عنوان :

تحقیق آموزش فناوری اطلاعات و الکترونیک و کاربرد آن

تعداد صفحات : ۲۱۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مقاله حاضر در۵ فصل تقسیم بندی شده است: فناوری اطلاعات، تکنولوژی آموزشی ، اموزش الکترونیکی

دانشگاه مجازی، راهبرد ها و موانع آموزش الکترونیکی

در دنیای کنونی فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی را در پیشرفت کشورها از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایفا می‌کند. در دنیائی که ارتباط و اطلاع رسانی در اولویت اول بسیاری از کشورهای نیمه صنعتی قرار دارد، بی‌توجهی نسبت به این پیشرفت‌ها خصوصاً در سطح آموزش عالی باعث می‌شود که جامعه به نوعی عقب ماندگی و برخورد انفعالی در برابر هجوم اطلاعات از سوی جامعه جهانی گرفتار شود. دانشگاه‌ها باید با استفاده بهینه از امکانات فناوری جدید و با توجه به ابعاد مثبت و منفی آن، زمینه را برای تغییر و تحول بنیادی در حرکت نظام آموزشی کشور از حالت سنتی به سوی آموزش نوین آغاز نماید.

مجازی،‌در اصطلاح دانشگاه به طور نمونه به آموزش بدون مکان و اغلب آموزش مجازی مسطح شده اشاره می‌کند. آموزش مجازی می‌تواند و باید با یک مجموعه غنی از تجربیات فراگیری و فرصتهایی که به طور مساعد با آموزش سنتی قابل مقایسه است فراهم آورد.

تعریف زیر یک مؤسسه آموزش مجازی را به عنوان مجموعه‌ای از بازیکنان بی‌واسطه و یا با واسطه در آموزش و فراگیری می‌داند:

یک مؤسسه که به عنوان یک فراهم آورنده بی‌واسطه فرصتهای فراگیری برای دانشجویان است و تکنولوژیهای اطلاعاتی و ارتباطی را به منظور ارائه برنامه‌ها و روش هایش به کار می‌برد و از تعلیم حمایت می‌کند. همچنین تکنولوژیهای اطلاعاتی و ارتباطی را برای فعالیت‌های هسته‌ای به کار می‌برد نظیر:

      × اداره و اجرا (برای مثال: ثبت نام، گزارش دانش آموزان، پرداختهای ورودی و ….)

      ×  توسعه مطالب ، تولید و توزیع.

      ×   ارائه تعلیم

      ×  مشاوره / آگاهی دادن، ارزیابی و فراگیری مقدماتی و امتحانات

دانشگاه مجازی به عنوان یک دیدگاه قوی و نیرومند از تحصیلات عالی ظهور و بروز پیدا کرده که به طور ریشه‌ای از اطلاعات جدید و تکنولوژی‌های ارتباطات برای دوباره سازی زیر ساخت تحصیلات عالی سود می‌برد. چندی که در این سناریو با آن مواجه شده‌ایم یک دانشگاه بدون دیوار و بی‌انتهاست که از محدودیت‌های دانشگاهی و منطقه‌ای آزاد است. این دانشگاه بارهایی از محدودیت‌های منطقه‌ای و دانشگاهی به یک مؤسسه مجازی تبدیل می‌شود که شامل دانش آموزان نیرومند با ارتباطات جهانی و یادگیرندگان و معلمان و کارکنان و فارغ التحصیلان و محققین و پشتوانه‌های آنها و کسانیکه از تحقیقات آنان استفاده می‌کنند می‌شود که همگی در غالب مأموریت تحقیق مؤسسه به وسیله استعمال انجام می‌شوند. تصور و خیال یکی از تشکیلات متغیر و قابل انعطاف برای تولید و پخش دانش است که این دانشگاه به عنوان یک مؤسسه برای حل این معضل ظاهر شده است.

در تصور دانشگاه مجازی، اداره دانشگاه نیز همچنین تغییر یافته است. اساسا این تغییر قید و شرط سیستم اطلاعات جامع برای تقویت شبکه‌های تدریسی و تحقیقی است. به طور اهم تغییری از فرهنگ اداری یا اجرایی به خود کنترلی آکادمیک تقویت شد، به طور حرفه‌ای وجود دارد.

واژه های کلیدی: فناوری اطلاعات، آموزش الکترونیکی، دانشگاه مجازی، تکنولوژی آموزشی

فهرست مطالب

مقدمه و کلیات    ۱۱
کلیات    ۱۱
۱-۱- فناوری اطلاعات و پردازش اطلاعات در ذهن    ۱۹
۱-۲- فن آوری اطلاعات و آموزش    ۲۳
۱-۳- مروری بر آموزش الکترونیکی    ۲۶
تاریخچه پیدایش E-LEARNING    ۲۹
آموزش از راه دور در ایران    ۳۰
۱-۵- تعریف فن آوری اطلاعات    ۳۱
۱-۶- نسل‌های تکنولوژی اطلاعات    ۳۱
۱-۷- مفهوم تکنولوژی آموزشی و ابعاد آن    ۳۳
۱-۸- اثر بخشی تکنولوژی در آموزش    ۳۶
۱-۹- کامپیوتر در خدمت آموزش    ۳۸
۱-۱۰- فناوری آموزشی به کدام سو حرکت می‌کند؟    ۴۰
۱-۱۱- گرایشهای نوین در فنآوری آموزشی    ۴۱
۱-۱۲- تحول نحوه آموزش و یادگیری    ۴۴
۱-۱۳- تغییر وظیفه و کار معلم    ۴۵
۱-۱۴- کار گروهی و از بین رفتن موانع روانی تعلیم گیرندگان    ۴۶
۱-۱۵- کامپیوتر، استاد همیشه در دسترس    ۴۶
۱-۱۶- مراحل فناوری در محیط آموزشی    ۴۷
۱-۱۶-۱- فناوری توزیعی (Distribution technology)    ۴۷
۱-۱۶-۲- فناوری تعاملی (Interactive technology)    ۴۷
۱-۱۶-۳- فناوری اشتراکی (collaborative technology)    ۴۸
۲-۱- مفهوم و ماهیت رویکرد تکنولوژی آموزشی    ۵۱
۲-۲- روش پژوهش در علم و تکنولوژی آموزشی    ۵۴
۲-۳- تکنولوژی آموزشی، رویکردی مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و صنعتی    ۵۶
۲-۴- تکنولوژی آموزشی ، رویکردی مؤثر در توسعه کمی و کیفی نظام آموزشی عالی    ۵۹
۲-۵- ارزشیابی و تجدید نظر در نظام آموزش عالی با تکیه بر کاربرد علوم و تکنولوژی‌ آموزشی    ۶۴
۲-۶- همکاریهای‌ بین المللی و منطقه‌ای    ۶۹
۲-۷- تکنولوژی آموزشی، چارچوبی مؤثر در توسعه یادگیری و بهبود آموزش    ۷۲
۲-۸- تکنولوژی آموزشی، نیروی محرکه فرآیند توسعه آموزشی    ۷۳
۲-۹- جهان گرایی تکنولوژی آموزشی    ۷۶
۲-۱۰- رویکردهای فناوری آموزشی    ۸۲
۲-۱۰-۱ – رویکرد سنتی (فناوری اطلاعات به مثابه تکنولوژی آموزشی)    ۸۲
۲-۱۰-۲- رویکردهای نوین    ۸۳
۳-۱- آموزش    ۸۷
۳-۲- رئوس کار سیستم آموزشی جوامع    ۸۸
۳-۳- نیازهای اساسی آموزشی    ۸۹
۳-۴- آموزش باز    ۹۰
۳-۵- آموزش از راه دور و شکل گیری دانشگاه مجازی    ۹۰
۳-۶- آموزش از راه دور ، فرصت‌ها و چشم اندازها    ۹۳
۳-۷- دلایل نیاز به آموزش الکترونیکی    ۹۵
۳-۸- ویژگی‌ آموزش از راه دور    ۹۷
۳-۹- فلسفه‌های آموزش    ۱۰۰
۳-۱۰- تعریف آموزش الکترونیکی    ۱۰۳
۳-۱۱- آموزش مجازی    ۱۰۶
۳-۱۲- انواع آموزشهای وب – محور    ۱۰۷
۳-۱۲-۱- مکاتبه غیر همزمان    ۱۰۸
۳-۱۲-۲- مکاتبه همزمان    ۱۰۸
۳-۱۲-۳- کلاس‌های برتر وب    ۱۰۹
۳-۱۲-۴- کلاس‌های تحت مدیریت وب    ۱۱۰
۳-۱۲-۵- توزیع دو جانبه    ۱۱۰
۳-۱۳- طبقه بندی پنج گانه آموزش وب – محور    ۱۱۱
۳-۱۴- ضرورت ایجاد آموزشهای الکترونیکی (مجازی)    ۱۱۴
۳-۱۵- سرویس‌های آموزش الکترونیکی    ۱۱۴
۳-۱۵-۱- آموزش الکترونیکی برای آموزشهای شغلی    ۱۱۵
۳-۱۵-۲- آموزش الکترونیکی در سطح دانشگاه‌ها    ۱۱۵
۳-۱۵-۲-۱- دانشگاه‌هایی که فقط دارای سرویس آموزش از راه دور اینترنت می‌باشند    ۱۱۶
۳-۱۵-۲-۲- دانشگاه‌های سنتی به همراه دانشگاه‌های اینترنتی    ۱۱۶
۳-۱۵-۲-۳- سیستم‌های آموزش از راه دور با همکاری دانشگاه‌های مختلف    ۱۱۷
۳-۱۵-۳- آموزش الکترونیکی برای جستجو کنندگان کار    ۱۱۷
۳-۱۵-۴- آموزش الکترونیکی برای عموم    ۱۱۸
۳-۱۵-۵- آموزش الکترونیکی جهت ایجاد ارتباط بین کشورها    ۱۱۸
۳-۱۶- روش‌ها و ابزارهای آموزش الکترونیکی    ۱۲۰
۳-۱۶-۱- تلویزیون آموزشی    ۱۲۱
۳-۱۶-۲- ویدئو کنفرانس تعاملی    ۱۲۲
۳-۱۶-۳- آموزش مبتنی بر اینترنت    ۱۲۴
۳-۱۶-۴- آموزش مبتنی بر وب WBT    ۱۲۷
۳-۱۶-۴-۱- WWW چیست؟ (World Wide Web)    ۱۲۷
۳-۱۶-۴-۲- روند اجرایی سیستم آموزشی اینترنتی    ۱۲۹
۳-۱۷- مؤسسات آموزش از راه دور    ۱۳۲
۳-۱۷-۱- مؤسسات آموزش از راه دور مستقل    ۱۳۲
۳-۱۷-۲- مؤسسات مرکب (دانشکده‌های آموزش از راه دور بصورت سازمان‌های غیر رسمی)    ۱۳۴
۳-۱۸-تمهیدات‌لازم‌برای استفاده از آموزش از راه دور آغاز هزاره سوم    ۱۳۶
۳-۱۸-۱- آمادگی دانشجویان    ۱۳۷
۳-۱۸-۲- آمادگی نظام آموزشی    ۱۳۸
۳-۱۸-۳- آمادگی مؤسسه آموزشی    ۱۴۰
۳-۱۹- رسانه‌ها و مواد آموزشی در آموزش از راه دور    ۱۴۱
رسانه‌های مورد استفاده در آموزش از راه دور    ۱۴۲
۳-۲۰- محصولات آموزش الکترونیکی و امکانات آن    ۱۴۷
۳-۲۱- ایفا کنندگان نقش اصلی در آموزش    ۱۴۹
۳-۲۱-۱- کاربران    ۱۴۹
۳-۲۱-۲- استادان    ۱۴۹
۳-۲۱-۳- کاربران و استادان    ۱۴۹
۳-۲۱-۴- مدیران    ۱۵۰
۳-۲۲- ابزار آموزش الکترونیکی    ۱۵۰
۴-۱- مقدمه    ۱۵۲
۴-۲- تاریخچه دانشگاه مجازی    ۱۵۴
۴-۳- انواع دانشگاه مجازی    ۱۵۵
۴-۴- خصوصیات دانشگاه مجازی    ۱۵۶
۴-۴-۱- لایه سازمانی    ۱۵۷
۴-۴-۲- صدور حق تکثیر    ۱۵۸
۴-۴-۳- تضمین کیفیت    ۱۵۸
۴-۴-۴- لایه زیرساختاری    ۱۵۹
۴-۵- صحن دانشگاه مجازی    ۱۵۹
۴-۶- ثبت نام و پرداخت شهریه    ۱۶۰
۴-۷- پاره‌ای از مزایای دانشگاه‌های مجازی    ۱۶۰
۴-۸- مزایای استفاده از اینترنت در آموزش    ۱۶۱
۴-۸-۱- مزایا برای فراگیران    ۱۶۱
۴-۸-۲- مزایا برای مربیان    ۱۶۲
۴-۸-۳- مزایا برای مؤسسات آموزشی    ۱۶۲
۴-۹- نقش معلم در دانشگاه مجازی    ۱۶۴
۴-۱۰- یادگیری و یادگیرنده در دانشگاه مجازی    ۱۶۷
۵-۱- مشکلات و موانع    ۱۷۱
۵-۲- سودها برای مصرف کننده‌ها    ۱۷۲
۵-۳- چگونه محتوای آموزشی الکترونیک در سازمان شما توسعه می‌یابد؟    ۱۷۲
۵-۴- چگونه سازمان شما خدمات آموزش الکترونیک را ارائه می‌دهد؟    ۱۷۳
۵-۵- سازمان شما چگونه میزان موفقیت آموزش الکترونیک را اندازه می‌گیرد؟    ۱۷۳
دعوت اصلی    ۱۷۳
۵-۶- تجربیات جهانی در زمینه اجرای طرح‌های آموزش الکترونیکی    ۱۷۴
۵-۷- کاربرد چند رسانه‌ای در آموزش    ۱۷۶
۵-۸- نمونه‌هایی از روشهای مبتنی بر فناوری‌های مدرن    ۱۸۰
نمونه عملی انجام شده در خصوص آموزش حین خدمت    ۱۸۰
۵-۹- دانشگاه مجازی چیست؟    ۱۸۱
۵-۹-۱- دانشگاه ماسا چوست MIT    ۱۸۲
۵-۹-۲- دانشگاه آزاد کاتولینا Universitat oberta ole catalunya(UOC)    ۱۸۳
۵-۹-۲-۱- خصوصیات متمایز UOC    ۱۸۵
۵-۹-۲-۲- راهکارهای آموزشی در دانشکده مجازی    ۱۸۷
۵-۹-۲-۲-۱- درس خواندن    ۱۸۷
۵-۹-۲-۲-۲- مواد درسی    ۱۸۹
۵-۹-۲-۲-۳- آموزش    ۱۸۹
۵-۹-۲-۲-۴- کلاس مجازی    ۱۹۰
۵-۱۰- سیاست‌های استراتژیک فن آوری اطلاعات و جایگاه آموزش الکترونیکی در برنامه تکفا    ۱۹۲
۵-۱۱- کاربرد تکنولوژی آموزشی در آموزش عالی    ۱۹۴
۵-۱۲- آموزش الکترونیکی در ایران    ۱۹۷
فعالیت‌های انجام شده در زمینه آموزشهای مجازی در کشور    ۲۰۱
طرح جامع آموزش الکترونیکی    ۲۰۲
دانشگاه مجازی شریف    ۲۰۲
آموزش الکترونیکی در دانشگاه تهران    ۲۰۳
دانشگاه مجازی امیرکبیر    ۲۰۴
دانشگاه مجازی شیراز    ۲۰۴
۵-۱۳- موانع رشد و انتقال تکنولوژی آموزشی به کلاس درس در دانشگاه‌ها و ارائه پیشنهاد برخورد با موانع    ۲۰۵
۵-۱۴- پیشنهادات    ۲۱۱

مقدمه و کلیات

کلیات

تاریخ نشانگر تغییر و تحول بسیار در عصرهای مختلف می‌باشد. با هر نسل ابزارها، سنت‌ها و عقاید جدید رشد می‌کنند و این موضوع در آغاز قرن بیستم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. نظام‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی در حال تحول می‌باشند. ابزارهای جدید موجب پدید آمدن روشهای نوین و نیز چالش در اندیشه انسانی شده و با این چالش تفکرات جدید متولد می‌شوند و در نتیجه نظام‌هایی متنوع و سازگار با نیازهای اجتماعی جدید خلق می‌شوند. زمانی که ایده مرتبط ساختن کامپیوتر به وسیله تلفن در سال ۱۹۶۵ به وسیله دو نفر از محققان به نام‌های لری رابرتز (Lary Roberts) و توماس مریل (Thomas Merril) مطرح گردید و توانستند دو کامپیوتر یکی در کالیفرنیا و دیگری در ماساچوست را به هم وصل نمایند هیچ کس تصور نمی‌کرد که این فناوری بتواند چنین تحولی در جوامع بشری ایجاد کند. در سال ۱۹۷۲، رابرتز اولین حافظه E-mail را نوشت. در سال ۱۹۸۰ ساخت کامپیوترهای شخصی با سرت و حافظه بیشتر توسعه یافت و در دهه ۱۹۹۰ با طراحی شبکه جهانی وب  (world wideweb) و گسترش ناگهانی اینترنت تحولی عظم در فناوری اطلاعات به وجود آمد که این فناوری بر روی دانش، آموزش، یادگیری، ارتباطات و دهها مقوله دیگر تأثیر بسزایی گذشت و این موضوع آنچنان سریع رخ داد که بسیاری از دست‌اندرکاران، سیاستگذاران و رهبران آموزش عالی را حتی در کشورهای پیشرفته غافلگیر نمود. به طوریکه پیش بینی می‌شود پس از پایان دهه اول ۲۱ کمتر فعالیت آموزشی و پژوهشی بدون استفاده از اینترنت و ارتباطات کامپیوتری صورت پذیرد. (chronicle of Higher Education, 2001)

مراکز آموزش عالی اغاز مسیر استفاده از اشکال مختلف فناوری اطلاعات برای بهبود آموزش، پژوهش و خدمات اجتماعی را طراحی می‌کنند و این ابزار به عنوان منبع قوی وارد آموزش عالی شده است. (Szatmary, 2000)

در عصر حاضر شکاف شمال و جنوب ناشی از شکاف علمی و فناوری میان این دو گروه از کشورهاست. پر کردن این فاصله محتاج رویکردی نوین و متفاوت به آموزش در سطوح مختلف و برنامه ریزی صحیح و بلندمدت با استفاده از فناوریهای نوین می‌پردازد.

مفهوم آموزش در تمام طول زندگی یکی از کلیدهای ورود به هزاره جدید است. این مفهوم به دلیل پاسخگویی به مسئله تغییر و تحول جهان و نیز به دلیل مزیت‌های انعطاف پذیری و تنوع و قابل دسترس بودن، خود مفهومی ضروری است. به علاوه این مفهوم از تمایز سنتی آن میان آموزش اولیه مدرسه‌ای و آموزش پیوسته پا را فراتر می‌گذارد. (ادگارفورد، ۱۹۷۲) بنابراین آموزش مداوم و مادام العمر می‌تواند از نخستین راهبردهایی باشد که مورد توجه تصمیم سازان آموزش به ویژه فنی و حرفه‌ای و عالی قرار گیرد. قابلیت انعطاف دانشگاه‌ها و متعاقب آن دانش آموختگان و آمادگی برای فراگیری و همگامی با فناوریهای نوین باید سرلوحه برنامه‌ریزان آموزشی آینده باشد. چه بسا دانشگاه‌هایی که آموزش پایه‌ای خوبی را ارائه دهند. اما اگر این آموزش در قالبی خشک و منجمد ارائه شود، نمی‌تواند آموزش صحیح و اصولی در قرن حاضر محسوب شود. و این اصل صرفا شامل حاصل اساتید و دانشجویان نخواهد شد بلکه دانش آموختگان نیز باید بتوانند قابلیت انعطاف را در خود فراهم آورند تا بتوانند در عرصه رقابت‌های حرفه‌ای و عملی باقی بمانند.

امروزه هیچ کس نمی‌تواند منکر اهمیت آموزش و مهارت‌ آموزی شود و پس از جنگ جهانی دوم تقریبا اکثریت نظام‌های آموزشی به این اهمیت پی برده‌اند. وانگهی امروزه ما در سیاره‌ای زندگی می‌کنیم که ساکنان آن ارتباط گسترده‌ای با یکدیگر دارند و تداوم پیشرفت فناوری موجب ایجاد تحولات نوینی در این مناسبات خواهد شد و به عصری گام نهاده‌ایم که دانش و مدیریت دانش نقش عمده‌ای در زندگی هر یک از ما ایفا می‌کند.

اغلب فعالیت های اقتصادی مبتنی بر دانش است و کارهای دستی اغلب برای کارگران بسیار ماهر در نظر گرفته می‌شوند، توده دانش با سرعتی بیشتر از گذشته، نو می‌شود و افکار تازه، خیلی زودتر تازگی خود را از دست می‌دهند.

در سده بیستم، نظام‌های جدید آموزشی به طور گسترده متأثر از شیوه‌ تولید صنعتی بودند. اما در آستانه هزاره سوم باید آموزش را به گونه‌ای تعریف کرد که بتواند امکانات محدودیت ناپذیری را برای فراگیری در سراسر زندگی ایجاد کند. از این رو نظام‌های آموزشی در این سده با چالشهای نوینی مواجه بوده و چنانچه نتوانند انعطاف لازم را در خود ایجاد کنند، دیگر قادر به ادامه حیات نخواهند بود.در جامعه مبتنی بر دانش، کار دستی بدون مهارت در نهایت از میان خواهد رفت و این در حالی است که استفاده از کار دستی ارزان قیمت در گذشته‌ای نه چندان دور یکی از عوامل موفقیت (CSF) محسوب می‌شده است.

در آینده نزدیک، مهارت در کار دستی یکی از عوامل توسعه به شمار خواهد رفت و دستیابی به مهارت‌های روز آمد جز در سایه آموزشی مداوم میسر نخواهد شد. در سده بیست و یکم، آموزشی مورد قبول یک جامعه پویاست که در آن دستیابی به اطلاعات،‌امتیازی برای افراد خاص محسوب نمی‌شود و ارتباطات تمامی سده‌های اجتماعی را درهم خواهد شکست، بنابراین وظیفه آموزش ایجاب می‌کند که موقعیت‌های پایان ناپذیر فراگیری را به همگان در همه جا عرضه کند و آموزش از راه دور که با شیوه‌های جدید آمیخته شده می‌تواند از مهمترین راهکارهای پاسخگویی این عصر باشد.

در دنیای کنونی فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی را در پیشرفت کشورها از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایفا می‌کند. در دنیائی که ارتباط و اطلاع رسانی در اولویت اول بسیاری از کشورهای نیمه صنعتی قرار دارد، بی‌توجهی نسبت به این پیشرفت‌ها خصوصاً در سطح آموزش عالی باعث می‌شود که جامعه به نوعی عقب ماندگی و برخورد انفعالی در برابر هجوم اطلاعات از سوی جامعه جهانی گرفتار شود. دانشگاه‌ها باید با استفاده بهینه از امکانات فناوری جدید و با توجه به ابعاد مثبت و منفی آن، زمینه را برای تغییر و تحول بنیادی در حرکت نظام آموزشی کشور از حالت سنتی به سوی آموزش نوین آغاز نماید. مهمترین دلایل برای توجه مراکز دانشگاهی به فناوری اطلاعات و ارتباطات به شرح ذیل است:

– از آنجائیکه مراکز دانشگاهی محل جمع آوری و تجزیه و تحلیل آخرین اطلاعات علمی هستند، تجهیز دانشگاه‌ها به هر فناوری، که در انتقال اطلاعات و اطلاع رسانی نقش مهمی را ایفا می‌کند، ضروری به نظر می‌رسد.

– مراکز دانشگاهی محل تحقیق و تتبع برای نیل به حقایق و واقعیات بوده و لازمه دستیابی به این حقائق، داشتن اطلاعات جامع پیرامون موضوع اصلی است. این امر با ایجاد ارتباط تنگاتنگ با مراکز علمی و متخصصان در سطوح مختلف در سراسر جهان حاصل می‌گردد.

– پویائی و تحرک مراکز دانشگاهی مستلزم وجود عناصر محقق و مبتکر اعم از دانشجو و استاد است. مراکز دانشگاهی بستری برای تولید علم و دانش می‌باشد و این تولیدات زمانی تحقق می‌یابد که نظام سنتی در مراکز دانشگاهی جای خود را به نظام پویا، خلاق همراه با ارتباط متقابل دانشجو و استاد بدهد. در عصر جدید استاد و دانشجو هر دو به دنبال کشف حقیقت هستند و هر دو از منابع مختلف اطلاعات استفاده کرده تا دانش جدیدی را تولید نمایند.

لازمه استفاده بهینه از این امکانات، ایجاد نگرش مثبت در دانشجویان و اساتید جهت استفاده در پژوهش‌های علمی است. تا زمانی که دانشجویان نسبت به کارآیی اینترنت امکانات و محدودیت‌ها، نحوه استفاده از آن ها، تأثیر آن در پیشبرد علوم اطلاع ناچیزی داشته باشند. حداکثر بهره‌وری از این امکانات در مراکز دانشگاهی صورت نخواهد گرفت. برای پی بردن به میزان آشنایی دانشجویان به کاربرد اینترنت در آموزش اجرای یک سری تحقیقات در سطح دانشگاه‌ها امر ضروری است تا بتواند نیاز واقعی دانشجویان را در این رابطه تبیین نماید. از میان تحقیقات انجام شده می‌توان به تحقیق سلاجقه در دانشگاه شیراز اشاره کرد. به نظر وی کاربران مرکز اینترنت دانشگاه علوم پزشکی شیراز نسبت به کاربرد اینترنت نگرش مثبتی داشته و آنان علاوه بر انجام پژوهش‌های مشخص، امکانات شبکه را برای آموزش خود نیز مورد استفاده قرار داده‌اند. همچنین میان استفاده از منابع الکترونیکی اطلاعات و استفاده از رایانه، رابطه معنی‌دار است.

ایجاد دوره‌های آشنایی با اینترنت و کاربرد آن در علوم مختلف، زمینه مساعدی برای افزایش آگاهی و اطلاعات دانشجویان در این زمینه است تا بدین وسیله ضمن افزایش آگاهیها، مهارت لازم برای کاربرد شبکه در دانشگاه‌ها ایجاد شود. آشنائی دانشجویان در مراکز دانشگاهی پیرامون فناوری اطلاعات و ارتباطات در دو بعد کلی قابل تقسیم است. یک بعد آن مربوط به علم انفورماتیک است که شامل آشنائی دانشجویان با سخت افزار و نرم افزار رایانه و زبانهای برنامه نویسی می‌باشد. در بعد دیگر کاربرد این فناوری در علوم مختلف و همچنین آموزش علوم با کمک رایانه است. از طرف دیگر یادگیری این علوم به دو صورت امکان پذیر است : شرکت در آموزشهای رسمی با گذراندن دوره‌های مربوطه و یادگیری به صورت خودآموزی یعنی دانشجو با مطالعه انفرادی و با تمرین مستقیم با رایانه مهارت لازم را کسب نماید. میزان موفقیت گروه خودآموز در کار با رایانه موفقتر از گروهی است که به صورت تئوریک مطالب آموزشی را یاد می‌گیرند زیرا آنان با انگیزه درونی و از طرفی با کار مستقیم با رایانه مهارت‌های لازم را کسب می‌نمایند. این بیانگر این واقعیت است که موفقیت دانشگاه در آشنایی دانشجویان به فناوری جدید بیشتر متکی بر تشکیل کارگاه‌های رایانه‌ای و ایجاد امکانات مناسب برای خود یادگیری توسط دانشجویان بوده و صرف تشکیل چند دوره آموزشی بدون آموزش عملی، موفقیت چشمگیری به دنبال نخواهد آمد. ]۱[

۱-۱- فناوری اطلاعات و پردازش اطلاعات در ذهن

می‌توان کاربرد فناوری مدرن را به دو طبقه مهم تقسیم کرد: در یک طبقه فناوری اطلاعات و کاربرد آن در آموزش مورد تأکید است که عمدتا به پردازش اطلاعات در محدوده رایانه‌های شخصی بدون اتصال به شبکه قابل طرح است. از سوی دیگر فناوری ارتباطات که موضوع شبکه و نقش آن در تبادل اطلاعات پیرامون موضوعات آموزشی را مورد بررسی قرار می‌دهد. به بیان دیگر در فناوری اطلاعات دریافت داده‌ها، پردازش آنها و به نمایش در آوردن نتیجه این پردازش به اشکال گوناگون مانند تصویر، متن، صورت و در فناوری ارتباطات موضوع ارتباط بین مراکز اطلاعاتی، بین افراد و بالاخره بین افراد و مراکز اطلاعاتی در سطح محلی و جهانی مطرح است.

بسیاری از صاحبنظران تعلیم و تربیت یک همبستگی بین پردازش اطلاعات در ذهن و رایانه ایجاد می‌نمایند. انسان اطلاعات خود را از محیط دریافت می‌نماید (ورودی) و آنها را در مغز مورد تجزیه و تحلیل قرار داده (فرآیند) و سپس نتیجه آن را در قالب فرمانی از مغز به اعضای بدن جهت انجام یک فعالیت صادر می‌کند (خروجی). در رایانه‌ها نیز اطلاعات از طریق دستگاه‌های ورودی مانند صفحه کلید و ماوس به واحد پردازش مرکزی منتقل می‌شود و این واحد که از سه بخش کنترل، محاسبه و منطق و واحد حافظه تشکیل شده به پردازش اطلاعات پرداخته و سپس نتیجه را در دستگاه‌های خروجی مانند مانیتور و چاپگر به ثبت می‌رساند. این مقایسه باعث شده تا پردازش اطلاعات در ذهن با الگوپذیری از این پردازش در رایانه‌ها مورد تفسیر قرار گیرد. تئوریهایی همچون تقسیم حافظه به دو قسمت دراز مدت و کوتاه مدت، نحوه یادآوری مطالب و فعال کردن مطالب در ذهن نمونه‌هائی از آن است (مندل، ۱۹۸۸: ۷۴).

در مجموع، تحقیقات فناوری آموزشی نشان می‌دهد میزان کارآیی و اثربخشی رسانه‌های جدید در انتقال مطالب وابسته به میزان هم خوانی آنها با پردازش اطلاعات در ذهن است. هر اندازه پردازش اطلاعات در ذهن و رایانه شبیه به هم عمل نماید، امکان عمق بخشیدن به مطالب و تسریع فرآیند یادگیری بیشتر خواهد بود و بنابراین یکی از رسالت‌های مهم مراکز دانشگاهی خصوصا در رشته‌های علوم تربیتی و روانشناسی، تحقیق پیرامون عملکرد ذهن انسان به هنگام پردازش اطلاعات و طراحی رسانه‌ها در راستای نتایج این تحقیقات است. البته این همخوانی به هیچ وجه نمی‌تواند به صورت صد درصد و با انطباق کامل انجام پذیرد. زیرا فرآیند پردازش اطلاعات در ذهن و رایانه علاوه بر وجوه مشترک دارای نقاط اختلافی هستند که زمینه تمایز تفکر انسانی با تفکر ساده ماشینی و حتی تفکر هوشمند ماشینی را فراهم می‌کنند.

امروز بیشتر جوامع برای جبران کاستی‌های گذشته و در جهت رفع موانع موجود، نظام آموزشی خود را مورد بررسی و تجدید نظر قرار می‌دهند، و برای این که در این راه از تکرار اشتباه و تحمل هزینه‌های گزاف و سنگین جلوگیری کنند، با حفظ ارزش‌های ملی و اعتقادی خود، از نتایج تحقیقات و تجربیات علمی و فنی سایر کشورها نیز به تناسب شرایط و نیازهای کشور بهره می‌گیرند. یکی از این تجارب ارزنده و مفید استفاده آگاهانه و مدبرانه از جنبه‌های مختلف تکنولوژی آموزشی است. از این طریق توانسته‌اند بسیاری از مشکلات تربیتی خود را از بین برده و یا کاهش دهند و در نتیجه، کیفیت آموزش در دانشگاه، مدرسه یا صنایع را به سطح بسیار مطلوبی ارتقاء دهند.

نتایج تحقیقات آموزشی در جهان نشان می‌دهد که اغلب کشورها – با توجه به شرایط خود، با مشکلات و معضلات آموزشی خاصی در گیرند. بی‌شک در کشور ما می‌توان به مشکل تراکم دانش آموز و دانشجو در کلاس‌های درس و گسترش بی‌رویه آموزش عالی و کاهش کیفیت آموزشی اشاره کرد. اگر چه گسترش و نوآوری در آموزش عالی بایستی موجب پدید آمدن مؤسسات آموزشی گردد که پاسخگوی نیازهای روز افزون فرد و جامعه باشد، ولیکن در عمل این گسترش بدون توجه به چنین نوآوری‌هایی انجام می‌پذیرد. به هر حال بسیاری از این عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، فرهنگی و آموزشی موجب گردیده‌اند تا تجدید نظر اساسی در کیفیت آموزشی عالی کشور لازم و ضروری به نظر برسد اگر چه این تجدید نظر و گسترش نباید منحصرا به اضافه کردن واحدهای جدید و تکرار الگوها منجر گردد.

شیوه کار در مؤسسات آموزش عالی بعد از دبیرستان، باید از قالب‌های سنتی دیرین آزاد شود و هماهنگی بیشتری با نیازهای متغیر فرد و جامعه داشته باشد. نوآوری در آموزش عالی باید شامل تغییرات مطلوبی در آئین‌های نامه‌ها، اصول پذیرش داوطلبان، محتوای برنامه‌های آموزشی، درسی، ایجاد برنامه‌های کارآموزی کوتاه مدت به موازات برنامه‌های رسمی دراز مدت بوده و همچنین قدر به فراهم آوردن امکاناتی برای برنامه‌های آموزشی برای پاسخگویی به نیازهای محلی باشد. به طور خلاصه، بکارگیری روش‌ها و تکنیک‌های جدید در آموزش و استفاده بهینه از تکنولوژی آموزشی در جهت بازآموزی اساتید و بکارگیری آن در امر آموزش و بهبود کیفیت تدریس و یادگیری و انتقال اطلاعات از جمله این نوآوری‌ها می‌باشد.

حجم اطلاعات و یافته‌های بشر به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم به سرعت افزایش یافت و وضعیت خاصی را ایجاد کرده است. بدین جهت عصر کنونی را عصر انفجار دانش نامیده‌اند، نود درصد تمامی دانش و اطلاعاتی که در طول تاریخ بشر ایجاد شده در نیمه دوم قرن بیستم بوده است، انقلاب اطلاعات (با بقول تافلر موج سوم) آغاز و اکنون ما در نقطه اوج این انقلاب اطلاعات هستیم و برای هماهنگ کردن امر آموزش با تغییرات سریع تکنولوژی باید اندیشه‌ای کرد، زیرا چنین به نظر می‌رسد که دانشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزشی ما هنوز با نبض انقلاب صنعتی می‌تپد و این در حالیست که روند انقلاب اطلاعاتی بسیار سریع‌تر از انقلاب صنعتی باشد. از اینجاست که جامعه کنونی را جامعه دانش بر، جامعه نرم افزار یا جامعه اطلاعاتی می‌نامند. یعنی مرحله‌ای که در آن تکنولوژی اطلاعاتی بر تمام انواع تکنولوژی‌ها سلطه پیدا خواهد کرد و تولید اطلاعات و دانش به عنوان مهمترین منبع تولید ناخالص ملی در خواهد آمد.

به منظور شناساندن مفهوم تکنولوژی و ابعاد آن ضرورت کاربرد تکنولوژی جدید آموزش عالی و همچنین موانع موجود در کاربرد مطلوب آن به نگارش درآمده، تلاش دارد تا با معرفی تکنولوژی جدید پیشنهاداتی جهت رفع موانع دهد.]۱[

۱-۲- فن آوری اطلاعات و آموزش

اگر سرعت را از ویژگی‌های عصر حاضر بدانیم باید همسوئی و همگرایی پیشرفت‌های تکنولوژیکی را نیز جزء الزامات و ضروریات آن تلقی نموده زیانهای جبران ناپذیر اقتصادی ناشی از تعلل در این زمینه را بپذیریم هر چنداختراع ماشین بخار و انرژی برق زمینه ساز وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و تسری آن به سایر نقاط شد ولی نباید فراموش کرد که این تحولات با آهنگی بسیار کند و به مرور زمان صورت گرفت، چرا که نبود زیر ساخت‌های لازم و امکانات مکفی مالی از یک سو و آگاهی اندک و فقدان ارتباطات از سوی دیگر موجب می‌شد تا تغییرات به کندی و در فواصل زیاد زمانی تحقق پذیرد.

 به طور قطع هر چند از پیدایش اینترنت ورود آن به زندگی مردم مدت زیادی نمی‌گذرد ولی این پدیده به سرعت در کلیه جوامع اعم از توسعه یافته و در حال توسعه و در بین تمام اقشار دانشگاهی تا افراد معمولی جایگاه خود را به دست آورده و هر کس در حد ظرفیت و استغنا خود از آن بهره می‌گیرد. کاربران اینترنت از آن برای مقاصد متفاوتی همچون تحقیقات علمی، دسترسی سریع به اطلاعات، انجام امور تجاری و اقتصادی و حتی برای سرگرمی استفاده می‌کنند. آنچه اینترنت را از سایر رسانه‌ها و وسایل ارتباطی متمایز می‌سازد، سرعت، جامعیت، خلاقیت، کارآیی، شفافیت اطلاع رسانی و صرفه اقتصادی و بسیاری از ویژگی‌های دیگر آن است.

در هزاره سوم میلاد مسیح، اطلاعات به عنوان رکن اصلی قدرت تمدن‌ها مطرح می‌شود. تاریخ گواه است که انسان سه گذر اصلی در طول زندگی خود داشته است. هر یک از این مراحل عواملی نمایانگر قدرت تمدن‌ها بوده است: کشاورزی، صنایع و اطلاعات. در دورانی، وسعت سرزمین و توسعه کشاورزی و بعد از آن کارخانه‌ها و صنایع و در حال حاضر اطلاعات و فن آوری آن به عنوان اساس قدرت تمدن‌ها مطرح بوده و هستند. تولید، پردازش، توزیع و به‌کارگیری اطلاعات می‌تواند شاخص‌های آینده قدرت‌ها را دچار تغییرات بنیادی کند. در سراسر جهان، فن‌آوری اطلاعات در حال ایجاد انقلابی نوین است که از لحاظ اهمیت و ابعاد تأثیر گذار، کمتر از انقلاب صنعتی نیست. این انقلاب، ظرفیت‌های تازه و چشمگیری به محدوده هوش و دانش بشر داده و ابزارهایی به وجود آورده که ماهیت کار و زندگی را تغییر داده است. نخستین کشورهایی که وارد عرصه‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی شوند، بیشترین بهره را خواهند برد. آنها خط‌مشی کشورهایی را تعیین خواهند کرد که باید این مسیر را دنبال کنند.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .