عنوان :

مقاله زنان روستائی ، بهره‌وری، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی

تعداد صفحات : ۲۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

با توجه به اینکه زنان و دختران روستائی نقش عمده واساسی در فعالیتهای کشاورزی دارند، ولی همواره در برنامه‌های توسعه کشاورزی و روستائی نادیده گرفته شده‌اند. علاوه برآن، یکی از مباحث روز که تلاش در آن زمینه آغاز شده، بحث کاهش ضایعات محصولات کشاورزی است که به سهم خود مسئله نگران کننده‌ای است. و مسلماً اولین نقطه توجه، دختران و زنان روستائی و نقش آنها در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی می‌باشد. چرا آنان نقش مهمی را در عرصه نگه‌داری و تبدیل و فراوری محصولات ایفا می‌کنند، که پیامد آن نیز کاهش ضایعات محصولات کشاورزی خواهد بود. والبته ایفای این نقش مستلزم توانمند سازی و قدرت‌دهی به آنان در فرایندهای تولید و عرضه و نگه‌داری محصولات کشاورزی از طریق کسب دانش و مهارت و دانائی است.

آموزش زنان روستائی در راستای تحقق این هدف گام مؤثری خواهد بود. استفاده از روشهای مناسب آموزشی با توجه به نیازها و شرایط زنان می‌تواند کمک موثری در افزایش بهره‌وری داشته و حتی با آموزش‌های لازم در زمینه فرآوری و نگه‌داری محصولات کشاورزی می‌توان به هدف کاهش ضایعات محصولات کشاورزی دست یافت. سرمایه‌گذاری در امر آموزش زنان روستایی از عمده‌ترین عوامل انسانی است که می‌تواند در افزایش بهره‌وری نقش بسیار اساسی و مهمی ایفا کند. علاوه‌برآن، اگر بهره‌وری را درجهت دستیابی به اهدافی نظیر آسایش جمعی و روانی و بهبود کیفیت کار و بهبود زندگی که قرار است از راه فعالیتهای اقتصادی تحقق یابد قلمداد نمود (بیژنی و فلاح حقیقی،۱۳۸۴)، پس به کمک آموزش زنان روستایی در زمینه فرآوری و نگه‌داری محصولات کشاورزی می‌توان به آرامش و آسایش جسمی و روانی آنان و حتی تمام اعضای خانواده کمک کرد، از این رو در این تحقیق، نقش زنان در افزایش بهره‌وری و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و برای این بررسی از مطالعات کتابخانه‌ای استفاده شدو نقش آموزش و فن‌آوری اطلاعات در این زمینه مدنظر قرار گرفت. با ارائه اطلاعات مفید و به‌ روز در مورد نگه‌داری و فراوری محصولات کشاورزی به زنان و دختران روستائی می‌توان گام بلندی در مسیر کاهش ضایعات محصولات کشاورزی برداشت.

واژه‌های کلیدی: زنان روستائی، بهره‌وری، آموزش، فن‌آوری اطلاعات، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی. 

فهرست مطالب

چکیده    ۱
مقدمه:    ۲
نقش زنان روستایی در فعالیت‌های کشاورزی و تولید:    ۴
نقش زنان در توسعه روستایی:    ۵
کاهش ضایعات محصولات کشاورزی:    ۷
فرآوری و نگه‌داری مواد غذایی:    ۸
بهره‌وری:    ۱۰
آموزش زنان روستائی و ICT :    ۱۱
۱٫تناسب با بخش کشاورزی کشورهای در حال توسعه:    ۱۳
۲٫ اثر بخشی توصیه‌ها:    ۱۳
۳٫ پایداری اقتصادی:    ۱۳
۴٫ توسعه آسان:    ۱۳
۵٫ کاهش فاصله موجود بین فعالیت‌های تحقیقاتی و آموزشی:    ۱۴
عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی کار زنان در جریان آموزش:    ۱۴
۱-عوامل انگیزشی:    ۱۵
۲-خلاقیت و نوآوری:    ۱۵
۳-روحیه رقابت پذیری:    ۱۵
۴-ویژگی‌های جمعیت شناختی:    ۱۶
۵-سابقه و تجربه کاری:    ۱۶
۶-سلامت جسمانی و روحی:    ۱۶
نتیجه‌گیری:    ۱۷
پیشنهادات:    ۱۹
فهرست منابع:    ۲۱

فهرست منابع:

آگهی،حسین و غلامرضا پزشکی‌راد. «ارزشیابی کار زنان روستائی در کشورهای در حال توسعه».فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال هفتم. شماره ۲۸، زمستان ۱۳۷۸،صص۲۱۲-۱۸۱٫

الوانی،مهدی و پرویز احمدی. «طراحی الگوی جامع مدیریت و عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی».مدرس. دوره ۵٫ شماره ۱، بهار ۱۳۸۰،صص۴-۳٫

بیژنی،مسعود و نگین فلاح حقیقی. (۱۳۸۴). مقدمه‌ای بر تحلیل و اندازه‌گیری بهره‌وری ترویج کشاورزی. قم: انتشارات ابتکار دانش.

پاسبان،فاطمه.«عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر اشتغال زنان روستائی ایران. (۱۳۴۷-۱۳۸۳)».فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال چهاردهم. شماره ۵۳،بهار ۱۳۸۵، صص۱۷۳-۱۵۳٫

ترکمانی،جواد و مهرنوش میرزائی.«تحلیل اقتصادی عوامل موثر بر مشارکت زنان روستائی در فعالیت‌های تولیدی همراه با دستمزد».فصلنامه روستا و توسعه.سال سوم. شماره ۳و۴پائیز و زمستان ۱۳۷۸،صص۹۵-۸۱٫

جمشیدی،مژگان.«زنان و توسعه روستائی».ماهنامه جهاد.سال بیست و سوم.شماره ۲۵۷خرداد و تیر ۱۳۸۲٫صــص۶۳-۶۰٫

رستمی،فرحناز و معصومه رحیم‌زاده.«روند تحول و بهبودی وضعیت زنان روستائی».ماهنامه پیام زن. دفتر دوم. سال سیزدهم. شماره دوازدهم، اسفند ۱۳۸۳، صص۳۱۳-۳۰۸٫

رضائی،اردشیر.«مدیریت سازمان‌ها و بهره‌وری نیروی انسانی». تدبیر. شماره۱۳۱(فروردین ۱۳۸۲).

مقدمه:

اطلاعات و آمار فائو نشان می‌دهد که زنان روستایی حدود ۴۰ درصد فعالیتهای کشاورزی را به خود اختصاص می‌دهند در حقیقت زنان روستایی به عنوان نیروی کار، جمعیت کثیری را درهمه کشورهای درحال رشد و از جمله کشور ایران تشکیل می‌دهند و این جمعیت در برخی کشورها به بیش از ۸۰% نیروی فعال بخش کشاورزی بالغ می‌شود. در کشور ما نیز با توجه به خصوصیات و بافت جوامع روستایی و عشایری بخش وسیعی از تولیدات کشاورزی و فرآورده‌های دامی، برعهده زنان بوده و علاوه بر آن، زن روستائی به عنوان زن خانه و ناظم امور اقتصاد خانواده، در تصمیمات و پذیرش ایده‌های نو که منجر به بهبود وضعیت اقتصادی خانواده می‌گردد، تاثیر و نفوذ داشته و سهیم می‌باشد. و به طور کل دو سوم فعالیتهای روزمره را به عهده دارد(خوزانی،۱۳۶۸). بنابر تحقیقات فائو بیش از ۷۰ درصد از جمعیت فقیر جهان را زنان تشکیل می‌دهند و چهره فقر بیش از آنکه روستایی باشد، زنانه است. زیرا زنان فقیر شهرنشین نیز همان مهاجران درمانده دیروز روستا هستند. آنها ازکلیه امکانات جهت بالا بردن کمی و کیفی شرایط و بهبود اوضاع خود محروم می‌باشند(منجم‌زاده و آجیلی،۱۳۸۵). و با وجود نقش آشکار زنان روستایی در تولید و فرآوری و نگه‌داری محصولات کشاورزی این بخش از جمعیت روستایی از خدمات آموزشی و کسب مهارتهای مناسب با فعالیتهای خود بی‌بهره مانده است (خوزانی،۱۳۶۸). با توجه به محور بودن فعالیتهای کشاورزی در جریان توسعه اقتصادی کشورمان و نقش بسزایی که زنان روستایی در تولید مواد غذایی دارند ارتقاء سطح دانش فنی آنها برای زندگی هر چه بهتر از اهمیت خاص برخودار است. برای  کشوری مانند ایران که درصدد بهبود اقتصاد روستایی می‌باشد و حمایت از تولید فرآورده‌های غذایی آن لازم است، شناخت نقش این قشر و توجه به بهبود وضع آنها در کشاورزی و مخصوصاٌ زندگی آنها حائز اهمیت فراوانی است. به تعبیر دیگر آنها نیروی کار نامرئی در اقتصاد کشاورزی هستند. نوع فعالیت زنان روستایی در مناطق مختلف کشور متفاوت بوده و بنابه موقعیت خاص فرهنگی و اجتماعی آن منطقه نقش خاصی دارند(رستمی و رحیم‌زاده، ۱۳۸۳). از طرف دیگر چنانچه هدف، حرکت در جهت توسعه پایدار باشد، لازمه آن، این است که به توسعه انسانی توجه خاصی مبذول شود. و یکی از موضوعاتی که در توسعه انسانی مطرح می‌شود دانائی محوری است. دانائی محوری به دنبال این است که انسانها از نظر دانش و آگاهی به آستانه قابل قبولی دستیابی پیدا کنند و به‌خصوص زنان روستائی که در جهت بهینه‌سازی و بهره‌گیری مطلوب‌تر از امکانات و شرایط موجود می‌باشند باید از نظر دانائی، توانایی لازم را کسب کرده باشند. چرا که به دنبال دانائی توانایی است. بنابراین چنانچه زنان روستائی تسلط به فنون و دانش جدید در جهت بهره‌گیری مطلوب‌تر از امکانات را داشته باشند در حقیقت به این توانایی می‌رسند که تغییر و تحول لازمه را در جامعه خویش بوجود آورند و از نظر اقتصادی درامد مطلوب‌تر کسب نموده و در نتیجه رونق اقتصادی را در خانوار و جامعه روستائی به‌ وجود خواهند آورد.

 نقش زنان روستایی در فعالیت‌های کشاورزی و تولید:

با وجودیکه زنان روستایی در کشورهای درحال توسعه، مولد حدود ۸۰ درصد از مواد غذایی هستند و سرپرستی حدود ۳۰ درصد از خانواده‌های روستایی را به‌عهده دارند،ولی فعالیت آنها به عنوان فعالیت اقتصادی به شمار نمی‌رود. و بدین‌جهت به سادگی از برنامه‌های توسعه کشاورزی و روستایی حذف می‌گردند. اقدامات و فعالیتهای انجام شده توسط زنان معمولا در مراحل مختلف کاشت، داشت، برداشت و فراوری و نگه‌داری محصولات کشاورزی دامی و باغی و یا نگه‌داری و مراقبت از دام(بهداشت و تغذیه و …) می باشد(خوزانی،۱۳۶۸). و در واقع هرچند که زنان ۴۹ درصد جمعیت روستایی را شکل می‌دهند ولی ۶۵ درصد فعالیتهای کشاورزی در روستا توسط آنان انجام می‌شود(ویسی و بادسار،۱۳۸۴).در ایران نیز زن روستائی، همانند سایر کشورها به صورت‌های مختلف در صحنه کشاورزی فعال است. بر اساس تقسیم کلی کار در کشور ما، معمولا بیان می‌شود که امور منزل به عهده زنان و فعالیت بیرون از خانه به عهده مردان است. در مورد زنان علاوه بر انجام فعالیتهای مرسوم خانه‌داری، در مزرعه نیز به ایفای نقش می‌پردازند. در بخش کشاورزی، در بسیاری موارد، زنان نقش سنگین‌تری نسبت به مردان دارند. اما اغلب از مؤقعیت پایین‌تری برخوردار بوده و ارزش واقعی نیروی کار آنها به عنوان نیروی کار کشاورزی به درستی مشخص نیست. به تعبیر دیگر آنها نیروی کار نامرئی در اقتصاد کشاورزی هستند. از آنجا که سهم زنان در نیروی کار کشاورزی قابل توجه است، برای کشوری مانند ایران که درصدد بهبود اقتصاد روستائی می‌باشد، و حمایت از تولید و فراوری مواد غذائی آن لازم است، شناخت نقش این قشر و توجه به بهبود وضع آنها در کشاورزی حایز اهمیت فراوانی است(رستمی و رحیم‌زاده،۱۳۸۳).

نقش زنان در توسعه روستایی:

زنان حدود نیمی از جمعیت جامعه روستایی را تشکیل می‌دهند و دارای وظایف و نقش‌های متعددی هستند. از جمله، همسرداری، کدبانوگری، تولید و تبدیل فرآورده‌های کشاورزی مثل ماست، پنیر و …. و حفظ و نگه‌داری آنها و کار در مزارع خانگی، تهیه آب و وسایل سوخت، کار به صورت مزد بگیرو…. می‌باشد. زنان روستایی با انجام فعالیت‌های درون منزل(آماده کردن غذا، پختن، شستن، نگه‌داری و محافظت از فرزندان و…)و فعالیتهای بیرون منزل(مثل کشاورزی،  دامپروری و …)و صنایع دستی نقش مهمی را دررسیدن به توسعه روستایی به‌عهده دارند. زن در تولید غذا ، نقش کلیدی درغلبه بر گرسنگی و سوء تغذیه به‌عهده دارد. همچنین مطالعات متعدد نشان می‌دهد که در کشورهای جهان سوم، بخش کشاورزی پایگاه اصلی برای اشتغال رسمی زنان می‌باشد. زنان روستایی ایران از گذشته سهم عمده‌ای در تولید صنایع روستایی داشته و صنعت خود را باهنر توأم کرده‌اند و به‌این لحاظ در طول تاریخ ایران شاهکارهایی خلق نموده‌اند. زنان صنعتگر روستایی از نظر اقتصادی کمک زیادی به معاش خانواده می‌کنند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .