عنوان :

تحقیق تبعات ناشی از تهاجم مغولان بر جهان اسلام

تعداد صفحات : ۱۷۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده:

تهاجم مغول به ایران و بطور کلی به ممالک اسلامی، که خان بزرگ و فرزندان و سردارانش با تمام توان و نیروی مادی و معنوی خویش در آن شرکت داشتند بر اثر تزلزلی که در همه ارکان و شئون جامعه ایجاد شد، چنان می نمود که همچنانکه دولت از دست رفت دین نیز در کار از دست رفتن است.

در این پایان نامه بطور کلی عوامل چگونگی تهاجم و غلبه عنصر مغول بر ایران را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهیم .

مقاله حاضر در ۴ فصل خلاصه می شود. فصل اول اوضاع سیاسی ایران پیش از حمله مغول و نگرشی بر اوضاع سیاسی بغداد (مقارن حمله مغول) را بیان می کند.

فصل دوم حمله مغول و در این فصل سعی بر این است که در بررسی علل حمله چنگیز به ایران سه موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و دیدگاه های مختلف مورخان را بازگو نمائیم. کشته شدن بازرگانان و سفرای مغول، بررسی حیات شهری در ماوراءالنهر مقارن حمله مغول (موقعیت اقتصادی و جغرافیایی ماوراءالنهر)، واقعه خوارزم و فتح آن در ۶۱۸

فصل سوم درباره هلاکو در ایران، تصرف در بغداد و تغییراتی که با فتح بغداد در جغرافیای سیاسی اسلام پیش آمد؟ را توضیح می دهد.

فصل چهارم عین جالوت و پیروزی مصریان، نتایج نبرد جالوت، روابط دیپلماسی ایلخانان با اروپا (اباقا و هلاکو)و  تبعات ناشی از تهاجم مغولان به جهان اسلام را توضیح می دهد. نبرد عین جالوت یکی از قاطع ترین جنگ های تاریخ مسلمانان است در غرب آسیا و نقطه عطفی در روند حکومتی دولت های مسیحی می باشد که اگر چه از لحاظ نظامی اهمیت فراوان داشت اما آثار و نتایج مهمی داشت این نبرد در شرایط زمانی مناسب ناشی از مرگ منگو و اختلافات جانشینی او توجه هلاکو به مقام خانی و برگشت از شام، اختلافات وی با برکه، تعداد کم سپاه مغول در شام، حمایت و کمک عده ای از فرنگیان مستقر در شام به مملوکان روی داد و شرایط را برای شکست قطعی و عملی مغول و عدم جبران آن در آینده را فراهم کرد؛ چرا که عقده ای شد در درون مغول که مدام سعی در جبران آن داشت. عقده ای که هیچ گاه موفق به گشایش آن نشدند.

نخستین نتیجه این شکست همان کینه و خصومتی بود که در درون مغول ایجاد شد. و از هر سیاستی در این راه استفاده می کرد که بارزترین آن همان سیاست مبارزه مستقیم ایلخانان بود که سعی می کردند آن شکست را جبران کنند و جنگ های معروف آنها را با مملوکان- بیره، حمص، ابستین و … در دنباله آن به وجود آمدند که مسلماً با خود ویرانی و کشتارهای فراوانی را در منطقه باعث می شدند و همین دشمنی با مصریان بود که از آن به عنوان حربه ای علیه دولتمردان دستگاه ایلخانان استفاده می شد.

واژه های کلیدی: تهاجم مغول ، ایران،حکومت خوارزمشاهیان، چنگیزخان، واقعه خوارزم، نبرد عین جالوت

فهرست مطالب

چکیده    ۶
پیشگفتار    ۸
هدف    ۱۳
پیشینه ی تحقیق    ۱۳
روش کار تحقیق    ۱۳
نقد و بررسی منابع و مآخذ    ۱۴
۱- الکامل فی التاریخ     ۱۶
۲- تاریخ جهانگشای جوینی    ۱۷
۳- سیرت جلال الدین منکبرنی     ۱۸
۴- طبقات ناصری     ۱۸
۵- جامع التواریخ رشیدی     ۱۹
۶- تاریخ بناکتی     ۱۹
۷- تاریخ گزیده     ۲۰
۸- روضه الصفا     ۲۰
۹- مجمع الانساب     ۲۱
۱۰- تاریخ حبیب السیر     ۲۱
خاستگاه و ریشه نژادی مغولان    ۲۵
صعود چنگیزخان به قدرت    ۲۹
عنوان چنگیزی چه زمانی به تموچین داده شد؟    ۳۰
۱- اوضاع سیاسی ایران پیش از حمله مغول    ۴۶
۲- نگرشی بر اوضاع سیاسی بغداد (مقارن حمله مغول)    ۴۸
خلفا و خوارزمشاهیان    ۵۱
خلیفه الناصر لدین الله در برخورد با اوضاع زمان    ۵۲
روش سیاسی الناصرلدین الله در قبال مغولان    ۵۷
روش سیاسی الناصر لدین الله در برابر سلطان جلال الدین خوارزمشاه    ۵۸
پایان الناصر لدین الله    ۵۹
حمله مغول    ۶۲
۱- کشته شدن بازرگانان و سفرای مغول    ۶۶
بررسی حیات شهری در ماوراءالنهر مقارن حمله مغول (موقعیت اقتصادی و جغرافیایی ماوراءالنهر)    ۶۸
اوضاع اقتصادی ماوراءالنهر    ۷۰
۱- بررسی حیات شهری در ماوراءالنهر مقارن حمله مغول    ۷۱
دوره اول- دوره امرای مغولی    ۷۴
دوره دوم: از تاسیس دولت ایلخانی تا به قدرت رسیدن ارغون خان    ۷۸
دوره سوم –  از حکومت ارغون تا جلوس غازان خان    ۸۴
دوره چهارم- از جلوس غازان تا مرگ الجایتو    ۸۷
مرمت و احیای شهر ری    ۹۰
حیات شهری    ۹۲
واقعه خوارزم و فتح آن در ۶۱۸    ۹۶
هلاکوخان و استقرار حکومت مغول ایلخانی در ایران.    ۱۰۶
فرمانروایی هلاکوخان    ۱۰۹
آغاز تهاجم    ۱۱۰
سقوط بغداد    ۱۱۲
اتمام حجت مغولان    ۱۱۸
تاراج بغداد    ۱۱۹
تکمیل فتوحات در عراق    ۱۲۱
نبرد عین جالوت و اهمیت آن در تاریخ آسیای غربی    ۱۳۳
پیامدهای پیکار عین جالوت    ۱۴۲
۳-۵ روابط دیپلماسی ایلخانان با اروپا    ۱۴۴
روابط دیپلماسی اروپائیان با اباقاخان    ۱۴۸
روابط دیپلماسی ایران در زمان هلاکو با اروپائیان    ۱۵۲
تبعات ناشی از تهاجم مغولان بر جهان اسلام    ۱۵۴
زمینه ها و علل تهاجم مغولان به قلمرو خوارزمشاهیان    ۱۵۶
پیامدهای اقتصادی حمله مغول    ۱۵۸
اثرات مثبت حمله مغول    ۱۵۹
نتیجه گیری    ۱۶۱
الف- آثار سیاسی حمله مغول بر ایران    ۱۶۵
ب- آثار اقتصادی حمله مغول    ۱۶۵
پیامدهای اقتصادی حمله مغول     ۱۶۷
ج- اثرات فرهنگی و اجتماعی حمله مغول    ۱۶۸
کتابنامه (منابع )    ۱۷۱

کتابنامه (منابع )

۱- ابن الاثیر، عزالدین علی، ۱۳۵۵، الکامل فی التاریخ، ترجمه ابوالقاسم حالت، تهران، انتشارات علمی، چاپ اول.

۲- ابن طقطقی، محمد بن علی بن طباطبا، ۱۳۶۷، تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم.

۳- ابوسلیمان داود، فخرالدین، ۱۳۴۸، تاریخ بناکتی، به کوشش جعفر شعار، تهران، انتشارات انجمن، آثار ادبی، چاپ اول

۴- احمد خوافی، فصیح، ۱۳۴۱، مجمل فصیحی، به تصحیح و تحشیه محمود فرخ، مشهد، انتشارات طوس، چاپ اول

۵- اشپولر، برتولد، ۱۳۶۵، تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی

۶- اقبال آشتیانی، عباس، ۱۳۵۶، تاریخ مغول از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری، تهران انتشارات امیر کبیر

۷- اقبال آشتیانی، عباس، ۱۳۸۵، تاریخ کامل ایران (بعد از اسلام)، تهران، انتشارات نگاه، چاپ آذین

۸- انصاف پور، غلامرضا، ۱۳۶۵، ساخت دولت در ایران (از اسلام تا یورش مغول)، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول

۹- بارتولد، ولادیمیر، ۱۳۶۶، ترکستان نامه، ترکستان در عهد هجوم مغول، ترجمه کریم کشاورز، تهران، انتشارات آگاه چاپ دوم

۱۰- بارتولد، ولادیمیر، ۱۳۵۲، ترکستان نامه، ترجمه کریم کشاورز، تهران انتشارات بنیاد فرهنگ ایران

۱۱- بلخی، محمد بن خاوند شاه (میرخواند)، ۱۳۷۵، روضه الصفا، تهران انتشارات علمی تهذیب و تلخیص عباس زریاب، چاپ مهارت، چاپ دوم

۱۲- بلنتیسکی، آ، ۱۳۷۱، خراسان و ماوراءالنهر، ترجمه پرویز ورجاوند، انتشارات مرکز اسناد فرهنگی آسیا، چاپ آرین، چاپ دوم  ص ۲۵

۱۳- بلنتیسکی، آ، ۱۳۷۱، خراسان و ماوراءالنهر، ترجمه پرویز ورجاوند، انتشارات مرکز اسناد فرهنگی آسیا

۱۴- بویل، ج، آ، ۱۳۸۱، تاریخ ایران کمبریج از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان ج ۵، ترجمه حسن انوشه، تهران انتشارات امیر کبیر چاپ پنجم

۱۵- بیانی شیرین، ۱۳۸۱، دین و دولت در ایران عهد مغول، ج ۲، تهران، ویراستار هادی عالمزاده انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دیبا، چاپ اول

هدف:

هدف از تحقیق در رابطه با این موضوع، تجربه ی اولین کار تحقیق به صورت علمی، به منظور دستیابی به اطلاعات دقیق، مستند و علمی بر اساس منابع دست اول و مآخذ معتبر، استفاده از کتاب های موجود در این زمینه، و همچنین  استفاده از آموخته ها و دانسته های قبلی برای ایجاد اعتماد به نفس در کارهای تحقیقاتی و طرح و بررسی اهمیت این دوره از تاریخ ایران از لحاظ اجتماعی و فرهنگی می باشد.

پیشینه ی تحقیق:

در رابطه با این موضوع کتاب ها و مقالات گوناگونی نوشته شده است ولی آن گونه که باید از دیدگاه انتقادی به این دوره ای تاریخ کشورمان پرداخته نشده است. بنابراین در این رساله تا حد امکان در زمینه اجتماعی و فرهنگی سعی شده است از دیدگاه انتقادی به این دوره نگریسته شود.

روش کار تحقیق:

روش کار در این رساله بصورت کتابخانه ای بوده و در نگارش مطالب آن سعی شده است حدالامکان از منابع اصلی و در دسترس استفاده گردد و حتی ارجاعات منابع مورد بررسی قرار گرفته است تا بر دقت مطالب افزوده گردد. مطالب هر فصل به صورت جداگانه بیان شده است و در صورت لزوم سعی شده است اصلاحات و تواریخ و مکان ها توضیح داده شود.

نقد و بررسی منابع و مآخذ

مقدمه

ایران عصر مغول از نظر منابع و متون تاریخی یکی از غنی ترین ادوار تاریخ ایران به شمار می آید. درست است که در نتیجه حمله خونین مغولان و انهدام آثار تمدنی و فرهنگی سطح علم و فرهنگ در ایران تنزل کرده و در عوض آن همه آثار علمی و ادبی که در اثر ترکتازیها از دست ما بیرون رفت و با آنکه معاصرین آن بلیه عظمی خود معتقد بودند که:

هنر اکنون همه در خاک طلب باید کرد    زانکه اندر دل خاکند همه باهنران

ولی مشعل نبوغ خلاقه ایرانی حتی در برابر آن طوفان هولناک خاموش نشد و پس یک چند که گویی نیاکان مصیبت زده ما در برابر شدت حادثه دچار بهت زدگی شده بودند بار دیگر در رشته های مختلف از جمله تاریخ استعداد خود را به کار انداختند فن تاریخ نویسی در ایران ترقی چشمگیری کرد و زبان فارسی در کتب تاریخی برای خود جای خاصی باز کرد.

در علل پیشرفت فن تاریخ نگاری در این عصر می توان به موارد زیر اشاره نمود:

در این اعصار بعضی از مورخین علاوه بر وظیفه تاریخ نویسی عهده دار شغل اداری و یا درباری هم بودند و به این سبب به امور داخلی و مسائل خارجی دولت آشنایی داشته و به اسناد و مدارک بایگانی دولتی به راحتی دسترسی می داشتند.

ب- تسخیر قلمرو خوارزمشاهیان به دست لشکریان مغول و انقراض خلافت بغداد و فتح قلاع اسماعیلیان و تشکیل امپراطوری وسیع و عظیم مغول و گسترش دامنه فتوحات آنان تا مرزهای مغرب زمین که هر یک خود از مهمترین حوادث تاریخی محسوب می شود نیز یکی از علل فن تاریخ نویسی و از عوامل تشویق مورخان به ثبت و ضبط حوادث و وقایع به شمار می رود.

مورخان این دوره از لحاظ روابطی که با فاتحان مغول داشتند به دو دسته تقسیم می شوند:

دسته اول، مورخانی بودند که هیچ علاقه به همکاری با آنها نداشته و بلکه دشمن فاتحان مغول نیز بودند. از جمله:

ابن اثیر، منهاج سراج جوزجانی.

دسته دوم: مورخانی هستند که در خدمت مغولان و در رده های بالای حکومتی بودند و مداح فاتحان بودند و آثار خود را به زبان پارسی نوشته اند، به عنوان مثال: عطاملک جوینی و اعضای خاندان وی نخست در خدمت خوارزمشاهیان بودند و سپس به خدمت خانان مغول درآمدند.

دسته سومی نیز تحت عنوان: «آثار مورخان شهرستانی و ناحیه ای» را مطرح نموده اند که مولفان آن آثار مبین منافع سلاله های تابع محلی و بزرگان شهرستانی بوده اند که کم و بیش با منافع دولت مرکزی ایلخانان تضاد داشته است مانند سیفی هروی، ظهیرالدین مرعشی، تاریخ نامه هرات.

 ۱- الکامل فی التاریخ [۱]

مولف این اثر بزرگ امام عز الدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم محمد بن محمد عبدالکریم بن عبدالواحد الشیبانی الجزّری معروف به ابن اثیر مورخی شافعی بود. از بزرگترین مورخین اسلامی بعد از طبری باید از ابن اثیر نام برد که تاریخ کامل او در واقع مکمل تاریخ طبری است از لحاظ جامعیت ولی از نظر روش نگارش از آن جداست و چون گزارشات او بر طبق سال ها تقسیم شده است از این لحاظ ارج ویژه ای در تاریخ  جهان اسلام دارد.

تالیفات عمده ابن اثیر (عز الدین) عبارتند از:

۱- اسدالغابه فی معرفه الصحابه

۲- تاریخ الباهر فی الدوله الاتابکیه

۳- الکامل فی التاریخ

از امتیازات دیگر اثر ابن اثیر این است که معاصر با استیلای مغول بوده از اواخر عهد قراختائیان و خوارزمشاهیان تا اواخر ایام سلطان جلال الدین منکبرنی وقایع را به دقت ضبط کرده و او اولین مورخی است که وقایع دوره استیلای قوم تاتار را بر بلاد اسلامی به صورت مفصل در کتاب خود آورده است. [۲]

۲- تاریخ جهانگشای جوینی[۳]

اثر تاریخی عطاملک جوینی به نام «تاریخ جهانگشا» در حدود سال ۶۵۸ هـ. ق/ ۱۲۶۰ م. پایان پذیرفت. علاء الدین ابوالمظفر عطاملک بن بهاءالدین محمد جوینی (۶۸۲-۶۲۳ هـ . ق/ ۱۲۸۳-۱۲۲۶ م) از جمله بزرگترین مورخان و نویسندگان قرن هفتم هجری است ولی از خاندان بزرگ صاحب دیوانان جوینی است که بنابر نقل ذهبی در تاریخ اسلام نسب آنان به فضل بن ربیع می کشید.

با این اوصاف با خواندن اثر او می توان نه تنها درباره تاخت و تاز مغولان در سرزمین های اسلامی چیزهایی آموخت بلکه در زمینه سلسله های پیشینی که در قلمرو امپراطوری مغول قرار گرفته بودند نیز آموزنده است مانند قراختائیان، ایغورها و خوارزمشاهیان.

با اینکه این اثر به دستور حکام مغول نوشته شده است، معهذا جوانب سیاه حکومت خانان مغول یعنی ویرانی شهرها و نواحی و غارت بی بند و بار و سیاست مالیاتی وحشیانه حکام مغول را به سکوت برگزار نکرده است. تاریخ جهانگشای در سه مجلد است. جلد اول شروع کار چنگیرخان و یاساهای چنگیزی و تاریخ اویغور و فتوحات چنگیزی در ماوراء النهر و خراسان و انقراض خوارزمشاهیان و سلطنت اوگتای وگیوک و احوال جوجی و جغتای. جلد دوم در تاریخ سلاطین خوارزمشاهی و قراختائیان و حکام مغولی ایران. جلد سوم در تاریخ منگوقاآن و تفصیل اردوکشی هلاکو به ایران و شرح تاریخ اسماعیلیه تا سال ۶۵۵ که بیشتر این قسمت اخیر مقتبس از کتاب سرگذشت سیدناست که در فتح الموت و تصاحب کتابخانه اسماعیلیه به دست مولف افتاده بود و به کوشش جوینی کتاب های نفیس زیادی از خطر محو شدن مصون ماند و فصلی از جلد سوم مربوط به فتح بغداد است که گویا بعدها به وسیله خواجه نصیرالدین طوسی به آن اضافه شده است. [۴]

۳- سیرت جلال الدین منکبرنی [۵]

مؤلف نورالدین محمد زیدری نسوی رئیس دیوان انشاء جلال الدین منکبرنی است.

ازن وشته نسوی علاوه بر آگاهی های سیاسی و اجتماعی می توان جزئیات فراوانی را درباره اساس مالیاتی و بهره کشی از روستائیان و صحرانشینان به وسیله دستگاه دولت مغولی و تفویض اقطاع و غیره بدست آورد.[۶]

۴- طبقات ناصری [۷]

ابوعمرو منهاج الدین عثمان بن سراج الدین جوزجانی مولف تاریخ «طبقات ناصری» که به منهاج سراج شهرت یافته است در سال ۵۹۸ متولد و در خدمت ملوک غور وغرشستان می زیستند است ولی مردی فاضل و دانا در فتنه مغول او نیز چون هم وطنان خود چند سال در حدود غور و غزنین می گشت و این کتاب در ۲۳ بخش به نام «طبقه» است و بدین مناسبت آن را طبقات ناصری نامیده است.[۸]

۵- جامع التواریخ رشیدی [۹]

رشید الدین فضل الله بن ابوالخیر همدانی (۷۱۸-۶۴۵ هـ . ق/۱۳۱۸-۱۲۴۷ م) یکی از بزرگترین مورخان ایرانی است. و جد اعلای او موفق الدوله علی به اتفاق حکیم و منجم معروف خواجه نصیرالدین طوسی در قلعه ی الموت میهمان اجباری فدائیان اسماعیلیه بودند و وقتی هلاکو آنجا را فتح کرد، موفق الدوله به خدمت سلطان درآمد. [۱۰]

۶- تاریخ بناکتی [۱۱]

کتابی است موسوم به «روضه اولی الالباب فی تواریخ الاکابر و الانساب که در سنه ی ۷۱۷ هـ. ق/ ۱۳۱۷ م) به قلم ابوسلیمان داود بناکتی با فناکتی از شهرهای ماوراء النهر به رشته تالیف درآمده است و این کتاب تحقیقاً به کتاب تاریخ کبیر رشید الدین نظر داشته است.

تاریخ بناکتی مشتمل است بر نه قسم به شرح زیر:

۱- انبیاء و اوصیاء

۲- پادشاهان قدیم ایران و مشاهیر آن و حکما که در ایام ایشان بوده اند.

۳- پیامبر اسلام (ص) و خلفا تا معتصم

۴- سلاطین ایران معاصرین خلفای بنی عباس

۵- یهودیان

۶- مسیحیان و فرنگیان

۷- هندیان

۸- چینی ها

۹- مغولان تا عهد سلطان ابوسعید[۱۲]

۷- تاریخ گزیده [۱۳]

یکی از مشهورترین مورخان ایرانی حمدالله بن ابی بکر مستوفی قزوینی است. وی از نژاد عرب است و سلسله نسب خود را حرّبن یزید ریاحی متصل می کند.

در بین تواریخ عمومی فارسی عهد مغول از همه معروف تر تاریخ گزیده است. این کتاب تلخیص تکمیل جامع التواریخ محسوب است.

۸- روضه الصفا [۱۴]

تألیف محمد بن سید برهان الدین خاوند شاه بن کمال الدین محمود معروف به میرخواند متولد ۸۳۸ هـ. ق. میرخواند در فن تاریخ نویسی صاحب مقامی ارجمند بود. کتاب وی هم از جهت اطلاعات مفید تاریخی و هم از نظر نویسندگی از اهمیت خاصی برخوردار است.

جلد پنجم تاریخ روضه الصفا مشتمل است بر تاریخ ترکستان، مغول، احوال چنگیزیان، اولاد ایلکانیان سربداران و ایلخانان مغول در ایران، احوال امرای مغول، چوپانیان.

۹- مجمع الانساب [۱۵]

تألیف محمد بن علی شبانکاره است او نیز مانند فخر بناکتی هم شاعر و هم مورخ بود و از مداخان خواجه غیاث الدین محمد وزیر است. وی در سال ۷۳۳ هـ/ ۱۳۳۲ م تألیف تاریخ خود را به نام سلطان ابوسعید بهادر آغاز کرده در این کتاب قسمت های مقدم بر عهده مغول خلاصه ای است از کتاب های متقدمین ولی اطلاعاتی که مولف درباره دوره مغول خاصه سلطنت ابوسعید به دست می دهد بسیار سودمند است.

۱۰- تاریخ حبیب السیر [۱۶]

تألیف خواجه غیاث الدین معروف به خواند میر معروف ترین کتاب تاریخ فارسی که بعد از عهد مغول تا کنون پس از روضه الصفا تألیف شده، تاریخ شروع تالیف این کتاب اوائل ۹۲۷ هـ. ق و پایانش ۹۳۰ هـ. ق بوده جلد سوم حبیب السیر، اوضاع و احوال امرای بعد از خلفای عباسی شامل مغول و تیمور و غیره تا اوائل عهده صفویه و در چهار جزء تنظیم شده است.

۱- حکومت مغولان از چنگیز و اعقابش

۲- طبقات سلاطین معاصر عهد مغول مانند اتابکان فارس و لر و غیره.

۳- عهد تیموریان و اخلاف تیمور و سلاطین معاصر آن سده تا ظهور دولت صفوی.

۴- ظهور دولت صفوی و شرح ایام سلطنت شاه اسماعیل صفوی ۹۳۰ هجری.

علاوه بر کتب تاریخی معتبری که شرح آنها گذشت کتب دیگری در تاریخ عمومی قابل توجه و از لحاظ تاریخ مغول دارای اهمیت خاصی است.

از تواریخ محلی: تاریخ طبرستان و رویان و مازندران نوشته ظهیرالدین مرعشی ۸۸۰ هـ. ق. تاریخ نامه هرات، سیفی هروی، تاریخ طبرستان و ذیل تاریخ سیستان و غیره… برای مقایسه ی وضع کشاورزی قبل از حمله مغولان با اوضاع بعد از غلبه ایشان خیلی سودمند هستند.

تاریخ سرّی مغولان، تألیف یوان چائوچی یکی از متون طراز اول و بسیار مهم دوره مغول است که مسلماً بدون در دست داشتن آن مطالعات مغولی ناقص خواهد بود.

یقیناً سفرنامه مارکوپولو (۱۳۲۳-۱۲۵۴ م) معروف ترین کتابی است که درباره امپراطوری مغول نوشته شده و مارکو بیست سال از عمر خود را در آسیا گذراند و بیشتر این دوره را در خدمت مغولان در چین به سر برد.

مورخان شرق شناس روسی سهم مهمی در کاوش علمی تاریخ اجتماعی ایران و نیز نظام اجتماعی مغولان و تاثیرات سیاسی و اقتصادی تهاجم مغولان در کشورهای آسیای میانه داشته اند که برای دوران مورد نظر ما خیلی ارزشمند می باشد و همچنین اثر تحقیقی برتولد اسپولر «تاریخ مغول در ایران»، یک اثر ارزشمند دیگری است که با تکیه بر منابع آن عصر گوشه هایی از تاریخ عصر ایلخانان را آشکار می سازد.

تاریخ فتوحات مغول اثر ج.ج. ساندرز بهترین کار سال های اخیر می باشد و کتاب مغول ها اثر دیوید مورگان نیز با اینکه حجم کمتری دارد ولی خیلی مفید واقع می شود و اثر رنه گروسه به نام امپراطوری صحرانوردان نیز با گذشت زمان هنوز یک اثر ارزنده به حساب می آید.

[۱] – ابن اثیر، عزالدین علی، تاریخ الکامل، ج ۹، بی جا، ترجمه عباس خلیلی، ناشر موسسه مطبوعاتی علمی، ص ۱۶

[۲] – ابن اثیر، عز الدین علی، تاریخ الکامل، ج ۹، بی جا، ترجمه عباس خلیلی، ناشر مؤسسه مطبوعاتی علمی ص ۱۶٫

[۳] – جوینی، عطاملک، ۱۳۶۷، تاریخ جهانگشای جوینی، به سعی و اهتمام قزوینی، تهران نشر ارغوان، نشر ارغوان،ص ۲۳

[۴] – جوینی، عطاملک، ۱۳۶۷، تاریخ جهانگشای جوینی، به سعی و اهتمام قزوینی، تهران، نشر ارغوان، ص ۲۳

[۵] – ورهرام، غلامرضا، ۱۳۷۱، منابع تاریخ ایران دوران اسلامی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ سپهر ص ۷۲-۷۰

[۶] – ورهرام، غلامرضا، ۱۳۷۱، منابع تاریخ ایران دوران اسلامی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ سپهر ص ۷۲-۷۰

[۷] – سراج، منهاج الدین، ۱۳۶۳، طبقات ناصری، تهران، تصحیح عبدالحی حبیبی، انتشارات دنیای کتاب چاپ اول ص ۳۴

[۸] –  پیشین، ورهرام، غلامرضا، منابع تاریخ ایران دوران اسلامی، ص ۷۲

[۹] – همدان، رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ

[۱۰] – همدانی، رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ

[۱۱] – ابوسلیمان، داود، فخرالدین، ۱۳۴۸، تاریخ بناکتی، به کوشش جعفر شعار، تهران، انتشارات انجمن آثار ادبی، چاپ اول

[۱۲] – پیشین، ورهرام، غلامرضا، منابع تاریخ ایران دوران اسلامی، ص ۷۲

[۱۳] – مستوقی قزوینی، حمدالله، ۱۳۶۲، تاریخ گزیده، تهران، به کوشش دکتر عبدالحسین نوایی، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، صفحه های ۱۹-۱۷

[۱۴] – روضه الصفا میرخواند

[۱۵] – مجمع الانساب شبانکاره ای

[۱۶] – حبیب السیر خواندمیر

120,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .