1993.

مقدمه

رازیانه Foeniculum vulgare گیاهی است دیپلوئید ۲۲=n2 و از مهمترین و قدیمتیرین گیاهان دارویی ایران، منشاء آن مدیترانه و متعلق به خانواده چتریان (Apiaceae) می باشد. ظاهر کلی رازیانه مخصوصا از نوع برگ بی شباهت با شوید نیست ولی بوی مطبوع و معطر و ساقه مرتفع و ریشه ضخیم گیاه به سهولت آن را از شوید متمایز می سازد. گل های آن زرد رنگ و مجتمع به صورت چتر مرکب است. قسمت مورد استفاده رازیانه، ریشه، برگ و میوه آن است ولی معمولا کلیه قسمت ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در افسانه های قدیمی آمده است که مارها در زمان پوست اندازی چشمان خود را با مالیدن به رازیانه قوی می نمایند، از این روی بود که مردم برای رازیانه اثر تقویت کننده نیروی بینایی قائل بودند و حتی هنوز هم که قرن ها از آن روزگار می گذرد، مردم به آن معتقد هستند. جالینوس حکیم از مصرف آن در تهیه غذاها صحبت نموده است و در قرن پنجم برای آن اثر مسکن سرفه قائل بودند. اسانس رازیانه حاوی آنتول، استراگول، متیل اوژنول، فلاندرن، آلفاپینن، فنچون و … می باشد. آنتول موجود در اسانس رازیانه اثر فعال کننده مراکز عصبی مغزی را دارد. طعم میوه رازیانه معطر، کم و بیش با بوی ملایم و به حالت تازه ناپسند است.

 گیاه شناسی

رازیانه گیاهی دو ساله یا چند ساله است که در ایران فقط یک گونه به نام   Foeniculum vulgare هم به صورت زراعی و هم وحشی یافت می شود (۱). رازیانه دارای ریشه­ای غده ای، دوکی شکل، مستقیم و به رنگ سفید مات است. در این گیاه ساقه قائم، استوانه ای، به رنگ سبز روشن، به ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتی متر و منشعب می باشد. برگ ها به رنگ سبز تیره ، شاداب ، ظریف و دارای بریدگی های کم و بیش عمیق هستند. دمبرگ ها در محل ساقه حالت غلاف پیدا می کند. گل های کوچک و زرد رنگ رازیانه در انتهای ساقه های اصلی و فرعی به صورت مجتمع در چتر مرکب قرار میگیرند. میوه رازیانه به طول ۶ تا ۱۰ میلی متر به عرض ۲ تا ۳ میلی متر دوکی شکل با دو انتهای باریک و رنگ آن سبز یا قهوه ای روشن می بشد. میوه مریکارپ دارای ۵ پره برجسته ولی کند و ناودانی. هر یک از شیارها بین پره ها دارای یک مجاری ترشح کننده است (۲).

 پراکنش

ایران: در ایران در گرگان – حاجی لنگ ارتفاع ۲۰۰ متری، مازندران – پنجاب در دره هراز، در آذربایجان در ارتفاع ۱۰۰۰ متری ، تبریز، گیلان، شمال منجیل، کنار رودخانه، در بلوچستان می روید (۲).

جهان: رازیانه بومی منطقه مدیترانه و جنوب اروپا است و در حال حاضر در جنوب و مرکز اروپا، کشورهای آسیایی (هند، چین، ژاپن) و بسیاری از کشورهای آفریقایی و همچنین در برزیل و آرژانتین کشت می شود (۳).

نیازهای اکولوژیکی:

از آنجایی که رازیانه گیاهی است مدیترانه ای، هوای گرم برای رشد و نمو این گیاه مطلوب می باشد . به طور کلی کشت این گیاه در کشورهایی با هوای گرم ( که تابستان طولانی و زمستان سرد نداشته باشد) موفقیت آمیز می باشد. جوانه زنی بذور ۶ تا ۸ درجه سانتی گراد انجام می گیرد ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی۱۵ تا ۱۶ درجه سانتی گراد می باشد (۳). بالاترین درجه قطع جوانی ۴/۲۹-۲/۲۷ درجه سانتی گراد گزارش شده است (۴).

خاک های روم رسی با مواد و عناصر غذایی تاثیر منفی در عملکرد محصول دارند . کشت رازیانه را باید در زمین هایی انجام داد که دارای آب کافی باشند. دمای مطلوب در طول دوره رویش و در طی زمان تشکیل میوه ۲۵ تا ۲۲ درجه سانتی گراد است. در زمستانهای طولانی و بسیار سرد ریشه گیاه دچار سرمازدگی و خشک می شوند. آبیاری در زمان مناسب تاثیر مثبتی بر کیفیت و کمیت مواد موثره رازیانه دارد. بهترین زمان برای این کار ابتدای رویش، مرحله تشکیل ساقه و هم چنین مرحله نمو گل می باشد.

PH خاک برای رازیانه ۸/۴ تا ۸ مناسب است (۳).

 فنولوژی:

دوره رویش رازیانه بسیار طولانی است. بذور ۲تا ۳ سال قوه نامیه خود را حفظ می کنند. در شرایط مناسب ۱۴ تا ۲۰ روز پس از کاشت سبز می شوند. رشد اولیه بسیار کند است به طوریکه از رویش دانه تا تشکیل ساقه ۲ تا ۵/۲ ماه طول می کشد. در سال اول رویش گل در اواسط تیر و زمان مناسب برداشت اوایل مهر است. اما در سال های بعد این زمان جلو می افتد. عمر مفید این گیاه ۴ تا ۵ سال است. بذور دو ساله (بندرت سه سال) از کیفیت خوبی برای کشت برخوردار هستند (۴).

 تناوب کاشت

رازیانه را می توان با اکثر گیاهان به تناوب کشت نمود ولی بهتر است این کار با گیاهانی که سبب افزایش مواد غذایی و بهبود خاک گردند، انجام گیرد. تناوب کاشت رازیانه با گیاهانی نظیر گوجه فرنگی، ذرت و یونجه مناسب نیست. به واسطه بیماری های مشترک بین رازیانه و اکثر گیاهان تیره چتریان نظیر هویج، انیسون، شوید و زیره سیاه تناوب کشت با آنها  مناسب نمی باشد و ممکن است سبب گسترش آفات و بیماری ها شده و خسارت سنگینی به محصول وارد آورد (۳).

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .