عنوان :

تحقیق بررسی سنجش امنیت اجتماعی وامنیت روانی در میان دانشجویان

تعداد صفحات : ۱۰۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

نظم وامنیت نیاز اساسی هر جامعه می باشد ویکی از شاخصه های مهم توسعه به شمار می رودامنیت ریشه در غرائز ،عواطف ،احساسات و عقیده آدمی دارد برخورداری از امنیت از آرمان های دیرینه بشر بوده و ترس و وحشت ناشی از تجاوز و تعّدی همواره موجب نوامیدی ،یاس،تلخ کامی انسان ها در زندگی جمعی و فردی گردیده است ، امنیت یکی از والا ترین نعمتها و اساسی ترین نیازهای اجتماعی است که افراد جامعه باید از آن برخوردار باشند.

برقراری امنیت اجتماعی منوط به حفظ ویژگی های بنیادین جامعه بشری می باشد.

الگوها و هنجارهای موجود در جامعه از قبیل الگوهای زبان، فرهنگ، مذهب و عرف ملی اجزاء تفکیک شده ویژگی های بنیادین جامعه هستند. تفاوت ساختاری این اجزاء در اجتماعات مختلف باعث شکل گیری جوامع متعدد با هویت جمعی متفاوت از هم شده است. پایه و مایه هر اجتماع انسانی، این ویژگی های بنیادی است و ایجاد هرگونه اختلال و تغییر ناهماهنگ در هر یک از اجزاء مذکور، جامعه را درمعرض خطر قرار می دهد و دچار ناامنی می نماید.

وجود یا عدم وجود امنیت روانی در جامعه، معلول عوامل کلان، میانه و خرد در سطح جامعه است. در سطح کلان، امنیت روانی هنگامی حاصل می‌شود که تمام شهروندان درجاتی از بهبود اجتماعی را تجربه کنند و حقوق قومی، عقیدتی و فرهنگی آنان تضمین شده باشد و تأمین و حمایت اجتماعی و دسترسی به خدمات آموزشی، رفاهی، مشارکت اجتماعی و “حقوق شهروندی کامل” برای کلیه‌ی اعضای جامعه در فضای خالی از تبعیض قابل حصول باشد. در سطح میانه باید به نهادهای اجتماعی برای دستیابی به امنیت روانی توجه ورزید. در خانواده‌هایی که در آن‌ها ساخت منسجمی وجود ندارد، امنیت روانی خدشه برمی‌دارد و آسیب‌های جسمی -روانی و عقده‌های روانی شکل می‌گیرد، خانواده و کانون‌های آموزشی مهم‌ترین عامل رشد و بالندگی رفتار و سامانه‌ی زیستی – روانی انسان‌ها می‌باشند. راز اثر بخشی خانواده در ایجاد امنیت روانی را باید در نحوه‌ی ارتباط آن جست‌و‌جو کرد. در سطح خُرد هم باید به شخصیت فرد و عوامل روان‌شناختی مؤثر بر پدیده‌ی امنیت روانی توجه داشت، اعتماد به‌نفس، عزت نفس، شناخت توانایی‌ها و محدودیت‌های شخصی، مهارت سازگاری و مقابله و حل مسأله و نظایر آن در پیدایش امنیت روانی در سطح خرد، نقش اساسی ایفا می‌کند.

گسترش انحرافات اجتماعی از جمله مشکلات عمده‏ای است که امروزه گریبانگیر بسیاری از جوامع کنونی است. در جامعه ما نیز با توجه به ارزش‏های دینی، اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی و ساختار جمعیتی بسیار جوان جامعه و وجود مشکلات عدیده اقتصادی، انحرافات به عنوان یکی از بغرنج ترین و پیچیده ترین مسائل اجتماعی می‏باشد که موجب جریحه دار ساختن وجدان جمعی و چالش امنیت اخلاقی و اجتماعی گردیده است، به طوری که شاهد نگـرانی عمـده نخبـگان سیـاسی و علـمی جامعه هستیم. چنانچه اخلاق و ارزش‏های اجتماعی را هسته اساسی نظم اجتماعی بدانیم، انحرافات اجتماعی به مفهوم رفتاری که به طور مستمر بر خلاف ارزش ها و هنجارهای اجتماعی عمل می‏کند، آسیبی اجتماعی تلقی می‏گردد که نتیجه قطعی و مسلم آن، سلب امنیت اخلاقی و اجتماعی است، لذا مطالعه علمی ربط و نسبت میان «امنیت و انحرافات اجتماعی» به عنوان یک مسأله اجتماعی ضروری می‏نماید.

هدف اصلی این نوشتار، بررسی اجمالی مسأله انحرافات اجتماعی و امنیت (نظم و تعادل) اجتماعی در پارادایم آنومی در حوزه جامعه شناسی است که در چارچوب و در راستای این هدف اصلی، ابتدا ضمن مروری کوتاه بر مفاهیم کلیدی، مبحث بررسی انحرافات اجتماعی، به عنوان تهدید یا آسیب پذیری و نیز به مثابه مسأله‏ای امنیتی، به اختصار تبیین گردیده، سپس رابطه میان انحرافات اجتماعی و نا امنی جهانی، در بستر فرآیند جهانی شدن و جامعه مدرن معطوف به انقلاب اطلاعات مرور می‏شود.

واژگان کلیدی: امنیت اجتماعی،. انحرافات اجتماعی، امنیت، مسأله اجتماعی، مسأله امنیتی ، تهدید، آسیب پذیری.

فهرست مطالب

چکیده
فصل اول  کلیات تحقیق    ۱
مقدمه      ۲
بیان مسئله     ۴
اهمیت و لزوم تحقیق      ۷
اهداف تحقیق       ۱۰
متغیر های تحقیق    ۱۱
تعاریف نظری عملیاتی    ۱۱
فصل دوم مبانی نظری  وپیشینه تحقیق  :    ۱۴
مقدمه     ۱۵
پیشینه تحقیق    ۱۷
امنیت و انحرافات اجتماعی    ۱۹
مسأله اجتماعی    ۲۰
انحرافات اجتماعی     ۲۱
بهداشت روانی و محیط کار    ۲۲
اهمیت موضوع  بهداشت روانی     ۲۳
آنومی     ۲۴
امنیت     ۲۴
ابعاد، گستره و سطوح امنیت     ۲۷
انحرافات اجتماعی: تهدید یا آسیب پذیری     ۲۷
انحرافات اجتماعی به عنوان مسأله امنیتی    ۲۹
انحرافات اجتماعی و نا امنی جهانی    ۳۱
مسأله انحرافات اجتماعی و امنیت در پارادایم آنومی    ۳۳
نظریه دورکیم    ۳۳
نظریه کونیگ     ۳۵
نظریه مرتون     ۳۹
تاثیر نماز بر احساس امنیت روانی    ۴۲
تاثیر نماز بر کاهش اضطراب     ۴۴
تأثیر نماز بر بهداشت خواب    ۴۶
مفهوم امنیت در قرآن    ۴۸
حوزه های امنیت    ۵۱
الف: امنیت روحی و روانی    ۵۱
ب: امنیت فردی    ۵۳
ج: امنیت اجتماعی    ۵۴
امنیت انسانی از نظر حقوقی    ۵۶
۱ ـ مبانی نظری امنیت انسانی    ۵۷
الف ـ تعریف و تبیین امنیت انسانی    ۵۷
الف) ساختار اجتماعی؛    ۶۱
ب) کارکرد اجتماعی.    ۶۱
ب : مبانی پژوهشی      ۶۳
فصل سوم روش تحقیق    ۶۸
۱٫ روش تحقیق :     ۶۹
۲٫  جامعه آماری    ۶۹
۳٫ ابزار جمع آوری اطلاعات    ۶۹
توصیف پرسشنامه     ۷۰
۴٫ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات    ۷۰
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری    ۷۲
آمار توصیفی    ۷۳
آمار استنباطی    ۷۸
فصل پنجم :بحث و نتیجه گیری    ۸۷
بحث و نتیجه گیری     ۸۸
پیشنهادات     ۹۰
محدودیتهای تحقیق    ۹۱
منابع    ۹۲

 منابع:

الف – منابع فارسی

۱٫  ارونسون، الیوت؛ روان شناسی اجتماعی؛ ترجمه سیروس ایزدی، انتشارات دانشگاه تهران: ۱۳۶۶٫

۲٫  افروز، غلامعلی؛ روان شناسی  تربیت کودکان و  نوجوانان؛ انتشارات انجمن اولیاء و مربیان: ۱۳۷۱٫

۳٫  ایسنا، خبر‌گزاری جامعه‌ی جوانان ایران، چهارشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۸۲

۴٫  ایزدی، سیروس؛ روانشناسی شخصیت از دیدگاه مکاتب؛ انتشارات دهخدا: ۱۳۵۱٫

۵٫بلوم، جرالداس؛ نظریه های روان کاوی شخصیت؛ ترجمه هوشنگ حق نویس، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۶۲٫

۶٫ دلاور، علی؛ روش تحقیق در روان شناسی و علوم  تربیتی؛ انتشارات ویرایش: ۱۳۷۷٫

۷٫ سیف، علی اکبر؛ روش تهیه پژوهشنامه؛ انتشارات دوران: ۱۳۷۸٫

۸٫  شاملو، سعید؛ مکتب ها و نظریه ها در روانشناسی شخصیت؛ انتشارات رشد: ۱۳۷۰٫

۹٫   شعاری نژاد، علی اکبر؛ روان شناسی رشد؛ انتشارات رشد: ۱۳۶۴٫

۱۰٫  شفیع آبادی، عبدالله؛ ناصری، غلامرضا؛ نظریه های مشاور و روان درمانی؛ مرکز نشر دانشگاهی: ۱۳۵۹٫

۱۱٫  فروم، اریک. انقلاب امید؛ ترجمه‌ی مجید روشنگر، ۱۳۵۷، مروارید، تهران

۱۲٫  کریمی، یوسف؛ روان شناسی شخصیت؛ انتشارات نشر ویرایش: ۱۳۷۶٫

۱۳٫  گنجی، حمزه؛ روان شناسی عمومی؛ انتشارات نشر دانا: ۱۳۷۵٫

۱۴٫  گیدنز، آنتونی. ؛ جامعه‌شناسی؛ ترجمه‌ی منوچهر صبوری، ۱۳۷۳، نشر نی، تهران

۱۵٫  میرزا بیگی، علی؛ نقش نیازهای روانی در بهداشت روانی؛ انتشارات اطلاعات و آموزش و پرورش: ۱۳۷۲٫

۱۶٫  هفته‌نامه‌ی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی شماره‌ی ۳۰، ۱۳۸۳

منابع انگلیسی:

۱۷-A Documentary History  Larry W. DeWitt, Social Security Administration
Daniel Béland, University of Saskatchewan  Edward D. Berkowitz, George Washington University  A New Deal for Social Security,, by Peter J. Ferrara and Michael D. Tanner (1998/232 pp.)
۱۸-W. Andrew Achenbaum, ISBN-10: 0521328667 (cloth) ISBN-13:9780521328661 (cloth) Cambridge University Press, 1986
۱۹-Visions and Revisions: A Twentieth Century Fund Study. W. Andrew Achenbaum, Carnegie Mellon University, Pennsylvania Hardback ISBN: 9780521328661  Publication date: September 1986P

مقدمه[۱] :

امنیت در یک کشور زمانی ایجاد می شود که امنیت روانی وجود داشته باشد؛ و امنیت روانی خود نیز ناشی ازاحساس امنیت است و احساس امنیت نیز نمایشی از تلاش همگانی برای اداره جامعه سالم است.

امنیت واژه‌ای پیچیده و به لحاظ کاربرد از گستردگی وسیعی برخوردار است. از درونی ترین افکار و احساسات بشری گرفته تا مهمترین مسائل بین دولتها دربرگیرنده مفهوم امنیت است. فرهنگ لغت آکسفورد امنیت [۲](security) را چنین معنا می کند “رهایی از نگرانی‌ها و ایمنی در مقابل خطرات و همچنین معیارهایی قراردادی برای تضمین ایمنی یک کشور، شخص یا چیزی که از ارزشی برخوردار است. همچنین فرهنگ معین امنیت را ” ایمن شدن، بی بیمی و در امان بودن” معنا کرده است.

ازآن هنگام که انسان برای بقا و تامین معاش خود با وسایل ابتدایی و دست ساز به مقابله با عوامل طبیعی پرداخت تا اکنون که به دنبال عصر صنعتی شدن، سرعت و تکنولوژی رویای برتری بر همنوعان و جهان پیرامون خود را از طریق وسایل پیشرفته نظامی  و اتمی  در سر می پروراند، امنیت چه در بعد روانی آن و چه در بعد فیزیکی همواره یکی از دغدغه های همیشگی او بوده است.

امنیت روانی، زیر مجموعه‌ی گستره‌ای وسیع‌تر یعنی امنیت جامع انسانی، محسوب می‌شود که در بردارنده‌ی حقوق و امنیت فردی، مالی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است، امنیت جامع انسانی در صورتی قابل تحقق است که مفهوم امنیت از محدوده‌ی مرز و سرزمین به امنیت انسانی سوق پیدا کند.

امنیت جامع انسانی، خود دارای دو بُعد می‌باشد: بعد حداقلی (کفاف)، که در آن آحاد جامعه قادر به تأمین و تضمین معیشت و بقا و امنیت خود می‌باشند، و بعد ارتقایی (رفاه) که در آن مردم قادرند از احساس مثبت و آسایش در زندگی مادی و امنیت روانی – اجتماعی برخوردار باشند.

وجود یا عدم وجود امنیت روانی در جامعه، معلول عوامل کلان، میانه و خرد در سطح جامعه است. در سطح کلان، امنیت روانی هنگامی حاصل می‌شود که تمام شهروندان درجاتی از بهبود اجتماعی را تجربه کنند و حقوق قومی، عقیدتی و فرهنگی آنان تضمین شده باشد و تأمین و حمایت اجتماعی و دسترسی به خدمات آموزشی، رفاهی، مشارکت اجتماعی و “حقوق شهروندی کامل” برای کلیه‌ی اعضای جامعه در فضای خالی از تبعیض قابل حصول باشد. “حقوق شهروندی کامل” که توسط تی. اچ. مارشال در ۱۹۷۳، شرح و بسط داده شد، شامل حقوقی است که امروزه در اغلب کشورها آن‌را بدیهی می‌دانند،( گیدنز، آنتونی.  ۱۳۷۳)

 ‌اما به دست آوردن آن‌ها زمانی دراز طول کشید و هنوز در همه‌ی کشورها به رسمیت شناخته نشده است. حقوقی شهروندی کامل شامل موارد زیر است و تحقق آن‌ها در سطح کلان جامعه، موجب امنیت روانی برای شهروندان و آحاد جامعه می‌گردد:

۱-حقوق مدنی

۲-حقوق سیاسی

۳-حقوق اجتماعی

بیان مسئله :[۳]

نظم وامنیت نیاز اساسی هر جامعه می باشد ویکی از شاخصه های مهم توسعه به شمار می رودامنیت ریشه در غرائز ،عواطف ،احساسات و عقیده آدمی دارد برخورداری از امنیت از آرمان های دیرینه بشر بوده و ترس و وحشت ناشی از تجاوز و تعّدی همواره موجب نوامیدی ،یاس،تلخ کامی انسان ها در زندگی جمعی و فردی گردیده است ، امنیت یکی از والا ترین نعمتها و اساسی ترین نیازهای اجتماعی است که افراد جامعه باید از آن برخوردار باشند.

همانطور که در حدیث شریف وارد شده، نعمت «امنیت» یکی از مهمترین نعمتهای الهی است. در میان گونه های متنوع امنیت مانند: امنیت نظامی، امنیت قضایی، امنیت اقتصادی و… بدون شک امنیت روانی از بالاترین درجه اهمیت برخوردار است زیرا در صورت فقدان امنیت روانی فرد دچار یأس فلج کننده ای خواهد شد که او را مستأصل می سازد. بنابراین منبع تأمین تعادل روحی و امنیت روانی افراد یک جامعه و تداوم حیات بانشاط یک امت، ارزشمندترین سرمایه آن جامعه محسوب می شود که پی جویی آرمانهای مردم را امکانپذیر می سازد.

بر این اساس حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در پهنه جغرافیای جهان اسلام، ارجمندترین سرمایه معنوی مبارزان خداجو و عدالتخواه است. حضرت منبع جوشان و بی پایان تولید انرژی روانی است که سنگربانان جبهه حق با اتصال به آن به بازسازی و تقویت انگیزه و اراده خویش می پردازند تا تداوم بخش این پایداری نستوهانه باشند.

برخورداری از امنیت روانی پایدار در گرو تعامل مناسب در سطح کلان، میانه و خرد می‌باشد و در راس نیازهای انسانی قرار دارد که تحت عنوان سلسله مراتب نیازها (فرلو ۱۹۷۰ – ۱۹۵۴) مطرح می‌باشد، ناامنی و عدم احساس امنیت روانی، علاوه بر ایجاد ناهنجاری‌های رفتاری و سلب امنیت اجتماعی. از نظر اقتصادی در مظاهر آن همچون عدم سرمایه‌گذاری خارجی و فرار سرمایه‌های انسانی و مادی نمود پیدا می‌کند و نشانگر آن است که امنیت شغلی، امنیت جانی و امنیت اجتماعی که بنیاد رضایت برای صاحبان فکر و علم و سرمایه است مورد تعرض قرار می‌گیرد، آسیب‌شناسی نخبه‌گریزی در ایران امروز نیز متأثر از عدم امنیت روانی می‌باشد، چنان‌که از ۱۲۵ نفر دانش‌آموزی که در سه سال گذشته در المپیادهای جهانی رتبه کسب کرده‌اند، ۹۰ نفر آن‌ها هم‌اکنون در دانشگاه‌های دیگر کشورها تحصیل می‌کنند و طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، سالانه بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار نفر از ایرانیان تحصیل‌کرده برای خروج از ایران اقدام می‌کنند و از این نظر ایران در بین کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه‌ی جهان، مقام اول را کسب نموده است. ) گیدنز، آنتونی.  ۱۳۷۳، ص ۵۰)

در دنیای امروز، سرمایه‌ی کشورها فقط معادن و نفت نیست، توسعه در گرو حفظ سرمایه و ارتقای سرمایه‌ی انسانی است، هم‌اکنون بیش از ۲۰ میلیون جوان ایرانی در رده‌ی ۱۵ تا ۲۹ سال با دلهره و اضطراب چشم به آینده دوخته‌اند و این انتظار، آن‌ها را در معرض انواع اختلالات و آسیب‌های روانی اجتماعی قرار داده است، نبود کار مناسب، بیکاری فزاینده در سطح کشور، عدم امنیت شغلی، کنکور، وجود فقر و تبعیض در جامعه و ناامنی‌های اجتماعی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر فقدان امنیت روانی در میان جوانان است،  ‌بی‌جهت نیست که بیش از ۲۸ درصد جامعه (قریب به ۳/۱ جمعیت) از اختلالات اعصاب و روان رنج می‌برند و نسبت به آینده به‌شدت بدبین هستند و احساس عدم امنیت روانی دارند. عوامل نامساعد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، در بروز و ظهور بیماری‌های روانی بسیار مؤثرند. وقتی افراد به‌طور مداوم شکست را تجربه کنند و پیوسته در کمبود و مضیقه باشند، علاوه بر احساس عدم امنیت روانی، مسلماً در معرض انواع بیماری‌های روانی خواهند بود، زیرا وقتی تعداد زیادی از موقعیت‌های استرس‌زا در زمان کوتاه اتفاق بیفتد، برای امنیت و بهداشت روانی پیامدهای نامساعد خواهد داشت و هنگامی که از توان سازگاری فرد فراتر رود به‌صورت بیماری‌های جسمی – روانی و اختلالات روانی بروز پیدا می‌کند.

با توجه به  نظرات  فوق الذکر ما نیز در این تحقیق قصد داریم که رابطه بین امنیت روانی و پذیرش اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد ارومیه بررسی نمائیم.

اهمیت و لزوم تحقیق[۴] :

مطالعات “هاروی برنر” (محقق  برجسته استرس) نشان می دهد که آمار مرگ و میر،  بیماری های جسمی، خودکشی و دیگرکشی، پذیرش به بیمارستان های روانی و زندان ها و … در میان افرادی که در معرض استرس های گوناگون بوده اند، به مراتب بیشتر از افراد عادی است.

از آنجا که زندگی انسان ها در عصر حاضر، با استرس های بسیار متعدد و گوناگونی همراه شده است و با توجه به این که لازمه زیستن و تداوم زندگی، سازش پذیری و مقاومت در برابر استرس هاست، لزوم برخورداری انسان از وسایلی که درجه مقاومت او را در مقابل استرس ها افزایش بخشند و احساس آرامش و امنیت روانی را در وجود او حکمفرما سازند، به وضوح احساس می شود.

چنانچه با دقت کافی و استناد به شواهد آماری به مکان هایی که استرس های متعدد زندگی، افراد را به آنجا می کشاند (مکان هایی مثل مطب پزشکان، بیمارستان های جسمی و روانی،  قبرستان  جوانمرگ ها !؟ ، زندان ها و .. ) سری بزنیم متوجه می شویم که تعداد مذهبی ها، در مقایسه با غیر مذهبی های حاضر در این قبیل جاها بسیار متفاوت است

این موضوع نه فقط در کشورهای مسلمان، بلکه در سرتاسر جهان عمومیت دارد. به عنوان مثال: بررسی جوامع “هوتری‌” در آمریکای شمالی حاکی از آن بود که بروز اختلال روانی در آنها کمتر از سایر افراد جامعه است. جوامع هوتری نسبتا پایدار و منزوی هستند و در شرایط آرام کشاورزی و با عقاید دینی استوار زندگی می کنند.

بدین ترتیب می توان با فیلسوف بزرگ قرن اخیر “لیمان” هم عقیده بود، آنجا که گفته است: “دین و مذهب در زندگی به انسان اطمینان و تکیه گاه روحی می بخشد.”

با این اوصاف “نماز” به عنوان برجسته ترین چهره ایمان، نقش بزرگی در ایجاد امنیت روانی و توانایی مقابله با استرس ها در انسان ایفا می کند و اگر به یاد آوریم که بیش از ۶۰ درصد مراجعه کنندگان به بیمارستان های عمومی، در واقع از یک مشکل روانی رنج می برند و بیماری های(روان تنی) در طب نوین روز به روز جایگاه مهم تری پیدا می کند، می توانیم از دریچه تازه ای درباره ی نقش نماز در بیماری های جسمی سخن بگوییم

نیروی انتظامی، به عنوان بخش مهمی از سیستم امنیتی کشور، وظیفه خطیر تأمین امنیت داخلی را بر عهده دارد. این نیرو از جمله ارگانهای خدمت رسانی به آحاد جامعه جهت تأمین امنیت، تلقی می گردد. بررسی رابطه  متقابل این سازمان با مردم از آن جهت حائز اهمیت است که اگر ارتباط موجود بین سازمانهای خصوصی و مردم، بیشتر بر پایه پیشبرد اهداف اقتصادی است، ارتباط بین مردم و نیروی انتظامی عاری از روابط بده بستان اقتصادی است؛ زیرا این نهاد ملزم به دفاع از حقوق اجتماعی و امنیتی آحاد ملت است. عدم شناخت مسائل و مشکلات موجود سبب نارضایتی و ناخشنودی مردم از یک سازمان می شود.

به علاوه، مردم به عنوان محور اساسی در امنیت اجتماعی محسوب می شوند؛ بنابراین مشارکت هرچه بیشتر افراد جامعه می تواند نیروی انتظامی را در رسیدن به این هدف یاری رساند. به همین منظور، آگاهی از نظرهای مردم در تحقق چنین هدفی، از اهمیت زیادی برخوردار است تا از این طریق بتوان امکان مشارکت هرچه بهتر افراد جامعه را در فرایند حفظ امنیت اجتماعی فراهم نمود.

در هر نظام اجتماعی، فرآیند جامعه پذیری مهم ترین راه برای تداوم زندگی جمعی و همکاریهای مورد نیاز برای آن است. فرد از این طریق یاد می گیرد که چگونه خود را با هنجارها و ارزشهای جامعه در موقعیت های مختلف، وفق دهد.

نظارت اجتماعی در واقع به بسط فراگرد اجتماعی شدن گفته می شود. این نظارت به روشها و وسایلی » متکی است که در جامعه به کار بسته می شود تا افراد را وادارند که خودشان را با چشمداشت های یک گروه.( کوئن، ۱۳۷۴ ، ص ۱۴۵ ) « یا جامعه خاص تطبیق دهند

تمام فرآیندهایی که به وسیله آنها جامعه و گروههای تشکیل دهنده آن، رفتار اعضای خود را به طرف»  « همنوایی با هنجارهای گروهی تحت نفوذ قرار می دهند، نظارت اجتماعی گفته می شود ( خضرنجات،۱۳۶۹ ،ص ۱۴۱)

بطور کلی علی الخصوص در سطح کلان، باید به محفوظ بودن جان، مال، اندیشه، حریم شخصی و تأمین آزادی و دموکراسی، مشارکت و حقوق مساوی شهروندی، به دور از هرگونه تبعیض و تقسیم‌بندی جامعه به خودی و غیر خودی اقدام ورزید و امنیت جامع انسانی در همه‌ی ابعاد آن را محقق ساخت و نشان و منزلت انسانی و حقوق بشری همه‌ی شهروندان را محترم شمرد، تا آنان خود را جزیی از جامعه محسوب کنند و نسبت به آن تعلق خاطر ورزند و سرمایه‌ی انسانی و اجتماعی جامعه را در سایه‌ی احساس امنیت روانی و اعتماد و مشارکت خود ارتقا دهند، سرمایه‌ی انسانی هم ابزار توسعه است و هم هدف توسعه و بدون توجه به امنیت روانی انسان‌ها در سطح کلان، هیچ‌گونه توسعه‌ای میسر نخواهد بود.

اهداف تحقیق [۵] :

هدف از این تحقیق  :

بررسی عوامل موثر امنیت اجتماعی وامنیت روانی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد ارومیه.

اهداف جزئی :

پی بردن به عوامل موثر در امنیت  اجتماعی

پی بردن به عوامل موثر در امنیت روانی دانشجویان

پی بردن به عوامل موثر دینی در امنیت اجتماعی و روانی

  فرضیه های  تحقیق : [۶]

۱- بین عوامل موثر در عوامل امنیت اجتماعی و  امنیت روانی و رابطه معنا داری وجود دارد .

۲- بین عوامل موثر در امنیت روانی واعتقادات  مذهبی– فرهنگی  رابطه معنا داری وجود دارد

۳- بین عوامل موثر در امنیت روانی و عوامل موثر اجتماعی با پذیرش اجتماعی رابطه معنا داری وجود دارد

 ۴- بین عوامل موثر در امنیت اجتماعی و بعد ارتقایی (رفاه و آسایش در زندگی) مادی رابطه معنا داری وجود دارد .

متغیر های تحقیق :

در این تحقیق امنیت اجتماعی و امنیت روانی بعنوان متغیر مستقل واعتقادات مذهبی– فرهنگی و پذیرش اجتماعی بعنوان متغیر وابسته بررسی می شود .

 تعاریف نظری عملیاتی :

مفهوم امنیت :

امنیت ([۷] ) در فرهنگ فارسی به معنای آزادی ، آرامش ، فقدان ترس و عدم هجوم دیگران آمده است. در فرهنگ علوم رفتاری نیز دو معنا از این واژه ارابه شده است ، یک حالتی که در آن ارضای احتیاجات و خواسته های شخصی انجام می شود و دوم احساس ارزش شخصی، اطمینان خاطر، اعتماد به نفس و پذیرشی که در نهایت از سوی طبقه های اجتماعی نسبت به فردا اعمال می شود .

تعاریف لغوی مفهوم امنیت در فرهنگ‏های لغت عبارتنداز: در امان بودن، آرامش و آسودگی، حفاظت در مقابل خطر (امنیت عینی و مادی )، احساس آزادی از ترس و احساس ایمنی ( امنیت ذهنی و روانی ) و رهایی از تردید و اعتماد به دریافت‏های شخصی می‏باشد.

امنیت اجتماعی

در تعریف امنیت اجتماعی دیدگاه های مختلفی وجود دارد. محققان تعاریف گوناگونی در این مورد ارائه می دهند؛ از جمله «مولار»خاطرنشان می سازد: «امنیت اجتماعی زمانی مطرح می شود که جامعه تهدیدی در باب مولفه های هویتی خود احساس کند.»  «ویور» امنیت اجتماعی را توانایی های جامعه برای حفظ ویژگی های اساسی اش تحت شرایط تغییر و تهدیدات واقعی و محتمل تعریف می کند، وی خاطرنشان می سازد که اعضای جامعه نمی توانند نسبت به چیزهایی که هویتشان را تهدید می کند، احساس مسئولیت نکنندو آنهارا تنها به دولت واگذارند. امنیت اجتماعی از نظر «بوزان» به حفظ مجموع ویژگی هایی ارجاع دارد که بر مبنای آن افراد خودشان را به عنوان عضو یک گروه اجتماعی قلمداد می کنند؛ یا به بیان دیگر معطوف به جنبه هایی از زندگی فرد می گردد که هدایت گروهی او را سامان می بخشد. به این ترتیب «بوزان» امنیت اجتماعی را قابلیت حفظ الگوهای سنتی زبان، فرهنگ، مذهب، هویت و عرف ملی با شرایط قابل قبولی از تحول می داند. «توینس» دراین مورد معنقد است که امنیت اجتماعی عدم ترس، خطر و هراس درحفظ و نگهداری ویژگی های مشترک گروه اجتماعی چون مذاهب، زبان و سبک زندگی است. (درآمدی بر امنیت اجتماعی، ص ۷۶)

امنیت اجتماعی در واقع فرآیند حفظ الگوهاو هنجارهای جامعه با توجه به نقش تعیین کننده گروه ها و نهادهای اجتماعی از جمله قبیله، سازمان های مذهبی وغیره است. هدفی که این بعد دنبال می کند حفظ ارزش های اجتماعی توسط گروه های اجتماعی است. «به این ترتیب اصل موضوعه امنیت اجتماعی معطوف به حفظ و بقای ویژگی های بنیادی و اساسی گروه های اجتماعی است که تحت عنوان «هویت» از آن یاد می شود.» (همان، ص ۶۵)

به این ترتیب تعریف امنیت اجتماعی به صورت زیر ارائه می شود.

«فقدان ترس وتهدید نسبت به ارزشها و هنجارهای پذیرفته شده درجامعه.»

بهداشت روانی[۸] :

واژه بهداشت (Health) و سلامتی همیشه انسان را در طول تاریخ به خود مشغول کرده است. تدوین برنامه‌های تربیتی – بهداشتی برای حفظ سلامتی و مطالعه ، جلوگیری و درمان بیماریها نمونه‌ای از این اقدامات بشری است. بهداشت در یک تقسیم کلی به دو نوع “بهداشت جسمی” و “بهداشت روانی” تقسیم می‌شود. ولی آنها همپوشی‌های زیادی را با هم دارند (بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند).

بهداشت روانی از آن جهت که رابطه مستقیمی با “عملکرد فردی – اجتماعی” و آسیب‌های روانی – اجتماعی” دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است و این اهمیت باعث تدوین و اجرای برنامه‌های متعدد بهداشت روانی در سه بعد ” پیشگیری ، درمان و توانبخشی” می‌شود این سه بعد در برگیرنده تمام اهداف و فعالیت‌های بهداشت روانی است.