عنوان :

تحقیق بررسی همگرایی عملکرد کودکان ۵ تا ۱۰ ساله مراجعه کننده

به کلینیک های روانپزشکی در تست نقاشی آدمک رنگی با چک لیست

رفتاریCSI-TV  و تشخیص روانپزشک

تعداد صفحات : ۶۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

کودک مجموعه ای از خواسته ها امیال و ویژگی های شخصیتی از قبیل ستیزه جویی, ناسازگاری, نافرمانی , مهربانی , عطوفت و غیره است و نقاشی کردن یکی از روشهائی است که به کودک امکان می دهد تا تمامی این خواست ها و امیال را به صورتی بی ضرر و دور از خطر از خود دوره کرده و یا تکامل بخشد . کودک با نقاشی کردن انگیزهایش را متعادل می سازد. در دیدگاه نظریه روانکاوی , کودکان از طریق نقاشی آنچه را در ضمیر ناخودآگاه دارند واحتمالاً باعث ناراحتی و اضطرابشان می شود را بیان می کنند آنها معتقدند که کودکان به هنگام کشیدن یا رنگ کردن تصویر, ناخودآگاهانه گوشه ای از وضع عاطفی خود را بیان می کنند و نقاشی آنها دریچه ای به جهان اندیشه آنان است و بیانگر اندوه ها, شادی ها و آرزوهای آنها است . به همین دلیل , تحلیل و بررسی نقاشی کودکان, یکی از مهمترین و قابل اعتمادترین راه های شناخت روان کودکان است و به والدین و مربیان کودکان در شناخت مشکلات و گره های شخصیتی آنها کمک زیادی می کند.

در این تحقیق میزان همگرایی عملکرد کودک درآزمون نقاشی وچک لیست رفتاری CSI.Tومصاحبه بالینی (تشخیص روانپزشک) بپردازیم. در این پژوهش نمونه های پژوهش ۴۰ نفر کودک پسر و دختر دچار اختلال در محدوده سنی ۵ تا ۱۰ سال بودند که از کلینیک شناخت بودند.

واژه های کلیدی: نقاشی، عملکرد اختلال کودک، عملیات کودک در تشخیص بالینی

فهرست مطالب

چکیده    ج
فصـــل اول: کلیات پژوهش
مقدمه     ۱
بیان مسئله     ۲
اهمیت و ضرورت پژوهش    ۴
اهداف پژوهش    ۵
فرضیه های پژوهش     ۶
تعاریف اصطلاحات     ۷
فصـــل دوم : پیشینه پژوهش
مقدمه     ۸
الف: پیشینه پژوهش    ۹
روی آوردهای کنونی در گستره ی نقاشی کودکان    ۹
مبانی نقاشی کودک    ۹
مراحل تحول نقاشی     ۱۰
رشد ترسیم آدمک    ۱۵
نقاشی و بیان    ۱۵
توجه روانشناسان به نقاشی کودکان    ۲۰
ارزشیابی هوش و عواطف به وسیله نقاشی    ۲۱
نقاشی وفرافکنی     ۲۴
قسمت دوم : معرفی چند اختلال     ۲۷
اختلال پیش فعالی     ۲۷
علائم پیش فعالی     ۲۷
اختلال ترس     ۲۸
انواع ترس    ۲۹
اختلال اضطراب در کودکان و نوجوانان     ۳۱
عوامل مؤثر در اضطراب نوجوان ومقابله با آن    ۳۳
انواع اضطراب     ۳۴
اختلال شب ادراری     ۳۵
عامل روانشناختی شب ادراری     ۳۶
اختلال وسواس     ۳۶
ب: مروری بر تحقیقات    ۳۸
الف: تحقیقات در ایران    ۳۸
ب: تحقیقات در خارج ازایران     ۳۹
فصـــل ســـوم : روش پژوهش
مقدمه    ۴۰
روش پژوهش    ۴۱
جامعه آماری     ۴۱
حجم نمونه    ۴۱
روش نمونه گیری     ۴۲
ابزار اندازه گیری    ۴۲
معرفی تست آدمک رنگی    ۴۳
معرفی تست علائم مرضی کودکان Csi-4    ۴۴
روایی واعتبار تست آدمک رنگی     ۴۶
روایی و اعتبار چک لیست رفتاری     ۴۷
روش اجرای پژوهش     ۴۷
روش آماری     ۴۸
فصـــل چهـــارم: یافته های پژوهش
مقدمه    ۴۹
الف: توصیف داده ها    ۵۰
ب: بررسی استنباطی داده ها     ۵۹

فصـــــل پنجـــم : نتایج پژوهش
مقدمه    ۶۰
بحث و بررسی نتایج    ۶۰
محدودیت ها     ۶۲
پیشنهادات     ۶۳
منــــــــــــابــع
منابع فارسی    ۶۴
منابع لاتین    ۶۵
منابع اینترنتی     ۶۵

منابع فارسی

۱-اس . شرودر ، کارولین وگوردون (۲۰۰۱).سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی . ترجمه مهرداد فیروز بخت (۱۳۸۴)،تهران :دانژه
۲-بهرامی ، هادی ۱۳۵۸روانشناسی کودک ، چاپ اول ، تهران –نشر دانا
۳-پیاژه ، ژان وباربل اینهلور ، روانشناسی کودک ، زینت توفیق ،نشر نی ،تهران ،۱۳۶۹
۴-توماس ،گلین وی ویسلکر ، آنجله ام جی ، ۱۳۸۲ ،مقدمه برروان شناسی نقاشی کودکان (ترجمه محمد تقی فرامرزی) چاپ پنجم ،انتشارات دنیای نو ،تهران
۵-داداش زاده ، کاوه ، نقاشی ونوشته های کودکان ، گوتنبرگ ، تهران ، ۱۳۷۳
۶-دانش ، عصمت ، ارزیابی شخصیت ، واختلال روانی با آزمون ترسیم آدمک ، گلشن واندیشه ، کرج ،۱۳۸۳
۷-سیف نراقی ، مریم ،مترجم سیدی ،کودک ونقاشی مجموعه مقالات، انتشارات تهران ،چاپ سال ۱۳۶۸
۸-عاصی ،عربی ودیگران ، کودک ونقاشی ، مجموعه مقالات ،حسین سیدی ، برگ ، تهران ، ۱۳۶۸
۹-فراری ، آنا اولیوریو،نقاشی کودکان ومفاهیم آن ، (ترجمه ،عبدالرضا صرافان)تهران ۱۳۶۸
۱۰-کرمن ،لوئیز ، تحلیل روان شناختی نقاشی کودکان (ترجمه مرتضی نقابیان ، توس ، تهران ۱۳۷۳
۱۱-لطف آبادی ،حسینی ، آزمون های روان شناختی کودکان برای مشاوره کودک ، آستان قدس ،مشهد ۱۳۶۹

 منابع انگلیسی

۱٫Andreasen,N.c.(1992)schi zophrenia in american psychiatric association

Dsm iv update. Washington,D.c american  psychiatric  association

 ۲٫ Carothers,t.and gardener ,h.1979 when children , s drawings become art:the emerge nce of ae sthetic production and perception ,develop mental psychology

 ۳٫Kaplal ,haroldl .sadokbengamin(1995)comprenesire text a book of psxchirtey .williums –u.s.a

 ۴٫Straus ,s,u shaped beharioral growth ,acade my press ,new york.1982

مقدمه

با توجه به گسترش جدید پژوهش های تجربی در زمینه روانشناسی کودک , و به ویژه به کمک دانش رفتاری و داده های اساسی که روان شناسی سنجش در مورد پرورش سیستم های عصبی مرکزی ارائه داده اند نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتار کودکان دست خوش تغییراتی مختلفی شده است.

امروزه تمام روان شناسان تجربی متقاعد شده اند که رفتارهای گوناگون کودک در دوران های مختلف پرورش کودک چه به صورت غریزی و چه به صورت اکتسابی همانند دورانی که کودک رفتاری ساده و ذاتی یا پیچیده و همبسته دارد و بستگی کامل به تحولات ارثی و رشد نظام های مغزی وی دارد . تجربیات دیگری بیانگر این نکته است که شالوده های عصبی گوناگون, در اولین ماهها و سالهای زندگی کودک رشد می کند و مرکب می شوند و فقدان یا افزایش محرکات می تواند باعث تسریع یا کندشدن پرورش این شالوده ها باشند. دنیای کودکان و گرایش کودک به دویدن, بازی کردن, خط خطی کشیدن و نقاشی کردن را امری غریزی یا وابسته به دنیای مخصوص و رویایی کودکان دانسته اند نقاشی نیز در تشکیل شخصیت وروان کودک اهمیت بسزایی دارد و نه تنها به او امکان می دهد تا مسائلی را که به صورت نامنظم از هر طرف برایش مطرح می شود به شکل صورت بندی شده منظم کند.

بنابراین با وجودتکرار باید متذکر شد که نقاشی کودکان فقط یک وسیله پرورش خلاقیت و پختگی کودک و یا شاخص تکامل نیست و آن را باید به عنوان یک وسیله تحقیق و مبادله با محیط اجتماعی – با دنیای بزرگسالان که در اطراف کودک هستند وهمانند نشانه حالات عاطفی کودک درنظرگرفت.(اولیور فراری,۱۳۷۰)

 بیان مسئله

پسر۵ ساله ای به نام آرش به وسیله والدینش به یک مرکز روانشناختی ارجاع داده میشود. علت ارجاع ترس مرضی خاص.اضطراب زیاد.وابستگی کامل به مادروسکوت اوبود. در ۳سالگی به همراه مادروپدرخود ودوستان خانوادگی به پارک می روندوشاهد کتک کاری بین زن وشوهری می شود.بعد از این ماجرا علائم بالا در آرش پیدا می شودو والدین او تصمیم به مشورت با یک روانشناس را می گیرند.

اگربخواهیم که آرش را مورد ارزیابی قرار دهیم ومشکلات او را بررسی کنیم از دو شیوه تست نقاشی و تشخیص بالینی می توان استفاده کرد و در مراحل بعدی رفتارآرش را مورد مشاهده قرار می دهیم یا از آزمونهای روانشناختی استفاده می کنیم. به راستی در مقابل این کودکان چه کار باید کرد؟

به نظر روانشناسان مهمترین عامل شناخت مشکلات کودک از راه مصاحبه بالینی است. همانطور از شیوه های دیگرهمچون استفاده از ارزیابی رفتاری وآزمونهای روانشناختی که از این طریق به افکارواحساسات کودک پی میبریم.(وزیرینا.۱۳۸۰)

ارزیابی رفتاری بر عینیت گرائی ومشاهده تأکید دارد.جمع آوری اطلاعات درباره رفتار کودک به دو روش انجام می گیرد.  الف:سوالاتی درمورد رفتار کودک از والدین ومربیان کودک    ب:مشاهده مستقیم رفتار کودک

ازجمله این آزمونها می توان به چک لیست رفتاری CSI.TV اشاره کرد که از کاربردی ترین وسایل ارزیابی کودک است و براساسDSM.TV در سال۱۹۹۴ تنظیم شده است ودارای ۲فرم والدین ومعلم است که ۱۷بیماری را با توجه به یک نمره معیار مشخص می کند.

نام این چک لیست در ایران باعنوان پرسشنامه علائم مرضی کودکان شناخته شده و هنجار یابی آن توسط دکتر کلهری انجام شده.

 یکی دیگر ازموارد ارزیابی کودک نقاشی است.کودک از راه نقاشی،خود ونیازهایش را بیان می کند وبا دیگران ارتباط برقرار می کند ونقاشی نشان دهنده روحیه کودک است.

هر چند به نقاشی که یک تست فرافکن است انتقادهایی شده ولی هنوز روانشناسان برای شناخت روحیه وعواطف کودک از آن استفاده می کنند(سیف نراقی.۱۳۷۱)

در واقع نقاشی کودک نوعی بیان هنری وغیرمستقیم است که کودک از آن راه احساسات وافکار خود را به بزرگترها منتقل می کند.

وبا توجه به این مطالب گفته شده لازم دیدیم که در این تحقیق میزان همگرایی عملکرد کودک درآزمون نقاشی وچک لیست رفتاری CSI.Tومصاحبه بالینی (تشخیص روانپزشک) بپرداریم.

 اهمیت و ضرورت پژوهش

دنیای کودکان دنیای ناشناخته ای است وروانشناسان با توجه به نقاشی به دنیای کودکان راه پیدا کردند وما دراینجا به اهمیت این تحقیق اشاره می کنیم.

۱- پی بردن به روایی چک لیست رفتاری CSI.TV وتست فرافکن(نقاشی)

۲-کارایی چک لیست رفتاری CSI.TV بر نقاشی برای پی بردن به عواطف کودک برای عملی کردن این روشها

۳-  وشاید با توجه به نتایج این تحقیق وتحقیقات مشابه بتوان از این شیوه ها (نقاشی وچک لیست رفتاری)که هزینه زیادی ندارد برای شناخت دنیای کودک استفاده کرد.

۴-واهمیت وجود والدین درشناختن عواطف کودک با توجه به چک لیست رفتاریCSI.TV

۵-  واهمیت دیگر این تحقیق استفاده زیاد از نقاشی دردوره های بعد واستفاده ازترسیم نقاشی آدمک رنگی ژاکلین روآیه[۱] برای پی بردن به ویژگی شخصیتی رفتاری وروانی کودکان است.

۶-اهمیت دیگراین تحقیق به خاطر تلاشهای کم در این زمینه (شناخت اختلال کودکان ) با استفاده از چک لیست رفتاری CSI.TV ونقاشی آدمک برای شناخت مشکلات کودکان استفاده شد.

 اهداف پژوهش

 اهداف اصلی

تعیین همگرایی تست آدمک رنگی با چک لیست رفتاری  ^[۲]CSI.TV در کودکان

 اهداف فرعی

تعیین همگرایی علائم مرضی کودکان CSI.TVبا تست نقاشی آدمک

تعیین همگرایی بین تست نقاشی آدمک ومصاحبه بالینی(تشخیص روانپزشک)

تعیین همگرایی علائم مرضی کودکان  CSI.TVومصاحبه بالینی(تشخیص روانپزشک)

 فرضیه های پژوهش

فرضیه اصلی

بین نسبت تشخیص بدست آمده آدمک رنگی و تست CSI-TV  و تشخیص بالینی تفاوت معناداری وجود دارد.

فرضیه فرعی

۱- بین نسبت تشخیص بدست آمده آدمک وتشخیص بالینی تفاوت معنا داری وجود دارد

۲-  بین نسبت تشخیص بدست آمده از نمره گذاری چک لیست رفتاری CSI.TV و تشخیص بالینی تفاوت معنا داری وجود دارد.

۳- بین نسبت تشخیص بدست آمده ازنمره گذاری چک لیست رفتاری CSI.TV  و تفسیر نقاشی آدمک رنگی تفاوت معنا داری وجود دارد.

 تعاریف اصطلاحات

نقاشی

الف: تعریف نظری

نقاشی کودکان: در حقیقت میدانی برای تجلی قدرت خلاقیت  کودک است وبه وسیله آن کودک کبوتر اندیشه خود را به دور دست ها پرواز می دهد وبا نیروی خود اشیاء وموجودات مورد علاقه را حاضر کرده ودرآن تغییراتی می دهد تا مطابق میل خودش باشند.

ب: تعریف عملیاتی

نقاشی که کودک طبق تست آدمک رنگی ترسیم می کند وطبق مقیاس های تست نمره گذاری می شود.

عملکرد اختلال کودک

الف: تعریف نظری

عملکرد اختلالهای کودک در تست CSI.TV :منظور ۱۷ اختلال مورد نظردرتست CSI.TV که با توجه به پاسخ های والدین یا معلم اختلال درکودک تشخیص داده می شود.

ب: تعریف عملیاتی

عملکرد اختلالهای کودک درتست CSI.TV:با توجه به نمره های معیاردرنظرگرفته شده در چک لیست رفتاری مشخص می شود که کودک دچارچه اختلالی است.

عملیات کودک در تشخیص بالینی

الف: تعریف نظری

منظور ازعملیات کودک درتشخیص بالینی:منظورتشخیصی است که توسط یک متخصص (دراینجا روانپزشک) وبر اساس معیارها ی DSM.TV از کودک به عمل می آید.

ب: تعریف عملیاتی

درتشخیص بالینی از مصاحبه وآزمونهای فرافکن استفاده میشود.