عنوان :

تحقیق تاثیر تشویق در یادگیری

تعداد صفحات : ۷۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

هدف از تحقیق حاضر تاثیر تشویق در فرآیند یاد گیری می باشد.جامعه آماری پژوهش حاضر را معلمان ومربیان مقطع راهنمایی شهرستان کرج تشکیل می دهند که ازبین آنها ۵۰ نفر دبیران و ۵۰ نفر مربی تربیتی بصورت تصادفی انتخاب شده است ودراین پژوهش از روشهای آمار توصیفی ورسم جداول فراوانی ونمودار ستونی ونتایج بصورت مقایسه ای استفاده شده است ونتایج حاصل به صورت ذیل می‌باشد.که تشویق وسیله مناسب برای پیشرفت امر تعلیم وتربیت است وهمچنین تشویق توسط کسانی انجام شود که مورد احترام دانش آموزان هستند واجرای تشویق درکلاس برای افزایش یادگیری مناسب است واکثر معلمین ومربیان تربیتی از تشویق برای پیشرفت تحصیلی استفاده می کنند وتشویق در حضور دانش آموزان موثرتر از تشویق بدون حضور دانش آموزان است وتشویق می تواند یک عامل بسیار مهم در به کار انداختن ابتکار عمل در دانش آموزان باشد وتشویق موجب جرأت دانش آموزان برای حل مسائل می شود وتشویق در حضور والدین موجب افزایش پیشرفت تحصیلی آنها می شود وتشویق دانش آموزان موجب علاقه دانش آموزان به درس می شود وهمچنین تشویق یک نوع احترام گذاشتن دانش آموزان گذاشتن به دانش آموزان می باشد ومحبت معلم به دانش آموزان یک تشویق بسیار موثر است وتوجه به رفتارو مطلوب دانش آموزان باعث تقویت رفتار او می شود و تشویق بهتر است بیشتر به صورت گروهی انجام شود وهمچنین تشویق  مستقیم وغیر مستقیم در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر بیشتری دارد وتشویق موثر مستلزم رعایت حدود اندازه واصول است.

وبطور کلی می توان گفت که تشویق موجی علاقمند نمودن دانش اموزان به درس می شود هر چند دانش آموزان با شوق وذوق بیشتری درس را فراگیرد بیشتر به موضوع درس علاقمند خواهند شد وهمین امر نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. تشویق محبتی است که ارضاء کننده نیاز است محبت تا آنجا برای انسان لازم وضروری است که اگر به موقع وبه اندازه متناسب در طول زندگی دریافت نکنند دربزرگی به علت احساس خلاء وناکامی رفتار نا بهنجاری پیدا می کند مسئله تشویق امری است که در خانواده در مدرسه در تشکیلات نظامی کارایی مطلوب دارد.

در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که به جهت مشکلاتی از قبیل مشکلات مالی وزمانی تحقیق دارای محدودیت های نیز می باشد والبته بدیهی است که به غیر از تشویق عوامل متعددی نیز در پیشرفت تحصیلی موثر میباشد که دراین پژوهش فقط به تشویق پرداخته شده است ودر پایان با توجه به یافته های این تحقیق پیشنهاد می شود که تشویق را سر لوحه نظام آموزش و پرورش خود ساخته وسعی نمائید با نظارت صحیح خود این امر مهم جامعه بپوشانید.

واژه های کلیدی: تشویق، یادگیری، پیشرفت تحصیلی

فهرست مطالب

مقدمه     ۶
بیان مسئله     ۱۰
هدفهای تحقیق    ۱۱
ضرورت تحقیق ( اهمیت موضوع تحقیق )    ۱۱
فرضیه های تحقیق    ۱۲
تعریف واژه ها واصطلاحات    ۱۳
موانع ومحدودیت های تحقیق    ۱۴
پیشینه تحقیق    ۱۷
مواسات ودلسوزی معلم نسبت به شاگردان    ۱۷
عامل لطف ومحبت ، موثرترین عوامل تعلیم وتربیت است     ۱۸
فروتنی ونرمش نسبت به دانش آموزان     ۱۹
تشویق شاگردان به اشتغالات علمی وتحریص بر تکرار دروس     ۲۱
رعایت مساوات در توجه ومحبت به شاگردان     ۲۲
احترام به شاگردان وتوجه به مزایای آنها     ۲۳
محبت درست معلم به متعلم باعث می شود     ۳۳
تشویق دانش آموزان بی علاقه وسهل انگار     ۳۴
نقد وبررسی تحقیقات انجام شده     ۳۶
روش تحقیق    ۴۴
جامعه آماری     ۴۴
نمونه و روش نمونه گیری     ۴۴
وسایل جمع آوری اطلاعات     ۴۵
روش جمع آوری اطلاعات     ۴۵
یافته ها وتجزیه وتحلیل اطلاعات     ۴۷
بررسی سؤال اول تحقیق    ۴۷
نتیجه گیری     ۵۰
بررسی سؤال دوم تحقیق    ۵۵
بررسی سؤال سوم تحقیق    ۵۹
بررسی سؤال چهارم تحقیق    ۶۳
بررسی سؤال پنجم تحقیق    ۶۷
خلاصه ونتیجه گیری    ۷۲
پیشنهادات     ۷۴
منابع و مأخذ    ۷۶

منابع و مأخذ

۱)  آذردشتی –  امیر هوشنگ – مجله تربیت – سال ۱۳ شماره هشتم اردیبهشت ۷۶

۲)  بهشتی احمد – مجله تربیت شماره ۲ – سال هشتم

۳)   دکتر افروز غلامعلی – چکیده ای از روانشناسی تربیتی – انتشارات کلینی چاپ اول

۴) بیابانگرد اسماعیل – مجله تربیت شماره هشتم خرداد ماه ۱۳۷۲

۵) شهید ثانی – اداب تعلیم وتربیت در اسلام – نگارش : دکتر محمد باقر حجتی

۶) دادستان منصور – لغت نامه روانشناسی چاپ ۱۳۵۶

۷) دکتر شرفی محمد – مجله تربیت سال سیزدهم – شماره هشتم – اردیبهشت ۷۶

۸) شریعتی رودسری مصطفی – مجله تربیت شماره هشتم – اردیبهشت ۷۶

۹)شکرف نجفی ایرج – مجله تربیت – شماره هشتم – اردیبهشت ۷۶

۱۰)دکتر سیف علی اکبر، روانشناسی پرورشی – یادگیری و آموزش چاپ اول ۱۳۵۵

۱۱)دکتر غباری باقر – مجله پیوند شماره ۷۴

۱۲)فرهادیان رضا – مجله تربیت

۱۳)فقیهی علی نقی – مجله تربیت

۱۴)مبینی سیروس – مجله پیوند

۱۵)مدیر عزیزی غلام رضا – مجله پیوند

۱۶)نظیری – سیما – مجله پیوند.

مقدمه :

شاید برای عده ای تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشواراست اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس شاهد حضور با شکوه معلمان وشاگردانی بود که با سرمایه از محبت وچهره های متبسم ومصصم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه ای یادآور زیبائیها ونیکوئیها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص نوجوانان محبت پذیر می باشند. ولذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد. تشویق نیروها واستعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد واستقامت آنها را در کارها زیاد می کند وموجبات سرعت در کارهای بدنی را فراهم می کند ودر کارهای فکری موجب سعی وکوشش بیشتری  می گردد[۱]. تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می شود.

ما شاهد بیشترین مؤثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم[۲].

رسول خدا پایه رفتار با کودکان و نوجوانان را بر محبت استوار کرده وسفارش می کند که آنان را گرامی بداریم وبا جایزه ای که امکان وفایش هست انان را تشویق نمائیم.[۳]

استفاده ازروش تشویق ومحبت یکی از روشهای تربیتی بسیار مؤثر ونشانه صدر ونقش مطمئنه داشتن فرد است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) رادر همین شرح صدور محبت ورزی پیامبر به امت خود می داند : به موجب لطف ورحمت الهی برایشان اموزشی نجواه وبا انان مشورت کن ( وبه آنان شخصیت بده )[۴]

کودک اگر از لحاظ درسی واخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار وظاهر او یافت وازآن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف واز آن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف ویا موی سرش اصلاح شده ومرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بده ویا دفتر وکتاب خودرا خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی کودک تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت وزندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها وعلائق کودک نیز نباید از نظر معلم دور نماید[۵].

مقداری توجه وتحسین برای هر کسی مفید است چون انسان نیاز به تایید واحترام دیگران دارد ومی خواهد در هر کاری که فعالیت می کند دیگران کوشش او را قدر بدانند و برایش ارزش قائل شوند. منتها برای سرآمد شدن یا برجسته شدن ودریافت تحسین باید کوشش بیش از حد متعارف داشته والبته به موازات کوشش آمادگی واستعداد آن فعالیت ویژه هم باید در انسان باشد[۶].

کودک باید عمل خوب را بر پایه عمل به وظیفه شخصی واجتماعی وبدون توقع داشتن پاداش انجام دهد ولی والدین به این عنوان که او فردی وظیفه شناس است او را تشویق کنند. تشویق بهتر است صورت مالی پیدا نکند بلکه اولا کودک باید خواندن نماز را مانند دیگران وظیفه خود بداند و ثانیا تشویق ما از او بهعنوان ابزار رضایت از انجام وظیفه اش باشد. یعنی نشان دهیم که از عملش خشنودیم وبعد در بستن بالاتر به او بفهمانیم که خدا هم ازاین عمل او راضی است.

تشویق باید واحد ضوابط وحدود باشد یعنی اینکه نباید فرد برای عمل تشویق شود.

بلکه شایسته است که رفتارهای خاص وبرجسته او مورد ستایش قرار گیرد. اما به جهت گستردگی موضوع فوق دراین پایان نامه فقط به موضوع تشویق می پردازیم که البته از اهمیت خاصی ( ویژه ای ) نسبت به تنبیه در مواردی نیاز است ولی باید باشد که شاعر عالی مقام سعدی می فرماید :

 بیان مسئله :

با توجه به مسائلی که گذشت می خواهیم بدانیم که چه نوع تشویق اثر مثبت داد و چه نوع آن اثر منفی وآیا تشویق تنها راه موفقیت یک دانش آموزاست ؟ تشویق باید چگونه باشد آیا به نوع واندازه کاری که انجام داده می شود بستگی دارد ؟ آیا واقعا تشویق بیش از روشهای دیگر مانند تنبیه بر پیشرفت تحصیلی دانش اموزان تاثیر دارد؟ تشویق در منزل واز طرف والدین موثرتر است یا از طرف اولیاء مدرسه ؟ آیا از طریق تشویق می توان از نروی یک فرد حداکثر فایده را برد و تمام خواسته خود را بدست آنها (دانش آموازان) برآورده ساخت ؟ و آیا تشویق فردی موثرتر یا تشویق گروهی ؟

اسکینر روانشناس رفتارگرا چنین عقدیده دارد که تنبیه شدید کودکان ونوجوانان در قبال انجام رفتار نا مطلوب ممکن است موقتا به حذف آن رفتار در کودک بینجامد ولی در بیشتر مواقع به بروز رفتارهای جبرانی انتقام جویانه وضد اجتماعی می گردد ویا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می آورد تنبیه هایی که معلمان بر کودکان روا می دارند از یک طرف مشکلات عاطفی وا ختلافات رفتاری را موجب می گردد واز طرف دیگر رابطه معلم شاگرد آشفتگی ایجاد کرده وامکان بازسازی وترمیم آن را مشکل ودر مواقعی دور از دسترس می سازد. در چنین شرایطی کودک تصور منفی را که از معلم تنبیه گر دارد ممکن است به معلمان دیگر محیط آموزش وحتی فضای فیزیکی مدرسه …. دهد. معلمان پرخاشگر وهیجانی که از عهده کنترل رفتار خودشان بر نمی آیند با تنبیه های شدید ومکرر آثار سوء در سازگاری شاگردان خود خواهند گذاشت ومقاومت آنها را در یادگیری دروس برخواهند انگیخت[۷].

هدفهای تحقیق

بطور کلی انجام یک تحقیق مستلزم هدفهای است که این هدفها از پیش در نظر هر محققی نقش بسته است چون تشویق در مدارس راهنمائی بطور تمامی مستقیم وغیر مستقیم صورت می گیرد وباد اهداف تحقیق نیز در برگیرنده روشها باشد لازم به ذکر است که تشویق آموز قادر به انجام آن خواهد بود تا فرآیندهای یاد گیری او تقویت

شده وعلاقه به حل مسائل پیدا نماید در این صورت هدفهای این تحقیق عبارتند از :

۱-   انواع تشویق مستقیم عملکرد ومستقیم دانش آموز را تقویت می نماید.

۲-   روشهای غیر مستقیم تشویق نیز باعث افزایش کارایی دانش آموزان می گردد.

ضرورت تحقیق ( اهمیت موضوع تحقیق )

از آنجائیکه خانواده ها ومدارس ابتدایی ترین ومهمترین کانون پرورش وتربیت کودکان ونوجوانان هستند وگردانندگان آنها والدین و آموزگاران هستند واصلی ترین نقش را دراین زمینه به عهده دارند باید با اصول وقوانین تربیت آشنایی کامل داشته باشند وآن را به عنوان احسن بکار گیرند. چرا که اگر این اصول وقوانین بکار برده نشوند نباید درانتظار موفقیت آموزش و پرورش باشیم. بنابراین فساد وتزلزل جبران ناپذیر آینده مان دور از انتظار نخواهد بود دراین مصداق شاعر معروف سعدی شیرازی گفت :

خداوند عزیز نیکوکاران را مورد تشویق قرار داده ونیکی های آنان را ده برابر پاداش می دهد.

فرضیه های تحقیق

۱)     به نظر معلمان ومربیان در شهرستان کرج تا چه اندازه تشویق در امر یادگیری دانش اموزان موثر است

۲)     به‌نظر‌معلمان‌ومربیان در شهرستان کرج در چه شرایطی تشویق اثر بیشتری‌دارد؟

۳)     به نظر معلمان ومربیان در شهرستان کرج تشویق توسط چه کسانی صورت بگیرد واثر بیشتری دارد ؟

۴)  به نظر معلمان ومربیان در شهرستان کرج کدامیک از روشهای تشویق مستقیم یا تشویق غیر مستقیم موثرتر است ؟

۵)  به نظر معلمان ومربیان در شهرستان کرج با توجه به روحیات دانش آموازن اندازه ونوع تشویق باید چقدر باشد تا موثرتر واقع شود.

تعریف واژه ها واصطلاحات

۱) تشویق :

فرایند یا روش یا وسیله ای است که ملی آن حالتی مطلوب وخوشایند برای دانش آموزان ایجاد می شود که سبب افزایش عمل مطلوب ویا تکرار آن می شود[۸].

۲ ) تشویق غیر مادی :

تایید دانش آموزان در قبال انجام مورد قبول که با دادن چیزی که ارزش پولی نداشته باشد این نوع تشویق به دو صورت کلامی وغیرکلامی انجام می پذیرد تشویق غیر مادی کلامی اغلب رفتارها حرکات واعمالی که بدون استفاده زبان وصرفا با ایما واشاره وحالات ظاهری بدن صورت می گیرد. مانند لبخند زدن، تکان دادن سر به منظور تایید دست زدن روی شانه دانش آموزان ودادن نمره واما تشویق به تشویقی گوئیم که در قبال انجام کار مورد قبول از طرف دانش آموزان توسط معلم با گفتن کلامی مانند : بله خوب است . آفرین ، بارک اله خوشم آمد …. صورت می گیرد[۹].

۳ ) تشویق مادی :

به دادن چیزی که دارای ارزش یا کیفیت تجاری یا پولی باشد که معلم به منظور تایید وتمجید رفتار مزایایی مانند کتاب، خودکار، تابلو، ویا حتی پول به دانش آموز می‌دهد[۱۰].

۴) یادگیری :

 ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار بالقوه یادگیرنده مشروط بر آنکه این تغییر بر اثر
اخذ تجربه رخ دهد. جامع ترین تعریفی که تا کنون از یادگیری به دست آمده تعریف

هیلگارد (Hilgard) ومارکیز (Marquis) می باشد[۱۱].