عنوان :

تحقیق روانشناسی ورزش

تعداد صفحات : ۷۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله به بررسی روانشناسی ورزش، کاربرد خصلت و تئوریهای تک بُعدی در ورزش، شخصیت و انتخاب رشته ورزشی، ارزیابی تئوری یادگیری اجتماعی، نگرشهای نسبت به ورزش، وراثت، شخصیت و نگرشها، پرخاشگری، تأثیرات ورزش بر تماشاگران، تخلیه هیجانی، برانگیختی، اضطراب و استرس و فنون آرمیدگی و … می پردازد.

ارزیابی تئوری یادگیری اجتماعی: حتی اگر تئوریهای خصلت شخصیت‌مان تحت تأثیر عوامل ژنتیکی باشد، شکی نیست که الگوهای رفتاریمان از دوران کودکی تأثیر می‌پذیرد. از نقطه‌نظر روانشناسی ورزش رویکرد یادگیری اجتماعی نسبت به سایر تئوریها از سودمندی بیشتری برخوردار است. برخلاف رویکردهای خصلت و تعاملی، تئوری یادگیری اجتماعی شخصیت ورزشکار را قابل تغییر می‌بینند. یعنی این که می‌توان مداخله کرد و الگوهای ورزشی ورزشکاران را تغییر داد. همیشه می‌وانیم در کل اجتماعی شدن را به عنوان وسیله‌ای برای کمک به رشد روانشناسی سالم کودکان مدنظر قرار بدهیم.

هدف تئوریهای شخصیتی تبین کردن این موضوع است که چرا ما، به عنوان اشخاص، در موقعیتهای مختلف اینگونه رفتار می‌کنیم. در تئوریهای خصلت، افرادی مثل آیزنک و کتل، اظهار می‌کنند که عوامل تعیین‌کننده و مؤثر بر رفتار فاکتورهای بیولوژیک و ژنتیکی هستند. خصلتهای شخصیتی تفوتهای اندکی را بین ورزشکاران و غیرورزشکارن پیدا کرده‌اند، لمل خصلتهی که ظاهراً با موقعیتها و انتخاب رشته‌های ورزشی معین در ارتباط باشد را پیدا نکردند. تئوریهای تعاملی فرض‌شان بر ایت است که رفتار ما حاصل اثر متقابل بین مشخصه‌های ژنتیکی و خصیصه‌هاص موقعیت جاری است. ثابت شده است که این رویکرد خصوصاً در روانشناسی ورزش سودمند می‌باشد و اجازه می‌دهد تا نیمرخهای شخصیتی ورزشکاران موفق ترسیم گردد. ئوری یادگیری اجتماعی بر نقش یادگیری رفتار از دیگران، خصوصاً در دوران کودکی تأکید دارد. این موضوع ما را در جهت فهم این که کودکان چگونه رفتار می‌کنند و چطور نگرشهای مربوط به ورزش شکل می‌گیرد کمک خواهد کرد.

 واژه های کلیدی: ورزش، شخصیت، تئوری یادگیری اجتماعی، نگرش، پرخاشگری، اضطراب، فنون آرمیدگی، بازخورد

فهرست مطالب

مقدمه۱
روانشناسی ورزش۲
مقدمه‌ای بر روانشناسی ورزش۳
تاریخچه مختصری از روانشناسی ورزش۴
روانشنا س ورزش چه کسی است؟۶
ویژگی‌های یک مشاور برجسته روانشناسی عملی ورزش۸
شخصیت و ورزش۱۳
کاربرد خصلت و تئوریهای تک بُعدی در ورزش۱۵
متمایز ساختن ورزشکاران از غیر ورزشکاران۱۵
تمایز ورزشکاران موفق از ناموفق۱۶
شخصیت و انتخاب رشته ورزشی۱۸
کسب علاقه به ورزش۱۹
ارزیابی تئوری یادگیری اجتماعی۲۰
نگرشهای نسبت به ورزش۲۱
ماهیت نگرشها۲۲
رویکرد کارکردی ۲۲
رویکرد ساختاری۲۳
تکوین نگرشها نسبت به ورزش۲۴
وراثت، شخصیت و نگرشها۲۴
یادگیری اجتماعی نگرشها۲۶
پرخاشگری در ورزش۲۷
تعریف پرخاشگری۲۷
پرخاشگری خصمانه، پرخاشگری وسیله‌ای و رفتار جسورانه۲۸
پرخاشگری مجاز و پرخاشگری غیرمجاز۳۰
پیوند بین پرخاشگری و عملکرد۳۱
تئوریهای پرخاشگری۳۲
تئوریهای غریزه۳۲
غریزه زندگی و غریزه مرگ.  ۳۳
ارزیابی رویکرد غریزه۳۴
تئوری یادگیری اجتماعی۳۴
ارزیابی تئوری یادگیری اجتماعی۳۶
تأثیرات ورزش بر تماشاگران۳۷
کاهش پرخاشگری۳۸
تنبیه۳۸
تخلیه هیجانی۳۹
بینش‌ها و مشاهدات رُتِلا در مورد پرخاشگری و جسارت۴۰
توپ پویا ۴۱
برانگیختی، اضطراب و استرس  ۴۶
تعاریف برانگیختگی، اضطراب و استرس۴۷
اضطراب‌شناختی و اضطراب سوماتیک۴۸
حالت و خصلت اضطراب۵۰
عوامل ایجادکننده اضطراب و استرس۵۲
مدیریت استرس۵۲
فنون آرمیدگی۵۳
بازخورد۵۳
آرمیدگی تدریجی عضلات۵۴
فنون رفتاری-شناختی۵۶
تئوری تعیین هدف۵۶
کاهش انگیختگی/فعال‌سازی۵۹
افزایش انگیختگی۶۰
کنترل   و هدایت انرژی  ۶۱
شناخت   سطح  انرژی ۶۱
فنون آرمیدگی  ۶۳
فواید  آرامیدگی چیست ؟ ۶۳
فنون  آرمیدگی ۶۸
منابع ۷۲

منابع

 راهنمای عملی  روانشانسی  ورزش   نوشته  گراهام  وینتر  – کتی مارتین  ترجمه  دکتر  محمد کاظم واعظه موسوی

روانشانسی  ورزش  نوشته  مت جاوریس  ترجمه  نورعلی  خواجوند

مطالعات  موردی  در وانشناسی  ورزش  نوشته  باب رتلا  ترجمه  نورعلی  خواجوند

مقدمه

اگرچه در مطالعات موردی سالهای متمادی به عنوان روش شناختی آموزشی استاندارد در بازرگانی، پزشکی و حقوق مورد استفاده قرار گرفته است، امّا کاربرد رسمی مطالعات موردی در آموزش مشاوران روان‌شناسی ورزش پدیده نسبتاً جدیدی است. موارد، حکایت از مسائلی دارد که به شکل معماهای غیرقابل حل درآمده‌‌اند. آموزش رویکرد مطالعات موردی، در زمینه تجزیه و تحلیل مسائل تعمیم راه حل ها و ارزیابی آنها از لحاظ عملی و نظری دارای ارزش است.

رویکرد آموزش مطالعات موردی علاوه بر به مبارزه طلبیدن شیوه‌های سنتی در آماده‌سازی مشاوران روان‌شناسی ورزش، به شکل یک مشوق قوی عمل می‌کند. مطالعات موردی در واقع نوعی سرپیچی از شیوه سخنرانی، روشی که در ان مربیان اطلاعات و پاسخهای سؤالات را برای دانشجویان مهیا می‌سازند، ااین رویکرد نه‌تنها دانشجویان را در درک نظری کمک می‌کند، بلکه آنها را در کاربرد این تئوریها در موقعیت‌های عملی و واقعی توانا می‌سازد. مطالعات موردی علاوه بر ارائه راه‌حلهای کاربردی برای حل معماهای دنیای واقعی، به تمرکز و تعمق اندیشمندانه نیز نیاز دارد. در مجموع، طبقه‌بندی مباحث، جایگاه امنی را برای داننشجویان فراهم می‌آورد که در قالب آن دانشجویان می‌وانند به عنوان مشاوران آینده بدون خطرکردن در حرفه خود، مهارتهای مورد نیازشان را به پرورانند.

موارد مطرح شده در ان کتاب، روی موضوعات مربوط به روان‌شناسی ورزش تأکید دارند، و بالاخص برای افزایش رشد مشاوران ورزش ارائه شده است. این موارد از تجربیات پزشکان، مربیان، و دانشجویان دوره کارشناسی ارشد روان‌شناسی ورزش نشأت گرفته است. نیاز به مطالعه موردی برای تربیت متخصصان جوانی که در آینده هدف دارند در این حرفه مشغول به کار می‌شوند، باز است. این موارد هم‌چنین برای تربیت پزشکان فوق تخصص و مربیانی که خواهان کسب شایستگی در زمینه‌هایی هستند که تا کنون با ورزشکاران تجربه نکرده‌اند، ارزشمند است.

تلاش ما بر این است تا با فراهم آوردن دامنه وسیعی از موارد تجربی، دانشجویان را در این زمینه‌ها فعال کنیم. در مورد هیچ یک از موارد مطرح شده، یک پاسخ صرف صحیح یا غلط وجود ندارد. یادگیری در فرایند تعمق کردن روی موضوعات، طرح سؤالات و ارائه پاسخهای مناسب برای انها، بحث روی موضوعات مختلف و راهبردهای عملی به وقوع می‌پیوندد. فعالیت در روان‌شناسی ورزش اگر به اغراق به تجزیه و تحلیل ساعت به ساعت مسائل و تصمیم‌گیری نیاز نداشته باشد، یقیناً به تجزیه و تحلیل مسائل و تصمیم‌گیری روزانه نیازمند است. امیدواریم که تجربیات حاصل از کار با موارد، مشاوران آینده را در جهت پروراندن مهارتهای حل مسائل کمک کند و شاخصی راجع به تواناییهایشان باشد.

روانشناسی ورزش[۱]

«روانشناسی ورزش» جدیدترین اطلاعات روانشناختی مطرح روز ورزش را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. تئوریها و پژوهشهای جدید اساساً در حوزه‌های شخصیت‌، نگرشهای نسبت به ورزش، پرخاشگری در ورزش، اضطراب و استرس، نفوذهای اجتماعی، انگیزش و کسب مهارت می‌باشند. همچنین نمونه‌های متنوعی از رشته‌های ورزشی، از جمله فوتبال، والیبال، وزنه‌برداری و … را شامل می‌شود.

مطالب خواندنی و اطلاعات روانشناختی مهم ورزشی در این متن است که برای دانشجویان رشته روانشناسی ورزش و کلیه علاقه‌مندلن به مسائل ورزشی مفید می‌باشد.

مت جارویس (مؤلف) در حال حاضر استاد رشته روانشناسی در کالج و آکادمی ورزش توتن می‌باشد.

مقدمه‌ای بر روانشناسی ورزش

روانسناسی ورزش چیست؟

تاریخچه‌ای مختصر از روانشناسی ورزش

روانشناس ورزش کیست؟

روانشناسی ورزش چیست؟

به دلیل وجود شیوه‌های مختلف در جهت بکارگیری روانشناسی در حوزه ورزش و وجود فعالیتهای متنوع در فرهنگهای مختلف تحت عنوان فعالیتهای ورزشی لازم است تا تعریف کاملاً گسترده‌ای از روانشناسی در حوزه ورزش را بپذیریم. در ۱۹۹۶ انجمن روانشناسی ورزش اروپا (FEPSAC) چنین تعریف وسیعی را ارائه داد که با کمی اختصار عبارت است از:

روانشناسی ورزش به بررسی فرایندهای بنیادین روانشناختی و تأثیرات آن بر ورزش می‌پردازد.

اصطلاح «ورزش» که هم در تعریف روانشناسی ورزش (FEPSAC) و هم در سرتاسر این کتاب بکار رفته است، شامل کلیه فعالیتهای جسمانی است که به منظور رقابت، تفریح، تربیت و سلامتی انجام می‌پذیرد. روانشناسی می‌تواند به عنوان «علم ذهن و رفتار» (گروس[۲] ۱۹۹۶) تعریف شود.

پس روانشناسی ورزش، رشته گسترده‌ای است. روانشناسان ورزش آمریکا مایز دقیق را بین روانشناسی علمی ورزش که بر تمامی عوامل مؤثر بر شرکت‌کنندگان و عملکرد ورزشی تمرکز دارد و روانشناسی کاربردی ورزش، که به طور خاص روی کاربرد روانشناسی جهت افزایش عملکرد ورزشی (برای مثال کُکس[۳] ۱۹۹۸ تمرکز دارد، قائل شده‌اند. تاکنون نویسندگان اروپا چنین مایزی را عنوان نکرده‌اند (کریمر[۴]و اسکولی[۵] ۱۹۹۴) و این کتب به دلخواه، بین روانشناسان علمی و کاربردی پیوند برقرار می‌کند. مقوله‌های مطرح شده در این کتب شامل، شخصیت، نگرشها، پرخاشگری، استرس و اضطراب، پویایی های گروه، انگیزش و کسب مهارت است که هم از لحاظ علمی و هم کاربردی ورزشکاران و در برخی از موارد تماشاگران را مورد بررسی قرار خواهد داد.

تاریخچه مختصری از روانشناسی ورزش

روانشناسی ورزش به شکلهای مختلف از همان زمانی که روانشناسی پا به عرصه وجود گذاشت، به وجود امده است. نخستین مطالعه ثبت شده در روانشناسی ورزش در قرن نهم انجام شده است. نورمن ریپلیت[۶] (۱۸۹۸) آنچه را که به عنوان نخستین آزمایش در روانشناسی اجتماعی و نخستین آزمایش در روانشناسی ورزش ذکر می‌شود را انجام داد. تریپلیت پدیده تسهیل اجتماعی ( به طور مفصل در فصل ۶ مورد بحث قرار می‌گیرد) را مورد بررسی قرار داد. او ثابت کرد که دوچرخه‌سواران تمایل دارند وقتی با شخص دیگری مسابقه می‌دهند نسبت به زمانی که به تنهایی دوچرخه‌سواری می‌کنند، سریعتر برانند. اما تریپلیت پژوهش مربوط به ورزش را بیشتر دنبال نکرد و تا ۱۹۲۰ که اصول روانشناسی ورزش به طور رسمی به ثبت رسید، کاری در این مورد انجام نگرفت.

در سال ۱۹۲۵ کلیمن گریفث[۷] آزمایشگاه پژوهشی ورزش را در دانشگاه الینوئز تأسیس کرد. گرفث،؛ که روانشناسی ورزش را ثبیت کرد و کُرسی دانشگاهی برای ان بوجود آورد، دو کتب درسی مهم را نیز منتشر ساخت و به عنوان مشاور تیمهای حرفه‌ای ورشی به کار خود ادامه داد، به همین دلیل اغلب به «پدر روانشناسی ورزش» معروف است اما روند اولیه روانشناسی ورزش بسیار کُند بود و آزمایشگاه پژوهشی ورزش در ۱۹۳۲ به دلیل فقدان بودجه تعطیل شد.

بین ۱۹۳۰ و ۱۹۶۰ (حداقل در جهان غرب) فعالیتهای اندکی در رشته روانشناسی ورزش انجام گرفت. در اتحاد جماهیر شوروی (سابق) روانشناسی ورزش به طور رسمی مدت کوتاهی بعد از جنگ جهانی دوم مطرح گردید. البته بدست آوردن اطلاعات صحیح راجع به عملکرد روانشناسی ورزش شوروی در دوره جنگ سرد دشوار است.، اما عموماً باور بر این است که، در خلال بازیهای المپیک ملبورن[۸] (۱۹۶۰) تیمهای اروپا شرقی برای تیم‌های ملی خود روانشناسان ورزشی استخدام کردند (کریمرو اسکولی ۱۹۹۴). مسلماً می‌دانیم که، در اوایل ۱۹۷۰ تیمهای روسیه و آلمان غربی برای افزایش عملکرد ورزشکارانشان در رویدادهای بین‌المللی روانشناسان ورزشی استخدام کردند.

روانشناسی ورزش در آمریکا از ۱۹۶۰ فعالیت مجدداش را شروع کرد و چند سال بعد در انگلیس و باقی کشورهای اروپایی شکل گرفت. این رشته به سرعت در جهان توسعه یافت و از جدیدترین اصول علمی برخوردار گردید. جالب است که تا اخیراً مطالعه روانشناسی ورزش دقیقاً به جای قرار گرفتن در قلمرو روانشناسی در حوزه علوم ورزشی قرار دسته‌بندی می‌شد. اما این موضوع به مرور تغییر مکان داد، به طوری که در ۱۹۸۶ انجمن روانشناختی آمریکا رسماً روانشناسی ورزش را به عنوان شاخه‌ای از روانشناسی شناخت و ۱۹۹۳ جامعه روانشناختی انگلیس بخش روانشناسی تمرین و ورزش را تأسیس کرد.

روانشنا س ورزش چه کسی است؟

این سؤال می‌تواند به دو روش مطرح شود: چه کسانی می‌توانند خودشان را روانشناسان ورزشی معرفی کنند و روانشناسان ورزشی چه کاری انجام می‌دهند؟ در مورد پرسش نخست، فعلاً در انگلیس ثبت‌نام اجباری روانشناسان ورزشی وجود ندارد، بنابراین (از لحاظ نظری) هر کسی می‌تواند خودش را یک روانشناس ورزش معرفی کند. البته، غیراخلاقی است که کسی به اندازه کافی آموزش ندیده باشد و بخواهد از عنوان روانشناس ورزش استفاده کند. انجمن علوم تمرین و ورزش انگلیس (BASES) [9]دفتری برای ثبت‌نام روانشناسان ورزشی دارد. در کنفرانس سالیانه ۱۹۹۸ بخش روانشناسی انجمن روانشناختی تمرین و ورزش انگلیس اصول اعطاای روانشناس خبره ورزش (اختصاصاً به افراد واجد شرایط) را تصویب کرد. برای ثبت‌نام در دفتر BASES به عنوان روانشناس ورزش، یا فرد بایستی ابتدا مدرک روانشناسی و سپس درجه بالاتری در رشته ورزش داشته باشد یا ابتدا مدرک علوم ورزشی و سپس درجه بالایی در روانشناسی ورزشی بگیرد. برای دستیابی به اجازه‌نامه از جامعه روانشناختی انگلیس، ابتدا بایستی شخص دارای مدارک روانشناسی تأیید شده جامعه روانشناختی انگلیس باشد و سپس دوره آموزش کار عملی تحت نظارت بعد از دوره لیسانی مصوب این جامعه را بگذارند.